لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .DOC ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 9 صفحه
قسمتی از متن .DOC :
عنوان : نقش مالچ ها ( خاکپوش ها ) در زراعت دیم
چکیده
مقصود از مالچ عبارتست از هر ماده ای که در سطح خاک روئیده و در همان محل نگهداری شده,هر ماده ای که در خاک روئیده ولی قبل از قرار گرفتن در جای اصلی خود تغییر ماهیت داده شده باشدرا شامل می شود.
دلائل استفاده از مالچ ها شامل : تعدیل درجه حرارت خاک – اثرات عناصر غذائی خاک – کنترل شوری خاک بهبود ساختمان خاک – کنترل کیفیت گیاه و کنترل علفهای هرز می باشد.
بسیاری از خواص و شرایط خاک به طور مستقیم یا غیر مستقیم تحت تاثیر مالچ ها قرار می گیرند. از جمله این خواص : آب خاک از طریق کنترل روناب – افزایش نفوذپذیری – کاهش تبخیر و کنترل علف هرز – درجه حرارت خاک از طریق ممانعت از تابش خورشید و غیره ... می باشد.
در مناطقی که خاک به طور موثری از مالچ پوشیده شده افزایش عملکرد غالباً قابل توجه است . افزایش عملکرد ناشی از افزایش رژیم آّب و درجه حرارت خاک , اصلاح ساختمان خاک , اصلاح شوری خاک و کنترل فرسایش و سایر عوامل خاکی و محیطی گیاه در ارتباط با استفاده از مالچ ها بوده است .
مقدمه :
تاریخ کاربرد مالچ ها در خاک احتمالا به قدمت کشاورزی می رسد. رومیان باستان جهت صرفه جویی آب سنگها را در سطح خاک قرار می دادند. این عملیات مناسب مناطقی بودند که دسترسی به کارگر به آسانی میسر نبود. اما با معرفی کشاورزی مکانیزه آنها دیگر عملی نبودند.
در کشاورزی مکانیزه امروز از بقایای گیاهی زراعی باقیمانده در مزرعه یا در مورد گیاهان با ارزش از موادی که در جای دیگر ساخته شده و به مزرعه انتقال یافته اند به عنوان مالچ استفاده می کنند .
دلائل استفاده از مالچ ها :
مالچ ها به دلائل متفاوتی به کاربرده می شوند اما زراعت در مناطق خشک , صرفه جویی آب و کنترل فرسایش بدون شک از اهم این دلایل می باشند. اگر مالچ ها به طور صحیح به کار برده شوند مطمئناً در کنترل فرسایش آبی و بادی موثر خواهند بود . سایر دلائل استفاده از مالچ ها شامل: تعدیل درجه حرارت خاک – اثرات عناصر غذائی خاک – کنترل شوری خاک – بهبود ساختمان خاک – کنترل کیفیت گیاه و کنترل علفهای هرز می باشد.
تعاریف
مقصود از مالچ عبارتست از هر ماده ای که در سطح خاک روئیده و در همان محل نگهداری شده ؛ هر ماده ای که در خاک روئیده ولی قبل از قرار گرفتن در جای اصلی خود تغییر ماهیت داده شده باشد ؛ و هر ماده ای که تهیه یا ساخته شده و قبل از قرار گرفتن در محل اصلی به آنجا حمل شده است . منظور از زراعت دیم به معنای وسیع کلمه کشاورزی بدون آبیاری می باشد . این عمل در هر منطقه جغرافیایی می تواند انجام شود . زراعت دیم ,عبارتست از کشاورزی در مناطقی که تبخیر و تعرق مطلق بیشتر از مقدار آبی است که توسط نزولات آسمانی تامین می گردد.
بررسی مطالعات قبلی
بسیاری از خواص و شرایط خاک به طور مستقیم یا غیر مستقیم تحت تاثیر مالچ ها قرار می گیرند. از جمله این خواص : آب خاک از طریق کنترل روناب – افزایش نفوذپذیری – کاهش تبخیر و کنترل علف هرز – درجه حرارت خاک از طریق ممانعت از تابش خورشید – هدایت و نگهداری گرما و خنک شدن در اثر تبخیر – مواد غذایی خاک از طریق افزایش مواد آلی , نیتریفیکاسیون متفاوت و قابلیت حل مواد معدنی و غیره تحت تاثیر مالچ ها قرار می گیرند . البته در کشاورزی مناطق خشک , احتمالا آب خاک – درجه حرارت خاک – ساختمان و شوری خاک از همه مهمتر هستند.
