کارآموزی اداره امور مالیاتی ( دارایی ) شیروان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

گزارش کارآموزی

تابستان 85 کد 10061

در محل :اداره امور مالیاتی ( دارایی ) شیروان

حسن علیپور مقدم – ر شته حسابداری

در سازمان امور مالیاتی که درآمد زایی برای دولت و مشارکت مردم در توسعه کشور از اهداف عنوان مالیات از مؤدیان اخذ می شود که پس از شناسایی و تشخیص از سوی ممیزین و تأیید سرممیز مالیاتی برای آنها در نظر گرفته می شود.

مقدمه :

مالیات در تمام جوامع بشری از دیرباز رایج بوده بطوریکه وصول آن بصورتهای مختلف برای دولتها و دولتشهرها اجتناب ناپذیر می نموده است . هم اکنون نیز مؤثر ترین ابزار در دست هر دولت برای ایفای وظایف خطیری که بر عهده دارد در مالیه ی عمومی به شمار می آید. با توجه به پیشرفت تمدن و وقوع تحولات اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی امروزه هر شخص به خوبی می داند پرداخت مالیات در واقع مشارکت در سازندگی کشور و توسعه زیر ساختهای اجتماعی جوامع است. در ایران نیز مانند سایر کشورهای کهن ، مالیات سابقه ای دیرینه دارد که با استقرار مشروطیت در ایران برای آنکه امر مهم وصول مالیات ، دستخوش خواستها و مقاصد دولتمردان و افراد صاحب نفوذ و متصدیان امور مالیات نشود چارچوب آن در قانون اساسی و متمم قانون اساسی

مشروطه منظور گردید. به نحوی که از آن پس برقراری هر نوع مالیات و معافیت و تخفیف مالیاتی می باید بر قانون موضوع خاص خود ضمن رعایت مساوات و عدم تبعیض می بود . طبق اصل 94 متمم قانون اساسی مذکور ، هیچ قسسم مالیات برقرار نمی شد مگر به حکم قانون براساس اصول 95 و 98 معافیتها و تخفیفهای مالیاتی باید براساس قانون معین می شد و بر طبق اصل 97 در مورد مالیات ؛ تفاوت و امتیازی بین افراد ملت نباید گذاشته شود . به پیروی از قانون اساسی ، از بدو مشروطیت قوانین مالیاتی متعددی به تصویب مجلس وقت رسید که ممترین و جامع ترین آنها قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 28 اسفند 1345 است که با اصطلاحاتی تا پایان حکومت پهلوی و پس از آن نیز با اصلاحیه هایی که حسب مورد به تصویب شورای انقلاب اسلامی و مجلس شورای سلامی می رسید ، تا آخر سال 1376 اجرا می شد. با برقراری نظام جمهوری اسلامی و ظهور ارزشهای جدید اجتماعی و فرهنگی و به ویژه تقویت مبانی و بنیه دینی و اخلاقی ؛ بازنگری اساسی قانون مالیاتها در اوایل دهه 1360 شروع شد و سپس قوانین متعددی تا به امروز به تصویب رسید که آخرین آن قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 3 اسفند 1366 و اصلاحات بعدی آن می باشد. که موارد زیر در آن مشخص گردیده وبرای آنها قانون تدوین شده : اشخاص مشمول مالیات ، مالیات بر دارایی – درآمد ، مقررات مختلفه ، مراجع مالیات و سازمان تشخیص و ...

* در تهیه این گزارش سعی شده تا منمن ارائه گزارشکار ؛ مراحل اجرا و اعمال مالیات مؤدیان نیز جهت اطلاع و آشنایی سایرین ذکر شود.

* در این اداره هر ممیز یا چند نفر از ممیزین مسئول رسیدگی به امور خاصی است که به هر بخش از محل کار آنها حوزه می گویند. بعنوان نمونه حوزه رسیدگی به مالیات شرکتها از حوزه رسیدگی به مالیات کسبه و خودروها جداست.

* مالیات در سازمان امور مالیاتی از کسبه ، صرافان ، بانکها ، صاحبان محترم مشاغل و اصناف اخذ می شود.

هفته اول

1/5/85 یکشنبه

اولین روز کارآموزی

پس از آشنایی با یکی از کارشناسان ارشد مالیاتی و با راهنمایی ایشان با چگونگی تهیه و صدور فرم تشخیص مالیات مشاغل آشنا شدم و برای تقریباً 30 پرونده این برگ ها را صادر کردیم.

2/5/85 دوشنبه

صدور فرم سه برگی تشخیص مالیات برای تعدادی دیگر از پرونده ها.

3/5/85 سه شنبه

صدور فرم تشخیص مالیات برای پرونده های باقیمانده که شامل تقریباً تمامی پرونده های موجود در بایگانی ای حوزه بود.

* فرم تشخیص مالیات : که مخصوص مشاغل است حاوی اطلاعاتی در چند قسمت به شرح زیر است :

- قسمت اول : اطلاعات خود سازمان و اداره مالیاتی و شماره حوزه مالیاتی و شماره ، تاریخ و کلاسه پرونده هاست که شماره معمولاً یک رقم بعد از شماره ای است که دبیر خانه اداره امور مالیاتی در گزرش رسیدگی مالیاتی ثبت کرده است.

- قسمت دوم : حاوی طلاعات فردی مؤدی ، نوع شغل ( شهری کسبی ) ، نشانی و تلفن است.

- قسمت سوم : نیز براساس گزارش رسیدگی مالیاتی به همراه سال عملکر و مبلغ آن نوشته می شود و شامل جدولی است که اطلاعات زیر را دارد :

درآمد مشمول مالیات ؛ که معافیتهای سالانه مربوط به همان سال از آن کسر می شود و مانده درآمد مشمول مالیات مشخص می گردد.که در صورتی که به حد نصاب رسیده باشد مشمول مالیات می شود ودر نرخ ضرب می شود تا مبلغ مالیات مشخص گردد.

این فرم در سه نسخه نوشته می شودکه باید به تأیید کارشناس ارشد مالیاتی(مربوط به همان حوزه ) رسیده و سپس سر ممیز مالیاتی نیز آنرا تأیید و امضا کند . بخشی از این فرم نیز مخصوص ابلاغ به مؤدی است که باید پس از اطلاع او به امضاء برساند و تاریخ همان روز را نیز حروفی بنویسد.

تخفیف از رئیس اداره امور مالیاتی : در مواردی این چنین مبلغ صادره پرداخت مالیات معمولاً به نرخ 96 % آن محاسبه می گردد یعنی با 4 درصد تخفیف. مبلغ مورد توافق با رئیس اداره نیز باید پس از ممهور شدن به مهر مخصوص آن در برگ تشخیص مالیات و ذکر ماده استفاده شده از آن در پشت برگه آورده شود و مبلغ جدید مبنای محاسبه جهت صدور قبض و سپس فیش پرداخت مالیات مؤدیان قرار می گیرد.

ضمناً : در بایگانی پرونده ها این فرم بصورت بر عکس در پرونده قرار می گیرد تا مشخص گردد از توافق استفاده کرده است.

* مؤدیان اظهار نامه های خود را طبق روال عادی و سالانه سازمان امور مالیاتی حداکثر باید تا پایان تیر ماه هر سال به داره تسلیم کنند یا حداقل آنرا قطعی کنند ؛ که حتی در آخرین روز مهلت تسلیم اظهار نامه ، کارمندان این اداره خارج از وقت اداری نیز در محل کار خود حضور دارند تا چنانچه اگر کسی دیر رسید بتواند آنرا تحویل اداره دهد.

* مؤدیانیکه همه ساله به موقع مالیات خود را بپردازند ممکن است از جایزه خوش حسابی برخوردار شوند.

