حریم فایل
دانلود کتاب، جزوه، تحقیق | مرجع دانشجوییحریم فایل
دانلود کتاب، جزوه، تحقیق | مرجع دانشجوییتحقیق درمورد زبان شعر فردوسی نه زبان تغزل است و نه زبان ند و نصیحت
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 3
زبان شعر فردوسی نه زبان تغزل است و نه زبان ند و نصیحت. اگر چه
داستانهای او در نهایت به تمامی پند و مثلاند و شاعر در پایان اغلب داستانهایش بیاعتباری دنیا را فرا یاد خواننده میآورد و او را به بیداری و تنبه از غفلت روزگار میخواند؛ و چون هنگام سخن عاشقانه میرسد، به سادگی و وضوح و در نهایت در شأن شکوه و هیبت پهلوانان در این میدان گوی میزند. نگاهی به اسکندرنامه نظامی در قیاس با شاهنامه، این حقیقت را بر ما نمایانتر میکند. شاعر عارف که ذهنیتی تغزلی و زبانی نرم و خیالانگیز دارد، در وادی حماسه را فراموش کرده است؛ حال آن که حکیم فردوسی حتی در توصیفات تغزلی در حد مقدورات و شأن زبان حماسه از تخیل و تصاویر بهره میگیرد و از ازدحام بیهوده تصاویر در زبان حماسیاش پرهیز میکند. تصویر در شعر فردوسی همواره در کنار تجسم وقایع قرار دارد. شاعر حماسیسرا با تجسم حوادث و ماجراهای داستان در پیش چشم خواننده او را همراه با خود به متن حوادث میبرد؛ گویی خواننده، داستان را بر پرده سینما به تماشا نشسته است. تصویرسازی و ترکیببندی تخیل در اثر فردوسی چنان محکم و متناسب است که حتی اغلب توصیفات طبیعی درباره طلوع، غروب، شب، روز و ... در شعر او حالت و تصویری حماسی مییابند و ظرافت و دقت حکیم طوس در چنین نکاتی موجب هماهنگی جزئیترین امور در شاهنامه با کلیت داستانها شده است. به این توصیفات شاعر از آفتاب دقت کنید: چو خورشید از چرخ گردنده سر برآورد برسان زرین سپر پدید آمد آن خنجر تابناک به کردار یاقوت شد روی خاک چو زرین سپر برگرفت آفتاب سر جنگجویان برآمد زخواب و این هم تصویری که شاعر از رسیدن شب دارد: چو خورشید تابنده شد ناپدید شب تیره بر چرخ اشگر کشید شاهنامه زبانی فاخر و مطنطن دارد. موسیقی در شعر فردوسی از عناصر اصلی شعر محسوب میشود. انتخاب وزن متقارب (فعولن فعولن فعولن فعول) که هجاهای بلند آن کمتر از هجاهای کوتاه است، موسیقی حماسی شاهنامه را چند برابر میکند. علاوه بر استفاده از وزن عروضی مناسب، فردوسی با به کارگیری قوافی محکم و هم حروفیهای پنهان و آشکار، انواع جناس، سجع و دیگر صنایع لفظی تأثیر موسیقایی شعر خود را تا حد ممکن افزایش میدهد. اغراقهای استادانه، تشبیهات حسی و القای حالات و نمایش لحظات طبیعت و زندگی از دیگر مشخصات مهم شعر فردوسی است: برآمد ز هر دو سپه بوق و کوس هوا نیلگون شد، زمین آبنوس چو برق درخشنده از تیره میغ همی آتش افروخت از گرز و تیغ هوا گشت سرخ و سیاه و بنفش ز بس نیزه و گونه گونه درفش از آواز دیوان و از تیره گرد ز غریدن کوس و اسپ نبرد شکافید کوه و زمین بر درید بدان گونه پیکار کین کس ندید چکاچاک گرز آمد و تیغ و تیر ز خون یلان دشت گشت آبگیر زمین شد به کردار دریای قیر همه موجش از خنجر و گرز و تیر دمان بادپایان چو کشتی بر آب سوی غرق دارند گفتی شتاب همی گرز بارید بر خود و ترگ چو باد خزان بارد از بید، برگ
تحقیق در مورد صور خیال در شعر سبک اصفهانی
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 2 صفحه
قسمتی از متن .doc :
صور خیال در شعر سبک اصفهانی
ویراستار : منصور احمدی
نمایه : داود شریفیان
طراح جلد : غلامرضا مهری
چاپ اول : بهار 1386
شمارگان : 2000 نسخه
