تحقیق درباره. انسان و داروها

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 6

انسان و داروها

بیماری و دارو

کشف داروهای جدید و مراحلی که از کشف تا عرضه آنها به بازاردارویی طی می‌شود، موضوع جالبی است. امروزه آگاهی دقیق از ساز و کار بیماریها برایدستیابی به داروهای جدید امری ضروری محسوب می‌شود. در واقع می‌توان گفت که هربیماری حاصل به هم خوردن نظم طبیعی یکی از چرخه‌های فعالیت بدن است، بنابراین بادانستن اینکه کدام چرخه بدن از نظم طبیعی خود خارج شده است، می‌توان دارویی را بهکار برد که دوباره آن را به حالت اولیه باز گرداند.

منشاء داروها

بطور کلی داروها از نظر منشاء به سه گروه طبیعی، نیمه صناعیو صناعی تقسیم می‌شوند.

داروهای طبیعی

داروهای طبیعی داروهایی هستند که از منابع طبیعی به دستمی‌آیند. اینگونه فرآورده‌ها یا به صورت خام مصرف می‌شوند، مثل عصاره گیاه آلوئهبرای درمان بیماریهای پوستی یا جگر برای درمان بیماریهای شب کوری و یا شامل موادشیمیایی خاصی هستند که از فرآورده خام طبیعی استخراج و سپس به عنوان دارو مصرفمی‌شوند، مثلمورفینکه از تریاک استخراج می‌شود وانسولینکه از لوزالمعده گاو یا خوک به دست می‌آید. در مورد این گروه از داروها، برای کشفداروی جدید به سراغ طب سنتی کشورهای مختلف می‌روند. درطب سنتی، خواص گیاهان و فرآورده‌های مختلفجانوری شرح داده شده است. دانشمندان با روشهای علمی به بررسی آزمایشگاهی خواص ذکرشده در مواد خام می‌پردازند. این بررسیها ممکن است در شرایط خارج از بدن موجوداتزنده (مثل بررسی اثرات ضد میکروبی در محیط های کشت) یا در شرایط داخل بدن (شاملبررسی اثر پس از کاربرد در جانوران آزمایشگاهی) انجام شوند. در صورتی که فرآوردهخام، موثر تشخیص داده شود، به روشهای گوناگون ترکیبات مختلف موجود در آن را تفکیک وتخلیص می‌کنند و سپس می‌کوشند تا ساختار شیمیایی این ترکیبات خالص شده را (که بهدست آوردن مقادیر ناچیزی از آنها اغلب مستلزم ساعتها کار طاقت فرساست) شناساییکنند. برای این کار از روشهای مختلف دستگاهی نظیر تهیهطیفهای تشدید مغناطیسی هسته (NMR)، طیف جرمی (MS)، طیف فرابنفش (UV) و فراسرخ (IR)، اثر بر نور قطبیده (چرخش نوری)،کروماتوگرافی با عملکرد بالا (HPLC) و ... استفاده می‌شود. به این ترتیب با تلفیقمجموعه این مدارک که هر یک گوشه‌ای از اطلاعات ضروری را برای تعیین ساختار شیمیاییماده فراهم می‌آورند و مقایسه آنها با ساختارهای شناخته شده، ساختار شیمیایی موادمورد نظر را شناسایی می‌کنند. در مرحله بعد مجدد آزمونهای بررسی اثرات دارویی بر هریک از ترکیبات خالص انجام می‌گیرد تا ترکیب موثر شناسایی و به عنوان ماده داروییعرضه گردد.

