لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 4
الکتریسیته (برق) چیست ؟
برق در هر جای زندگی ما نقش مهمی را بازی می کند. به کمک برق خانه های ما روشن می شود،
غذای ما پخته می شود ، کامپیوتر ، تلویزیون و سایر وسایل برقی ما به کار می افتد . برق باتری باعث حرکت ماشین و روشن شدن چراغ قوه می شود.
حال در اینجا از طریق آزمایشی می توانید به اهمیت برق پی ببرید. از مدرسه ، خانه یا آپارتمان خود شروع به پیاده روی کنید و کلیه وسایل و لوازم خانگی و ماشینهایی را که با برق کار می کنند را یادداشت کنید، سپس متعجب خواهید شد که تعداد زیادی از وسایل روزمرة ما بستگی به برق دارند.
اما برق یا الکتریسیته چیست ؟ از کجا می آید ؟ چگونه کار می کند ؟ قبل از اینکه همة اینها را بفهمیم باید اطلاعات کمی درباره اتمها و ساختمانشان داشته باشیم. کلیة مواد از اتمها ساخته شده و اتمها نیز از ذرات کوچکتر تشکیل شده اند. سه ذره اصلی سازنده اتم عبارتند از پروتون ، نوترون و الکترون.
همانگونه که ماه به دور زمین می چرخد ، الکترونها نیز به دور مرکز یا هستة اتم می چرخند. هسته، مجموعه ای از نوترونها و پروتونها می باشد.
الکترونها دارای بار منفی و پروتونها دارای بار مثبت هستند. نوترون ها خنثی می باشند، به عبارت دیگر نه دارای بار مثبت و نه منفی هستند.
در طبیعت اتمهای مختلفی وجود دارد به گونه ای که هر نوع عنصر دارای اتم خاص خودش است. یک اتم سازندة یک عنصر است. 118 عنصر مختلف شناخته شده وجود دارد. بعضی از عناصر، مثل اکسیژنی که تنفس می کنیم، برای زندگی ضروری هستند.
هر اتم از تعداد مشخصی الکترون ، پروتون و نوترون تشکیل شده است. اما تعداد ذرات یک اتم اهمیتی ندارد. معمولاًٌ تعداد الکترونها باید برابر تعداد پروتونها باشد. اگر تعداد آنها برابر باشد، اتم را خنثی می نامند که در این حالت اتم بسیار پایدار است.
بنابراین اگر اتمی دارای 6 پروتون باشد ، تعداد الکترونهای آن نیز باید 6 عدد باشد. عنصری که دارای 6 الکترون و 6 پروتون است کربن نامیده می شود. کربن به مقدار فراوانی در خورشید ، ستارگان ، ستاره های دنباله دار ، جو اکثر سیارات و در غذایی که می خوریم وجود دارد. زغال سنگ از کربن ساخته شده است ، و الماسها نیز همینطور . بعضی از انواع اتمها دارای الکترونهایی هستند که به خوبی به هم متصل نشده اند. اتمی که الکترون از دست می دهد، پروتونهایش بیش از الکترون بوده و دارای بار مثبت است. اتمی که الکترون می گیرد دارای ذرات منفی بیشتری بوده و بار منفی دارد.
یک اتم باردار را یون می نامند.
الکترونها را می توان از یک اتم به اتم دیگری حرکت داد. هنگامی که این الکترونها بین اتمها حرکت می کنند، برق یا جریان الکتریکی تولید می شود. حرکت الکترونها از یک اتم به اتم دیگر جریان نامیده می شود. در این حالت یک اتم، الکترون گرفته و دیگری الکترون از دست می دهد.
این زنجیره مشابه گروههای آتش نشانی در زمانهای قدیم است که به کمک سطل آتش را خاموش می کردند. اما به جای اینکه سطلی را از نقطة شروع به نقطة پایان برسانند ، هر شخصی می بایست سطلی از آب برای پرکردن از سطلی به سطل دیگر داشته باشد. بدین ترتیب مقدار زیادی آب از سطل بیرون می ریخت و آب کافی برای ریختن روی آتش وجود نداشت . عبور برق از یک سیم یا یک مدار مشابهت زیادی با آنچه که در بالا گفته شد دارد. هنگام عبور برق از سیم ، بار از یک اتم به اتم دیگر عبور می کند.
دانشمندان و مهندسان راههای زیادی را برای حرکت دادن الکترونها به خارج از اتمها یافته اند. به عبارت دیگر با اضافه نمودن الکترونها و پروتونها، به جای اینکه حالت خنثی برقرار شود، شما یک پروتون اضافی خواهید داشت.
از آنجایی که کلیه اتمها می خواهند خنثی باشند ، اتمی که خنثی نیست به دنبال الکترون آزادی جهت پر نمودن محل الکترون از دست رفته می گردد. این اتم غیر خنثی دارای بار مثبت (+) است، زیرا دارای پروتونهای خیلی زیادی می باشد.
الکترون آزاد در اطراف اتم غیر خنثی منتظر مانده تا مکانی برای آن پیدا شود. الکترون آزاد دارای بار منفی است و هیچ گونه پروتونی برای خنثی سازی آن وجود ندارد . بنابراین می گوییم که این الکترون دارای بار منفی (-) است.
حال بارهای مثبت و منفی چه رابطه ای با الکتریسیته دارند؟
دانشمندان و مهندسان چندین روش را برای ایجاد تعداد زیادی اتم مثبت و الکترون آزاد منفی یافته اند. از آنجایی که اتمهای مثبت جهت خنثی شدن به دنبال الکترونهای منفی بوده ، از این رو آنها قابلیت جذب زیادی به اتمهای مثبت دارند. بدین ترتیب اتم مثبت ، الکترون منفی را جذب کرده و خنثیمی شود. هر قدر که تعداد اتمهای مثبت یا الکترونهای منفی بیشتر باشد، قدرت جذب دیگری بیشتر خواهد بود. از آنجایی که هر دو گروه مثبت و منفی یکدیگررا جذب می کنند ، جذب کلی را « بار» می نامند.