لیتوگرافی : فرآیندگویا
چاپ : شادرنگ
شابک : 1ـ80 ـ8802 ـ964ـ 978
تعداد صفحات : 128 صفحه
قیمت : 17000 ریال
فیپـا
نشانی فروشگاه شمارة 1 : تهران ـ خیابان ولیعصر ـ بالاتر از تقاطع امام خمینی (ره) ـ کوچة شهید حسن سخنورـ شمارة 15 ـ فرهنگستان هنر -تلفن: 66485868، دورنگار: 66485869 ـ صندوق پستی:1377ـ13145
پست الکترونیک : publishing@honar.ac.ir
نشانی فروشگاه شمارة 2 : میدان فلسطین ـ خیابان شهید برادران مظفر ـ شمارة 53 ـ مؤسسه فرهنگی هنری صبا - تلفن: 11ـ66494508ـ 9ـ66487536 ـ صندوق پستی: 3933ـ14155
پست الکترونیک : saba@honar.ac.ir
سخن ناشران
هنر حاصل ذوق، حس زیباشناختی هنرمند، تجربه ها و آموخته های اوست. هنرمند در این مسیر در تعامل با هنر و دانش اقوام و ملل دیگر، بر غنای تجربة خود می افزاید و افق دید خویش را می گستراند. از این رهگذر آثار و اندیشه های هنری به منصة ظهور میرسد و میراث هنری شکل می گیرد. این میراث هنری، جلوه تلاش هنرمندان، اندیشمندان و انسان هایی است که در آفرینش اثری زیبا سهم داشته اند. درواقع آنچه به منزلة دست ساخته ای انسانی در قالب بنایی عظیم، مجسمه ای زیبا، تابلوی نقاشی ای چشم نواز و خطوط اسرارآمیز خودنمایی می کند، تحت تأثیر انگاره ها و اندیشه های رایج در تمدن های گوناگون بشری است. مهم آن است که این میراث شناخته شود و ابعاد گوناگون هنری، فلسفی، تاریخی، جامعه شناختی، انسان شناختی و غیرة آن تحلیل و بررسی شود. از آنجا که اصفهان، همواره از مراکز مهم فرهنگ و هنر اصیل ایرانی ـ اسلامی بوده است و گزینش آن به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 1427ق نیز از همینروست، ستاد نکوداشت اصفهان و فرهنگستان هنر می کوشند، بر مبنای رسالتی که در نشر آثار و موضوعات فرهنگی ـ هنری و ترویج آنها برعهده دارند، با انتشار مجموعه آثاری در حوزه های گوناگون فرهنگ و هنر عصر صفوی، پاسخگوی نیاز هنرمندان و محققان این حوزه باشند.
پیشگفتار
اکنون که فرهنگستان هنر در این روزها (آذرماه 1385) همایشی در مکتب والاقدر اصفهان و گشایشی در کار پژوهش دقایق هنر و ادب روزگاران صفوی تدارک دیده و این ناچیز نیز مشمول دعوت و تشویق این کانون بزرگ تحقیقات هنری و ادبی قرار گرفته است، به یاری خدای سخن آفرین با پرداختن به شیوة شعری تنی چند از قله های شعر فارسی در این عهد، تابلوهایی از شناخت و دقایق شعری و هنری بزرگان این سبک ازجمله، هاتف، صائب، محتشم کاشانی، عرفی شیرازی، امیرخسرو و بیدل دهلوی را در معرض کالبدشکافی کلامی و بررسی های دقیق بلاغی، و تتبّع در سبک شعری هر یک را مدّ نظر قرار دادم و با بضاعت مزجاة خویش از دیدگاه های یاد شده به نمایش زیبایی های تصویری و ابداع های بلاغی این شاعران پرداختم؛ به ویژه سبک و نمط گفتار آنها را در شکار معانی نایاب و ابتکار در همة عرصه های تصویری و انگارهای گزارش کردم؛ تشبیه های برگرفته از طبیعت و انتقال آنها به معانی و پیام های معقول را با شکافتن لایه های گوناگون آن و جست وجو در آسمان های تمثیل و استعاره و سپردن شیوه های کنایه و نمودن خلاف آمدها و حسامیزیها و اسنادهای عقلی و شخصیت بخشی به دقت بررسی کردم؛ همچنین نطق بخشی بر بی زبانان از کوه، دریا، درخت، جنگل و پرندگان، نواگری زمین و نیایش ستارگان آسمان1 و گشودن فضاهای جدید و پیشکش داشتن ترفندها، بدایع و بسیاری از فنون سخنوری که این بزرگان از آبشاران طبع خویش نغمه های دلربایی را از آن به شاریدن واداشته اند به اجمال آوردم.
