فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 114
1-1-1- گاز به قلم خرافات :
متصاعد شدن گاز از زمین و شعله ور شدن ناگهانی آن بر اثر رگبار و تندر، رخدادی تاریخی است که در متون قدیم بارها به آن اشاره شده است. پدیده های مشتعل طبیعی همچون آتش جاویدان ناکو در دریای خزر و چشمه سوزان در ویرجینیای آمریکا نیز به همین ترتیب گویی همه این ها با قلم خرافات و ترس به رشته تحریر درآمده است. تا سال 1659 ، بسیاری از انگلیسی ها اعتقادداشتند چشمه «ویگان» حاوی آب جادویی است. در حالی که گاز متصاعد شده از حباب های سطح آب سبب می شود آب مانند نفت بسوزد و انگلیسی های خرافاتی گمان کنند آب چشمه ویگان جادویی است.
1-1-2- چینی ها نخستین حفاری و انتقال گاز :
نزدیک به 3 هزار سال پیش چینی ها برای نخستین بار از گاز برای تبخیر آب نمک بهره بردند و به این ترتیب استفاده کاربردی از گاز را باب کردند.
چینی ها گاز را با استفاده از لوله هایی که «مفصل های آن ها به وسیله گل مسدود می شد، از چاه هایی با ژرفاری 300-600 متر خارج می کردند و آن را در محل مورد نظر شعله ور می ساختند. با این همه استفاده صنعتی و اقتصادی از گاز 1300 سال بعد ، یعنی در سال 1792 آغاز شد.
1-1-3- از مرداک تا لافایت :
در سال 1792 «ویلیام مرداک» انگلیسی تواسنت با حرارت دادن زغال سنگ در ظرفی در بسته گاز تولید شده را به وسیله لوله به یکی از اتاق های خانه منتقل کند و آن را بسوزاند. آزمایش های بعدی مرداک نشان داد از وجود گاز برای روشنایی بخشیدن در فضای باز نیز می توان استفاده کرد.
هشت سال بعد قسمتی از کارخانه SCHO در بیرمنگام به وسیله شعله گاز روشن شد. دوسال بعد نیز با نصب یک شبکه گاز به خانه مسکونی «جرج لی» رییس یکی از کارخانه های پنبه منچستر خانواده یی دیگر از انرژی پاک بهره مند شدند.
نخستین کارخانه یی که از وجودگاز برای تامین روشنایی کامل خود استفاده کرد، کارخانه پنبه PHILLIPSLEF در منچستر انگلیس بود.
در سال 1855 تحولی عمده در صنعت گاز روی داد : شیمیدانی به نام « Bunsen- بنسن» مشعلی را که بعدها به «مشعل بنسن» معروف شد، ابداع کرد و با این تحول اختلال ها و نوسان های مربوط به زبانه های آتش گاز تا حد زیادی مهار شد. بعدها شیمیدان آلمانی دیگر موسوم به «فن ولزباخ» مشعل بنسن را تکمیل کرد.
1-1-4- گاز در مسیر رونق :
در سال های نخست قرن بیستم، چند مخزن در آمریکا کشف شد. اما به دلیل نبود لوله های ویژه و مشکلات جا به جایی گاز طبیعی این صنعت تا سال 1930 رونق چندانی نداشت. در سال 1870 برای نخستین بار عده یی کوشیدند گاز را با استفاده از لوله های ساخته شده از تنه درخت کاج جا به جا کنند، اما این تلاش بی نتیجه ماند و غیر عملی بودن آن سبب شد قیمت آهن افزایش یا بد.
با این همه برای حمل و نقل گاز از لوله های چدنی به جای لوله های آهنین استفاده شد. در سال 1872 میلادی نخستین شبکه لوله چدنی به طول 8 کیلومتر در «تیتیوسویل» پنسیلوانیا نصب شد. این شبکه قادر بود گاز را با فشار حدود 80 تن از خود عبور دهد.
در طول دهه 1920 ، صنعت لوله سازی رونق یافت و به موازات آن استفاده از گاز طبیعی نیز رواج پیدا کرد. در سال 1924 نخستین لوله ساخته شده از چدن به طول 350 کیلومتر میدان گازی «وبستر» لوییزیانا را به شهر «بومنت» تکزاس متصل کرد.