آب خاک
مناطق خشک به علت ماهیت آنها , عموماً مقدار نزولات آسمانی دریافتی آنها جهت تولید موفقیت آمیز گیاهان زراعی کافی نیست . بعلاوه قسمت عمده نزولات آسمانی دریافتی , توسط روناب و تبخیر تلف می شود. همچنین مقدار آبی که وارد خاک می شود , ممکن است قبل از کشت گیاه تبخیر شود. در حالی که نزولات آسمانی در مناطق خشک محدود و غیر منظم است و تبخیر مطلق در این مناطق زیاد است. اگر قسمت عمده این نزولات به طور موثری صرفه جوئی شود و به مصرف تولیدات گیاهی برسد عملکرد خوبی بدست خواهد آمد. دریافتی در بسیاری از مناطق خشک خیلی کمتر است . بنابراین در این مناطق نزولات آسمانی به طور کلی کافی است و از آنها به طور موثر جهت تولیدات گیاهی استفاده نمی شود. تحقیقات متعددی جهت تعیین اثر مالچها بر ذخیره آب , محتوای آب خاک و تبخیر از آن انجام شده است . در این تحقیقالت از مواد بسیار متفاوتی استفاده شده است ولی یکی از این مواد که بسیار مورد تحقیق قرار گرفته است پلاستیک(شامل پلی اتیلن , کلروپلی ونیل و ورقه های مشابه ) می باشد . میزان تاثیر ورقه های پلاستیکی بستگی به مقدار سطحی که توسط پلاستیک پوشیده شده است دارد.
گر چه در مقایسه با خاک بدون پوشش , ورقه های پلاستیکی عموماً موجب افزایش محتوای آب خاک و کاهش تبخیر می شوند ولی معمولاً گران هستند و کاربرد آنها برای گیاهان کم ارزش به خصوص در مزارع بزرگ مشکل است . پاشیدن مالچ های نفتی و آسفالت و صمغها مورد توجه قابل ملاحظه ای قرار گرفته است . تاثیر این مواد به خاک مشابه ورقه های پلاستیکی است . میزان اثر آنها بستگی به مقدار سطحی از خاک که توسط این مواد پوشیده می شود دارد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 13 صفحه
قسمتی از متن .doc :
روزه گرفتن
یعنی پیکاری درونی جهت آماده شدن برای پیکارهای سخت بیرونی که رمضان کلاس آموختن است ، کلاسی در قلب اجتماع . و معلمانش همة پیامبران خدا از ابراهیم تا محمد و همة امامان شیعه از علی تا مهدی و همة رهبران به حق مردم از آغاز تا به امروز و تا همیشه و کتابش قرآن است . سخن خدای مردم برای رهایی و نجات مردم . کلاس به فرمان خدا و شاگردانش همه مردم . مردمی که بایدآگاه شوند از بند جهالتها و باید بیدار شوند از افسون رویاها و غفلت ها و رمضان اردوگاه مهیا شدن است . برای پیکار رهاییبخش از ستم ستمکاران و ظلم بیدادگران . اردوگاه آموزش پیکار است . سربازانش تودة مردم و افسرانش بهترین فرزندان مردم .
رمضان ماه وحی است
برای آگاهی مردم ، رمضان فروردین است . در اندیشه های مردم و عید فطرش نوروز است در بیدار شدن مردم و جشنش جنش انقلاب است . در برانگیختن مردم که نوروز جشن انقلاب است ، در برانگیختن طبیعت پس رمضان را خدا آفرید تا انسان را زنده سازد . خدایی که فروردین را آفرید تا طبیعت را زنده کند که فروردین از شاخه های خشک ، گلهای سرخ می شکوفاند و رمضان از تنهایی اسیر اندیشه های آزاد میخروشاند . آنجا نور آفتاب است که خاک مرده را بیدار می کند و اینجا تابش وحی است وحی است که انسان در بند را آگاه می سازد .
