اثرات آلودگی هوا بر توسعه پایدار شهرمشهد

تعداد صفحات:110

نوع فایل:DOC

فهرست مطالب

چکیده. 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1مقدمه. 3

2-1بیان مسئله. 4

3-1 اهمیت و ضرورت موضوع. 6

4-1 پیشینه تحقیق.. 7

5-1 فرضیه تحقیق.. 10

6-1 روش تحقیق.. 10

7-1 معرفی متغیرها 11

8-1 اهداف تحقیق.. 12

1-8-1هدف کلی: 12

2-8-1 اهداف جزئی: 12

9-1 سوالات اساسی تحقیق.. 12

فصل دوم: ادبیات تحقیق14

1-2 مقدمه. 15

2-2 تاریخچه شهر مشهد. 15

3-2 موقعیت جغرافیایی.. 24

4-2 آب و هوا 26

5-2 منابع آب... 27

1-5-2 منابع آب سطحی.. 27

2-5-2 منابع آب زیرزمینی.. 27

6-2 اقلیم.. 28

7-2 زمین‌شناسی.. 28

1-7-2 ناهمواری های مشهد. 28

2-7-2 زمین‌لرزه. 31

8-2 پوشش گیاهی شهر مشهد. 32

1-8-2 مراتع. 32

2-8-2 جنگل‏ها 33

9-2 جمعیت ‌شناسی.. 34

10-2 جاذبه‌های گردشگری... 35

1-10-2 جاذبه‌های مذهبی.. 36

2-10-2 جاذبه‌های تاریخی.. 37

3-10-2 جاذبه‌های طبیعی.. 37

4-10-2 فضای شهری... 38

11-2 کشاورزی... 38

12-2 صنعت و معدن.. 39

1-12-2 صنعت... 39

2-12-2 معدن.. 39

فصل سوم: مبانی نظری

1-3 مقدمه. 41

2-3 تعاریف آلودگی هوا 41

3-3 ترکیبات هوا 42

4-3 مفهوم شاخص PSIو PM آلودگی هوا 44

PSI 3-4-1 و PM 44

2-4-3 تاثیرات PM برسلامت... 45

5-3 تعیین شاخص کیفیت هوا (AQI). 45

1-5-3 سطوح مختلف مرتبط با سلامت انسان.. 46

2-5-3محاسبه و گزارش AQI برای یک جامعه. 47

6-3 تقسیم بندی آلاینده ها 50

7-3 منابع مختلف آلودگی هوای... 58

1-7-3 منابع طبیعی.. 58

2-7-3 منابع مصنوعی.. 59

8-3 سهم منابع مختلف در انتشار آلاینده های هوا 60

9-3 تاثیرات آلودگی هوا 61

1-9-3 تاثیرات آلودگی هوا بر انسان.. 61

2-9-3 اثرات آلودگی هوا بر سایر جانداران.. 62

3-9-3 اثرات آلودگی هوا بر آب و خاک... 63

4-9-3 اثر آلودگی بر گیاهان.. 64

5-9-3 اثرات آلودگی هوا بر بناهای تاریخی و اقتصاد. 66

10-3 قانون کنترل آلودگی هوا 67

فصل چهارم: یافته های تحقیق

1-4 آلودگی هوای مشهد. 70

2-4 مهم ترین منابع آلوده کننده هوای شهر مشهد. 71

3-4 صنایع آلوده کننده هوای شهر مشهد. 73

4-4 سهم ترافیک در آلودگی هوای شهر مشهد. 77

5-4 الویت بندی منابع آلاینده شهر. 87

6-4 بررسی میانگین مقادیر PM2/5 موجود در هوای شهر مشهد. 89

1-6-4 تاثیر تغییرات زمانی بر میزان PM2/5. 89

2-7-4 تاثیر تغییرات مکانی بر میزان PM2/5. 90

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

1-5 نتیجه گیری... 92

2-5 توصیه های لازم به منظور کاهش آلودگی هوا 93

3-5 پیشنهادات و راه کار های ارائه شده. 93

منابع. 96

فهرست جداول

عنوان                                                                                                      شماره صفحه

جدول (1-2) موقعیت طول و عرض جغرافیایی مشهد. 25

جدول (2-2) میانگین دما شهر مشهد در سال ۲۰۱۴ میلادی... 26

جدول (3-2) میانگین بارش شهر مشهد در سال ۲۰۱۴ میلادی... 26

جدول (4-2) جمعیت شهر مشهد در سال ۱۳۹۰. 34

جدول(5-2) مکان های تاریخی و مذهبی شهر مشهد. 35

جدول (1-3) ترکیب طبیعی جو زمین بر فراز اقیانوس و نزدیکی قطب جنوب... 43

جدول (2-3) مقایسه ترکیب هوای پاک و آلوده. 44

جدول (3-3) ارتباط شاخص کیفیت هوا با سطح اهمیت بهداشتی و رنگهای متناظر با آن.. 47

جدول (4-3) نقاط شکست آلایندگی در محاسبه شاخص کیفیت هوا 49

جدول (1-4) برآورد اطلاعات سفرهای سواره در شهر مشهد درسال 1390. 78

جدول (2-4) سهم و حجم وسایل نقلیه در سفرهای روزانه در یک روز عادی سال 1385 به تفکیک هدف سفر  80