فهرست مطالب
سخن ناشران پیشگفتار امیرخسرو دهلوی عرفی شیرازی محتشم کاشانی صائب تبریزی بیدل دهلوی هاتف اصفهانی منابع نمایه
تحقیق در مورد صور خیال در شعر سبک اصفهانی
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 2 صفحه
قسمتی از متن .doc :
صور خیال در شعر سبک اصفهانی
ویراستار : منصور احمدی
نمایه : داود شریفیان
طراح جلد : غلامرضا مهری
چاپ اول : بهار 1386
شمارگان : 2000 نسخه
لیتوگرافی : فرآیندگویا
چاپ : شادرنگ
شابک : 1ـ80 ـ8802 ـ964ـ 978
تعداد صفحات : 128 صفحه
قیمت : 17000 ریال
فیپـا
نشانی فروشگاه شمارة 1 : تهران ـ خیابان ولیعصر ـ بالاتر از تقاطع امام خمینی (ره) ـ کوچة شهید حسن سخنورـ شمارة 15 ـ فرهنگستان هنر -تلفن: 66485868، دورنگار: 66485869 ـ صندوق پستی:1377ـ13145
پست الکترونیک : publishing@honar.ac.ir
نشانی فروشگاه شمارة 2 : میدان فلسطین ـ خیابان شهید برادران مظفر ـ شمارة 53 ـ مؤسسه فرهنگی هنری صبا - تلفن: 11ـ66494508ـ 9ـ66487536 ـ صندوق پستی: 3933ـ14155
پست الکترونیک : saba@honar.ac.ir
سخن ناشران
هنر حاصل ذوق، حس زیباشناختی هنرمند، تجربه ها و آموخته های اوست. هنرمند در این مسیر در تعامل با هنر و دانش اقوام و ملل دیگر، بر غنای تجربة خود می افزاید و افق دید خویش را می گستراند. از این رهگذر آثار و اندیشه های هنری به منصة ظهور میرسد و میراث هنری شکل می گیرد. این میراث هنری، جلوه تلاش هنرمندان، اندیشمندان و انسان هایی است که در آفرینش اثری زیبا سهم داشته اند. درواقع آنچه به منزلة دست ساخته ای انسانی در قالب بنایی عظیم، مجسمه ای زیبا، تابلوی نقاشی ای چشم نواز و خطوط اسرارآمیز خودنمایی می کند، تحت تأثیر انگاره ها و اندیشه های رایج در تمدن های گوناگون بشری است. مهم آن است که این میراث شناخته شود و ابعاد گوناگون هنری، فلسفی، تاریخی، جامعه شناختی، انسان شناختی و غیرة آن تحلیل و بررسی شود. از آنجا که اصفهان، همواره از مراکز مهم فرهنگ و هنر اصیل ایرانی ـ اسلامی بوده است و گزینش آن به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 1427ق نیز از همینروست، ستاد نکوداشت اصفهان و فرهنگستان هنر می کوشند، بر مبنای رسالتی که در نشر آثار و موضوعات فرهنگی ـ هنری و ترویج آنها برعهده دارند، با انتشار مجموعه آثاری در حوزه های گوناگون فرهنگ و هنر عصر صفوی، پاسخگوی نیاز هنرمندان و محققان این حوزه باشند.