1-1-5- گاز در ایران :
نوشته های تاریخ نویسان کهن از آن حکایت دارد که ایرانیان در استفاده از گاز و مشتقات نفتی بر دیگر ملت ها برتری داشته اند. بقایای معابد زرتشتیان در مسجد سلیمان و آتشکده آذرگشسب در آذربایجان شاهدی بر این مدعاست.
حقیقت این است که ایرانیان باستان به اقتضای محیط مذهبی خود آتش را گرامی می داشتند و برای پایداری آن می کوشیدند. در فلات مرکزی و جنوبی ایران یعنی در مناطقی که جنگل های انبوه وجود نداشت. آتش مقدس با استفاده از امکانات دیگری به جز چوب های جنگلی روشن نگه داشته می شود و طبیعت این مناطق باذخایر زیرزمینی فراوان به گرامی داشت آتش مقدس کمک می کرد.
امروزه می دانیم مناطق غرب و جنوب غرب ایران روی اقیانوسی از نفت و گاز و مواد هیدروکربنی قرار دارد. به روایت تاریخ ، بخش هایی از این منابع زیرزمینی در گذشته به دلیل عمق اندک ، بر اثر فرسایش خاک یا رانش زمین و جا به جایی گسل ها به صورت قطره های کوچک وناچیز از دل خاک نمایان می شدند و انسان پرسشگر و اندیشمند را با ویژگی های منحصر به فرد خود متحیر می کردند و به تفکر وامی داشتند. مجموعه ای از اسناد تاریخی بر این حقیقت تاکید دارد که ایرانیان پیش از چینی ها، سومری ها و فلسطینی ها به خواص نفت و گاز پی برده بودند و به شکلهای ابتدایی، تصادفی و بدون برنامه ریزی از نفت و گاز برای پایدار داشتن آتش های مقدس بهره برداری می کردند. از بهره برداری با امکانات ابتدایی که بگذریم در سال های نه چندان دور یعنی از آغاز بهره برداری «کمپانی» های خارجی نفتی در ایران صنایع نفت و گاز در کشور از رشدی در خور توجه برخوردار بوده که بر آمار و ارقام مستدل متکی است.
1-1-6- چراغ گاز :
نخستین اسناد تاریخی در زمینه استفاده از گاز در ایران به دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار مربوط می شود. وی در جریان سفر به انگلیس در سال 1873 میلادی از دیدن چراغ های گاز که روشنی بخش کوچه ها و خیابان های لندن بودند، دگرگون شد و پس از دیدار از کارخانه چراغ گاز دستور احداث آن را بی درنگ پس از بازگشت به ایران صادر کرد.
در بخش هایی از کتاب «منتظم ناصری» به این موضوع اشاره شده است :
« ... ایجاد و افتتاح کارخانه چراغ گاز در مجمع الصنایع جنب باب همایون توسط مسیو «فابیوس» در 17 رمضان سال 1296 هجری قمری مطابق با سال 1879 میلادی است. کارخانه چراغ گاز که اسباب آن را جناب سپهسالار اعظم از فرنگستان خواسته و آورده اند ، توسط همین مسیو فابیوس قرار است دایر شود. افتتاح روشنی چراغ در شهردار الخلافه تهران در جشن دولتی سال 1298 هجری قمری مطابق با سال 1881 میلادی انجام شد.»
استفاده محدود گاز در کشور ما تا تاریخ 1908 میلادی که نخستین چاه ایران در مسجد سلیمان به نفت رسید، ادامه داشت. پس از استخراج نفت، گازهای همراه به ناچار در محل سوزانده می شد. شرکت ملی نفت ایران همواره در اندیشه چاره جویی و استفاده از گاز طبیعی به جای سوزانده شدن آن بود، اما به دلایلی چون فاصله زیاد منابع تولید و نقاط مصرف نیاز به سرمایه گذاری سنگین و کمبود بازار مصرف داخلی گازهای همراه نفت همچنان سوزانده می شد و به هدر می رفت.
به این ترتیب در طول 60 سال بیش از 130 میلیارد متر مکعب گاز با ارزش حرارتی حدود 130 میلیون تن نفت خام سوزانده شد و از میان رفت.