جدول (3-4) درصد سهم هر یک از وسایل نقلیه در سفرهای روزانه در یک روز عادی سال 1385.. 83

جدول (4-4) میزان مصرف سوخت ونشر آلودگی وسایل نقلیه در یک ساعت اوج صبح.. 84

جدول (5-4) میزان مصرف سالانه سوخت و نشر آلودگی وسایل نقلیه در شهر مشهد (بر حسب لیتر(. 85

جدول (6-4) مقدار تقریبی آلایندههای حاصل از موتورهای بنزینی و گازوئیلی (برحسب گرم به ازای هر لیتر سوخت مصرفی) 86

جدول (7-4) الویت بندی با توجه به استقرار منابع آلاینده. 87

جدول (8-4) الویت بندی منابع با توجه به نوع آلودگی 87

جدول (9-4) الویت بندی با توجه به سوخت مصرفی.. 88

جدول (10-4) الویت بندی باتوجه به باد های غالب... 88

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                      شماره صفحه

شکل (1-2) تصویری از شهر مشهد در زمان گذشته. 16

شکل (2-2) موقعیت جغرافیایی شهر مشهد. 25

شکل (3-2) آب های سطحی شهر مشهد. 27

شکل (4-2) نمای از کوه هزار مسجد مشهد. 30

شکل (5-2) رشته کوه بینالود. 31

شکل (6-2) مناطق زلزله خیز شهر مشهد. 32

شکل (7-2) پوشش گیاهی شهر مشهد. 33

شکل (8-2) حرم علی بن موسی الرضا 37

شکل (1-3) مشخصات ذرات معلق جوی... 54

شکل (2-3) مقایسه ضخامت موی انسان و اندازه ذرات PM 10 و PM2.5. 56

شکل (3-3) سهم هر یک از آلاینده ها در منابع ثابت و متحرک... 60

شکل (4-3) اثرات آلودگی هوا بر آب و خاک... 63

شکل (5-3) اثر آلودگی هوا بر گیاه. 65

شکل (6-3) نمای از تاثیر آلودگی بر رو شهر و گیاهان و خاک... 67

شکل (1-4) نقشه آلودگی هوای شهر مشهد به در سال 1390. 71

شکل (2-4) سهم وسایل نقلیه در سفرهای روزانه یک روز عادی سال 1390.. 81

شکل (3-4) سهم سفرهای )غیر بازگشت( ساکنین مشهد به تفکیک نوع هدف در سال 1390.. 82

شکل (4-4) حجم کل وسایل ورودی به و خروجی از شهر مشهد از محورهای شش گانه شهربه تفکیک ماه در سال 1390   84

شکل (5-4) میزان نشر آلودگی وسایل نقلیه در مشهد در یک ساعت اوج صبح (برحسب لیتر(. 84

شکل (6-4) میزان نشر آلودگی وسایل نقلیه در مشهد. 86

شکل (7-4) میانگین ماهیانه غلظت 24 ساعت PM2/5.. 89

چکیده

مسئله آلودگی هوا یکی از مسائل مهم جوامع امروز است به طوری که اندیشمندان و متخصصین را به کشف راه حل های مناسب و کار آمد ملزم داشته است. و در این تحقیق سعی به بررسی کلی معضل آلودگی هوا و همچنین اثر آن بر توسعه پایداری شهرمشهد که به یکی از آلوده ترین شهر های ایران مبدل شده است، داشته ایم.

این تحقیق در پنج فصل طراحی و تدوین شده است.که در فصل اول به کلیات تحقیق ، اهداف تحقیق ، اهمیت موضوع و غیره پرداخته ایم و در فصل دوم تاریخچه شهر مشهد و همچنین ویژگی های این منطقه از لحاظ موقعیت جغرافیایی ، گونه های گیاهی، اقلیمی و غیره را بیان نموده ایم؛ ودر فصل سوم نیز به صورت کامل به مسئله آلودگی و آلاینده های هوا و اثرات آن پرداخته ایم؛ و در فصل چهارم علل آلودگی و میزان آلاینده های هوای شهرمشهد را با توجه به شناخت حاصل شده از این منطقه و همچنین اطلاعات به دست آمده از آلودگی و آلاینده های هوای که در فصل دوم و فصل سوم همین تحقیق مطرح شده است را بیان نموده ایم؛ ودر فصل پنجم نتایج کلی به دست آمده را مطرح کرده ایم و راه حل های مناسب جهت رفع معضل آلودگی هوا شهر مشهد که مهم ترین آن حمل نقل و وجود کارخانجات صنعتی در کنار شهراست را بیان نموده ایم.