رمضان ماه بازگشت پیامبران است . ماه بازآمدن ابراهیم . ماه زنده شدن موسی ، ماه برانگیخته شدن محمد ، ماه بازگشت خورشید ، ماه تابیدن آفتاب بر گورستان سرما و سکون .
ماه خدا ، ماه سخن گفتن خدا
ماه مردم ، ماه بیدار شدن مردن ، ماه بیدار کردن مردم ، ماه آگاه کردن آنان که نمیدانند و ماه تذکر دادن به آنها که می دانند . ماه برانگیختن آنها که نشسته اند و ماه بازگرداندن آنها که برگشتهاند . ماه نیرو دادن به فریادی که در حال شکستن است . ماه کمک کردن به پرنده ای که در حال سقوط است و ماه به پپرواز درآوردن مرغی که از پریدن عاجز است . ماه گره کردن مشتهایی که باز می شوند و قدمهایی که آهسته میگردند ، ماه بسیج کردن سپاهی که متفرق است و تحریک کردن لشکری که در حال فرار است .
نیازهای تن
که وسیله ای بود در رفتن و شدن ، با دسیسهای آرام و ظریف ، تبدیل به هدفی میشوند در ماندن و بودن و اگر تاکنون نان در خدمت بیداری تو بود ، اینک بیدار بودن به خدمت خواب ماندنت می آید .
و تو که بیش از این از دنیا آنقدر بر می داشتی که بکار عقیده و ایمانت آید اکنون از عقیده ات آنقدر می گیری که به کار خوردن و خوابیدنت آید . اکنون برای نان و نام خود می خوانی . تو که نماز را برای آزادی و استقلال خود می خوانی اکنون برای ریا و فریب مردم می خوانی .
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 9 صفحه
قسمتی از متن .doc :
فهرست
عنوان صفحه
روانشناسی ازدواج
مقدمه
تاریخچه روانشناسی ازدواج
مباحث روانشناسی ازدواج
تصمیم گیری برای ازدواج
شروع و تداوم ازدواج
چه عواملی تأثیر منفی بر ازدواج میگذارند؟
ضرورت و اهمیت مشاوره قبل ازدواج
بررسی ملاکهای ازدواج سالم در مشاوره قبل از ازدواج
بررسی آمادگی طرفین برای ازدواج
بررسی تطابق و تناسب شخصیتی طرفین در ازدواج
روانشناسی ازدواج
مقدمه
ازدواج یکی از مراحل مهم در زندگی انسان به شمار میرود. نتایج اطلاعات متعددی که در مورد ازدواج انجام شده بر اهمیت آن در سلامت جسمانی و روان شناختی تأکیده کردهاند. در دهههای اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران و متخصصان بالینی و خانواده به کیفیت روابط زناشویی ، رضایت زوجین و تأثیر آن در سلامت خانواده جلب شده است. بطور کلی آنچه در مباحث روانشناسی ازدواج مورد توجه است بررسی عوامل مؤثر بر ازدواج و عوامل ارتقاء دهنده شرایط کیفی ازدواج است که مباحثی چون نقش عوامل مادی ، فرهنگی ، روانی ، شخصیتی را بر تصمیم گیری ازدواج و رضایت ازدواج را در بر میگیرد.
تاریخچه روانشناسی ازدواج
ازدواج به عنوان یکی از رویدادهای مهم مرحله انتقال به بزرگسالی مقولهای بسیار پیچیده است. شروع مطالعه علمی و دقیق در این مورد به سال 1930 بر میگردد، که بطور گستردهتر در سال 1950 تغییراتی عمیق در پروژهشهای مربوط به آن صورت گرفت. اولین تحقیق منتشر شده در مورد روانشناسی ازدواج اثر ترمن و همکارانش بود. آنها تلاش کردند به این سؤال پاسخ دهند که چه تفاوتهایی میتواند بین ازدواج موفق و ناموفق داشته باشد.