با گذشت زمان واحدهای صنایع نفت یکی پس از دیگری احداث شد وبه بهره برداری رسید و به موازات آن استفاده از گاز طبیعی برای تامین سوخت محرکه های کمپرسورها و مولدهای برق و مصارف داخلی کارخانه های سازمانی نیز افزایش یافت. به این ترتیب در کنار فعالیت های اصلی تولید، انتقال و پالایش نفت خام در مناطق جنوبی کشور ، فعالیت های محدودی برای به عمل آوردن گاز طبیعی توسط شرکت های عامل انجام گرفت.
نخستین استفاده از گاز طبیعی خارج از حوزه مناطق نفت خیز برای تغذیه کارخانه تازه تاسیس مجتمع کود شیمیایی شیراز بود که توسط وزارت صنایع و معادن در سال 1344 احداث و بهره برداری از آن آغاز شد. از آنجا که خوراک اولیه این مجتمع گاز طبیعی بود خط لوله یی به قطر 10 اینچ و طول تقریبی 215 کیلومتر از گچساران به شیراز احداث شد.
پس از انقلاب اسلامی شرکت ملی گاز ایران گازرسانی به شهرهای کشور را آغاز کرده که این حرکت همچنان ادامه دارد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 3
مصاحبه با کاظم قلم چی: شرکت کانون فرهنگی آموزش
نام و نام خانوادگی: کاظم قلم چی
شرکت: کانون فرهنگی آموزش
نام محصول: انواع کتابهای کنکور تقویتی و تستهای مربوطه
تحصیلات: لیسانس مهندسی معدن
در یک خانواده فرهنگی متولد شدم مادر من سرگذشت جالبی داشتند، تحصیلات ایشان تا پنجم ابتدایی بیشتر نبود و با وجود اینکه هم پدر خانواده بود هم مادر، تحصیلاتشان را ادامه دادند. ایشان دوره ی شش ساله ی دبیرستان را در سه سال تمام کردند و در رشته ی ادبیات دانشگاه تهران قبول شدند. مادرم فوق لیسانس را زمانی گرفتند که من تازه وارد دانشگاه شده بودم. مادر من الگوی سخت کوشی و تلاش بودند ایشان هم درس می خواندند و هم کار می کردند فضای فرهنگی که در دوران کودکی در خانواده ما حاکم بود من را در مسیر آموزش قرار داد. من سه سال آخر دبیرستان را در مدرسه ی شبانه گذراندم، وقتی که من کلاس چهارم دبیرستان بودم بیشتر همکلاسیهایم از من بزرگتر بودند. خیلی از همکلاسیهای من شاغل بودند و می خواستند صرفاً دیپلم بگیرند به همین دلیل معلم های آن دبیرستان نکات کنکوری و تستی را به ما نمی گفتند. در آن زمان دانشگاه تهران موقعیت فعلی دانشگاه شریف را داشت و نابغه های ایران به آنجا می رفتند. من خیلی علاقه داشتم به دانشگاه تهران بروم به همین دلیل پایین ترین رشته ای را که ممکن بود یعنی مهندسی معدن را انتخاب کردم، اگر چه بعداً متوجه شدم که در تمام رشته ها پذیرفته شده ام به این ترتیب در سال 1352 وارد رشته مهندسی معدن دانشگاه تهران شدم.
من کار را با تدریس خصوصی شروع کردم ولی به مرور زمان به دنبال راههای جدیدتری می رفتیم که جزئیات تهیه و طراحی جدید آموزش را ارائه دهیم. اولین شاگردی که داشتم کلاس پنجم دبستان بود. در آن زمان دانش آموز دبیرستان بودم. شاگرد من جزو کسانی بود که جهشی درس خوانده بود و افت تحصیلی داشت قرار شده من به او ریاضی درس بدهم.
طرحی که امروز به این شکل وجود دارد از ابتدا به شکل منسجم و جامع طراحی نشده بود و بخش عظیمی از آن در طول سالهایی که تدریس می کردم شکل گرفته بود.
سال 70 ما کانون فرهنگی آموزش را در وزارت ارشاد ثبت کردیم کاری که انجام دادیم یک کار جدید و نوآورانه بود که تا به آن روز در ایران انجام نشده بود. ما توانستیم مقوله برنامه ریزی و آزمونهای منظم را وارد سیستم آموزشی نمائیم بدون اینکه نیاز به فضای درسی داشته باشیم. قبل از این که ما کار را در سال 71 شروع کنیم به صورت تدریس خصوصی کار می کردیم. بعد از آن به تدریج به این سمت رفتیم، سال 71-70 ما آزمون را با پنجاه نفر شروع کردیم که سال بعد ده برابر شد. این روند صعودی در سالهای بعد ادامه داشت چون موفقیت بچه ها زیاد بود فقط قبول شدن در کنکور برای ما ملاک نبود بلکه افرادی که می آمدند تحولی نو در آنها بوجود می آمد.
