حریم فایل

دانلود کتاب، جزوه، تحقیق | مرجع دانشجویی

حریم فایل

دانلود کتاب، جزوه، تحقیق | مرجع دانشجویی

دانلود نساجی (2)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 4

 

مهندسی نساجی :

هدف :

صنعت نساجی مسوولیت تولید انواع منسوجات اعم از انواع پوشاک، کف‌پوشها مثل فرش و موکت و منسوجات مورد استفاده در صنایع دیگر را بر عهده دارد. این صنعت شامل بخشهای مختلفی می‌شود که از آن جمله می‌توان به کارخانه‌های ریسندگی (تولید نخهای مختلف)، بافندگی (تولید انواع پارچه) ، تولید فرش ماشینی و موکت و همچنین کارخانه‌های تکمیل کننده این کالاها مثل رنگرزی و چاپ و کارخانه‌های تولید الیاف مصنوعی مثل نایلون و پلی‌پروپیلن اشاره کرد.

در نتیجه مهندسی نساجی رشته‌ای است که دانش و توانایی لازم را برای اداره بخشهای مختلف این صنعت به دانشجویان می‌دهد. این رشته دارای دو گرایش «تکنولوژی نساجی» و «شیمی نساجی و علوم الیاف» است که ما در اینجا به معرفی اجمالی هر یک از این گرایشها می‌پردازیم.

مهندسی نساجی- تکنولوژی نساجی

هدف تربیت افرادی متخصص به منظور بهره‌برداری از صنایع نساجی در تبدیل الیاف به نخ ، نخ به منسوجات و روشهای تهیه سایر منسوجات نساجی است که مصارف فنی، صنعتی ، مخابراتی و غیره دارند.

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در صنایع نساجی در سرپرستی خط تولید، مدیریت و نظارت در تولید و اداره کارخانه نقش حساسی ایفا کنند. بعضی تواناییهای فارغ‌التحصیلان این رشته به شرح زیر است:

بهره‌برداری از واحدهای تولیدی صنایع ریسندگی ، بافندگی ، تریکو بافی، موکت ، قالی‌بافی و کارخانجات تبدیل الیاف و سنتیک.

حفاظت از امکانات موجود و بهره‌برداری در شرایط مطلوب فنی و اقتصادی و رفع اشکالات و معایب.

تطبیق شرایط کیفی و کمی مواد اولیه با محصولات مورد تقاضا و برنامه‌ریزی تولید در صنایع مربوط از نظر کیفی و کمی.

برنامه‌ریزی در ایجاد واحدهای تولیدی در رشته‌های فوق‌الذکر.

توانایی ساخت قطعات و ماشین‌آلات نساجی و مدرنیزه کردن ماشینهای قدیمی نساجی.

از آنجا که صنعت نساجی یکی از قدیمی‌ترین صنایع و دومین صنعت کشور بوده از لحاظ تعداد شاغلان، در سطح زیربنای کارخانه‌ها و تعداد واحدهای تولیدی، بزرگترین صنعت کشور است. داوطلب باید در دروس فیزیک، ریاضی و مکانیک دبیرستان قوی بوده همچنین به علت شرایط کار و محیط کارخانه از نظر جسمی و روحی خوب باشد.

دروس رشته شامل دروس عمومی، پایه، اصلی و تخصصی است. دوره کارآموزی نیز به میزان 4 واحد وجود دارد. بعضی دروس این رشته عبارتند از : استاتیک ، فیزیک الیاف ، مقاومت مصالح، کنترل کیفیت ، طرح و محاسبه کارخانه، تهویه در نساجی ، ریسندگی و بافندگی و اصول ساختمان مواد پلیمری.

می‌توانند در کارخانجات نساجی و موسسات و ادارات مربوط به صنایع نساجی به کار بپردازند. این رشته علاوه بر صنایع نساجی و پوشاک می‌تواند در تولید فرآورده‌هایی برای مصارف صنعتی و نظامی نیز کاربرد داشته باشد.