داروهای نیمه صناعی

داروهای نیمه صناعی با ایجاد تغییرات شیمیایی برداروهای طبیعی به دست می‌آیند. این تغییرات با هدف افزایش قدرت دارو، کاهش عوارضجانبی، بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی و ... انجام می‌شوند. گاه داوری به دست آمده ازمنابع طبیعی دارای نقایصی است که با انجام تغییرات جزئی روی ساختار شیمیایی آنمی‌توان نقص موجود را برطرف کرد. مثلاپنی‌سیلینحاصل از قارچ پنی‌سیلیوم دراسید معدهتخریب می‌شود و نمی‌توان آن را بهصورت خوراکی مصرف کرد، ولی با انجام تغییراتی کوچک در گروههای جانبی هستهپنی‌سیلین، داروهای پادزیآموکسی‌سیلین،آمپی‌سیلینو پنی‌سیلین V بدست می‌آیند کهنسبت به محیط اسیدی معده مقاومند و از راه خوراکی به مصرف می‌رسند. برایدستیابی به داروهای جدید نیمه صناعی باید تغییراتی حساب شده و قاعده‌مند روی ساختارشیمیایی ماده طبیعی ایجاد کرد و سپس نتیجه این تغییرات را روی اثر دارو بررسی نمود. اینگونه مطالعات منجر به کشف "رابطه ساختمان و اثر" در یک ماده دارویی می‌شود. دارویی که از طبیعت به دست می‌آید، در بدن اثرات مختلفی دارد. برای مثال مورفیننمونه جالبی از این مطلب است. این دارو دارای اثرات ضد درد، تسکین دهندهسرفه، ایجادیبوست، اعتیادآوری و ... می‌باشد. محققانمی‌کوشند تا با دستکاری در ساختار مورفین داروهایی تهیه کنند که هر یک از اثرات فوقرا به تنهایی و بدون دارا بودن خاصیت اعتیاد آوری دارا باشند. در راستای این کوششهاداروهایبوپرنورفینبا اثر ضد درد عالی و اعتیادآوریاندک،دکسترومتورفانبا اثر ضد سرفه و بدون اثر ضددرد و اعتیاد آوری ودیفنوکسیلاتبا اثر ضد اسهال، بدون اثر ضدسرفه و اعتیاد آوری خیلی جزئی ساخته شده‌اند.

داروهای صناعی

با پیشرفتعلمشیمی، به ویژه دانش شیمی آلی وپیدایش روشهای گوناگون سنتز مواد، هم اکنونمیلیونها ترکیب شیمیایی ساخته شده وجود دارند و بدون اغراق همه روزه دهها ترکیبجدید دیگر نیز ساخته می‌شوند. از میان این ترکیبات بطور تصادفی یا آگاهانه، موادیکه دارای اثرات درمانی هستند، انتخاب می‌شوند. این گونه داروها را که به طریقهشیمیایی سنترشده‌اند، داروهای صناعی می‌نامند. برای مثال دانشمندی به نام دوما کهبه مطالعه روی رنگها مشغول بود، متوجه شد که گروهی از موشهای آزمایشگاهی که به طوراتفاقی نوعی رنگ قرمز به نام پرونتوسیل را خورده بودند، در برابر عفونت مقاومتیافته‌اند. با بررسی بیشتر خاصیت ضد باکتریایی رنگ فوق مشخص گردید و بر اساس آنگروهی از داروهای ضد باکتری به نام سولفونامیدها ساخته و عرضه شدند که از آن میانمی‌توان به پادزیهای معروفی چونکوتریموکسازولوسولفاستامیداشاره کرد. در گروهداروهای صناعی می‌توان برای درمان یک بیماری، اثر تمامی مواد شیمیایی شناخته شده راروی آن بررسی کرد. ولی با توجه به تعداد بیماریها و کثرت فراوان مواد شیمیایی اینکار عملا غیر ممکن است. بنابراین با توجه به اینکه اثر یک ماده ناشی از ساختارشیمیایی آن است (رابطه ساختمان و اثر)، محققان حدس می‌زنند که ممکن است گروههایخاصی از مواد شیمیایی روی یک بیماری خاص موثر باشد. لازم به ذکر است که این حدس باتوجه دقیق به ساز و کار بیماری و ساختار شیمیایی مواد و غالبا با استفاده رایانهانجام می‌گیرد. به این ترتیب اثر مواد مورد نظر را در آزمایشگاه روی آن بیماریآزمایش می‌کنند. ممکن است این بررسیها به کشف ماده ای موثر بیانجامند و یا اصلابی‌نتیجه باشند. برای مثال داروی AZT که تا حدودی بر ویروس مولدبیماری ایدزموثر بوده است، به این شیوهیافت شد. AZT ماده‌ای بود که سالها قبل ساخته شده و کنار گذاشته شده بود تا اینکهدر شمار ترکیبات مورد آزمایش روی ویروس ایدز انتخاب گردید و موثر بودن آن اثبات شد.