زمانیکه الکترونها در بین اتمهای ماده حرکت می کنند، جریان برق تولید می شود. این پدیده ای است که در یک قطعه سیم اتفاق می افتد. الکترونها از یک اتم به اتم دیگر عبور کرده و جریان برق را از یک طرف به طرف دیگر برقرار می کنند ، درست مثل آنچه که در حرکت تصاویر یک فیلم اتفاق می افتد.
معمولاً قابلیت هدایت جریان برق در هر یک از اشیاء متفاوت است. مقاومت هر شئ، میزان قابلیت هدایت جریان برق را نشان میدهد. بعضی از اشیاء دارای الکترونهای خیلی پیوسته به هم بوده و برق از آنها به راحتی عبور نمی کند. به این نوع اشیاء عایق می گویند . لاستیک ، پلاستیک ، شیشه و هوای خشک دارای مقاومت بالایی بوده و عایق های خوبی هستند.
سایر مواد دارای الکترونهای ناپیوسته بوده و برق به آسانی از میان آنها عبور می کند. به این دسته از مواد هادی می گویند . اکثر فلزات از قبیل مس ، آلومینیوم یا فولاد ، هادی های خوبی هستند.
کلمة «الکتریسیته یا برق » از کجا آمده است ؟
الکترونها ، الکتریسیته ، الکترونیک و سایر کلماتی که با «الکتر» شروع می شود همگی ریشه در یک کلمه ی یونانی به نام «elektor» به «معنی خورشید درخشان» دارد. در یونانی «elektron» به معنی کهرباست .
کهربا یک سنگ قهوه ای مایل به طلایی بسیار زیبایی است که در زیر نور خورشید به رنگ نارنجی و زرد می درخشد. در واقع کهربا شیرة درخت فسیل شده ای است که در فیلم پارک ژوراسیک نیز از آن استفاده گردید. میلیون ها سال قبل حشرات به شیرة این درخت چسبیدند. حشرات کوچکی که دایناسورها را نیش زده بودند دارای خونی در بدنشان بودند که اکنون در کهربا قرار داشت.
یونانیان قدیم متوجه شدند که خواص کهربا خیلی عجیب است. به عنوان مثال وقتی کهربا به خز یا سایر اشیاء مالیده می شد ،قادر بود پر را جذب کند. آنها عامل ایجاد این پدیده را نمی دانستند. اما یکی از اولین مثالهای الکتریسیته ی ساکن را یونانیان کشف کرده بودند . (رجوع به فصل 3).
کلمه لاتین «electricus» به معنی «تولید شده از کهربا توسط اصطکاک» می باشد. بنابراین کلمه ی انگلیسی الکتریسیته از کلمات یونانی و لاتینی که در مورد کهربا بوده ، گرفته شده است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 7
به نام خدا
الکترون
در اوایل قرن نوزدهم میلادی شیمیدان انگلیسی هامفری دیدیبه بررسی الکترووولیز شیمیایی یعنی تجزیه مواد در اثر جریان الکتریکی پرداخت .نتیجه این بررسیها دیوی را به این نظریه رهنمون کرد که عناصر یک ترکیب شیمیایی به وسیله پیوندهایی که طبیعت الکتریکی دارند به هم پیوسته اند .رابطه کمی میان مقدار الکتریسیته مصرف شده در یک الکترولیز و اثر شیمیایی الکترولیز در سالهای 1833و1832توسط مایکل فاراده دست پرورده و جانشین دیوی تعیین شد جورج جانستون استونی در سال 1874ضمن تفسیر کارهای فاراده به این نتیجه رسید که واحدهایی از بار المتریکی به اتمها وابسته اند و در 1891پیشنهاد کرد که این واحدها (از واژه ی یونانی به معنی "کهربا"به خاطر اثری که به هنگام مالش در آن پدید می آید)نامیده شوند.
بخش اعظم اطلاعات موجد درباره الکترونها از مطالعه اشعه کاتدی نتیجه شده است .اگر بین دو الکترود در یک محفظه شیشه ای مسدود که تا حد ممکن از هوا تخایه شده است یک ولتاژ قوی برقرار شود از الکترود منفی (کاتد)اشعه ای صادر میشود .این اشعه دارای بار منفی است در امتداد خهط مسقیم سیر می کند و در محل برخورد با دیواره شیشه ای مقابل کاتد موجب تلا لو می شود .
در اواخر قرن نوزدهم طبیعت اشعه کاتدی به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش نشان داد که این اشعه جریانی از الکترونهایی است که حرکتی سریع دارند این الکترونها که از فلز الکترود منفی ناشی می شوند به جنس آنها بستگی ندارد .به عبارت دیگر جنس فلز کاتد هر چه باشد جنس اشعه کاتدی ناشی از ان تفاوت نمی کند
در سال 1897جوزف .جی .تامسون نسبت بار الکترون به جرم آن (e\m)را از طریق بررسی انحراف اشعه کاتدی در میدانهای الکتریکی و مغناطیسی معیین کرد.اما روش تامسون قادر نیست که هر یک از مقادیر eیا mرا به تنهایی بدست آورد .