من در کارم به این مسأله معتقد هستم که باید از آموخته های دیگران استفاده کرد ولی به الگو برداری معتقد نیستم به این معنا که هر کس باید سبک و روش خود را داشته باشد جالب اینکه من از همکاران خودم و دوستانی که به آنها یاد می دهم نیز آموزش می گیریم. اعتقاد من بر این است که در درس نباید یک رابطه ی یک طرفه وجود داشته باشد به این معنا که همانطور که آموزش می دهیم آموزش نیز بگیریم.
من یک مسیر اکتشافی را طی می کنم بسیاری از همکاران ما یا داوطلب بودند یا دانش آموزان نخبه ی خود بودند. این افراد اصولاً با اعتقاد و علاقه کار می کنند چون تجربه ی هر دو طرف بودن را دارند در حال حاضر هم که با ما کار می کنند جزء بهترین همکاران ما هستند.
ما تقریباً مجموعه کار را از صفر شروع کردیم. من زمانی که شروع به کار کردم با خودم عهد بستم که حتی یک ریال هم وام نگیرم و به میزانی که می توانم روی پای خود بایستم. قبل از شروع کار من به همراه گروهی از همکارانم تدریس خصوصی می کردیم بنابراین همکارانی بودند که موفقیت و تجربه شان در حوزه ی تدریس مشخص بود.
برنامه ای را که ما برای دوره های آتی داریم این است که اگر کسی نام قلم چی یا کانون فرهنگی آموزش را بشنوند یاد آموزش به مفهوم کلی اش بیافتند. من آرزو دارم به جایی برسم که دانش آموزان روش فکر کردن را بیاموزند و بتوانند برای خودشان برنامه ریزی کنند.
دانش آموزان در این دوره درست درس خواندن را یاد می گیرند تا وقتی که به سالهای بالاتر می روند استرس نداشته باشند و بهتر بتوانند نتیجه بگیرند. برنامه ی ما اینست که کاری را به صورت فشرده و در یک سال انجام می گیرد با یک برنامه طولانی در سالهای تحصیل انجام می دهیم. من از این کاری که می کنم بسیار راضی هستم و از آن لذت می برم و دیگر نیازی نمی بینم که کار دیگری را شروع کنم.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
1. قلم را به دست بگیرید و با اعتماد به نفس و توکل بر خدا نوشتن را آغاز کنید. مهم نیست چه می نویسید، نوشته شما از چه مقدار ارزش ادبی برخوردار است و درباره چه چیزی می نویسید؛ مهم آن است که نوشتن را آغاز کنید و آن قدر ادامه دهید تا قلمتان روان شود.2. همزمان با نوشتن و یا قبل از آن متون ادبی دیگران را مطالعه کنید. مطالعه زیاد متون ادبی استعداد نهفته شما را به تدریج بیدار می کند. این متون اعم از نثر و نظم است.3. کتاب هایی که در مورد فنون نویسندگی تألیف شده را حتما مطالعه کنید.4. پس از تمرین های اولیه، موضوعات مورد علاقه خود را مشخص کنید و بعد از این که درباره آنها اطلاعاتی از طریق مطالعه به دست آورید در شرح و توصیف آن قلم فرسایی کنید.5. مطالعه اشعار شعرای بزرگی چون مولوی، سعدی، فردوسی و حافظ در بیدار شدن قریحه شعر در شما بسیار مؤثر است. سعی کنید روزی نیم الی یک ساعت آن اشعار را مطالعه کنید.6. به دست آوردن استعداد و قریحه داستان نویسی و شعر یکی از توفیقات الهی است و چه بسا برخی از اعمال ناپسند و بعضی گناهان سبب گرفته شدن این توفیق شود، چنانچه امام علی(ع) در ابتدای دعای کمیل به تأثیر برخی از گناهان در زوال نعمت ها اشاره می کند. بنابراین با استفاده از راه هایی مثل دعا، استغفار و توسل توفیقات قبلی خود را بازیابید.