مهندسی نساجی – شیمی نساجی و علوم الیاف

هدف تربیت متخصص در تهیه الیاف، کاربرد مواد شیمیایی و تکنولوژی نقشی مربوط به آنها است. فارغ‌التحصیلان صنایع نساجی به عنوان سرپرست خط تولید، مدیریت و نظارت در تولید و اداره کارخانه دارای نقشی حساس هستند. دروس این دوره شامل دروس نظری، عملی ، آزمایشگاهی و کارگاهی است و نیز 4 واحد کارآموزی دارد. نظر به اینکه صنایع نساجی و تولید الیاف مصنوعی یکی از فعالترین صنایع کشور است و نیز از لحاظ تعداد شاغلان و میزان سرمایه‌گذاری حائز اهمیت است، ضرورت این رشته مشخص می‌شود. کارخانه‌های نساجی و تولید الیاف و مواد شیمیایی محل جذب فارغ‌التحصیلان این رشته است.

داوطلبان باید در دروس ریاضی، فیزیک و شیمی قوی باشند. بعضی دروس این رشته عبارتند از : شیمی مواد نساجی ، تکنولوژی ماشین‌آلات نساجی و ساختن رنگ. این رشته با گرایش دیگر نساجی و رشته مهندسی پلیمر ارتباط دارد.

گرایش‌های مقطع لیسانس:

این رشته در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش : «تکنولوژی نساجی و شیمی نساجی و علوم الیاف» می‌باشد.

آینده شغلی ، بازارکار، درآمد:

«صنعت نساجی بعد از نفت، بزرگترین صنعت کشور است. به همین دلیل همیشه نیازمند مهندس متخصص و کارآمدی است که بتواند مسوولیت بخش‌های فنی و مدیریتی آن را بر عهده بگیرد.»

«در ضمن باید توجه داشت که برخلاف اکثر رشته‌های مهندسی ، رشته مهندسی نساجی تنها در دو یا سه دانشگاه دولتی ارائه می‌شود و به همین دلیل بازار کار این رشته بخصوص در شهرستانها نسبتا خوب است چرا که بیشتر کارخانه‌های نساجی در شهرستانها مستقر هستند.»

در جزوه معرفی رشته نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در همین زمینه آمده است:

«یک مهندس نساجی می‌تواند در کارخانجات نساجی به عنوان مدیرعامل، رئیس کارخانه، مدیرتولید (مسوول سالن‌های مختلف ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ و تکمیل زیر نظر این مدیر کار می‌کنند)، مدیر بازرگانی (مسوول بازاریابی، مسوول فروش و مسوول تدارکات در این بخش فعالیت دارند)، مدیر مهندسی صنعتی (مسوولان آزمایشگاههای مختلف و کارشناسان کنترل کیفیت بخشهای مختلف در این حیطه کاری فعالیت می‌کنند) و مشاور کارخانه (مشاور در امور مختلف مانند خرید خط تولید، طراحی خط تولید، تولید جنس جدید، رفع اشکالات پیش‌آمده در خط تولید، خرید ماشین‌آلات و بررسی افزایش انعطاف‌پذیری آنها) فعالیت بکند و یا با بخش نساجی موسسه استاندارد، اداره نساجی و پوشاک وزارت صنایع ، بخش نساجی وزارت کار (برای بررسی مسائل کارگری، کم‌کردن ضایعات و افزایش تولید و بهره‌وری)، بخش نساجی وزارت دادگستری (برای تعیین قیمت کارخانجات ورشکسته و برآورد کردن قیمت کالاهای نساجی)، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی و مراکز تحقیقاتی مانند مرکز تحقیقات جهاد سازندگی همکاری بکند.»

گرایش تکنولوژی نساجی

در گرایش تکنولوژی نساجی، دانشجو با شیوه‌های تبدیل الیاف به نخ، نخ به منسوجات و روشهای تهیه سایر منسوجات نساجی که مصارف فنی، صنعتی و مخابراتی دارد، آشنا می‌شود.

مهندس عبدالحسین صادقی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در معرفی این گرایش می‌گوید:

«تکنولوژی نساجی بیشتر به عملیات فیزیکی و مکانیکی می‌پردازد . یعنی در این بخش ، الیاف به یاری ماشین‌آلات در کنار یکدیگر قرار گرفته و طی یکسری فرآیندها تبدیل به نخ می‌گردد و سپس نخ‌ها به انواع پارچه تبدیل می‌شود.»