از آنجا که الکترونها دارای بار المتریکحی هستند الکترونهای در حال حرکت یک جریان الکتریکی بوجود می غاورند از طرف دیگر میدان مغناطییسی و جریا الکتریکی بر یکدیگر تاثیر متقابل دارند (موتورهای الکتریکی بر اساس این اصل عمل می کنند )بنابر این وقتی که یک الکترون با بار الکترییکی eو جرمmو سرعتvوارد یک میدان مغناطیسی می شود از مسیر عادی مستقیم خود منحرف شده و در مسیر دایره ای با شعاع(r)به حرکت در می اید امتداد انحراف عمود بر میدان مغناطیسی است و الکترون پس از خروج از حوزه اثر میدان در یک مسیر مستقی به حرکت خود ادامه می دهد
مقدار rرا از رابطه زیر بدست می آورند
R=mv/He
که در آن Hشدت میدان مغناطیسی است هر چه شدت میدان و بار الکتریکی ذره بیشتر باشد انحراف از خط مستقیم بیشتر است ولی انحراف بیشتر بدان معنی است که مقدار Rکوچکتر است بنابر این h,eبه طور معکوس با r متناسبند از طرف دیگر ذراتی که جرم بزرگتر داشته باشند یا سرعت حرکت آنها زیاد باشد انحرافشان از مسیر مستقیم کمتر خواهد بود و بنا بر این شعاع دایره مسیر آنه بزرگتر استع از این رو m,vبا rنسبت مستقیم دارند
تامسون مقادیر r را برا یانحراف اشعه کاتدی در میدانهای مغناطیسی با شدت معلوم معیی کرد واز انجا توانست مقدارe/mvرا بدست اورد از رابطه 1 نتیجه می شود
e/mv=i/Hr
ولی برای ان که مقدار e/mاز رابطه (2) بدست اید باید سرعت حرکت الکترون v تعیین شود یکی از روشهایی که تامسون برای پیدا کردن مقدار vبه کار برد مطالعه اشعه کاتدی در لامپی بود که در اطراف ان میدانهای الکتریکی ومغناطیسی همزمان وعمود بر یکدیگر بر قرار شد
الکترونها در یک میدان الکتریکی مسیری سهمس شکل دارند و به طرف صفحه مثبت منحرف می شود . در این صورت اگر الکترون تنها حت اثر میدان الکتریکی باشد در نقطه cبه دیواره لامپ برخورد می کند نیرویی که موجب انحراف یک ذره باردا ر در یک میدان الکتریکی می شود فقط به شدت میدان الکتریکی(E)و مقدار بار الکتریکی ذره (eبرای
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 6
انسان و داروها
بیماری و دارو
کشف داروهای جدید و مراحلی که از کشف تا عرضه آنها به بازاردارویی طی میشود، موضوع جالبی است. امروزه آگاهی دقیق از ساز و کار بیماریها برایدستیابی به داروهای جدید امری ضروری محسوب میشود. در واقع میتوان گفت که هربیماری حاصل به هم خوردن نظم طبیعی یکی از چرخههای فعالیت بدن است، بنابراین بادانستن اینکه کدام چرخه بدن از نظم طبیعی خود خارج شده است، میتوان دارویی را بهکار برد که دوباره آن را به حالت اولیه باز گرداند.
منشاء داروها
بطور کلی داروها از نظر منشاء به سه گروه طبیعی، نیمه صناعیو صناعی تقسیم میشوند.
داروهای طبیعی
داروهای طبیعی داروهایی هستند که از منابع طبیعی به دستمیآیند. اینگونه فرآوردهها یا به صورت خام مصرف میشوند، مثل عصاره گیاه آلوئهبرای درمان بیماریهای پوستی یا جگر برای درمان بیماریهای شب کوری و یا شامل موادشیمیایی خاصی هستند که از فرآورده خام طبیعی استخراج و سپس به عنوان دارو مصرفمیشوند، مثلمورفینکه از تریاک استخراج میشود وانسولینکه از لوزالمعده گاو یا خوک به دست میآید. در مورد این گروه از داروها، برای کشفداروی جدید به سراغ طب سنتی کشورهای مختلف میروند. درطب سنتی، خواص گیاهان و فرآوردههای مختلفجانوری شرح داده شده است. دانشمندان با روشهای علمی به بررسی آزمایشگاهی خواص ذکرشده در مواد خام میپردازند. این بررسیها ممکن است در شرایط خارج از بدن موجوداتزنده (مثل بررسی اثرات ضد میکروبی در محیط های کشت) یا در شرایط داخل بدن (شاملبررسی اثر پس از کاربرد در جانوران آزمایشگاهی) انجام شوند. در صورتی که فرآوردهخام، موثر تشخیص داده شود، به روشهای گوناگون ترکیبات مختلف موجود در آن را تفکیک وتخلیص میکنند و سپس میکوشند تا ساختار شیمیایی این ترکیبات خالص شده را (که بهدست آوردن مقادیر ناچیزی از آنها اغلب مستلزم ساعتها کار طاقت فرساست) شناساییکنند. برای این کار از روشهای مختلف دستگاهی نظیر تهیهطیفهای تشدید مغناطیسی هسته (NMR)، طیف جرمی (MS)، طیف فرابنفش (UV) و فراسرخ (IR)، اثر بر نور قطبیده (چرخش نوری)،کروماتوگرافی با عملکرد بالا (HPLC) و ... استفاده میشود. به این ترتیب با تلفیقمجموعه این مدارک که هر یک گوشهای از اطلاعات ضروری را برای تعیین ساختار شیمیاییماده فراهم میآورند و مقایسه آنها با ساختارهای شناخته شده، ساختار شیمیایی موادمورد نظر را شناسایی میکنند. در مرحله بعد مجدد آزمونهای بررسی اثرات دارویی بر هریک از ترکیبات خالص انجام میگیرد تا ترکیب موثر شناسایی و به عنوان ماده داروییعرضه گردد.