مباحث روانشناسی ازدواج
بطور کلی میتوان گفت در روانشناسی ازدواج دو دسته مبحث کلی مورد توجه است. یک دسته مباحثی است که به شرایط قبل از ازدواج و در واقع به مرحله تصمیم گیری برای ازدواج میشود، در دسته دیگر مطالبی را شامل میشود که به مراحل حین ازدواج و بعد از ازدواج مربوط هستند. در زیر به برخی از آنها میپردازیم.
تصمیم گیری برای ازدواج
در این مرحله تلاش میشود سؤالاتی از این قبیل پاسخ داده شود که یک فرد چگونه میتواند زوج مناسبی برای خود انتخاب کند؟ در انتخاب زوج چه اولویتهایی را مد نظر قرار دهد؟ آیا شرایط مادی مهمتر هستند یا شرایط خانوادگی و فرهنگی؟ عوامل شخصیتی تا چه اندازه میتواند ازدواج موفقی را پیش بینی کند؟ آیا تناسب و همانندی در صفات شخصیتی مهمتر است یا مکمل بودن این خصوصیات؟ چگونه میتوان فهمید دو نفر از لحاظ شخصیتی چقدر با یکدیگر تناسب دارند و غیره. روانشناسی ازدواج تلاش کرده با انجام تحقیقاتی به سؤالات فوق پاسخهای مناسب ارائه داده و نتایج یافتههای خود را در فرآیند مشاوره ازدواج در اختیار افراد قرار دهد.
آنچه در فرآیند مشاوره ازدواج در این مرحله مورد توجه است، رعایت اصل تناسب و اصل اولویت بندی است. بر اساس اصل تناسب گفته میشود هر اندازه افراد از لحاظ شرایط مادی ، فرهنگی و شخصتی ، تحصیلی متناسب با یکدیگر باشند ازدواج موفقتری خواهند داشت. به همان اندازه که ازدواج یک فرد از طبقه اقتصادی بسیار بالا با فردی از طبقه اقتصادی پایین عدم هماهنگی و در نتیجه احتمال عدم موفقیت را به همراه خواهد داشت، عدم تناسب ویژگیهای شخصیتی نیز (حتی بیشتر) مشکلات عمیق را بروز خواهد داد.
تصور کنید ازدواج یک فرد با ویژگی شخصیتی برونگرایی با فردی با ویژگی شخصیتی درونگرایی را. با توجه به اینکه افراد برونگرا تمایلات شدید به شرایط بیرونی مثل برقراری روابط اجتماعی ، حضور در جمع و غیره دارند و افراد درونگرا برعکس تنهایی را بیشتر میپسندند، به نظر شما ازدواج موفقی خواهند داشت. بر اساس اصل الویت بندی گفته میشود چون در عمل ، امکان ازدواج با فردی که از تمام جنبهها مطابق با شرایط و مدارکهای فرد باشد پایین است، بنابراین توصیه میشود با اولویت بندی و امتیاز دهی به هر یک از جنبههای مورد ملاک ، تصمیم گیری را آسانتر انجام دهند. این نوع اولویت بندی در کلیه تصمیم گیریها مورد نظر است.
شروع و تداوم ازدواج
در این مرحله مسائلی مورد بررسی قرار میگیرند که آغاز یک ازدواج موفق و تداوم آنرا تحت تأثیر قرار میدهند. با توجه به اینکه دو فردی که با امر ازدواج تصمیم میگیرند زندگی مشترکی را زیر یک سقف آغاز کنند، تفاوتهای عمیقی دارند که بخشی از آن به تفاوتهای زن و مرد و بخش دیگر به تفاوتهای اقتصادی ، فرهنگی ،
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 9 صفحه
قسمتی از متن .doc :
بسمه تعالی
صفحة 157
4 . 1 . 3 فرایندهای آرامش ( Relaxation ) ثانوی
همانطوریکه قبلاً بحث شد، فرایندهای آرامش ثانوی ، حرکات مولکولی در مقیاس کوچک (محدود ) هستند که در حالت شیشهای به هم ریخته ( نا منظم ) رخ میدهند. اینها میتوانند شامل حرکات محدود زنجیره یا چرخشهای اصلی، ارتعاشات، یا پرتابها ( ضربات ) گروههای Substituent ( جانشینی ) باشند. یک نمونة یک آرامش ثانوی زنجیره اصلی که مطرح شده ( در نظر گرفته شده ) ، مدل چرخش ( میل لنگ ) Crankshaft Schatzki نشان داده شده در شکل 4 – 3 است. بر اساس این مدل، پنج پیوند مجاور ( پشت سر هم ) در چرخش در دور زنجیرة اصلی شامل پیوندهای C – C متصل می شوند. یک مدل سادهتر Crankshaft طرح شده توسط Boyer چرخش سه پیوند مجاور را در بر می گیرد. چنین حرکات محدود یا غیر همکارانه ممکن است در دماهای بسیار پایین ( مثلاً 120 درجه منفی سانتیگراد . ca ) رخ دهد. یک مذاکره ( بحث ) حرکات ممکن مولکولی نسبت داده شده به r – آرامش ( r- relaxation ) پلیاتیلن توسط Boyd و Breitling بر اساس محاسبات انرژی ترکیبی ( ساختی ) مورد بحث قرار گرفتهاند. مجموعههای کارهای مهم گروه ثانوی در انواع منابع داده شدهاند.