دکتر محمد معروفی استاد نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در معرفی این گرایش می‌گوید:

«دانشجوی تکنولوژی نساجی نحوه تولید نخ، پارچه، قالی و موکت را مطالعه کرده و آموزش می‌بیند و تا حدودی با طراحی ماشین‌آلات نساجی و قطعات مختلف آنها آشنا می‌گردد. »

در جزوه معرفی رشته نساجی نیز که توسط جمعی از دانشجویان دانشکده نساجی دانشکده صنعتی امیرکبیر تهیه شده، آمده است که :

«در گرایش تکنولوژی نساجی دانشجو با شیوه‌های ریسندگی نخها، مقدمات بافندگی و بافندگی آشنا می‌شود و همچنین برای شناخت دستگاههای نساجی دروسی در ارتباط با علم مکانیک را می‌گذراند.

در کل ، دروس تخصصی این رشته عبارتنداز:

استاتیک و دینامیک: بررسی نیروهای وارد به اجسام ساکن و متحرک.

مقاومت مصالح : عکس‌العمل جامدات در مقابل نیروها و گشتاورهای وارد بر آنها.

ترمودینامیک: شناخت گرما و آثار آن و خواص گازها.

اصول ساختمان مواد پلیمری: آشنایی با مواد پلیمری.

علوم الیاف و فیزیک الیاف: آشنایی با ساختمان الیاف و فرآیند تولید آنها و خواص فیزیکی و مکانیکی الیاف.

ریسندگی 1 و 2 : آشنایی با نحوه تبدیل الیاف پنبه‌ای به نخ و ماشین‌آلات آنها.

ریسندگی الیاف بلند: آشنایی با نحوه تبدیل الیاف بلند مثل پشم به نخ و ماشین‌آلات آنها.

ریسندگی نخهای یکسره : معرفی نحوه ریسندگی نخهای نایلونی و فیلامنتی.

ریسندگی مدرن : آشنایی با روشهای جدید ریسندگی نخها.

مقدمات بافندگی و بافندگی 1 و 2 : نحوه آماده کردن نخهای ریسیده شده برای بافندگی و نحوه تبدیل آن به پارچه.

تکنیک بافت پارچه : طراحی پارچه روی کاغذ و نحوه دادن فرمان به ماشین بافندگی .

تجزیه فنی پارچه : روش به دست آوردن مشخصات پارچه از روی نمونه آن .

بافندگی حلقوی 1 و 2 : آشنایی با روشهای بافندگی تاری و بافندگی پودی.

رنگرزی، چاپ و تکمیل: آموزش رنگرزی و چاپ پارچه‌ها و همچنین نحوه تکمیل پارچه‌های تولید شده توسط ماشین‌های بافندگی .

کنترل کیفیت آماری: کنترل کیفیت تولیدات هر قسمت برای هماهنگی با قسمت بعدی یا جلب رضایت مشتری.

طرح و محاسبه کارخانه : چگونگی ایجاد یک کارخانه و ارائه طرح توجیهی برای یک کارخانه.»

گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف

در گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف دانشجو با طرز تهیه الیاف و نحوه کاربرد مواد شیمیایی در صنایع نساجی آشنا می‌گردد.

دکتر معروفی در معرفی گرایش فوق می‌گوید:

«دانشجوی گرایش شیمی نساجی در زمینه تولید الیاف، خواص الیاف، مواد رنگزا، خصوصیات مواد رنگزا، مواد تکمیلی و نحوه تکمیل مواد نساجی مطالعه می‌کند.»

مهندس صادقی نیز در معرفی گرایش شیمی نساجی می‌گوید:

«گرایش شیمی نساجی به عملیات شیمیایی صنعت نساجی می‌پردازد. فعالیتهایی مثل تولید الیاف، رنگرزی و یا عملیات تکمیلی که روی انواع منسوجات از جمله نخ، پارچه و ... انجام می‌شود تا کالای نهایی آماده شده و مورد مصرف قرار گیرد.»

جزوه معرفی رشته نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در معرفی این گرایش نوشته است که :

«در این گرایش اصول و کاربرد ماده‌های شیمیایی در صنایع نساجی بررسی می‌شود و درسهای اصلی آن با شیمی شروع شده و همگام با مطالعه این علم، دانشجویان دروس مربوط به فرآیندهای شکل‌گیری منسوجات را نیز مطالعه می‌کنند.

دروس تخصصی این رشته نیز عبارتند از:

استاتیک و مقاومت مصالح : بررسی نیروها و گشتاورهای وارد بر اجسام ساکن و عکس‌العمل آنها در مقابل این نیروها.