داروهای نیمه صناعی
داروهای نیمه صناعی با ایجاد تغییرات شیمیایی برداروهای طبیعی به دست میآیند. این تغییرات با هدف افزایش قدرت دارو، کاهش عوارضجانبی، بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی و ... انجام میشوند. گاه داوری به دست آمده ازمنابع طبیعی دارای نقایصی است که با انجام تغییرات جزئی روی ساختار شیمیایی آنمیتوان نقص موجود را برطرف کرد. مثلاپنیسیلینحاصل از قارچ پنیسیلیوم دراسید معدهتخریب میشود و نمیتوان آن را بهصورت خوراکی مصرف کرد، ولی با انجام تغییراتی کوچک در گروههای جانبی هستهپنیسیلین، داروهای پادزیآموکسیسیلین،آمپیسیلینو پنیسیلین V بدست میآیند کهنسبت به محیط اسیدی معده مقاومند و از راه خوراکی به مصرف میرسند. برایدستیابی به داروهای جدید نیمه صناعی باید تغییراتی حساب شده و قاعدهمند روی ساختارشیمیایی ماده طبیعی ایجاد کرد و سپس نتیجه این تغییرات را روی اثر دارو بررسی نمود. اینگونه مطالعات منجر به کشف "رابطه ساختمان و اثر" در یک ماده دارویی میشود. دارویی که از طبیعت به دست میآید، در بدن اثرات مختلفی دارد. برای مثال مورفیننمونه جالبی از این مطلب است. این دارو دارای اثرات ضد درد، تسکین دهندهسرفه، ایجادیبوست، اعتیادآوری و ... میباشد. محققانمیکوشند تا با دستکاری در ساختار مورفین داروهایی تهیه کنند که هر یک از اثرات فوقرا به تنهایی و بدون دارا بودن خاصیت اعتیاد آوری دارا باشند. در راستای این کوششهاداروهایبوپرنورفینبا اثر ضد درد عالی و اعتیادآوریاندک،دکسترومتورفانبا اثر ضد سرفه و بدون اثر ضددرد و اعتیاد آوری ودیفنوکسیلاتبا اثر ضد اسهال، بدون اثر ضدسرفه و اعتیاد آوری خیلی جزئی ساخته شدهاند.
داروهای صناعی
با پیشرفتعلمشیمی، به ویژه دانش شیمی آلی وپیدایش روشهای گوناگون سنتز مواد، هم اکنونمیلیونها ترکیب شیمیایی ساخته شده وجود دارند و بدون اغراق همه روزه دهها ترکیبجدید دیگر نیز ساخته میشوند. از میان این ترکیبات بطور تصادفی یا آگاهانه، موادیکه دارای اثرات درمانی هستند، انتخاب میشوند. این گونه داروها را که به طریقهشیمیایی سنترشدهاند، داروهای صناعی مینامند. برای مثال دانشمندی به نام دوما کهبه مطالعه روی رنگها مشغول بود، متوجه شد که گروهی از موشهای آزمایشگاهی که به طوراتفاقی نوعی رنگ قرمز به نام پرونتوسیل را خورده بودند، در برابر عفونت مقاومتیافتهاند. با بررسی بیشتر خاصیت ضد باکتریایی رنگ فوق مشخص گردید و بر اساس آنگروهی از داروهای ضد باکتری به نام سولفونامیدها ساخته و عرضه شدند که از آن میانمیتوان به پادزیهای معروفی چونکوتریموکسازولوسولفاستامیداشاره کرد. در گروهداروهای صناعی میتوان برای درمان یک بیماری، اثر تمامی مواد شیمیایی شناخته شده راروی آن بررسی کرد. ولی با توجه به تعداد بیماریها و کثرت فراوان مواد شیمیایی اینکار عملا غیر ممکن است. بنابراین با توجه به اینکه اثر یک ماده ناشی از ساختارشیمیایی آن است (رابطه ساختمان و اثر)، محققان حدس میزنند که ممکن است گروههایخاصی از مواد شیمیایی روی یک بیماری خاص موثر باشد. لازم به ذکر است که این حدس باتوجه دقیق به ساز و کار بیماری و ساختار شیمیایی مواد و غالبا با استفاده رایانهانجام میگیرد. به این ترتیب اثر مواد مورد نظر را در آزمایشگاه روی آن بیماریآزمایش میکنند. ممکن است این بررسیها به کشف ماده ای موثر بیانجامند و یا اصلابینتیجه باشند. برای مثال داروی AZT که تا حدودی بر ویروس مولدبیماری ایدزموثر بوده است، به این شیوهیافت شد. AZT مادهای بود که سالها قبل ساخته شده و کنار گذاشته شده بود تا اینکهدر شمار ترکیبات مورد آزمایش روی ویروس ایدز انتخاب گردید و موثر بودن آن اثبات شد.
روش الگوبرداری از ساختمان بدن
راه دیگر کشف داروهای جدید، الگوبرداری ازساختمان بدن است. برای مثال هیستامین یکی از موادی است که بطور طبیعی در بدن ساختهمیشود و در اندامهای مختلف کارهای مختلفی انجام میدهد. این ماده درپوست باعث خارشمیشود، رگهای بینی و چشم را گشاد میکند، منجر به احتقان و عوارض ناشی از آن مثلآبریزش از بینی و سرخی چشم میگردد. در معده روی سلولهای کناری معده اثر کرده وتحریک ترشح اسید را باعث میشود. هیستامین در هر یک از این اندامها گیرنده مخصوص بهخود را دارد که از این میان گیرندههای موجود در رگها و پوست (گیرندههای H1) با هممشابهند و با گیرندههای موجود در جدار معده (گیرندههای H2) متفاوت میباشند. دانشمندان با در نظر گرفتن ساختار مولکولی هیستامین دو گونه از داروهایآنتیهیستامینی را طراحی کردهاند. اینگونه داروها با اشغال گیرندههایهیستامینی به طور اختصاصی باعث مهار آنها و جلوگیری از تحریک میشوند. گروه اولداروهای آنتیهیستامینی هستند که در مواردی نظیر سرماخوردگی همراه با آبریزش بینی ویا خارش بکار میروند و اثری روی معده ندارند، از جمله داروهایی نظیرکلرافنیرامین،پرومتازین،هیدروکسیزین،پیریلامینو غیره. گروه دومآنتیهیستامینهایی هستند که گیرندههای هیستامینی معده را مهار میکنند و به دنبالآن باعث مهار ترشح اسید میشوند. این گروه در درمان زخمهای معده و اثنیعشر مورداستفاده قرار میگیرند مثلسایمتیدین،رانیتیدین،فاموتیدینو غیره. کشف اثرات درمانی یک ترکیب شیمیایی، تازه آغاز راهی ست که ممکن است سالیانسال به طول بیانجامد.