* مؤدیان حداکثر تا یک ماه از تاریخ ابلاغ فرصت دارند مبلغ مالیات را پرداخت نمایند .

* ضمناً مؤدیانیکه نسبت به مبلغ مندرج در برگ تشخیص مالیات خود معترضند ، هیأت حل اختلاف مالیاتی به این موارد رسیدگی می کند و جواب آنرا به اداره مربوطه برای اطلاع ونیز درج در پرونده مؤدی ارسال می کند .

4/5/85 چهارشنبه

آشنایی کامل با گزارش رسیدگی مالیاتی

* گزارش رسیدگی مالیاتی مشمولین بند ( ج ) ماده 95 قانون مالیاتهای مستقیم :

که قبلا ً به آن اشاره شده بود و برگ تشخیص مالیات از روی آن تنظیم می شود حاوی اطلاعات مؤدیان محترم و صاحبان محترم مشغل است که در انتهای ان و در قسمت توضیحات ؛ مبلغ مالیات پس از کسر معافیتهای تعیین می شود که باید به تأیید سر ممیز و ممیز مالیاتی برسد.

5/5/85 پنج شنبه

صدور برگ تشخیص مالیات چند مؤدی برای یکی دیگر از کارشناسان ارشد مالیاتی واقع در حوزه محل کارآموزی و راهنمایی مراجعین ( مؤدیان ) .

جمع بندی هفتگی : در این هفته فرم تشخیص مالیات مشاغل – چگونگی تخفیف توافقی با رئیس - گزارش رسیدگی مالیاتی از جمله فعالیتهایی بود که صورت گرفت .

دانلود تحقیق خودرو

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

نسبت درآمدهای مالیاتی به هزینه های جاری کشور، قابل قبول نیست.

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: منظور از افزایش درآمدهای مالیاتی که مدنظر دولت قرار دارد، افزایش نرخ مالیات نیست تا فشار روی مردم زیادشود.

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: منظور از افزایش درآمدهای مالیاتی که مدنظر دولت قرار دارد، افزایش نرخ مالیات نیست تا فشار روی مردم زیادشود. دکتر داود دانش جعفری ،شنبه در پنجمین اجلاس سراسری مدیران امور مالیاتی کشور در شیراز،افزود: هدف‌این است که‌بااستفاده از سیستم‌های مالیاتی و افزایش درآمدهای مالیاتی، رونق ایجاد شود.

وی‌اضافه‌کرد:دادن بیشترفعالیت هابه‌بخش خصوصی موجب افزایش میزان درآمدهای مالیاتی نیز می‌شود زیرا هدف این نیست که با افزایش نرخ مالیات ، درآمدهای مالیاتی را افزایش دهیم.

دانش جعفری گفت:بسیاری فعالیت‌های اقتصادی انجام می‌گیردامامشمول مالیات نمی‌شود و اینگونه نیز استدلال صورت می‌گیرد که‌این اقدامات از این جیب به آن جیب می‌شود و از معافیت‌های مالیاتی کمک می‌گیرند، درصورتی که‌اگر دامنه این فعالیت‌ها به مردم و بخش خصوصی داده شود، آنان بهترین کسانی هستند که دولت توانسته بموقع از آنان مالیات بگیرد.

وی کاهش فرارهای مالیاتی را از دیگر اهداف دولت برشمردوگفت: روی روش‌های اخذ مالیات به‌ویژه بر جنبه‌های فرهنگی آن باید حساسیت وجود داشته باشد.

دانش جعفری گفت:امروزاصل مالیات بر ارزش افزوده که در بیش از یکصد کشور اجرا می‌شودکه‌از مالیات‌های بدون اشک است و بدون اینکه پرداخت‌کننده احساس کند، مالیات اخذ می‌شود.

وی اضافه کرد: البته همه کشورها که مالیات بر ارزش افزوده اجرا می‌کنند توجه داشته‌اند که سبد کالاهای مصرف اقشار ضعیف و برخی کالاهای اساسی نباید مشمول مالیات شود.

وزیر امور اقتصادی و دارایی درادامه با اشاره به طرح جامع‌مالیاتی، گفت:

این طرح بابهره‌گیری ازفناوری‌های نوین،رضایتمندی مودیان،درآمدهای مالیاتی و نیز هزینه‌های اخذ مالیات را کاهش می‌دهد.

به گفته وی، اگر هزینه اخذ مالیات بیشتر از درآمد مالیاتی باشد، کارآیی حاصل نمی‌شود البته‌ممکن‌است جاهایی به‌دلیل وظیفه حاکمیتی مانند کار مستغلات، این اتفاق بیفتد اما هزینه‌های اخذ مالیات باید کم باشد. وی با بیان اینکه موضوع سیستم‌های مالیاتی تنها برای افزایش درآمدهای دولت نیست، گفت: مالیات سیاست‌های اقتصادی را نیز متعادل می‌کند به طوری که در زمینه تعدیل و توزیع ثروت در اقشار مختلف نیز کارکرد دارد. وزیر اقتصاد در ادامه‌از سیستم‌های مالیاتی به عنوان موتور محرکه توسعه مناطق محروم یاد کرد و گفت: بر اساس مکانیزم ماده ‪ ۱۳۱‬قانون مالیاتی و معافیت معالیتی سرمایه‌گذاران در مناطق محروم، ابزار خوبی برای توسعه در این مناطق ایجاد شده است.

به گفته وی،سیستم‌های مالیاتی از برخی بورس بازی‌ها نیز جلوگیری می‌کند، گفت: سیستم‌های مالیاتی سرمایه‌گذاری ها را در جایی که باید سوق می‌دهد. دانش جعفری اقدام سازمان امور مالیاتی در افزایش درآمدهای مالیاتی را خوب توصیف کرد وگفت: امسال برای نخستین بار بیش از آنچه در قانون مقرر شده بود،درآمدهای مالیاتی محقق شد درحالی که سال گذشته هنگام تصویب قانون در مجلس، استنباط این بود که محقق نمی‌شود، اما الان با رقم هشت دوازدهم توانستیم این درآمدها را تامین کنیم.

به‌گفته‌وی، نسبت درآمدهای مالیاتی و هزینه‌های جاری کشور سال گذشته ‪۳۶/۵‬ درصدبود که فقط به هزینه‌های جاری تعلق گرفت و این رقم، جایگاه‌خوبی نیست و باید ارتقا یابد.

وی افزود: اصل ‪ ۴۴‬قانون اساسی و واگذاری امور به بخش خصوصی در افزایش میزان درآمدهای مالیاتی کمک می‌کند

جذب سرمایه گذاری و تأمین مالی صنعت نفت

در راستای سیاست های اجرایی اصل 44قانون اساسی

علی کاردر - رییس ستاد اصل 44 قانون اساسی در شرکت ملی نفت ایران

ابتدا از مسؤولان و دست اندرکاران این سمینار تشکر می کنم که این فرصت را در اختیار من قرار دادند تا از زاویه ای دیگر مسائل سرمایه گذاری در صنعت نفت را بیان کنم . ابلاغیه مقام معظم رهبری در مورد اصل 44 قانون اساسی، به تعبیری فصل الخطاب تمام مباحث نظری، علمی، سیاسی و اقتصادی را تنظیم کردند. این ابلاغیه باعث شد که ما در فضای بعدی کارهای اجرایی وتصمیم گیری ها، در راستای آن بیانیه و آن ابلاغیه حرکت کنیم.

البته جای تشکر دارد که برگزارکنندگان این کنفرانس در بخش خصوصی فعالیت می کنند. لااقل این بار بخش دولتی متولی این کار نیست. این واقعه، شروع بسیار خوبی است.