پیشگفتار
اکنون که فرهنگستان هنر در این روزها (آذرماه 1385) همایشی در مکتب والاقدر اصفهان و گشایشی در کار پژوهش دقایق هنر و ادب روزگاران صفوی تدارک دیده و این ناچیز نیز مشمول دعوت و تشویق این کانون بزرگ تحقیقات هنری و ادبی قرار گرفته است، به یاری خدای سخن آفرین با پرداختن به شیوة شعری تنی چند از قله های شعر فارسی در این عهد، تابلوهایی از شناخت و دقایق شعری و هنری بزرگان این سبک ازجمله، هاتف، صائب، محتشم کاشانی، عرفی شیرازی، امیرخسرو و بیدل دهلوی را در معرض کالبدشکافی کلامی و بررسی های دقیق بلاغی، و تتبّع در سبک شعری هر یک را مدّ نظر قرار دادم و با بضاعت مزجاة خویش از دیدگاه های یاد شده به نمایش زیبایی های تصویری و ابداع های بلاغی این شاعران پرداختم؛ به ویژه سبک و نمط گفتار آنها را در شکار معانی نایاب و ابتکار در همة عرصه های تصویری و انگارهای گزارش کردم؛ تشبیه های برگرفته از طبیعت و انتقال آنها به معانی و پیام های معقول را با شکافتن لایه های گوناگون آن و جست وجو در آسمان های تمثیل و استعاره و سپردن شیوه های کنایه و نمودن خلاف آمدها و حسامیزیها و اسنادهای عقلی و شخصیت بخشی به دقت بررسی کردم؛ همچنین نطق بخشی بر بی زبانان از کوه، دریا، درخت، جنگل و پرندگان، نواگری زمین و نیایش ستارگان آسمان1 و گشودن فضاهای جدید و پیشکش داشتن ترفندها، بدایع و بسیاری از فنون سخنوری که این بزرگان از آبشاران طبع خویش نغمه های دلربایی را از آن به شاریدن واداشته اند به اجمال آوردم.
فهرست مطالب
سخن ناشران پیشگفتار امیرخسرو دهلوی عرفی شیرازی محتشم کاشانی صائب تبریزی بیدل دهلوی هاتف اصفهانی منابع نمایه
تحقیق درمورد تصویر گری در شعر
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 20
کاشانی عربی سرا عباس اقبالی*
چکیده مقاله
در تاریخ ایران زمین و خطّه اصفهان، همواره کاشان مهد پرورش ادیبان و دانشمندان بزرگی بوده است که در توسعه دانش وآگاهی مردم گام های مؤثّری برداشته اند، در میان این فرهیختگان، سید ابوالرّضا راوندی کاشانی، از دانشمندان پارسی زبان قرن ششم هجری است که با تألیفات گرانسنگ و تدریس در مدرسه مجدیه کاشان و به جا نهادن دیوانی گرانسنگ از اشعار عربی خود، زبان و ادب عربی را پاس داشته و تاریخی مدوّن از حوادث زمان خویش و گنجینه ای از معارف اسلامی به یادگار نهاده است. در این مقاله که از بررسی دیوان وی و منابع ادبی مربوط فراهم آمده است، معلوم گشته که ابو الرّضا راوندی وارث دوره جمود شعر عربی و پیرو سبک شعر سنّتی عرب است، وی با پیروی از شیوه تصویر گری پیشینیان، تضمین و اقتباس ، هنر ادبی خویش را به نمایش گذارده و در اشعارخود، خصلت مردم باوری، نوع دوستی وگرایش شیعی خود را آشکار ساخته و با زبان شعر به تبلیغ مبانی تشیّع پرداخته است و در قصیده ای که جزئیات هجوم سپاه ملکشاه سلجوقی به نواحی میمه تا نطنز و کاشان را به نظم آورده است، وحشی گریها و قتل و غارت آن ها در اطراف کاشان و پایمردی دو تن از بزرگان این شهر را شرح کرده است و با اثر خود، سندی معتبر از تاریخ قدیم کاشان به جا نهاده است.
کلید واژه ها: شعر، سبک، راوندی، مقدّمه قصیده، کاشان
مقدّمه
در تاریخ ایران زمین؛ و خطّه اصفهان، کاشان مهد پرورش دانشمندان بسیار و در علوم مختلف بوده است. از دانشمندان نجومی نامور مانند غیاث الدین جمشید کاشانی تا عارفان و ادیبان و مفسرانی چون فیض کاشانی، بابا افضل مرقی، ملا عبد الرزاق کاشانی، ملافتح الله و ملاحبیب الله شریف و بزرگانی که با برگزاری حلقات درس در مدارس دینی، به حفظ میراث اسلام و توسعه علم و ادب پرداختند. در میان این فرهیختگان سید ابو الرضا راوندی، با تألیف آثاری گرانسنگ در زمینه فقه و تفسیر و ادب عربی و سرودن شعر به زبان عرب، در ردیف خادمان زبان و ادب عربی و شاعران برجسته ایرانی عربی سرا چون بشّاربن برد، زیاد أعجم، ابونواس، صاحب بن عبّاد، مهیار دیلمی قرار می گیرد.