7. در مورد تحصیل در دانشگاه و نیز ازدواج، با توجه به نقاط مثبتی که در خود سرغ دارید مثل علاقه زیاد به مطالعه و داشتن احساس مسؤولیت در خدمت به مردم و جامعه و نیز توجه به خدا و مسائل معنوی، مطمئنا هم می توانید در نقش یک دانشجوی موفق ظاهر شوید و هم در نقش همسری شایسته قرار بگیرید. به شرطی که خود را دست کم نگیرید و خود باوری و اعتماد به نفستان را بالا ببرید.
اما در مورد درمان کندی و ضعف حافظه :
ابتدا علل فراموشی را مرور می کنیم و سپس عواملی که در تقویت حافظه مؤثر است بیان می گردد. علل فراموشی : معمولا" یکی از نگرانیهای شایع در میان افراد در رابطه با فراموشی است که از حافظه ی خود شکایت می کنند. فراموشی علل زیادی می تواند داشته باشد گاهی اوقات آسیب های جسمانی مانند ضربه ی مغزی، سکته و بعضی از بیماریها می تواند باعث تضعیف حافظه انسان شود و گاهی مشکلات روحی مثل افسردگی و اضطراب باعث کاهش کارآیی ذهن شود.
علاوه بر عوامل جسمانی و روانی ممکن است حافظه در یکی از مراحل حافظه (که عبارتند از 1. رمز گردانی یا سپردن به حافظه 2. اندوزش یا نگهداری در حافظه 3. بازیابی یا فراخوانی از حافظه ) خطاهایی به وجود آید و باعث فراموشی شود که ما در اینجا به بعضی از آنها اشاره می کنیم :
الف . زوال نافعال : عدم به کارگیری مطالب حفظ شده سبب فراموشی می گردد. ب . عدم توجه هنگام رمزگردانی : برای اینکه اطلاعات را در حافظه ی خود رمزگردانی کنیم نخست باید توجهمان را بر آن متمرکز کنیم وگرنه خیلی زود از حافظه ما رخت بر می بندد و دچار فراموشی می شویم .
ج . تداخل : مطالبی که در ذهن ما هست به کلی از حافظه پاک نمی شود بلکه بخاطر تداخل مطالب مشابه باعث می شود هنگام استفاده و به خاطر آوردن و بازیابی ماده های مشابه به ذهن آمده و مزاحم بازیابی شود که اصطلاحا" به آن تداخل گویند.د. عوامل هیجانی : عواملی مانند اضطراب و وحشت زدگی مانع بازیابی مطالب می شود.چگونه حافظه ی خود را تقویت کنیم :
1. تقطیع : یعنی حروف را به قطعه های واژه ای و قطعه های واژه ای را به قطعه های عبارتی دسته بندی کردن از طریق تقطیع می توان حروف یا ارقام را به قطعه های معنادار تبدیل کرده و ظرفیت حافطه ی خود را افزایش داد مثلا" زنجیره ی عددی 83 - 619 - 2177 - 149 را به زنجیره ی 1492 - 1176 - 1983 (که سالهای میلادی است ) تبدیل نموده و حافظه ی خود را افزایش می دهیم .
2. معنادار کردن : این روش بهتر از هر شیوه دیگر به حافظه کمک می کند و هر چه معنا عمیق تر یا با جزئیات بیشتری رمزگردانی شود, مطلب بهتر به یاد می ماند. بنابراین وقتی می خواهید نکته ای را از کتابی به خاطر بسپارید احتمال یادآوری آن در صورتی بیشتر است که توجه خود را بیشتر بر معنای آن مطلب متمرکز کنید تا بر واژه ها. هر چه عمیق تر و کامل تر به معنا توجه کنید بهتر آن را به یاد خواهید آورد.