مطالب خودم را دردو بخش عرضه می کنم. در بخش اول نگاهی گذرا و بیشتر نگاهی کلان به این خواهم داشت که چه الزاماتی مجبورمان می کند که بخش

تحقیق در مورد فرار مالیاتی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 32 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

دانشگاه آزاد اسلامی – واحد نیشابور

عنوان تحقیق :

فرار مالیاتی

واحد درسی : مالیه عمومی

استاد مربوطه :

جناب آقای رضوی

گرد آورنده :

مینا یزدانی

دیماه 1385

فهرست مطالب :

عنوان : صفحه :

مقدمه 1

فرار مالیاتی چیست 1

تمایز فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی 2

زمینه های پیدایش فرار مالیاتی 3

اندازه گیری فرار مالیاتی در ایران 5

کارت بازرگانی ، کد اقتصادی و فرار مالیاتی 6

ناکارآمدی نظام مالیاتی ایران علل و زمینه ها 9

عدم توتجه به رضایت مؤدیان مالیاتی 14

حقوق مالیاتی 25

منابع 26

مقدمه :

در بیشتر کشورها، بخش عمده ای از منابع درآمدی دولت، از طریق مالیات تامین می شود. سهم مالیات از کل درآمدهای عمومی در میان کشورها، متفاوت است و میزان آن بستگی به سطح توسعه و ساختار اقتصادی آنها دارد. در این میان، فرار مالیاتی و گریز از مالیات در کشورها باعث شده است تا درآمدهای مالیاتی کشورها، همواره از آنچه که برآورد می شود کمتر باشد و تمامی کشورها تلاش خود را برای کاهش این دو پدیده به کار می گیرند یا از طریق اصلاح نظام مالیاتی، به چاره جویی برمی خیزند.

فرار مالیاتی چیست؟    هرگونه تلاش غیرقانونی برای پرداخت نکردن مالیات مانند ندادن اطلاعات لازم در مورد عواید و منافع مشمول مالیات به مقامات مسئول ، فرار مالیاتی خوانده می شود.     تعریف فرار مالیاتی، برای انواع مالیات ها یکسان است. در فرار مالیاتی، به رغم تطبیق فعالیت با قوانین، در اجرای فعالیت یک یا چند ضابطه مصوب مراجع ذی ربط تعمداً نادیده گرفته می شود.   

مقاله درمورد- مالیات بر ارث

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 4

مالیات بر ارث مانند سایر منابع مالیاتی بر اساس قانون مالیات های مستقیم مصوب مجلس شورای اسلامی و توسط مأموران تشخیص مالیات بر ارث در سازمان امور مالیاتی محاسبه و وصول می شود. در این راستا، هرگاه در نتیجه فوت شخصی، مالی از متوفی به ورثه برسد، ورّاث یا نماینده قانونی آنها موظفند ظرف مدت 6 ماه از تاریخ فوت متوفی، به سازمان امور مالیاتی محل سکونت مرحوم یا مرحومه مراجعه و با ارایه اسناد مربوطه، صورت اموال و بدهی های وی را در اظهارنامه مخصوص مالیات بر ارث گزارش نمایند. بدین ترتیب، پس از تشکیل پرونده متوفی، گواهینامه تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث صادر و به ورثه داده می شود. این گواهینامه یکی از مدارک مورد نیاز برای اخذ گواهی انحصار وراثت است که باید به مجتمع قضایی مربوطه تسلیم گردد. در این گواهی، اسامی وراث قانونی اعلام و میزان سهم الارث هر یک از آنان مشخص می گردد. نحوه تقسیم ترکه بر اساس قوانین دینی است و همه می دانیم که روش دین، تغییر ناپذیراست. البته با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی زمان و با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی، می توان اصلاحیه هایی در قانون مالیات ها صورت داد. برای مثال، در قانون مالیات بر ارث، افزایش معافیت ها و کاهش نرخ مالیات بر ارث تغییر یافته است. در این راستا، آخرین اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم مصوب 27 بهمن ماه 1380 مجلس شورای اسلامی، از اول فروردین 1381 در حال اجرا است.

پس از تکمیل پرونده، اموال منقول و غیرمنقول متوفی بر اساس مدارک موجود و به نرخ روز توسط مأموران تشخیص مالیات قیمت گذاری می شود. سپس با کسر بدهی های مورد قبول متوفی مانند مهریه همسر، بدهی به بانک ها و مؤسسات دولتی و غیردولتی، هزینه های کفن و دفن و غیره، ماترک خالص تعیین می گردد. در مرحله بعد، سهم الارث هر یک از وراث بر اساس نرخ های مقرر در قانون مالیات بر ارث، تعیین و به آنان ابلاغ می شود. مأخذ ارزیابی املاک اعم از عرصه و اعیان، براساس دفاتر ارزش معاملاتی مربوط به محل وقوع ملک صورت می گیرد. سایر اموال و حقوق مالی متوفی هم به ارزش آنها در تاریخ فوت محاسبه می گردد.وجوه بازنشستگی، تمام مزایای مربوط به دوران خدمت متوفی، انواع بیمه و خسارات فوت و دیه که به طور یکجا یا مستمر به وراث پرداخت می شود، از پرداخت مالیات معافند. همچنین اموالی که به مؤسسات خیریه یا یکی از سازمان های تحت نظارت دولت بخشیده شده، در صورتی که به تأیید سازمان های مذکور برسد، مشمول معافیت هستند. همچنین 80 درصد اوراق مشارکت و سپرده های متوفی نزد بانک های ایرانی و شعب آنها در خارج از کشور و مؤسسه های اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی، 50 درصد ارزش سهام متوفی در شرکت های سهامی مورد پذیرش، 40 درصد ارزش سهام یا سهم الشرکه متوفی در سایر شرکت ها و واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و کشاورزی نیز مشمول مالیات بر ارث نیستند. از سوی دیگر، ورّاث طبقات اول و دوم نسبت به اموال شهدای انقلاب اسلامی به شرط احراز شهادت توسط یکی از نیروهای مسلح یا بنیاد شهید انقلاب اسلامی، مشمول مالیات بر ارث نمی باشند. البته میزان معافیت وراث طبقه اول یعنی همسر، پدر، مادر و فرزندان از ابتدای سال 1381 به اِزای هر نفر 30 میلیون ریال است و مازاد سهم الارث هر نفر بر اساس نرخ های مصوب مشمول مالیات می باشد. به علاوه، معافیت مذکور برای هر یک از وراث طبقه اول که کمتر از بیست سال سن داشته یا مهجور یا معلول از کارافتاده باشند، مبلغ 50 میلیون ریال خواهد بود. لازم به ذکر است، وراث طبقه دوم و سوم مشمول معافیت نیستند. البته نرخ های مالیاتی تصاعدی اند و هر ورثه فقط باید از یک معافیت استفاده کند

اموالی که به موجب وصیت به وراث تعلق می گیرد، زمانی مشمول مالیات خواهد شد که وصیت با فوت موصی قطعی شده باشد. البته هر فرد مسلمان تنها می تواند تا یک سوم اموال خود را به موجب وصیت نامه عادی یا رسمی به شخص دیگری واگذار کند. چنانچه بیش از ثلث اموال مورد وصیت قرار گیرد، باید همه وراث وصیت نامه مزبور را تأیید و حکم تنفیذ از سوی دادگاه صادر گردد

این مالیات ها به حساب خزانه واریز می گردد تا به مصارف عمومی مملکت برسد.