شکل 4 -3 مدل Schatzki حرکت میللنگ یک محور اصلی کربن – کربن ( Carbon – carbon ) . خط تیره محور واقعی که پیوند 2 – 6 دور آن می چرخد را نشان میدهد.
نمونههای دیگر آرامش ثانوی زنجیره اصلی شامل چرخشها یا ضربات ( پرتابها ) حلقههای خوشبو در محور اصلی بعضی پلیمرهای دما – بالا، مثل پلی کربنات ( Poly carbonate ) میشوند. علاوه بر این حرکات آرامش ثانوی زنجیره – اصلی، گروه های جانشین می توانند در دماهای سرد زیاد در حالت شیشهای بچرخند یا بجنبند. برای نمونه، حلقة Phenyl پلی استیرن ممکن است در دماهای پایینی مثل 70 کلوین(واحد اندازهگیری دما) بچرخند. همة این حرکات میتوانند در حالت شیشهای، زیر Tg ، بعنوان یک مقدمه برای آغاز حرکات همکارانة زنجیره – اصلی با دامنة ( برد ) طولانی که انتقال شیشه را نشان میدهند رخ دهند. انتصاب (assignment ) اندازه ( بزرگی ) و دمای فرایندهای آرامش ثانوی میتواند تأثیر مهمی بر خاصیتهای حالت شیشهای داشته باشد. برای مثال، حضور ( وجود ) فرایندهای آرامش ثانوی زنجیره – اصلی با قدرت نفوذ و حتی با نفوذپذیری گاز پلیمرهای نامنظم ارتباط داشتهاند. ( بخش 12 را ببینید).
4 . 2 حالت بلوری
4 . 2 . 1 نظم زنجیرههای پلیمر
تحت شرایط مطلوب، برخی پلیمرهای سرد شده از ذوب میتوانند در ساختارهای بلوری تشکیل شوند. چنین پلیمرهای بلوری از بلورهای ترکیبهای با وزن مولکولی کم یا پلیمرهای با وزن مولکولی کم متبلور شده از محلول سازمان دهی کمتر کاملی دارند ( سازمان دهی آنها ناقصتر است ). واحدهای اساسی ریخت شناسی پلیمر بلوری، lamellae بلوری مرکب از ردیفها ( مجموعهها ) ی زنجیرههای چین خورده را در برمیگیرند. بازگشت ( ورود مجدد ) هر زنجیره در ساختار چین خورده همانطوریکه در شکل 4 – 4 نشان داده شده میتواند مجاور یا غیر مجاور ( ناهمجور ) باشد.
یک زنجیره شرکت کننده در بازگشت مجاور میتواند یک حلقه فشرده ( تنگ ) ( یا معمولی ) (شکل 4 -4 B ) یا یک زنجیرة آزاد ( شل – رها ) ( غیر معمولی ) (شکل 4 -4 B ) را شکل دهد. ضخامت یک Crystallite (بلور) معمولی، با دلالت بر اینکه فقط یک زنجیره کامل در هر چینخوردگی وجود دارد. ممکن فقط 100 تا 200 A ( 10 تا 20 nm ) باشد ( مثل 40 تا 80 واحدهای تکراری در مورد پلیاتیلن ).