مراحل بررسی ایمنی دارو
نکته در اینجاست که یک ماده دارویی همانطور کهاثرات درمانی از خود نشان میدهد، ممکن است دارای اثرات مخرب و سمی دیگری نیز باشد. برای اطمینان از ایمنی کاربرد دارو در انسان ترکیبات شناسایی شده، باید از 4 مرحلهآزمون و بررسی، با موفقیت بگذرند:
مرحله اول
آزمون بیخطر بودن و سمیت دارو قبل از کاربرد بالینی آن است. دراین مرحله که 2 تا 3 سال به طول میانجامد اثرات دارو روی جانوران مختلف و جنینیجانوران باردار بررسی میشود. امروزه سعی میشود از شیوههای کشت بافتی ونمونهسازی رایانهای برای کاهش کاربرد جانوران آزمایشگاهی در این مرحله استفادهشود، .ولی ارزش پیشبینی کننده این روشها هنوز بسیار محدود است. آزمون سمیت پیشبالینی به ازای هر داروی موفق عرضه شده به بازار به طور متوسط حدود 41 میلیون دلارخرج بر
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
انجمنهایایالتی و ولایتی
تصویبلایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی در ۱۴مهر ۱۳۴۱ درکابینه امیر اسدالله علم و سپساعتراض امام خمینی که به لغو این مصوبه انجامید، از جمله فرازهای مهم مبارزاتامام(ره) با حکومت پهلوی به شمار میرود.این لایحه بخشی از تغییراتی بود که شاهبه توصیه هیأت حاکمه جدید امریکا و به نام «اصلاحات اجتماعی» قصد انجام آن راداشت.1 پس از تصویب لایحه موسوم به «اصلاحات ارضی» در هیأت دولت ـ دی 1340 ـ هیأتحاکمه امریکا و مطبوعات این کشور اقدامات شاه را که از آن به «انقلاب سفید» یا «انقلاب شاه و مردم» یاد میشد، ستودند.2موضوع انجمنهای ایالتی و ولایتی نیزمرحله دیگری از این «اصلاحات» بود که شاه پس از سفر به امریکا در فروردین 1341تصمیم آن را اتخاد کرد. وی پس از بازگشت از این سفر با جلب حمایت امریکا، امینی رابرکنار کرد.3 و امیر اسدالله علم را در تیرهمان سال به نخستوزیری منصوب کرد. تصویبلایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی از جمله اولین اقدامات کابینه علم بود که با خطدهیدولت امریکا صورت گرفت 4لایحه در شرایطی به تصویب رسید که حکومت پس ازفوتآیتالله بروجردی ـ فروردین 1340ـ تصور میکرد نیروی روحانیت از نظر مرجعیتسیاسی رو به ضعف نهاده است. در اسفند 1340 نیز آیتالله کاشانی دار فانی را وداعگفت. از طرفی امام خمینی(ره) پس از فوت آیتالله بروجردی و علیرغم استقبال حوزهعلمیه و مردم، کوچکترین قدمی برای مرجعیت خود برنداشت و حتی در مقابل پیشنهادات واقدامات دوستان خویش در این مسیر سرسختانه مقاومت میکرد.5این رویدادها سبب شدتا حکومت شتاب بیشتری به اصلاحات مورد نظر امریکا دهد و هم زمان کوشید تا مرجعیترا به خارج از ایران منتقل کند. بدین ترتیب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی در 14مهر 1341 از تصویب کابینه امیر اسدالله علم گذشت و مطبوعات در 16 مهر آن را منتشرکردند. به موجب این مصوبه که در غیاب مجلس، حکم قانون داشت، به زنان حق رأی دادهمیشد و از شرایط انتخاب شوندگان و انتخاب کنندگان ، قید سوگند به قرآن حذف میشد وافراد میتوانستند با هر کتاب آسمانی مراسم تحلیف را به جای آورند.امام خمینیکه در آن هنگام در قم اقامت داشتند، دریافتند که این مصوبه مقدمهای برای یک توطئهاست و رژیم میخواهد عکسالعمل روحانیت را بسنجد. امام معتقد بود که اعطای حق رأیبرای زنان عوامفریبی بیش نیست، زیرا مردان هم در واقع حق رأی نداشتند و نام هرکس کهمورد نظر رژیم بود از صندوقها بیرون میآمد. حکومت در پرتو این لایحه میخواست هرچه بیشتر حریم اسلام و روحانیت شکسته شود. امام در رابطه با مسئله آزادی زنانفرمودند: «ما با ترقی زنها مخالف نیستیم. ما با فحشا مخالفیم، با این کارهای غلطمخالفین. مگر مردها در این مملکت آزادی دارند که زنها داشته باشند؟ مگر آزادی زن وآزادی مرد با لفظ درست میشود6؟»حذف شرط «مسلمان بودن و سوگند به قرآن کریم» نیز که بند دیگری از مصوبه انجمنهای ایالتی و ولایتی بود، با هدف مقابله با ارزشهایاسلامی در جامعه بود. بعضی صاحبنظران معتقدند در آن زمان حمایت شاه از اسرائیل شرطحمایت دولت کندی از حکومت پهلوی بود و نفوذ بهائیان در سه قوه، به ویژه در کانونقانونگذاری کشور، این شرط را تحقق میبخشید و برای فراهم ساختن زمینه این «نفوذ»،حذف قرآن و حذف «مسلمان بودن» ضرورت داشت.7نقش حضرت امام در روشن ساختن اهدافواقعی شاه و گوشزد کردن رسالت خطیر علما و حوزههای علمیه در این شرایط کارسازبود. تلگرافها و نامههای سرگشادة اعتراض علما به شاه و اسدالله علم، موجی از حمایتاقشار مختلف مردم را در پی داشت. گفتنی است لحن تلگرافهای امام خمینی به شاه ونخستوزیر تند و هشدار دهنده بود.