تحقیق در مورد فرار مالیاتی چیست

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .docx ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 8 صفحه

 قسمتی از متن .docx : 

    در بیشتر کشورها، بخش عمده ای از منابع درآمدی دولت، از طریق مالیات تامین می شود. سهم مالیات از کل درآمدهای عمومی در میان کشورها، متفاوت است و میزان آن بستگی به سطح توسعه و ساختار اقتصادی آنها دارد. در این میان، فرار مالیاتی و گریز از مالیات در کشورها باعث شده است تا درآمدهای مالیاتی کشورها، همواره از آنچه که برآورد می شود کمتر باشد و تمامی کشورها تلاش خود را برای کاهش این دو پدیده به کار می گیرند یا از طریق اصلاح نظام مالیاتی، به چاره جویی برمی خیزند.         فرار مالیاتی چیست؟    هرگونه تلاش غیرقانونی برای پرداخت نکردن مالیات مانند ندادن اطلاعات لازم در مورد عواید و منافع مشمول مالیات به مقامات مسئول ، فرار خوانده می شود . تعریف فرار مالیاتی، برای انواع مالیات ها یکسان است. در فرار مالیاتی، به رغم تطبیق فعالیت با قوانین، در اجرای فعالیت یک یا چند ضابطه مصوب مراجع ذی ربط تعمداً نادیده گرفته می شود.        تمایز فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی    تمایز مفهومی بین فرار مالیاتی و اجتناب از پرداخت مالیات به قانونی یا غیرقانونی بودن رفتار مؤدیان مربوط می شود . فرار مالیاتی، یک نوع تخلف از قانون است. وقتی که یک مؤدی مالیاتی از ارائه گزارش درست در مورد درآمدهای حاصل از کار یا سرمایه خود که مشمول پرداخت مالیات می شود ، امتناع می کند ، یک نوع عمل غیر رسمی انجام می دهد که او را از چشم مقامات دولتی و مالیاتی کشور دور نگه می دارد. اما در اجتناب از مالیات، فرد نگران نیست که عمل او افشا شود . اجتناب از مالیات ، از خلاCهای قانونی در قانون مالیات ها نشات می گیرد. در اینجا فرد به منظور کاهش قابلیت پرداخت مالیات، خود دنبال راه های گریز می گردد . مثلاً درآمدهای نیروی کار را در قالب درآمد سرمایه نشان می دهد که از نرخ پایین تری برای مالیات برخوردارند. در اجتناب از مالیات ، مؤدی مالیاتی دلیلی ندارد نگران احتمال افشا شدن باشد، چرا که او الزاماً تمامی مبادلات خود را با جزئیات آن البته به شکل غیر واقعی، یاددا شت و ثبت می کند.     در واقع ، عوامل اقتصادی با استفاده از روزنه های قانون مالیات و بازبینی در تصمیمات اقتصادی خود تلاش می کنند تا بدهی مالیاتی خود را کاهش دهند. از آنجا که اجتناب از پرداخت مالیات فعالیتی به ظاهر قانونی است، از این رو بیشتر از فرار مالیاتی در معرض دید است.     به عبارت دیگر ، اجتناب از مالیات ، یک نوع سوء استفاده رسمی از قوانین مالیاتی است. این مقوله به بررسی و یافتن راه های گریز از پرداخت مالیات در قوانین مالیاتی مرتبط می شود که مؤدیان به آن وسیله خود را به نحوی از افراد مشمول مالیات کنار می زنند. مثلاً تبادل درآمد نیروی کار به درآمد سرمایه که نرخ کمتری از مالیات را به همراه دارد، مثالی از اجتناب مالیاتی است. به عنوان مثال، فرض کنید بر فعالیتی چون فروش دوچرخه، مالیات بر ارزش افزوده وضع شود. حال اگر فروشنده ای برای پرداخت مالیات کمتر ، دوچرخه کمتری بفروشد، رفتار وی بر پایه اجتناب از مالیات است. اگر همین فروشنده برای پرداخت کمتر مالیات ، میزان فروش دوچرخه را کمتر از مقدار واقعی آن به اداره مالیات گزارش کند، رفتار وی فرار از مالیات قلمداد می شود.     بنابراین اجتناب مالیاتی ، قانونی و برای کاهش تعهدات مالیاتی فرد با دور زدن قانون یا استفاده کامل از ظرایف قانونی است ، اما تقلب یا فرار مالیاتی، غیرقانونی و مبادرت عمدی به اعمال خلاف قانون مانند گزارش غیرواقعی درآمد و فروش ، کسورات و تنظیم اظهارنامه ها است. نظام مالیاتی در شرایط آرمانی، باید قابلیت مقابله با هر دو نوع فرار مالیاتی را داشته باشد.         زمینه های پیدایش فرار مالیاتی    بررسی های مختلف نشان می دهد شایع ترین زمینه های پیدایش فرار مالیاتی چنین است:     1 – عدم گسترش فرهنگ مالیاتی در جامعه: فرهنگ مالیاتی، مجموعه ای از طرز تلقی ، بینش و عکس العمل افراد در قبال نظام مالیاتی است. به عبارت دیگر طرز تلقی ، بینش ، برداشت ، آرمان ها ، ارزش های اجتماعی ، قوانین جاری و میزان تحصیلات و آگاهی ، از جمله عواملی هستند که فرهنگ مالیاتی را شکل می دهند.    2 – عدم مبادله کامل اطلاعات و نبودن سیستم نظارت و پیگیری در اخذ مالیات    3 - تشخیص علی الراCس و وجود ضعف در اجرای آن    4 – عدم استقبال از تسلیم اظهارنامه های مالیاتی و ضعیف بودن ضمانت های اجرایی: ارسال نکردن اظهارنامه، دلایل گوناگونی دارد. رایج ترین دلیل عدم ارسال، می تواند این باشد که در صورت به روز نبودن ثبت مؤدی، بهترین امکان برای ارسال نکردن اظهارنامه و پس از آن فرار از پرداخت مالیات فراهم شده است. دلیل دیگر عدم برخورد قاطع ماموران مالیاتی است که آن هم می تواند به دلیل عدم آشنایی و عدم تسلط کافی ماموران مالیاتی به قوانین مالیاتی و نداشتن مهارت کافی دراجرای آنها باشد.     5 - تاخیر در وصول مالیات    6 – عدم شناخت مؤدیان و مستند نبودن میزان درآمد آنها    7 – وجود معافیت های وسیع و متنوع: دولت ها گاه با اتخاذ برخی سیاست های حمایتی مالیاتی و معافیت های مالیاتی، راه فرار مالیاتی را باز می کنند و در صورتی که در سیستم اطلاعات کارآمد نیز در نظام مالیاتی موجود نباشد ، فرار مالیاتی گسترش می یابد. همچنین با اعطای معافیت های مالیاتی، گروهی از پرداخت مالیات معاف می شوند و این امر به کاهش درآمدهای مالیاتی دولت منجر می شود. بنابراین ، اگر اعطای معافیت ها با دقت لازم صورت نگیرد ، دولت برای کسب درآمد مالیاتی مورد نظر ، فشار سنگینی را بر گروه های دیگر جامعه وارد می کند. یعنی برای جبران بخش خالی کاسه درآمد مالیاتی ، میزان نرخ های مالیاتی بیشتری ، بر گروه هایی که از معافیت های مالیاتی بهره مند نیستند ، تحمیل خواهد شد. بی تردید اعطای معافیت های مالیاتی گسترده ، به ناکارایی نظام مالیاتی و ضعف نظام اجرایی مالیاتی منجر می شود.        اندازه گیری فرار مالیاتی در ایران    در سال های اخیر ، در بعضی از کشورها ، دولت ها و محققان سعی در اندازه گیری میزان فرار مالیاتی ، برای مالیات های خاص و نیز برای کل سیستم مالیاتی داشته اند . لیکن اندازه گیری میزان دقیق فرار مالیاتی در کشور ایران، با مشکلاتی روبه رو بوده است که از اهم موانع در راه تخمین فرار مالیاتی می توان به موارد زیراشاره کرد:     1 – ناتوانی در استفاده از روش های مستقیم اندازه گیری ( چرا که مردم مقادیر فرار مالیات شان را ابراز نمی کنند)    2 – انجام نشدن تحقیق جامع در مورد میزان فرار مالیاتی در هر یک از شاخه های مشمول مالیات در ایران.    3 – تفاوت تعاریف بین المللی مالیات با تعاریف مالیات در ایران ، به نحوی که برخی از درآمدهایی که در ایران جزو درآمدهای مالیاتی محسوب نمی گردد، در سایر کشورها سهم عمده ای از درآمدهای مالیاتی را به خود اختصاص داده است.     4 – عدم تطبیق آمارهای مراکز مختلف     5 – محرمانه بودن اطلاعات مربوط     اما با این حال به دلیل آثار سوئی که فرار مالیاتی بر اقتصاد کشور دارد ، به توجه و بررسی بیشتری در این زمینه نیاز است. به طور کلی ، فرار مالیاتی سبب می شود که درآمدهای مورد نیاز دولت برای هزینه های دولت تامین نگردد و در نتیجه خدماتی که دولت می باید آن را فراهم سازد ، در حد مورد نیاز و باکیفیت ارائه نشود.        کارت بازرگانی ، کد اقتصادی و فرار مالیاتی    یکی از عوامل مؤثر بر فرار مالیاتی در ایران که به همان بحث ضعف قوانین و مقررات بر می گردد، سوء استفاده از کارت بازرگانی و کد اقتصادی توسط فرصت طلبان است. براساس ماده (169) مکرر قانون مالیات مستقیم مصوب 3/12/1366 با آخرین اصلاحات مصوب 27/11/1380، سازمان امور مالیاتی کشور مجاز شده است برای اشخاص حقیقی و حقوقی کارت اقتصادی صادر کند. شایان ذکر است از سال 1371 و به دنبال ارائه لایحه مالیات بر ارزش افزوده ، بحث کارت اقتصادی هم مطرح شد. اجرای سیستم مالیات بر ارزش افزوده در صورتی امکان پذیر است که تمامی مؤدیان شناسایی شوند و لازمه این کار استفاده از سیستم های مکانیزه در تمامی امور است. به این ترتیب برای این که شناسایی مؤدیان به آسانی صورت گیرد مقرر شد تا به هر مؤدی یک کد اقتصادی اختصاص یابد که البته قبلاً کدپستی و کد ملی مطرح بودند. در آن دوره مقرر شد تا اختصاص کد اقتصادی همراه با اجرایی شدن مالیات بر ارزش افزوده آغاز شود و برای شروع، تصمیم گرفته شد تا 1000 شرکت مهم، کد بگیرند. بر این اساس، آن دسته از مؤدیان مالیاتی که توسط وزارت دارایی اسامی آنها اعلام می شود باید کد اقتصادی می گرفتند و اگر مبادرت به این کار نمی کردند، باید بخشی از ارزش معامله انجام شده را به عنوان جریمه پرداخت می کردند. اگر مؤدی برای بار دوم از گرفتن کد امتناع می کرد، فعالیت او تعطیل می شد و......    به این ترتیب، کد اقتصادی منشاء ایجاد یک بازار کاذب شد و گرفتن و اجاره دادن آن شغلی برای سودجویان شد. مثلاً شرکت ها به نام کارکنان خود کد اقتصادی می گرفتند و معاملات خود را بدون اینکه در جایی ثبت کنند، انجام می دادند و وزارت دارایی هم کاری نمی توانست انجام دهد. دلیل آن هم این بود که کد به نام افراد دیگری بود که عموماً اموالی برای توقیف کردن نداشتند. این بازار به حدی رونق گرفت که نرخ معاملات نیز براساس با کد و بدون کد اقتصادی انجام می شد. علاوه بر این، از آنجا که برخی مؤسسات از پرداخت مالیات و...معاف بودند ، برخی از بازرگانان با تبانی با چنین مؤسساتی، از کد اقتصادی آنها برای معاملات خود استفاده می کردند.     علاوه بر اینها ، صدور برخی دستورالعمل ها و بخشنامه ها از جمله دستورالعمل شماره 43048/3528-211 مورخ 29/7/1381 مبتنی بر عدم دریافت مالیات علی الحساب از واردکنندگان دارای کارت بازرگانی که با هدف همراهی با بازرگانان واقعی در هنگام ورود کالا به کشور و جلوگیری از افزایش قیمت کالاها صادر شد، به سوء استفاده بیشتر از کارت ها و فرار مالیاتی دامن زد.    بعدها، برای جلوگیری از سوء استفاده های بیشتر، برای اخذ کد اقتصادی، محدودیت هایی پدید آمد. به این ترتیب که مثلاً اخذ کد اقتصادی منوط به داشتن مغازه و محل کسب و... بود و از آنجا که برخی بازرگانان و تجار نمی توانستند کد اقتصادی دریافت کنند، اعتراض ها شروع شد.    در این حال، برخی از گزارش های رسمی و غیر رسمی حاکی از فرار مالیاتی بسیار بالا فقط از ناحیه سوء استفاده از کد اقتصادی است و به این ترتیب به نظر می ر سد، مسئولان امر باید در اجرای سریع تر طرح جامع مالیاتی یا نظام مالیات برارزش افزوده، گام های اساسی بردارند.     