شکل 4 – 4 سه مدل ایدهآل برای چینخوردگی زنجیرهای در Crystallite های پلیمر.
A . بازگشت غیرمجاور. B . بازگشت مجاور معمولی ( منظم ). C . بازگشت مجاور نا معمولی (غیر منظم )
( تجدید چاپ از R. Fried , plast J.انگلستان، ژوئن 1982، صفحة 52 با اجازة ناشر )
همانطوریکه پیشتر اشاره شد، انرژی گرمایی بالا (زیاد)، باعث ایجاد تعداد زیادی ساختها (شکلها – ترکیبها ) در ذوب می شود. وقتی ذوب، خنک میشود، ساختهای انرژی – کمتر ایجاد میشوند، و زنجیرهها برای سازماندهی ( شکلگیری ) درون ساختارهای Lamellar ، آزاد هستند. برای پلیمرهای بسیاری، ساخت کمترین انرژی، ساخت زنجیره و وسیع یا زیگزاگ Planar است. چنین پلیمرهایی، شامل پلیاتیلن،پلیمرهای Syndiotactic Vinyl ، و پلیمرهای قادر به پیوند هیدروژن بین زنجیرهها مثل پلی ( وینیل ( Vinyl ) الکل ) و نایلونها هستند. در مورد پلیمرهایی با گروهای جانشین بیشتر ( بزرگتر )، مانند گروه methyl در Polypropylene ، برای isotactic ترین پلیمرها، و برای پلیمرهای بعضی اتیلنهای disubstituted 1 – 1 مانند polyisobutylene شکل کمترین انرژی یک منحنی ( مارپیچ ) برخی هندسه ( شکل – طرح ) ترجیحی ( ممتاز – مقدم ) است. برای نمونة Polypropyleneسه واحد تکراری از یک پیچ تک( مجزا ) در منحنی ( یعنی 3 یا 1/3 منحنی ) ؛ درمورد polyoxyethylene 7 واحد تکراری در دو دوره ( یعنی 72 یا 2/7 منحنی ) وجود دارند. یک بحث مفهوم ساخت ( شکل ) و بعد (اندازه ) زنجیرهای در بخش 3 داده شد.
برای بعضی پلیمرهای متبلور شده از ذوب یا از محلولهای غلیظ شده، Crystallite می توانند در ساختارهای کروی بزرگتر که Spherulite ها نامیده میشوند، همانطوریکه در شکل 4 – 5 نشان داده شدهاند، سازماندهی شوند. هرSpherulit شامل مجموعههایی از Crystalliteهای
Lamellar که معمولاً با خط عمود محور زنجیرهای به جهت ( طرف – راه – مسیر ) شعاعی (پرتوی ) ( رشد ) Spherulite تطبیق میشوند، است. در چند مورد چنانچه در تبلور Polypropylene رخ میدهد، چینخوردگی زنجیرهای با زنجیرة متمایل در طول طرف ( مسیر ) شعاعی، اتفاق خواهد افتاد. ریخت ( ریختشناسی ) anisotropic یک Seherulite به پیدایش یک تقاطع ( صلیب ) نابودی مخصوص، یا صلیب مالتی، وقتی زیر نور قطبی شده دیده شود، منتج میشود. در طی مراحل اولیة تبلور، این ساختارهای فرامولکولی ( Super molecular ) کروی هستند، اما وقتی سطح شفافیت ( بلوری بودن ) افزایش مییابد، Spheruliteهای در حال رشد سرانجام به هم میرسند. برخورد کردن به رشد بلوری نخستین پایان میدهد و حد و مرزهای کروی، از بین میروند.
شکل 4 – 5 ( به دقت نگریستن ( اسکن کردن ) نمودار الکترون ساختارSpherulitic پلیپروپلین را نشان میدهد.
نمونه با استفاده یک سیم آغشته به کربوراندوم، صیقل داده شده با پودر alumina
کربوراندوم(= ترکیبی از کربن و سیلیکون که به عنوان ماده سایا به جای سنباده بکار میرود.)