سیّد ضیاء الدین، ابو الرّضا حسنی راوندی کاشانی، از مشایخ قرن ششم هجری و فارسی زبان تازی سرایی است که دیوانی گرانسنگ از اشعار عربی وی به دست ما رسیده است. در این مقاله به استناد پژوهشی که در این دیوان و سایر مراجع ادبی صورت گرفته است، شخصیّت این فرزانه از سروده هایش استخراج شده و معلوم گشته که وی وارث دوره جمود شعر عربی است و در چکامه های خود از شعر سنّتی عرب تقلید کرده و از مضامین فارسان این مضمار اقتباس نموده و شیوه تصویرگری شاعران عباسی را به کار گرفته است. و در اغراض گوناگون شعری مانند مدح، غزل، وصف و رثا ، خصلت مردم باوری و نوع دوستی وگرایش شیعی خود را آشکار ساخته و به تبلیغ مبانی تشیّع پرداخته است و با صنعت تضمین و تلمیح حکمتهایی از ارزشهای برگرفته از فرهنگ قرآنی را به سلک نظم کشیده است. راوندی در قصیده نونیّه و دیگر اشعار خود فجایع و آلام بار آمده از تهاجم سپاهیان ملکشاه سلجوقی به کاشان و توابع آن و ستمهایی که بر مردم این دیار رفته، و ایثار و سخاوت بزرگان آن روزگار کاشان را شرح داده است.
شخصیّت و آثار علمی
سید ضیاء الدّین ابو الرّضا، فضل الله بن علی بن عبدالله الحسنی راوندی، از سادات جلیله راوند کاشان است و نسبش به امام حسن مجتبی علیه السلام می رسد. وی از فرهیختگان قرن ششم هجری در کاشان ، مدرّس مدرسه مجدیه[1] این شهر و سرآمد دانشمندان عصر خویش بود . از تألیفات وی آثاری چون کتاب الکافی فی التفسیر، ضوء الشّهاب، مقاربة الطِّّیّه إلی مقارنه النیّه، الاربعین فی الأحادیث، الکافی فی علم العروض و القوافی، نظم العروض و الطبّ الرضوی را نام برده اند.( مقدمه دیوان، ص یا) و تنها اثر باقیمانده و در دسترس وی دیوان شعری است که در بردارنده 1860 بیت از سروده های وی است و از اسناد معتبر تاریخ قدیم کاشان و حوادث آن روزگار به شمار می آید. این دیوان توسط آقای سید جلال الدین اُرموی مشهور به محدّث تحقیق و تصحیح شده و در سال 1344 به زیور طبع آراسته گشته است.
نسب و گرایش اعتقادی شاعر
سید ابو الرضا راوندی از سادات حسنی است و در ضمن قصیده ای خود را از ذرّیه اهل بیت علیهم السلام معرّفی می کند و می گوید:
یا ربِّ ما لی شفیعٌ یومَ منقلبی إلاّ الّذین إلیهم یَنتهی نسَبی
المصطفی و هْوَ جدّی ثمّ فاطمةُ أمّی و شیخی علیّ الخیر و هو أبی
دیوان سید ابوالرّضا الراوندی ، مقدمه صفحه ک
وی از ولایت گرایان می باشد و در باره امامت امیر مؤمنان، علی بن ابی طالب علیه السلام می گوید:
محمّدٌ خیرُ مبعوثٍ و أفضلُ مَن مَشی علی الأرض مِن حافٍ ومُنتعِل
ثُـمّ الإمامة مَهـداه مرتّبهٌ مِن بعـدِه لأمیـرِ المؤمنیـن علی
(همان، ص 155 )
و پس از نام بردن از ائمّه اثنی عشر علیهم السّلام، در باب امام عصر( ارواحنا فداه) می گوید:
القائمُ الحقّ و الحاکی بطلعتِه طلوعُ بدرِ الدّجی فی دامسٍ طَفل
(همان )
در چارپاره ای که در اظهار ولایت نسبت به أئمّه أطهارعلیهم السلام سروده است می گوید:
بنی الزّهراء إنّکُمُ الأئمّة و فی أیدیکـمٌ منّـا الأزمّة
یریدُ لیطفئ النّورَ المصفّی و یأبی اللهٌ إلاّ أن یتمّـة
(همان، ص11)