تحقیق حاضر بمنظور بررسی علل فرار مؤدیان مالیاتی از پرداخت مالیات متعلقه با توجه به توانائی پرداخت مؤدیان مالیاتی تنظیم گردیده است . ضرورت انجام آن از آنجا ناشی می‌شود که عوامل گوناگونی ممکن است در فرار مؤدیان مالیاتی از پرداخت مالیت مؤثر باشد ولی پی بردن به عمده‌ترین این مسائل از اهداف این پژوهش است به احتمال زیاد نتایج این تحقیق سازمانهای ناظر و مسئول در امر اخذ مالیات را یاری خواهد نمود. از آنجائی که درآمدهای عمومی کشور بیشتر متکی به درآمدهای نفتی است و دیر یا زود این منبع سرشار درآمد تقلیل خواهد یافت و دولت ناچار است برای انجام وظایف گوناگونش منابع دیگری جایگزین آن نماید، لذا دورنمای دستیابی به درآمدهای مالیاتی که از مطمئن‌ترین منابع درآمد عمومی هر کشور است از اهمیت بالائی برخوردار می‌شود. علاوه بر آن شناخت و اخد مالیات یکی از ابزارهای مهم سیاست مالی هر دولت و جامعه بشمار می‌آید. لذا مطالعه گذشته، حال و آینده آن در کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است .

دانشگاه علامه طب

چندی‌ است‌ که‌ در باب‌ فرهنگ‌ مالیاتی‌ سخن‌ بسیار بعلل‌ نپرداختن‌ مالیات‌

راستی‌ چرا مردم‌ به‌ طیب‌ خاطر مالیات‌ خود را نمی‌پردازند؟ در اینجا به‌ چند علت‌ اشاره‌ می‌کنیم‌:

1ـ برخی‌ را عقیده‌ براین‌ است‌ که‌ چون‌ بعد از حکومت‌ علی‌ علیه‌ السلام‌ همة‌ حکومت‌ ها، حکومت‌ ظلم‌ و جور بوده‌ و پرداخت‌ مالیات‌ کمک‌به‌ تحکیم‌ آن‌ حکومت‌ ها تلقی‌ می‌شده‌ و مراجع‌ عظام‌ و علمای‌ دین‌ مردم‌ را از دادن‌ مالیات‌ نهی‌ می‌کرده‌ اند، لذا انگیزة‌ فرار از مالیات‌ به‌صورت‌ یک‌ امر دینی‌ درآمد و با سایر امور شرعی‌ گره‌ خورد و به‌ شکل‌ نوعی‌ خصلت‌ و طبیعت‌ ثانوی‌ یا عادت‌ درآمده‌ است‌.