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 9
به نام آنکه جان را فکرت آموخت
ناصر خسروقبادیانی
حیات
ابو معین ناصربن خسروقبادیانی بلخی مروزی از شاعران و نویسندگان بزرگ و سخن گستر سده پنجم هجری است . درباره او هر چند پژوهش های نسبتاً تازه هم شده ، ولی هنوز تحقیقات علامه سید حسن تقی زاده تازگی خود را از دست نداده است . کنیه او ابومعین و لقب و تخلص او ((حجت)) است . در ماه ذوالقعده 394 هجری قمری مطابق با تیرماه 382 هجری شمسی در قادیان از نواحی باخ چشم به جهان گشوده و پس از سال 460 و به روایت درست تر در سال 481 هجری قمری در یمگان از اعمال بدخشان وفات یافته است .
از آغاز زندگانی او اینقدر می دانیم که از ابتدای جوانی در تحصیل علوم و فنون و آلسنه و ادیبات رنج فراوان برده است . از آن جمله قرآن مجید را بسیار خوانده و حفظ کرده است :
خواندن قرآن و زهد و علم و عمل مونس جان اند هر چهار مرا
یا اینکه می گوید :
مقرم به مرگ و به حشر و حساب کتابت زبر زبر دارم اندر ضمیر
گذشته از این ، تقریباً در همه دانش های عقلی و نقلی متداول عصر ، و مخصوصاً در علوم یونانی همچون ریاضی – از قبیل مجلسی بطلمیوس و هندسه اقلیدس – و طب بقراط و جالینوس ، و نجوم ، و فلسفه ( حکمت فلسفی ) ، و کلام ( حکمت دینی)تبحر یافته است . از مطالعه آثارش بر می آید که از ملل و نحل و ادیان و مذاهب نیز اطلاعات نسبتاً وسیعی کسب کرده بوده است .
اشعار عربی و حتی دیوان عربی هم داشته است . اما از دیوان تازی او چیزی به دست ما نرسیده است و نیز شبه نیست که پیش از سفر مصر شعر می سروده است ، اما غالب و بلکه همه اشعار او که در دست است ظاهراً پس از این سفر انشاء شده است . خود وی در آغاز سفرنامه و هم در دیوان خود به شعر گفتن پیش از سفر اشاره می کند ، و در بازگشت از سفر و وصول به بلخ هم چند بیت گفته که در سفرنامه درج است و در دیوان او نیست .
این حکیم حقیقت جوی که ذهن وقاد و خاطر تیز او به اصول عقلی و نقلی زمان خود که اذهان متوسط را تسکین می داد قناعت نمی کرده ، به واسطه خوابی که در ماه جمادی الاخره 437 در جوزجانان دید از شراب خوردن توبه کرد ، و به قصد وصول به حقیقت به سفر قبله عازم شد ، و در این راه با بردار کوچکتر خود ابوسعید و یک غلام هندی روانه حجاز شد . این مسافرت که 7 سال طول کشیده و با بازگشت به بلخ در جمادی الاخره سال 444 هجری قمری و دیدار برادر دیگر خود خواجه ابوالفتح عبدالجلیل خاتمه یافته ، مبدا یک دوره جدید از زندگانی اوست . در این سفر ، چهار بار حج کرده ، و شمال شرقی و غربی و جنوب غربی و مرکز ایران و بلاد ارمنستان و آسیای صغیر و حلب و طرابلس و شام و سوریه و فلسطین و جزیرالعرب ، مصر – که قریب سه سال آنجا بود ، و قیروان (درتونس) و نوبه و سودان را سیاحت کرده و پس از آنکه اغلب ایام خود را در پایتخت خلفای فاطمی یعنی مصر سپری کرده و در آنجا داخل مذهب اسماعیلیه و طریقه فاطمیان شده ، به قصد ترویج آن مذهب و نشر دعوت فاطمی در خراسان به وطن خویش بازگشته است . ناصر در این سه سال ، درجات سیر باطنیان را طی کرده و از مراتب ((مستجیب)) و ((مأذون)) و ((داعی)) بالاتر رفته به مقام ((حجتی)) رسیده ، و یکی از ((حجت)) های دوازدگانه فاطمیان در دوازده جزیر نشر دعوت شده . و از طرف امام فاطمی آن زمان یعنی ابوتمیم معد بن علی المستنصر با ا... ، تعیین شده ، و به ماموریت ، یعنی دعوت مردم به طریقه اسماعیلیان و بیعت فاطمیان در ممالک خراسان و سرپرستی شیعیان آن سامان و به قول خودش ((شبانی رمه متابعان دین حق )) به ایران بازگشت . و به این فقرات در اشعار خود اشارات بیشمار دارد ، و برخی از آنها را در همین متن مطالعه خواهید کرد .