3. سازماندهی : با سازماندهی مطالب به راحتی می توان آنها را یاد گرفت , حفظ کرد و سپس به یاد آورد. یعنی برای یادگیری و حفظ موضوع و مطلبی که دارای زیر مجموعه و زیرشاخه های متعدد و متکثری است آن را در یک سلسله مراتبی منطقی قرار داده و از کل به جزئ و از بالا به پائین به زیرشاخه های جزئی تر تقسیم نموده و به خاطر خود بسپارید.4. بافت : ما معمولا" مطالبی را که می آموزیم در یک شرایط زمانی , مکانی و... خاصی یاد می گیریم این مجموعه شرایط حاکم بر فضای یادگیری را بافت می گویند ما وقتی می توانیم به آسانی مطالب را بازیابی کنیم که بافت حاکم بر بازیابی را همان بافتی قرار دهیم که در زمان یادگیری و وقوع آن وجود داشته است مثلا" اگر قرار باشد شما نام همکلاسیهای دوران راهنمایی خود را بیاد آورید, با گردشی در راهروهای مدرسه ای که دوره ی راهنمایی را در آن گذرانیده اید بازیابی اسامی دوستان همکلاسی را آسان تر می توانید انجام دهید. 5. روش پس ختام : این روش که توانایی دانشجو را در به خاطر سپردن مطالب کتابهای درسی کمک می کند به روش پس ختام معروف است که نام این روش متشکل از حروف اول شش مرحله ی آن است . 1. پیش خوانی 2. سؤال کردن 3. خواندن 4. تفکر 5. از حفظ کردن 6. مرور کردن .
توضیح : فرض کنید می خواهید مطلبی از یک کتاب را به خاطر بسپارید و سپس بازیابی کنید ابتدا با پیش خوانی یک برداشت کلی از موضوعات مهم انجام می دهید. این نوع پیش خوانی باعث می شود که مطالب مهم فصل را شما سازمان دهی کنید (همان طور که قبلا" گذشت ) در مرحله ی دوم و سوم : دانشجو باید درباره ی هر بخشی سؤالهایی طرح کند و در مرحله ی خواندن (سوم ) باید هر بخش را به قصد پاسخ دادن به سئوالهای طرح شده بخواند. در مرحله ی چهارم به دانشجو گفته می شود که هنگام خواندن , ساختن سؤال ها و ایجاد ارتباط بین دانسته های خود درباره ی مطلب فکر کن که در واقع دانشجو به مطالب خوانده شده معنا دهی می کند. سپس در مرحله پنجم و ششم یعنی در مراحل از حفظ گفتن و مرور کردن دانشجو باید سعی کند
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 13
فهرست مطالب :
عنوان : صفحه :
مقدمه 1
قلم خوشنویسی 2
خودکار ساچمه ای 2
خودکار نمدی 3
قلم بند 4
قلم بندی 4
قلمدان 5
قلمدان سازی 5
قلم زنی 6
شیوه کار 8
قلم کار 8
قلم گندمی 10
قلم فرانسه 10
قلم نی 10
قلم نیزه ای 10
قلیا یا قلیاب 10
قندیل 10
قید 10
منبع 11
مقدمه
قلم اسبابی برای نوشتن یا خط کشیدن بوسیله مرکب یا سیالی دیگر ، یکی از قدیمی ترین افزارهای ارتباطی مهم نوع بشر است . در سراسر تاریخ ، مردمان تاریخ از قلم برای کسب و کار و ثبت اندیشه ها و وقایع زمن خود استفاده می کرده اند . امروز ماشین تحریر عمدتاً در اغلب مکاتبات اداری و جز آن جانشین قلم شده است ، ولی هنوز هم در کاتبات رسمی قلم بکار می رود . همه قلمها اسبابی دارند که روان شدن مرکب را به بصورتی مهار شده بر روی کاغذ یا مواد دیگر تأمین می کند . بعضی از قلمهای قدیمی را باید ، برای نوشتن ، پیوسته وارد مرکب کنند یا در دوات بزنند ،ولی بیشتر قلمهای کنونی مخنی دارند که مقداری مرکب در خود نگاه می دارد .
فعلاً سه نوع اصلی قلم عبارت است از قلم خود نویس ،خودکار ساچمه ای و خودکار نمدی .
قلم خوشنویسی
هر قلمی که مخزن مرکب همراه داشته باشد قلم خودنویس است ، ولی این اصطلاح معمولاً در مورد قلمهایی بکار می رود که سر قلم شکافدار دارند .