حکومت ابتدا به تهدید و تبلیغ علیه روحانیتاقدام کرد؛ اسدالله علم در یک نطق رادیویی گفت: «دولت از برنامه اصلاحی که در دستاجرا دارد عقبنشینی نمیکند»! با وجود این، دامنه قیام رو به فزونی نهاد. درتهران، قم، و برخی شهرهای دیگر بازارها تعطیل و مردم در مساجد به حمایت از حرکتعلما گرد آمدند. یکماه و نیم پس از آغاز ماجرا، دولت یک گام عقب نشست و در 22 آبانبا ارسال پیام مکتوب به علما درصدد دلجویی از آنان و توجیه عملکرد خود برآمد. امّابا شناختی که از انعطافناپذیری امام داشت، از ارسال پاسخ برای ایشان خودداری کرد. برخی از علمای حوزة علمیه موضع دولت را قانع کننده تشخیص داده و خواستار پایان قیامشدند، اما امام خمینی سرسختانه مخالفت کرد. امام میگفت که دولت باید رسماًَ لایحهانجمنهای ایالتی و ولایتی را لغو کرده و خبر آن را منتشر کند. ایشان در بیانیهایکه در پاسخ به سؤال اصناف و بازاریان قم صادر کرد صریحاً هدفهای رژیم را از اینمصوبه نفوذ عناصر بهایی و جاسوسان اسرائیلی در تشکیلات دولت دانست و با صراحت اعلامداشت: «ملت مسلمان تا این خطرها رفع نشود سکوت نمیکند و اگر کسی سکوت کند درپیشگاه خداوند قادر مسئول و در این عالم محکوم به زوال است». در همین بیانیه، امامخمینی به نمایندگان مجلسین سنا و شورا نسبت به تصویب لایحة پیشنهادی دولت هشدار دادو نوشت: « ملت مسلمان و علمای اسلام زنده و پاینده هستند و هر دست خیانتکاری که بهاساس اسلام و نوامیس مسلمین دراز شود قطع میکنند».8سرانجام حکومت تن به شکستداد و در 7 آذر 1341 هیئت دولت، مصوبه قبلی را لغو و خبر آن را به علما و مراجعتهران و قم اطلاع داد. علم در نامه خود خطاب به علما و روحانیون معترض نوشت:9 «بعدالعنوان، عطف به مرقومه جنابعالی و سایر آقایان روحانیون ومراجع محترم موضوعانتخابات انجمنهای ایالتی و ولایتی در جلسه هیأت دولت مطرح و تصویب شد که تصویبنامهی مورخه 14/7/1341 قابل اجرا نخواهد بود.» نخستوزیر اسدالله علمامامخمینی در نشست با علمای قم مجدداً بر مواضع خویش پای فشرد و لغو مصوبه در پشت درهایبسته را کافی ندانست و اعلام کرد تا زمانی که لغو آن در رسانهها پخش نشود، قیامادامه خواهد داشت. در نتیجه روز 10 آذر 1341 خبر لغو لایحه انجمنهای ایالتی وولایتی در روزنامههای دولتی منعکس شد، اما فردای آن روز امام در جلسهای که درمنزل یکی از علمای قم برگزار شد، سخنانی فرمودند که بر خلاف انتظار بود. در اینجلسه در حالی که همه از عقبنشینی دولت خوشحال بودند امام فرمودند: «تمام اینهاخیمهشببازی است، دروغ است. اینها برنامههای اساسیتری برای این مملکت دارند واین شکلی که عملی شده، فریب و نیرنگی برای شما علما است. باید در انتظار توطئههایبزرگتری باشید و من به شما اعلام خطر میکنم.»10پینویس:
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
به نام خدا
انرژی هسته ای چیست؟
استخراج اورانیوم از معدن
اورانیوم که ماده خام اصلی مورد نیاز برای تولید انرژی در برنامه های صلح آمیز یا نظامی هسته ای است، از طریق استخراج از معادن زیرزمینی یا سر باز بدست می آید. اگر چه این عنصر بطور طبیعی در سرتاسر جهان یافت می شود تنها حجم کوچکی از آن بصورت متراکم در معادن موجود است.
اورانیوم چیست؟
یکی از چگالترین فلزات رادیو اکتیو است که در طبیعت یافت می شود. این فلز در بسیاری از قسمتهای دنیا در صخره ها، خاک و حتی اعماق دریا و اقیانوس ها وجود دارد. اگر بخواهید از میزان موجودیت آن ایده ای بدست آورید باید بگوییم که میزان وجود و پراکندگی آن از طلا، نقر یا جیوه بسیار بیشتر است.
اورانیوم در طبیعت بصورت اکسید و یا نمک های مخلوط در مواد معدنی (مانند اورانیت یا کارونیت) یافت می شود. این نوع مواد اغلب از فوران آتشفشانها بوجود می آیند و نسبت وجود آنها در زمین چیزی معادل دو در میلیون نسبت به سایر سنگها و مواد کانی است. این فلز به رنگ سفید نقره ای است و کمی نرم تر از استیل بوده و تقریباً قابل انعطاف است. اورانیوم در سال 1789 توسط مارتین کلاپورت (Martin Klaproth) شیمی دان آلمانی از نوعی اورانیت بنام Pitchblende کشف شد. وجه تسمیه این فلز به کشف سیاره اورانوس بازمی گردد که هشت سال قبل از آن، ستاره شناسان آن را کشف کرده بودند. اورانیوم یکی از اصلی ترین منابع گرمایشی در مرکز زمین است و بیش از 40 سال است که بشر برای تولید انرژی از آن استفاده می کند. دانشمندان معتقد هستند که اورانیوم بیش از 6.6 بیلیون سال پیش در اثر انفجار یک ستاره بزرگ بوجود آمده و در منظومه شمسی پراکنده شده است. برای درک بهتر از توانایی اورانیوم در تولید انرژی لازم است نگاهی به ساختمان اتمی این فلز داشته باشیم.