در وقت بازگشت از مصر و حجاز به وطن خود بلخ ، پنجاه سال قمری از عمر او گذشته بود . فرار او از بلخ به هر حال پیش از سال 453 هجری قمری که تاریخ تالیف زادالمسافرین است واقع شده است ، چه در آن کتاب از بیرون رانده شدن خود از بلخ سخن می گوید . و چون هم غالب قصاید و اشعار او که در دست است ، و هم اغلب مصنفات او ، بعد از هجرت از بلخ نوشته شده ، از کار او در بلخ پس از بازگشت از سفر مصر ، اطلاعی نداریم . اما شکی نیست که در آنجا شوق و همت خود را صرف ترویج مذهب اسماعیلیان کرده است . ناصر به سبب شهرت یافتن در شاعری و حکمت و قدرت بسیاری که در فن مناظره کتبی و شفاهی داشته ، و نیز به سبب خصومت عالمان و غوغای جاهلان دشمنان زیادی پیدا کرد و خصوصاً دعوت صریح او به سمت خلیفه فاطمی – که همیشه در اشعار و آثار او خود ، او را ((میانجی)) ، ((امام)) و ((خداوند زمان)) و ((امیرالمومنین)) و خود را ((بنده)) و ((مامور)) و ((امین)) و ((مختار)) و ((سفیر)) او می خواند ، و مکرر در دیوان خود نام او را می برد – موجب تحریک غضب علمای خراسان و مخصوصاً بلخ ، و شورش عامه ، و خشم سلطان یا امیر سلجوقی ، و شاید تکفیر خلیفه بغداد شده ، و تهمت ((بد دینی)) و ((قرمطی)) و ((ملحد)) و ((رافضی)) بودن را برای او به ارمغان آورده و او مجبور به فرار گشته است ، و چندی در نهان می زیسته است و از همین جاست که در وجه دین می گوید (( حجت ها از انظار پوشیده باشند)) . وی پس از مدتی بر اثر فشار بیشتر مجبور به ترک بلخ شده ، و لهذا به مازندران پناه برده ، و شاید به مناسبت اینکه امرای گرگان و اسپهدان طبرستان شیعی مذهب بوده اند به حمایت بزرگان آن سامان روی آورده است .
معلوم نیست که ناصر چه مدتی در طبرستان بوده ، و قبل از آن و بعد از آن ، تا رسیدن به بدخشان کجاها بوده است . ولی به هر حال ، ممکن است میل به نزدیکی به خراسان او را به قصبه یا قلعه یمگان در اقصای خاک بدخشان کشیده ، و از قرار معلوم ، تا آخر عمر در این قصبه اقامت داشته و به اداره کار دعوت فاطمی در خراسان مستقر بوده است . اخراج ناصر از زادگاه خود و سخت گیری و تهدید و نفرین و طعن و هرگونه آزاری که به او وارد می آمده ، او را سخت متاثر ساخته ، و از این ستم ها و مظلومیت و بیچارگی و آوارگی و محبوسی خود در تنگنای دره یمگان اغلب می نالد ، و از جفای روزگار و بد حالی و سختی زندگانی و تنهایی و بی خانمانی خود در آن زندان و مخصوصاً از غربت شکایت دلسوز جانگذاز سر می دهد ، ولی در این حال به جبر و بی اختیاری نمی گراید و همه جا می گوید : این مصائب و سختی ها اختیاری است و در راه دین و عقیده خود آن همه را بر می تابد و اگر پای بندی به عقیده و اندیشه خود نمی داشت از تحصیل عز و جاه عاجز نبود ، و اگر اکنون نیز از