شیمی آلی 1 و 2 : آشنایی با سنتز مواد آلی و ایزومری.

شیمی تجزیه : بررسی محلولها، حلالها ، روشهای تعیین PH و ...

ترمودینامیک کاربردی: بررسی خواص گرما روی گازها و اصول ترمودینامیکی.

شیمی فیزیک : بررسی سرعت واکنش‌ها، تعادلها و قوانین ترمودینامیکی.

مکانیک سیالات : بررسی سیالات در شرایط مختلف .

اصول شیمی پلیمر: شناخت پلیمرها و خواص و فرمولهای آنها.

اصول فیزیک رنگ : بررسی رنگها و خصوصیات آن.

تکسچرایزینگ: روشهای تثبیت الیاف مصنوعی ، روشهای ایجاد موج روی الیاف مصنوعی و ... .

اصول شیمی رنگ و مواد واسطه : مطالعه سنتز و تولید رنگ.

تکنولوژی نساجی 1 : آشنایی با ریسندگی الیاف بلند مثل پشم.

تکنولوژی نساجی 2 : آشنایی با مقدمات بافندگی و بافندگی .

تکمیل 1 و 2 : بررسی روشهای تکمیل روی کالاهای نساجی از قبیل سفیدگری و ضد بید و ضد آب کردن منسوجات .»

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه :

مهندس نساجی یعنی کسی که با برنامه‌ریزی و فکر و منطق خود، مشکلات ایجاد شده در کارخانه‌های نساجی را حل کرده و پیشنهادات جدیدی برای بهبود تولید و افزایش سودمندی کار ارائه دهد. وظیفه‌ای که تنها به یاری توان علمی بالا و عادت به تفکر و تجزیه و تحلیل دقیق مسائل امکان‌پذیر است.

دکتر معروفی ضمن تاکید بر این امر می‌گوید: «دانشجوی نساجی برای رسیدن به کارایی فوق باید پایه‌ریاضی خوبی داشته باشد تا بتواند مشکلات موجود را تجزیه و تحلیل کرده و محاسبات لازم را انجام دهد. همچنین لازم است که به به کارهای مدیریتی علاقه‌مند باشد چون بیشتر فارغ‌التحصیلان این رشته مسوولیت بخشی از کارخانه‌های نساجی مثل سالن تولید و یا بخش کنترل کیفیت را بر عهده دارند.»

وی همچنین در مورد ویژگی‌های لازم برای هر یک از گرایشهای فوق می‌گوید:

«در گرایش تکنولوژی نساجی بحث شناخت قطعات ماشین و روش ساخت آنها مطرح است. به همین دلیل دانشجوی این رشته باید در دروس فیزیک و مکانیک قوی باشد. دانشجوی گرایش شیمی نساجی نیز باید در درس شیمی قوی باشد چون زمینه فعالیت او به علم شیمی باز می‌گردد و در دانشگاه نیز دروسی مثل شیمی تجزیه، شیمی آلی و شیمی پلیمر را می‌گذراند.»

مهندس صادقی نیز در این زمینه می‌گوید:

«با توجه به این که صنعت نساجی پراشتغال‌ترین رشته صنعتی است و بیش از یک چهارم نیروی صنعتی کشور را در خود جای داده است، فارغ‌التحصیل این رشته باید توانایی کار با نیروی انسانی زیاد را داشته باشد و در ضمن به کار با ماشین‌آلات صنعتی نیز علاقه‌مند باشد.»

مهندسی صادقی در ادامه می‌گوید:

«یک نکته مهم که همه علاقه‌مندان به رشته نساجی باید به آن توجه داشته باشند، این است که همه فارغ‌التحصیلان رشته نساجی، مهندس نساجی موفقی نمی‌شوند. چون مهندس موفق کسی است که در دوره دانشجویی علاوه بر درس خواندن و امتحان دادن، با مسائل صنعت نیز آشنا شود. یعنی واحدهای کارآموزی را جدی گرفته و اگر به مناسبت‌های مختلف از کارخانه‌ای بازدید می‌کند، فقط ظاهر کارخانه را نبیند بلکه به دنبال مشکلات موجود در کارخانه بوده و سعی کند تا به یاری مطالبی که تا کنون فرا گرفته است، راهی برای حل مشکلات موجود بیابد. چنین دانشجویی مطمئنا پس از پایان تحصیلات مهندس موفقی خواهد بود و فرصت‌های شغلی خوبی نیز پیدا خواهد کرد.»