باشد که این تحقیق راه گشای مسئولین و نهاد های مرتبط با آلودگی هوای شهر مشهد باشد تا شاید از معضل مهم آلودگی هوای این منطقه کاسته شود.

فصل اول کلیات تحقیق

1-1مقدمه

در سال های اخیر در همه نقاط جهان نسبت به موضوع آلودگی هوا توجه زیادی مبذول گردیده است و بیشتر دقت مسئولان امر مستقیماً متوجه منابع آلودگی شده است. لیکن با این حال نتوانسته اند تغییرات کافی در ترکیب جو هوا بدهند. منابع

اولین آلاینده‌های هوا احتمالا دارای منشأ طبیعی بوده‌اند. دود، بخار بدبو، خاکستر و گازهای متصاعد شده از آتشفشانها و آتش سوزی جنگلها، گرد و غبار ناشی از توفانها در نواحی خشک، در نواحی کم ارتفاع مرطوب و مه‌های رقیق شامل ذرات حاصل از درختهای کاج و صنوبر در نواحی کوهستانی، پیش از آنکه مشکلات مربوط به سلامت انسانها و مشکلات ناشی از فعالیتهای انسانی محسوس باشند، کلا جزئی از محیط زیست ما به شمار می‌رفته‌اند. به استثنای موارد حاد، نظیر فوران آتشفشان.

آلودگیهای ناشی از منابع طبیعی معمولا ایجاد چنان مشکلات جدی برای حیات جانوران و یا اموال انسانها نمی‌کنند. این در حالی است که فعالیتهای انسانی ایجاد چنان مشکلاتی از نظر آلودگی می‌نمایند که بیم آن می‌رود، بخشهایی از اتمسفر زمین تبدیل به محیطی مضر برای سلامت انسانها گردد.

هر اندازه جمعیت و صنعت پیشرفت کند مقدار بیشتری از ذرات زغال سنگ و نفت مصرف شده از فضا باقی می ماند و در نتیجه میزان آلودگی هوا به سبب وجود این گونه مواد آلوده کننده جامد و بخار در هوا افزایش می یابد

آلودگی بیشتر در هوای طبقه پایین است. بعضی از منابع فراوان مانند اتومبیل ها، اتوبوس ها و بارکش ها در مجاورت سطح زمین قرار گرفته است. وبیشتر لوله های خارج کننده مواد کارخانه های صنعتی در یک متری سطح زمین واقع شده اند. منابع مهمی که در بالای سطح محل زندگی انسان کشیده می شود، دودکش ها هستند ولی باید بگوییم حتی دودکش های خیلی بلند هم قادر به جلوگیری از ریختن مواد آلوده کننده به سطح زمین نمی باشند

هر زمانی که سوالی درباره یک منبع اصلی آلودگی پیش می آید بایستی عوامل زیادی در نظر گرفته شود مثلاً چه مقدار، از کدام ماده و به چه شکلی در هوا آزاد می شود. در کجا نسبت به اجتماع انسان و حیوان یا نبات آزاد می شود و از چه نوع موادی است، به علاوه در چه موقع و در چه شرایط جوی این مواد آلوده کننده در هوا آزاد شده است. مردم اغلب اوقات اتمسفر را به صورت سطل زباله ای به وسعت بی نهایت تصور می کنند

در صورتی که واضح است این تصور اشتباه بزرگی است. طبقه مواد زائد را نباید به هیچ عنوان به صورت زباله دان زمین به حساب آورد. مقدار مواد آلوده کننده ای که می توانند به طوری بی خطر در هوا بماند منوط به مشخصات و خصوصیات اتمسفر در موقع آزاد شدن و پس از ان می باشد. در بعضی مواقع مقادیر زیادی دود ممکن است کم خطر باشد. در زمان دیگیری اضافه شدن مواد آلوده کننده بایستی قطعاً در حداقل نگاه داشته شود. برای حصول اطمینان از اینکه آیا آزاد شدن مقادیر زیاد مواد آلوده کننده خطرناک یا بی خطر است بایستی از خواص و مشخصات اتمسفر، وسعت، عمق و عرض و طول منطقه ای که این مواد در آن پخش و منتشر می شود اطلاع حاصل کرد.

مسأله آلودگی هوا در کشورهای در حال توسعه حادتر است و این امر بیشتر در شهرهای بزرگ و توسعه یافته آنها دیده می شود. شهرستان مشهد هم از این مسأله مستثنا نیست. امروزه آلودگی هوای شهر مشهد ، به عنوان یکی از مسائل مهم زیست محیطی این شهر گردیده است.