روش الگوبرداری از ساختمان بدن

راه دیگر کشف داروهای جدید، الگوبرداری ازساختمان بدن است. برای مثال هیستامین یکی از موادی است که بطور طبیعی در بدن ساختهمی‌شود و در اندامهای مختلف کارهای مختلفی انجام می‌دهد. این ماده درپوست باعث خارشمی‌شود، رگهای بینی و چشم را گشاد می‌کند، منجر به احتقان و عوارض ناشی از آن مثلآبریزش از بینی و سرخی چشم می‌گردد. در معده روی سلولهای کناری معده اثر کرده وتحریک ترشح اسید را باعث می‌شود. هیستامین در هر یک از این اندامها گیرنده مخصوص بهخود را دارد که از این میان گیرنده‌های موجود در رگها و پوست (گیرنده‌های H1) با هممشابهند و با گیرنده‌های موجود در جدار معده (گیرنده‌های H2) متفاوت می‌باشند. دانشمندان با در نظر گرفتن ساختار مولکولی هیستامین دو گونه از داروهایآنتی‌هیستامینی را طراحی کرده‌اند. اینگونه داروها با اشغال گیرنده‌هایهیستامینی به طور اختصاصی باعث مهار آنها و جلوگیری از تحریک می‌شوند. گروه اولداروهای آنتی‌هیستامینی هستند که در مواردی نظیر سرماخوردگی همراه با آبریزش بینی ویا خارش بکار می‌روند و اثری روی معده ندارند، از جمله داروهایی نظیرکلرافنیرامین،پرومتازین،هیدروکسی‌زین،پیریلامینو غیره. گروه دومآنتی‌هیستامینهایی هستند که گیرنده‌های هیستامینی معده را مهار می‌کنند و به دنبالآن باعث مهار ترشح اسید می‌شوند. این گروه در درمان زخمهای معده و اثنی‌عشر مورداستفاده قرار می‌گیرند مثلسایمتیدین،رانیتیدین،فاموتیدینو غیره. کشف اثرات درمانی یک ترکیب شیمیایی، تازه آغاز راهی ست که ممکن است سالیانسال به طول بیانجامد.

مراحل بررسی ایمنی دارو

نکته در اینجاست که یک ماده دارویی همانطور کهاثرات درمانی از خود نشان می‌دهد، ممکن است دارای اثرات مخرب و سمی دیگری نیز باشد. برای اطمینان از ایمنی کاربرد دارو در انسان ترکیبات شناسایی شده، باید از 4 مرحلهآزمون و بررسی، با موفقیت بگذرند:

مرحله اول

آزمون بی‌خطر بودن و سمیت دارو قبل از کاربرد بالینی آن است. دراین مرحله که 2 تا 3 سال به طول می‌انجامد اثرات دارو روی جانوران مختلف و جنینیجانوران باردار بررسی می‌شود. امروزه سعی می‌شود از شیوه‌های کشت بافتی ونمونه‌سازی رایانه‌ای برای کاهش کاربرد جانوران آزمایشگاهی در این مرحله استفادهشود، .ولی ارزش پیش‌بینی کننده این روشها هنوز بسیار محدود است. آزمون سمیت پیشبالینی به ازای هر داروی موفق عرضه شده به بازار به طور متوسط حدود 41 میلیون دلارخرج بر