2ـ بعضی‌ بر این‌ باورند که‌ علت‌ فرار از پرداخت‌ مالیات‌ را باید در عدم‌ شناخت‌ اهمیت‌ و ضرورت‌ مالیات‌ و نقش‌ آن‌ در اقتصاد جستجوکرد. علی‌(ع‌) فرموده‌ است‌: «النّاس‌ُ اعداءُ ما جَهِلوا. مردم‌ دشمن‌ چیزی‌ هستند که‌ به‌ آن‌ جهل‌ دارند. مفهوم‌ مخالف‌ این‌ سخن‌ بزرگ‌ این‌ است‌که‌ مردم‌، دوست‌ و مدافع‌ علم‌ و شناخت‌ خود هستند. پس‌ اگر شناخت‌ کافی‌ و وافی‌ از مالیات‌ داشته‌ باشند، رفتاری‌ بهتر و معقول‌ تر نسبت‌ به‌آن‌ خواهند داشت‌.

3ـ عده‌ای‌ می‌گویند چون‌ هنوز مکانیزم‌ های‌ بایسته‌ و درستی‌ در اقتصاد کشور تعبیه‌ نشده‌ و امکان‌ ردیابی‌ و شناسائی‌ و ثبت‌ درآمدهادر مقاطع‌ ایجاد آن‌ ها وجود ندارد، لذا کتمان‌ درآمد واقعی‌ و به‌ تبع‌ آن‌ فرار از پرداخت‌ مالیات‌ برای‌ صاحبان‌ درآمدهای‌ سرشار براحتی‌میسر است‌.

4ـ سرانجام‌، دسته‌ ای‌ از دست‌ اندرکاران‌، تقابل‌ و عدم‌ تفاهم‌ و اعتماد فی‌مابین‌ ماموران‌ تشخیص‌ و مودیان‌ مالیاتی‌ را علت‌ اصلی‌ فرار ازمالیات‌ می‌دانند؛ چه‌، مودیان‌ مالیاتی‌ براین‌ باورند که‌ حتی‌ اگر درآمدهای‌ واقعی‌ خود را در دفاتر قانونی‌ ثبت‌ و اسناد و مدارک‌ مربوط‌ به‌ آن‌را مطابق‌ با واقع‌ تنظیم‌ و تحریر نمایند و درآمد مشمول‌ مالیات‌ واقعی‌ را در اظهارنامه‌ مالیاتی‌ ابراز دارند، بازهم‌ مورد قبول‌ ماموران‌تشخیص‌ مالیات‌ قرار نخواهد گرفت‌ و آنان‌ اصل‌ را بر عدم‌ صحت‌ این‌ اظهارات‌ خواهند گذاشت‌. لذا سعی‌ می‌کنند که‌ دفاتر قانونی‌ واظهارنامه‌ متکی‌ به‌ آن‌ را طوری‌ تنظیم‌ کنند که‌ ماموران‌ تشخیص‌ قادر به‌ دست‌ یابی‌ به‌ واقعیت‌ امر نباشند و مالیات‌ واقعی‌ آنان‌ را تشخیص‌ندهند. از سوی‌ دیگر، ماموران‌ تشخیص‌ نیز عقیده‌ دارند که‌ مودیان‌ مالیاتی‌ اعتقادی‌ به‌ پرداخت‌ مالیات‌ ندارند و سعی‌ در کتمان‌ درآمدواقعی‌ خود دارند و برای‌ این‌ کار دست‌ به‌ هر حیله‌ ای‌ می‌زنند و حتی‌ گاهی‌، برخی‌ از آنان‌ دفاتر مخصوصی‌ برای‌ ارائه‌ به‌ وزارت‌ اموراقتصادی‌ و دارائی‌ تنظیم‌ می‌کنند.

بدین‌ ترتیب‌، درآمد مشمول‌ مالیات‌ در هاله‌ ای‌ از ابهام‌ و تیرگی‌ فرو می‌رود و تشخیص‌ صحیح‌ آن‌ به‌ سختی‌ امکان‌ پذیر می‌گردد. به‌همین‌ دلیل‌، بسیار اتفاق‌ می‌افتد که‌ مالیات‌ های‌ تشخیص‌ شده‌ توسط‌ حوزه‌ های‌ مالیاتی‌ بیش‌ از میزان‌ واقعی‌ شود و فرایند به‌ قطعیت‌ رسیدن‌آن‌ مدت‌ ها به‌ طول‌ انجامد و چه‌ بسا زیادی‌ مالیات‌ قطعی‌ شده‌ کسب‌ و کار افراد زیادی‌ را دچار نکث‌ ساخته‌ و موجبات‌ پریشانی‌ آنان‌ رافراهم‌ سازد و در بلندمدت‌ ریشه‌ های‌ تولید و فعالیت‌ های‌ اقتصادی‌ را خشک‌ کند و زیان‌ جبران‌ ناپذیری‌ به‌ رشد و توسعة‌ اقتصادی‌ واردآورد.

وقتی‌ این‌ بینش‌ مدت‌ ها در میان‌ طرفین‌ ادامه‌ یابد، فرهنگ‌ فرار از مالیات‌ بجای‌ فرهنگ‌ پرداخت‌ داوطلبانة‌ مالیات‌، ریشه‌ می‌گیرد و درنتیجه‌، درآوردن‌ ریشة‌ این‌ و غرس‌ نهال‌ و ریشه‌ دواندن‌ آن‌ به‌ مدت‌ ها وقت‌ نیاز دارد.

مفهوم‌ فرهنگ‌

فرهنگ‌ مفهومی‌ است‌ که‌ به‌ معانی‌ گوناگونی‌ به‌ کار رفته‌ است‌. فرهنگ‌ معین‌ کلمة‌ فرهنگ‌ را چنین‌ معنی‌ کرده‌ است‌: «ادب‌، تربیت‌، دانش‌،علم‌، معرفت‌ و مجموعة‌ آداب‌ و رسوم‌ و...».

یکی‌ از معانی‌ فرهنگ‌ را می‌توان‌ راه‌ و رسم‌ و وسائل‌ زندگی‌ که‌ در میان‌ افراد جامعه‌ رایج‌ است‌ و به‌ طور مستقیم‌ یا غیر مستقیم‌، از طریق‌تعلیم‌ وتربیت‌ از یک‌ نسل‌ به‌ نسل‌ بعدی‌ منتقل‌ می‌شود، دانست‌. در این‌ نقل‌ و انتقال‌ معمولاً هم‌ اجزاء و هم‌ کل‌ فرهنگ‌ تغییر می‌پذیرد.

غالباً فرهنگ‌ را به‌ فرهنگ‌ مادی‌ و غیرمادی‌ تقسیم‌ می‌کنند.

1ـ فرهنگ‌ مادی‌ عبارت‌ است‌ از مجموعه‌ ای‌ از وسائل‌، ابزار و کلیه‌ امکانات‌ مادی‌ و تکنولوژی‌ رایج‌ و معمول‌ در یک‌ جامعه‌.