وی اهل توسّل به خاندان عصمت و طهارت بود، در توسّل به علی بن محمد الباقر علیهما السلام که در مشهد اردهال کاشان مدفون است می گوید:
توسّلتُ فیها بالفتی ابن الفتی الّذی توطَّن هذا المشهدَ الطّاهر الطّهرا
عنیتُ ابنَ بنتِ المصطفی و وصیّه أخاالصّادق بنَ الباقر السّید الحبرا
(همان، ص 127)
راوندی شیفته زیارت مرقد پیامبرصلی الله علیه و آله و قبور أئمّه مدفون در بقیع علیهم السلام بود و در یکی از مدایح خویش مجد الدّین را به زیارت کربلا و نجف و مدینه و بقیع ترغیب می کند:
و زُرِ المشاهدَ کلَّها تلک المقدّسةَ العظاما
فیها ودائعُ آل أحـ مدَ أخفروا فیها الدماما
(همان، ص11)
شعر سنّتی راوندی
دوره راوندی یعنی اوائل قرن ششم هجری ادامه گرایش شعر عربی به جمود بود، جمودی که موجب شده بود تا شاعران موضوعات و معانی قدیمی را رها نکنند، راه تنوّع بخشیدن به افکار خود را گم کنند و کمتر به تنوّع در موضوعات و معانی بیندیشند. بیشتر اشعار آنها در موضوعات سنّتی، مراسم، مناسبتها، اعیاد و الغاز سروده می شد(الفنّ و مذاهبه فی الشّعر العربی، ص 297).
راوندی نیز که زبان اصلی او عربی نبود، جز در محدوده افکار و خواطر قدیمی شاعران عرب شعر نمی سرود و قادر به نوآوری نبود، به همین دلیل پیرو شعر سنّتی عرب می شود.
شعر راوندی بیشتر شعر غنایی یا وجدانی ( Lyrigue )[2] و قصصی (Epigue )[3] است سروده های وی نمادی از شعر کهن عربی است، زیرا از ویژگیهای معنوی شعر دوره جاهلی و صدر اسلام چون صداقت در گفتار،[4] وجدانی بودن،[5] سادگی،[6] جامعیت در گفتار،[7] اطاله و سخن گریزی[8] و صور خیال مبتنی بر تشبیهات برخوردار است و از نظر ساختار صرفی و نحوی عبارات آن متین، گویا و رسا می باشد و در مواردی مانند سبک آغاز قصاید، اقتباس ، تضمین، تلمیحات، تصویر سازی، شیوه شاعران قرن سوّم و چهارم هجری را دارد؛ از این رو برخی از قصاید به سبک رسائل ادبی است ( دیوا ن الرّاوندی ص 142، 161، 194) و یا شعر مربوط به مناسبت ها و مراسم و در تهنیت عید فطر( همان، ص 38 – 40) و یا عید نوروز (همان، ص 196،131،53،9)می باشد و در آثار او نمونه هایی از الغاز[9] (همان،ص 198) به چشم می خورد . پرداختن به همه این موارد از حوصله این مقاله خارج است، از این رو پاره ای از این ویژگیها مانند سبک مقدّمه قصاید و تصویر گری شاعر
پاورپوینت در مورد قالب های شعر فارسی
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : .ppt ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید : 49 اسلاید
قسمتی از متن .ppt :
بــــــــسم اللّه الــــــــــرحمن الـــــــرحیمقالب های شعر فارسی
تهیّه و تنظیم :
افشــــین بصــــــیری
بیت ، مصراع و قافیه
بیت : به هر سطر از یک شعر بیت می گویند . ( نکته : کوچکترین واحد شعر یک بیت است . )
مصراع ( مصرَع ) : هر بیت از دو قسمت تشکیل شده است که هر قسمت یک مصراع نام دارد . ( نکته : کمترین مقدار سخن آهنگین را مصراع می نامند . )
مثال : بشنو این نی چون شکایت می کند از جــدایی ها حــکایـت مـی کند
قافیه : به کلمات غیر تکراری گفته می شود که در پایان بیت ها و مصراع ها می آیند ، بطوری که یک یا چند حرف آخر آنها با هم مشترک است .