در بیشتر قلم خودنویسها ،ذخیره مرکب یا در فشنگ پلاستیکی قابل تعویضی است ، یا در مخزن دایمی به شکل کیسه لاستیکی . ایم مخزنها در جوف تنه قلم جای دارند . در همه قلمهای خودنویس ، مجاری ظریفی سر قلم را به مخزن مرکب مرتبط می سازد . از این مجاری ، هوا وارد مخزن می شود و در فضای بالای مرکب می ایستد . به سبب هوا ، مرکب در مجرایی که به سر قلم مرتبط است ، جاری می شود . در عقب سر قلم جسمی سحت از لاستیک یا پلاستیک هست ع که در زبان فارسی آن را زغال می نامند . مرکب در شکافهای شانه مانند آن می ماند و یکباره بر روی کاغذ نمی ریزد ، تا زمانیکه این مرکبهای اضافی باقی است قلم می نویسد و پس از آن راه برا ی وارد شدن هوا به مخزن باز می ماند و دوباره مرکب وارد ذال می شود . افلب قلم خودنویسها کلاهکی دارند که هنگام بیکار ماندن قلم سر آن را می پوشاند . کلاهک از تبخیر مرکب و نیز از آسیب دیدن سر قلم جلوگیری می کند .
2-خودکار ساچمه ای
این قلم در سالهای اخیر تا حد وسیعی جای قلم خودنویس را گرفته است ، و علت این رواج آن است که مانند قلم خودنویس ، احتیاج به پر کردن مکرر ندارد . در سر این قلم ، گلوله یا ساچمه بسیار ریزی است که ، در زیر مجرایی متصل به مخزن مرکب ، در حفره ای قرار گرفته و کمتر از نیمی از آن بیرون از حفره است ، مرکب ساچمه را تر می کند و در ضمن حرکت قلم بر کاغذ ، ساچمه میگردد و مرکب را بر کاغذ منتقل می سازد . ساچمه را از ماده سختی چون کربور تنگستن یا فلز و گاه از یاوت ساخته می شود . مرکب خودکار قوام شربتی دارد که در این صورت ( توپی ) روانی در مخزن سر باز مرکب روی آن قرار گرفته و با فشار هوا به تدریج پایینتر می رود و همیشه مانع ریختن مرکب می شود ، در بعضی از خودکارها مرکب از این هم غلیظ تر است و توپی هم ندارد . هر وقت مرکب تمام شد ، مخزم مرکب خودکار را عوض می کنند .
خودکار نمدی
این قلمها برای نوشتن روی کاغ و فلز و شیشه و پلاستیک و بسیار چیزهای دیگر به کار می روند . مرکب یا سیال دیگر از فشنگ یا از فتیله آغشته به مرکبی به نوک متخلخل قلم می آید . نوک قلم ، که معمولاً از نمد یا پلاستیک ساخته می شود ، بسیار انعطاف پذیر است . خطی که با این قلم نوشته میشود ، از خط نوشته شده با قلم خودنویس یا خودکار ساچمه ای پهنتر است . مرکب خودکارهای نمدی رنگارنگ و بسیار پر رنگ است و به سرعت خشک می شود .
تاریخ
محتملً قلم مو و قطعات تیز فلز و استخوان نخستین افزارهای نوشتن بوده است . حدود 300 ق .م ، مصریان و یونانیان از نی گیاه کالاموس قلم تهیه می کردند . مرکب را در نی می ریختند و سر آن را برای نوشتن بر سطح مورد نظر فشار می دادند . حدود 50 ق . م متوجه این نکته شدند که نوک تیز شده پر درشت غاز ، بهترین وسیله برای نوشتن است . سر قلم فلزی که دیر تر کند می شود ، بعد ها به پر اضافه شد . پرهای سر قلم دار تا اواسط قرن 19 م رواج فراوان داشت . از اواسط قرن 17 م قلمها را با فلز می ساختند و گاه سر قلم را از سنگهای قیمتی تهیه می کردند . از آن پس قلمهایی ساختند که مرکب را در خود نگه می داشت . سر قلمهای فولادی که قابل گذاشتن و برداشتن بود در حدود نیمه قرن 18 م ساخته شد . از نیمه قرن 19 م سر قلمها از آلیاژ رودیوم و اوسمیوم و ایریدیم تهیه می شد که بسیار سخت بود .
در 1884 ل . واترمن آمریکایی که نخستین قلم خودنویس قابل استفاده را اختراع کرد . مرکب این قلم را با قطره چکان در آن میریختند . در 1913 و .ا . شیفر قلم خودنویس اهرم دار را اختراع کرد . مخزنهای مرکب فشنگی قابل تعویض در سالهای 1920 ساخته شد . جان لاود آمریکایی نخستین خودکار را در سالهای 1880 اختراع کرد ، ولی بازاری شدن و رواج آن از اواسط دهه 1940 است . خودکار نمدی ا سل 1951 رواج یافت .