2ـ فرهنگ‌ غیرمادی‌ عبارت‌ است‌ از مجموعه‌ ای‌ از زمینه‌ ها، گرایش‌ ها و مناسک‌ دینی‌، سلوک‌ اخلاقی‌، فکری‌ و ذهنی‌، اقتصادی‌، شناخت‌تدابیر فنی‌ (تکنولوژی‌) زیباشناسی‌ و زیبائی‌شناسی‌، امور داوری‌ و قضائی‌ در میان‌ اعضاء یک‌ جامعه‌.

فرهنگ‌ مادی‌ و غیرمادی‌ برهم‌ تاثیر و تاثّر دارند. با تغییر فرهنگ‌ مادی‌ و پیشرفت‌ و تحول‌ ابزار کار و تکنولوژی‌، فرهنگ‌ معنوی‌ افرادنیز در تطابق‌ با آن‌ها و ایجاد شرائط‌ مناسب‌ برای‌ استفادة‌ از آن‌ ها تغییر می‌کند. به‌ همین‌ ترتیب‌ است‌ وقتی‌ طرز تفکر، دانش‌ و ارزش‌ خاصی‌بر جامعه‌ حاکم‌ می‌شود، فرهنگ‌ مادی‌ بر تطبیق‌ با شرائط‌ جدید تغییر می‌پذیرد. این‌ دو فرهنگ‌ یا به‌ عبارتی‌، دو بخش‌ از فرهنگ‌ جامعه‌،همواره‌ در کنار هم‌ و هماهنگ‌ باهم‌ به‌ عنوان‌ دو جزء از یک‌ کل‌ در تعامل‌ و تکاملند.

ه‌ میان‌ می‌آید. گه‌ گاه‌ در رسانه‌ های‌ گروهی‌، در پانل‌ های‌ تبلیغاتی‌ و نیز درسمینارها بحث‌ فرهنگ‌ مالیاتی‌ داغ‌ می‌شود و سخنانی‌ در توصیف‌ و تعریف‌ آن‌ گفته‌ می‌شود، ولی‌ کمتر کسی‌ به‌ عمق‌ این‌ قضیه‌ نفوذ می‌کندو عوامل‌ تشکیل‌ دهندة‌ یک‌ فرهنگ‌ مالیاتی‌ صحیح‌ را شناسائی‌ کرده‌ و علل‌ و عوامل‌ وجودی‌ آن‌ را به‌ ژرف‌ می‌کاود.

اصولاً فرهنگ‌ چیست‌ و فرهنگ‌ مالیاتی‌ کدام‌ است‌؟ چرا مردم‌ ما مثل‌ بعضی‌ از کشورهای‌ پیشرفته‌، خود، درآمد مشمول‌ مالیات‌ خود راتشخیص‌ نمی‌دهند و در مواعد قانونی‌ نسبت‌ به‌ ابراز آن‌ اقدام‌ نمی‌کنند و بدهی‌ مالیاتی‌ خود را به‌ موقع‌ نمی‌پردازند؟ آیا کسی‌ در خوبی‌ واصالت‌ ملت‌ ما شک‌ دارد؟ با این‌ که‌ همة‌ آحاد ملت‌، کم‌ یا بیش‌، می‌دانند که‌ مالیات‌ یکی‌ از منابع‌ مهّم‌ و سالم‌ تامین‌ مالی‌ دولت‌ است‌ و بدون‌ آن‌بسیاری‌ از طرح‌ ها و برنامه‌ های‌ دولت‌ به‌ زمین‌ می‌ماند و از ساختن‌ زیربناهای‌ کشور دست‌ می‌کشد و از ارائه‌ خدمات‌ ارزنده‌ به‌ آن‌ها ناتوان‌می‌گردد و در نهایت‌ به‌ زیان‌ همة‌ ملت‌ تمام‌ خواهد شد، پس‌ چرا مردم‌ ما به‌ اندازة‌ مردم‌ کشورهای‌ پیشرفته‌ که‌ خود درآمد مشمول‌مالیاتشان‌ را محاسبه‌ و بدهی‌ مالیاتی‌ خود را داوطلبانه‌ به‌ دولت‌ می‌پردازند، نسبت‌ به‌ این‌ امر خطیر بی‌مبالات‌ هستند و چندان‌ پای‌بندی‌ به‌آن‌ نشان‌ نمی‌دهند؟ آیا نسبت‌ به‌ سرنوشت‌ کشور خود بی‌تفاوت‌ هستند؟ همه‌ می‌دانیم‌ که‌ چنین‌ نیست‌. زیرا ملت‌ شریف‌ ایران‌ اسلامی‌ درمقاطع‌ مختلف‌ سرنوشت‌ ساز و تاریخ‌ پرنشیب‌ و فراز کشور ـ بالاخص‌ بعد از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ ـ نشان‌ داده‌ است‌ که‌ برای‌ سربلندی‌ واعتلای‌ میهن‌ اسلاتی‌ وعزت‌ و ناموس‌ و شرف‌ ابنای‌ این‌ آب‌ و خاک‌ از هیچ‌ تلاشی‌ فروگذار نکرده‌، و از موانع‌ و گردنه‌ های‌ فتنة‌ اموال‌ واولادگذشته‌ و پای‌ در مرز شهادت‌ و ایثار نهاده‌ و عزت‌ و سربلندی‌ و افتخار برای‌ آن‌ به‌ ارمغان‌ آورده‌ است‌. کمتر ملتی‌ است‌ که‌ این‌ چنین‌سخاوتمندانه‌ جان‌ و مال‌ و فرزند و خان‌ و مان‌ خود را در طبق‌ اخلاص‌ نهاده‌ و ایثارگرانه‌ تقدیم‌ کند. پس‌ چه‌ شده‌ است‌ که‌ این‌ چنین‌ نسبت‌ به‌پرداخت‌ داوطلبانه‌ مالیات‌ بی‌تفاوت‌ است‌ و سعی‌ در عدم‌ اظهار درآمدهای‌ واقعی‌ و عدم‌ پرداخت‌ بدهی‌ مالیاتی‌ خود به‌ دولت‌ می‌کند؟ و حتی‌گاهی‌ برای‌ وصول‌ بدهی‌ کار به‌ اجرائیات‌ و ضبط‌ اموال‌ هم‌ می‌رسد؟

علل‌ نپرداختن‌ مالیات‌

راستی‌ چرا مردم‌ به‌ طیب‌ خاطر مالیات‌ خود را نمی‌پردازند؟ در اینجا به‌ چند علت‌ اشاره‌ می‌کنیم‌:

1ـ برخی‌ را عقیده‌ براین‌ است‌ که‌ چون‌ بعد از حکومت‌ علی‌ علیه‌ السلام‌ همة‌ حکومت‌ ها، حکومت‌ ظلم‌ و جور بوده‌ و پرداخت‌ مالیات‌ کمک‌به‌ تحکیم‌ آن‌ حکومت‌ ها تلقی‌ می‌شده‌ و مراجع‌ عظام‌ و علمای‌ دین‌ مردم‌ را از دادن‌ مالیات‌ نهی‌ می‌کرده‌ اند، لذا انگیزة‌ فرار از مالیات‌ به‌صورت‌ یک‌ امر دینی‌ درآمد و با سایر امور شرعی‌ گره‌ خورد و به‌ شکل‌ نوعی‌ خصلت‌ و طبیعت‌ ثانوی‌ یا عادت‌ درآمده‌ است‌.