اورانیوم را بهتر بشناسیم
اورانیوم را درواقع می توان سنگین ترین (به بیان دقیقتر چگالترین) عنصر در طبیعت نامید. شاید بد نباشد بدانید که در این میان هیدروژن سبک ترین عناصر طبیعت است. اورانیوم خالص حدود 18.7 بار از آب چگالتر است و همانند بسیاری از دیگر مواد رادیو اکتیو در طبیعت بصورت ایزوتوپ یافت می شود. بطور ساده ایزوتوپ حالت خاصی از حضور یک عنصر در طبیعت است که در هسته آن به تعداد مساوی - با عنصر اصلی - پروتون وجود دارد اما تعداد نوترون های آن متفاوت است. بنابراین طبق این تعریف ساده می توان دریافت که ایزوتوپ های یک عنصر عدد اتمی مشابه خود عنصر را خواهند داشت اما وزن اتمی متفاوتی دارند. اورانیوم شانزده ایزوتوپ دارد که هریک از آنها دارای وزن اتمی خاصی هستند. حدود 99.3 درصد از اورانیومی که در طبیعت یافت می شود ایزوتوپ 238 (U-238) است و حدود 0.7 درصد ایزوتوپ 235 (U-235)، که هر دو دارای تعداد پروتون یکسانی بوده و تنها تفاوتشان در سه نوترون اضافه ای است که در هسته U۲۳۸ وجود دارد. اعداد ۲۳۵ و ۲۳۸ بیانگر مجموع تعداد پروتونها و نوترونها در هسته هر کدام از این دو ایزوتوپ است. سایر ایزوتوپ ها بسیار نادر هستند. در این میان ایزوتوپ 235 برای بدست آوردن انرژی از نوع 238 آن بسیار مهمتر است چرا که U-235 (با فراوانی تنها 0.7 درصد) آمادگی آن را دارد که تحت شرایط خاص شکافته شده و مقادیر زیادی انرژی آزاد کند. به این ایزوتوپ Fissil Uranium، به معنای اروانیوم شکافتنی هم گفته می شود و برای این عملیات از اصطلاح شکافت هسته ای یا Nuclear Fission استفاده می شود. اورانیوم نیز همانند سایر مواد رادیواکتیو دچار پوسیدگی و زوال می شود. مواد رادیو اکتیو دارای این خاصیت هستند که از خود بطور دائم ذرات آلفا و بتا و یا اشعه گاما منتشر می کنند. U-238 با سرعت بسیار کمی فسیل می شود و نیمه عمر آن چیزی در حدود 4,500 میلون سال (تقریبآ معادل عمر زمین) است. این موضوع به این معنی است که با فسیل شدن اورانیوم با همین سرعت کم انرژی معادل 0.1 وات برای هر یک تن اورانیوم تولید می شود و این برای گرم نگاه داشتن هسته زمین کافی است.
غنی سازی
هدف از غنی سازی تولید اورانیومی است که دارای درصد بالایی از ایزوتوپ ۲۳۵ U باشد. اورانیوم مورد استفاده در راکتورهای اتمی باید به حدی غنی شود که حاوی ۲ تا ۳ درصد اورانیوم ۲۳۵ باشد، در حالی که اورانیومی که در ساخت بمب اتمی بکار میرود حداقل باید حاوی ۹۰ درصد اورانیوم ۲۳۵ باشد. یکی از روشهای معمول غنی سازی استفاده از دستگاههای سانتریفوژ گاز است. سانتریفوژ از اتاقکی سیلندری شکل تشکیل شده که با سرعت بسیار زیاد حول محور خود می چرخد. هنگامی که گاز هگزا فلوئورید اورانیوم به داخل این سیلندر دمیده شود نیروی گریز از مرکز ناشی از چرخش آن باعث میشود که مولکولهای سبکتری که حاوی اورانیوم ۲۳۵ است در مرکز سیلندر متمرکز شوند و مولکولهای سنگینتری که حاوی اورانیوم ۲۳۸ هستند در پایین سیلندر انباشته شوند. ( شکل 3 ) اورانیوم ۲۳۵ غنی شده ای که از این طریق بدست می آید سپس به داخل سانتریفوژ دیگری دمیده میشود تا درجه خلوص آن باز هم بالاتر رود. این عمل بارها و بارها توسط سانتریفوژهای متعددی که بطور سری به یکدیگر متصل میشوند تکرار میشود تا جایی که اورانیوم ۲۳۵ با درصد خلوص مورد نیاز بدست آید.
آنچه که پس از جدا سازی اورانیوم ۲۳۵ باقی میماند به نام اورانیوم خالی یا فقیر شده شناخته میشود که اساساً از اورانیوم ۲۳۸ تشکیل یافته است. اورانیوم خالی فلز بسیار سنگینی است که اندکی خاصیت رادیو اکتیویته دارد و از آن برای ساخت گلوله های توپ ضد زره پوش و اجزای برخی جنگ افزار های دیگر از جمله منعکس کننده نوترونی در بمب اتمی استفاده می شود. یک شیوه دیگر غنی سازی روشی موسوم به دیفیوژن یا روش انتشاری است. دراین روش گاز هگزافلوئورید اورانیوم به داخل ستونهایی که جدار آنها از اجسام متخلخل تشکیل شده دمیده میشود. سوراخهای موجود در جسم متخلخل باید قدری از قطر مولکول هگزافلوئورید اورانیوم بزرگتر باشد. در نتیجه این کار مولکولهای سبکتر حاوی اورانیوم ۲۳۵ با سرعت بیشتری در این ستونها منتشر شده و تفکیک میشوند. این روش غنی سازی نیز باید مانند روش سانتریفوژ بارها و باره تکرار شود. سانتریفیوژ هایی که برای غنی سازی اورانیوم استفاده می شود حالت خاصی دارند که برای گاز تهیه شده اند که به آنها Hyper-Centrifuge گفته می شود. پیش از آنکه دانشمندان از این روش برای غنی سازی اورانیوم استفاده کنند از تکنولوژی خاصی بنام Gaseous Diffusion به معنی پخش و توزیع گازی استفاده می کردند.