نکته (1) : حرف یا حروفی که در کلمات قافیه مشترک می آیند « حروف قافیه » نام دارند .
مثال (1) : آتـش عشـق است کانـدر نی فتــاد جـوشش عشـق است کانـدر مـی فتـاد
مثال (2) : سرآن ندارد امـشب که برآید آفتابی چه خیالها گـذر کـرد و گذر نکرد خوابی
به چه دیرماندی ای صبح که جان مابرآمد بـزه کــردی و نکـردند مـوذنـان صـوابـی
نکته (2) : اگر دو کلمه قافیه در تلفظ یکسان ، ولی در معنی متفاوت باشند قافیه درست است .
مثال : آتش است این بانگ نای ونیست باد هـر کـه این آتـش نـدارد نیـست بـاد
توضیح : این بیت دارای دو قافیه است که هر دو کلمه قافیه، از نظر شکل ظاهری با هم یکسان هستند امّا از جهت معنی با هم فرق دارند . بطوری که نیست در مصراع اول فعل و در مصراع دوم اسم می باشد
و کلمه باد در مصراع اوّل اسم ، امّا در مصراع دوم فعل دعا است .
قافیه میانی ، بیت مقفّی و بیت مُصرّع
قافیه میانی : گاهی برای غنی تر کردن موسیقی شعر علاوه بر قافیه پایانی ، قافیه ای در میان مصراع می آید که به آن قافیه میانی گویند .
مثال : ملکا ذکر تو گویم که تـو پـاکی و خـدایی نروم جز به همـان ره که تـوام راه نمـایی
همه در گاه تو جویم همه از فضل تو پویم همه توحید تو گویم که به توحید سزایی
بیت مُقفّی : ابیاتی که مصراع های دوم آنها هم قافیه باشند .
مثال: نه چـنان گناهـکارم که به دشمـــنم سپاری تو به دست خویش فرمای اگرم کنی عذابی
دل همچوسنگت ای دوست به آب چشم سعدی عجب است اگر نگـردد که بگـردد آسیـابی
بیت مُصرّع : به بیتی گفته می شود که در هر دو مصراع آن قافیه رعایت شده باشد .
مثال : زمیـن گشـت روشـن تـر از آسمـان جهـانـی خـروشـان و آتــش دمــان
ردیف ،تخلّص، توضیح و نکات مورد توّجه
ردیف : کلمات یا کلماتی است که بعد از قافیه در پایان مصراع ها و ابیات می آیند و عیناً از نظر لفظ و معنی یکسان می باشند .
مثال : برق با شوقم شـراری بیش نیـست شعله ، طفل نی سـواری بیش نیست
آرزوهــای دو عــالــم دستــگـاه از کــف خـاکـم غبـاری بیش نیست
تذکّر : بیت اوّل این شعر مصرّع و دو بیت با هم مقفّی هستند .
یاد آوری : اگر دو کلمه پایان مصراع ها یا ابیات در تلفظ یکسان امّا در معنی متفاوت باشند ، ردیف به حساب نمی آیند بلکه قافیه هستند .
مثال : خــرامـان بشـــد ســـوی آب روان چنـان چـون شـده ، بـاز جـوید روان
توضیح : دو کلمه « روان» بیت بالا قافیه اند زیرا کلمه « روان » در مصراع اول به معنی روح و جان آمده است .
نکته (1) : بیت یا شعری که دارای ردیف باشد ، مردّف نامیده می شود .
نکته (2) : آوردن ردیف در شعر اجباری نیست امّا اگر شاعر بخواهد از ردیف استفاده کند بلافاصله آن را بعد از قافیه می آورد .
نکته (3) : آوردن قافیه در شعر سنتی اجباری است ولی در شعر نو (نیمایی) جایگاه خاصی ندارد .
وزن شعر فارسی : آهنگی که ازشنیدن مصراع های یک شعر در گوش ، احساس می شود وزن نام دارد .
تخلّص : نام شعری شاعر است که در ابیات پایانی شعر خود می آورد .
نکته : تخلّص بیشتر در قالب شعری غزل و قصیده کاربرد دارد .
مثال (1) : درشمار ار چه نیاورد کـسی حافظ را شکر کان محنت بی حد وشمار آخرشد
مثال (2) : امـروز رو نکـرد به در گاه حق سنـا فـردا به سـوی در گـه او با چه رو رود ؟