2ـ بعضی‌ بر این‌ باورند که‌ علت‌ فرار از پرداخت‌ مالیات‌ را باید در عدم‌ شناخت‌ اهمیت‌ و ضرورت‌ مالیات‌ و نقش‌ آن‌ در اقتصاد جستجوکرد. علی‌(ع‌) فرموده‌ است‌: «النّاس‌ُ اعداءُ ما جَهِلوا. مردم‌ دشمن‌ چیزی‌ هستند که‌ به‌ آن‌ جهل‌ دارند. مفهوم‌ مخالف‌ این‌ سخن‌ بزرگ‌ این‌ است‌که‌ مردم‌، دوست‌ و مدافع‌ علم‌ و شناخت‌ خود هستند. پس‌ اگر شناخت‌ کافی‌ و وافی‌ از مالیات‌ داشته‌ باشند، رفتاری‌ بهتر و معقول‌ تر نسبت‌ به‌آن‌ خواهند داشت‌.

3ـ عده‌ای‌ می‌گویند چون‌ هنوز مکانیزم‌ های‌ بایسته‌ و درستی‌ در اقتصاد کشور تعبیه‌ نشده‌ و امکان‌ ردیابی‌ و شناسائی‌ و ثبت‌ درآمدهادر مقاطع‌ ایجاد آن‌ ها وجود ندارد، لذا کتمان‌ درآمد واقعی‌ و به‌ تبع‌ آن‌ فرار از پرداخت‌ مالیات‌ برای‌ صاحبان‌ درآمدهای‌ سرشار براحتی‌میسر است‌.

4ـ سرانجام‌، دسته‌ ای‌ از دست‌ اندرکاران‌، تقابل‌ و عدم‌ تفاهم‌ و اعتماد فی‌مابین‌ ماموران‌ تشخیص‌ و مودیان‌ مالیاتی‌ را علت‌ اصلی‌ فرار ازمالیات‌ می‌دانند؛ چه‌، مودیان‌ مالیاتی‌ براین‌ باورند که‌ حتی‌ اگر درآمدهای‌ واقعی‌ خود را در دفاتر قانونی‌ ثبت‌ و اسناد و مدارک‌ مربوط‌ به‌ آن‌را مطابق‌ با واقع‌ تنظیم‌ و تحریر نمایند و درآمد مشمول‌ مالیات‌ واقعی‌ را در اظهارنامه‌ مالیاتی‌ ابراز دارند، بازهم‌ مورد قبول‌ ماموران‌تشخیص‌ مالیات‌ قرار نخواهد گرفت‌ و آنان‌ اصل‌ را بر عدم‌ صحت‌ این‌ اظهارات‌ خواهند گذاشت‌. لذا سعی‌ می‌کنند که‌ دفاتر قانونی‌ واظهارنامه‌ متکی‌ به‌ آن‌ را طوری‌ تنظیم‌ کنند که‌ ماموران‌ تشخیص‌ قادر به‌ دست‌ یابی‌ به‌ واقعیت‌ امر نباشند و مالیات‌ واقعی‌ آنان‌ را تشخیص‌ندهند. از سوی‌ دیگر، ماموران‌ تشخیص‌ نیز عقیده‌ دارند که‌ مودیان‌ مالیاتی‌ اعتقادی‌ به‌ پرداخت‌ مالیات‌ ندارند و سعی‌ در کتمان‌ درآمدواقعی‌ خود دارند و برای‌ این‌ کار دست‌ به‌ هر حیله‌ ای‌ می‌زنند و حتی‌ گاهی‌، برخی‌ از آنان‌ دفاتر مخصوصی‌ برای‌ ارائه‌ به‌ وزارت‌ اموراقتصادی‌ و دارائی‌ تنظیم‌ می‌کنند.

بدین‌ ترتیب‌، درآمد مشمول‌ مالیات‌ در هاله‌ ای‌ از ابهام‌ و تیرگی‌ فرو می‌رود و تشخیص‌ صحیح‌ آن‌ به‌ سختی‌ امکان‌ پذیر می‌گردد. به‌همین‌ دلیل‌، بسیار اتفاق‌ می‌افتد که‌ مالیات‌ های‌ تشخیص‌ شده‌ توسط‌ حوزه‌ های‌ مالیاتی‌ بیش‌ از میزان‌ واقعی‌ شودرشتی متن/   /

مالیات قسمتی از درآمد یا دارایی افراد است که به موجب قوانین و به منظور پرداخت مخارج عمومی، اجرای سیاست های مالی و حفظ منابع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور، از طریق اهرم های اداری و اجرایی دولت وصول می شود. گسترش و تنوع فعالیت های اقتصادی و همچنین نقش فزاینده دولت ها در ایجاد و گسترش خدمات عمومی، تامین اجتماعی و گسترش تعهدات دولت در عرصه های اقتصادی و اجتماعی و تلاش در جهت تحقق رشد اقتصادی و توزیع عادلانه درآمد، پرداخت و دریافت مالیات را به مساله ای مهم و تاثیر گذار تبدیل کرده است. به گزارش کمیته ارتباطات و اطلاع رسانی کارگروه تحولات اقتصادی ، کارکردهای اصلی ابزار مالیات را می توان به طور اصولی در تامین درآمدهای عمومی کشور، گسترش عدالت (بازتوزیع ثروت)، تخصیص مجدد منابع، ثبات اقتصادی و تجهیز منابع مالی و تشکیل سرمایه برشمرد. بدین ترتیب، مشخص می شود برخورداری از یک نظام مالیاتی کارآمد زمینه ساز تحقق اهداف چندگانه است. با این حال، هنگامی می توان نظام مالیاتی را کارآمد دانست که در جریان انتقال مالیات چهار نوع ویژگی رعایت شود. ‪ ۱‬پرداخت ها در حد امکان با توان نسبی اشخاص حقیقی و حقوقی متناسب باشد، یعنی هر فرد با در نظر گرفتن کل درآمدهایش، رقمی به عنوان مالیات بپردازد. ‪ ۲‬مقادیر مالیات قابل پرداخت، مشخص و قانونمند باشد و زمان و میزان پرداخت مالیات باید برای پرداخت کنندگان و سایر افراد قابل درک و مشخص باشد. ‪ ۳‬زمان اخذ مالیات و روال دریافت آن به شیوه ای باشد که برای پرداخت کننده مالیات کمترین میزان فشار وجود داشته باشد و در عین حال حقوق دولت نیز از بین نرود. ‪ ۴‬هزینه گردآوری مالیات تا حد امکان پایین نگه داشته شود و آنچه به صورت مالیات جمع آوری می شود به طور کامل در اختیار دولت و خزانه داری قرار گیرد. در حال حاضر، عقلایی کردن نظام مالیاتی، به صورت یکی از چالش های اصلی در بسیاری کشورهای جهان سوم در آمده است و لذا اصلاح این نظام از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ** مشکلات نظام مالیاتی بررسی شواهد آماری موجود در نظام مالیاتی و مقایسه نسبی آن با سایر کشورها به خوبی نشان داد که شکافی میان وضعیت موجود نظام مالیاتی در اقتصاد ایران با شرایط مطلوب آن وجود دارد. این انحراف از شرایط بهینه، با شناسایی مشکلات حاکم در این نظام و ریشه های آن و سپس تلاش در جهت رفع هر یک، قابل حذف است. بدین ترتیب، ضروری است ابتدا به بررسی دقیق مشکلات حاکم در نظام مالیاتی پرداخته شود. طبق بررسی های به عمل آمده، اهم این مشکلات به صورت موارد زیر قابل ذکر هستند: ؟سهم اندک درآمدهای مالیاتی در تولید ناخالص داخلی؟ ؟سهم اندک درآمدهای مالیاتی در تامین هزینه های دولت؟ ؟سهم اندک پایه مالیات بر ثروت با وجود نقل و انتقال های گسترده دارایی ها در طول سال؟ ؟بالا بودن نسبت هزینه های جمع آوری به نسبت درآمدهای وصولی؟ ؟سهم اندک شرکت های غیردولتی در درآمدهای مالیاتی دولت در مقایسه با شرکت های دولتی.