راکتور هسته ای
راکتور هسته ای وسیله ایست که در آن فرایند شکافت هسته ای بصورت کنترل شده انجام می گیرد. انرژی حرارتی بدست آمده از این طریق را می توان برای بخار کردن آب و به گردش درآوردن توربین های بخار ژنراتورهای الکتریکی مورد استفاده قرار داد. اورانیوم غنی شده ، معمولا به صورت قرصهائی که سطح مقطعشان به اندازه یک سکه معمولی و ضخامتشان در حدود دو و نیم سانتیمتر است در راکتورها به مصرف میرسند. این قرصها روی هم قرار داده شده و میله هایی را تشکیل میدهند که به میله سوخت موسوم است. میله های سوخت سپس در بسته های چندتائی دسته بندی شده و تحت فشار و در محیطی عایقبندی شده نگهداری می شوند.
در بسیاری از نیروگاهها برای جلوگیری از گرم شدن بسته های سوخت در داخل راکتور، این بسته ها را داخل آب سرد فرو می برند. در نیروگاههای دیگر برای خنک نگه داشتن هسته راکتور ، یعنی جائی که فرایند شکافت هسته ای در آن رخ میدهد ، از فلز مایع (سدیم) یا گاز دی اکسید کربن استفاده می شود. برای تولید انرژی گرمائی از طریق فرایند شکافت هسته ای ، اورانیومی که در هسته راکتور قرار داده میشود باید از جرم بحرانی بیشتر (فوق بحرانی) باشد. یعنی اورانیوم مورد استفاده باید به حدی غنی شده باشد که امکان آغاز یک واکنش زنجیره ای مداوم وجود داشته باشد. برای تنظیم و کنترل فرایند شکافت هسته ای در یک راکتور از میله های کنترلی که معمولا از جنس کادمیوم است استفاده میشود. این میله ها با جذب نوترونهای آزاد در داخل راکتور از تسریع واکنشهای زنجیره ای جلوگیری میکند. زیرا با کاهش تعداد نوترونها ، تعداد واکنشهای زنجیره ای نیز کاهش می یابد. حدوداً ۴۰۰ نیروگاه هسته ای در سرتاسر جهان فعال هستند که تقریبا ۱۷ درصد کل برق مصرفی در جهان را تامین می کنند. از جمله کاربردهای دیگر راکتورهای هسته ای، تولید نیروی محرکه لازم برای جابجایی ناوها و زیردریایی های اتمی است.
کاربردهای انرژی هسته ای
انرژی هسته ای در پزشکی : کاربرد انرژی هسته ای در پزشکی به دو بخش تقسیم می شود : تشخیص و درمان. پزشکی هسته ای یکی از شاخه های علم پزشکی است که در آن از مواد رادیواکتیو برای تشخیص و درمان بیماری ها استفاده می شود .به گزارش تارنمای سازمان انرژی اتمی ایران ، در زمینه تشخیص بیماری ها از رادیوداروهای (داروهایی متشکل از مواد رادیواکتیو ) مختلف درتصویر برداری جهت تشخیص و بررسی تومورهای سرطانی ، بررسی بیماری های کبد و کیسه صفرا ، بررسی عفونت و التهاب مفصلی استفاده می شود. هم چنین این مواد در تشخیص گرفتگی عروق خونی ، تشخیص نارسائی های قلب، کلیه و سایر ارگان های بدن کاربرد دارند. در آنالیز خون، پروتئین ها و سرم ها از پرتوهای رادیواکتیو استفاده می شود. هم چنین برخی از رادیوداروها تولید شده اند که برای تشخیص بیماری هایی مثل تیروئید به کار می روند. MRI نیز یکی از روش های تشخیصی در پزشکی هسته ای است . در حوزه درمان بیماری ها، رادیو داروهای مختلفی ساخته شده اند که برای از بین بردن کیست ها وتومورهای سرطانی استفاده می شوند. هم چنین در برخی از بیماری های مغزی می توان بدون نیاز به باز کردن جمجمه از اشعه برای جراحی استفاده کرد . در بیست سال اخیر جراحی پرتوی، اولین راه درمان پس از استفاده از شیمی درمانی ، پرتو درمانی و جراحی بوده است .
دانشمندان پزشکی هسته ای در حال بررسی روش های تشخیصی جدیدی هستند تا بتوانند میزان عناصر اصلی و مهم موجود در بدن جنین را اندازه گیری کرده و با تغییر آنها پیش از تولد، از بروز ناهنجاری ها در نوزادان جلوگیری کنند.
انرژی هسته ای در بهداشت: در سترون سازی وسایل یکبارمصرف پزشکی از پرتوهای رادیواکتیو استفاده می شود. هم چنین در صورتی که مواد اولیه داروها و مواد بهداشتی یا محصولات استریل پزشکی آلودگی داشته باشند، این آلودگی با کمک مواد رادیو اکتیو قابل اندازه گیری است. با این روش آلودگی سبزیجات بسته بندی شده نیز قابل اندازه گیری است .
انرژی هسته ای در کشاورزی: از طریق روش های هسته ای اصلاح بذر، بذرگیاهانی مثل گندم ، برنج ، جو و پنبه به نحوی تغییر داده می شوند که در برابر بیماری های قارچی، سرما، خوابیدگی و مقاوم باشند. هم چنین با استفاده از این روش