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:

امکان ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا میسر می‌باشد.

وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر :

البته فارغ‌التحصیلان این رشته با مشکلاتی نیز روبرو هستند. زیرا صنعت نساجی نیز مثل بسیاری از صنایع کشور به دلیل بحران‌های مالی و همچنین ضعف مدیریت با رکود نسبی روبرو است.

از سوی دیگر باید توجه داشت که صنعت نساجی به دلیل تنوع خود بازار جذب وسیعی دارد. یعنی این صنعت از یک سو شامل صنایع تولید و آماده‌سازی الیاف طبیعی و مصنوعی می‌شود و از سوی دیگر شامل سیستم‌های مختلف تولید نخ، پارچه و منسوجاتی مانند کف‌پوشها، فرش‌های ماشینی و انواع موکت می‌گردد و بالاخره باید به کارخانه‌های تکمیلی منسوجات مثل رنگرزی و چاپ اشاره کرد که فارغ‌التحصیلان این رشته را جذب خود می‌کند.»

پیش‌بینی وضعیت آینده رشته در ایران :

«در حال حاضر کارخانه‌های تولید منسوجات دچار رکود شده‌اند. در نتیجه تمایلی به جذب نیروی کار متخصص ندارند. اما همین رکود می‌تواند آینده روشنی را برای فارغ‌التحصیلان این رشته نوید بدهد چون اگر این رکود ادامه داشته باشد، صنایع داخلی توان رقابت خود را با منسوجات خارجی از دست می‌دهند و در نهایت متوجه می‌شوند که برای ادامه حیات نیاز به نیروی متخصص و کارآمدی دارندکه بتواند کیفیت کالا را بالا برده و قیمت تمام شده کالا راکاهش دهد و این به معنای زیاد شدن بازار کار برای مهندسین نساجی است . البته در حال حاضر نیز تعدادی از کارخانه‌ها بویژه کارخانه‌های خصوصی از مهندسین نساجی بخوبی بهره‌گرفته و از ماشین‌آلات پیشرفته‌ای نیز برخوردارند و در نتیجه وضعیت خوبی داشته و حتی کالاهایشان به خارج از کشور صادر می‌شود.



خرید و دانلود دانلود نساجی (2)


دانلود نساجی (2)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 4

 

مهندسی نساجی :

هدف :

صنعت نساجی مسوولیت تولید انواع منسوجات اعم از انواع پوشاک، کف‌پوشها مثل فرش و موکت و منسوجات مورد استفاده در صنایع دیگر را بر عهده دارد. این صنعت شامل بخشهای مختلفی می‌شود که از آن جمله می‌توان به کارخانه‌های ریسندگی (تولید نخهای مختلف)، بافندگی (تولید انواع پارچه) ، تولید فرش ماشینی و موکت و همچنین کارخانه‌های تکمیل کننده این کالاها مثل رنگرزی و چاپ و کارخانه‌های تولید الیاف مصنوعی مثل نایلون و پلی‌پروپیلن اشاره کرد.

در نتیجه مهندسی نساجی رشته‌ای است که دانش و توانایی لازم را برای اداره بخشهای مختلف این صنعت به دانشجویان می‌دهد. این رشته دارای دو گرایش «تکنولوژی نساجی» و «شیمی نساجی و علوم الیاف» است که ما در اینجا به معرفی اجمالی هر یک از این گرایشها می‌پردازیم.

مهندسی نساجی- تکنولوژی نساجی

هدف تربیت افرادی متخصص به منظور بهره‌برداری از صنایع نساجی در تبدیل الیاف به نخ ، نخ به منسوجات و روشهای تهیه سایر منسوجات نساجی است که مصارف فنی، صنعتی ، مخابراتی و غیره دارند.

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در صنایع نساجی در سرپرستی خط تولید، مدیریت و نظارت در تولید و اداره کارخانه نقش حساسی ایفا کنند. بعضی تواناییهای فارغ‌التحصیلان این رشته به شرح زیر است:

بهره‌برداری از واحدهای تولیدی صنایع ریسندگی ، بافندگی ، تریکو بافی، موکت ، قالی‌بافی و کارخانجات تبدیل الیاف و سنتیک.

حفاظت از امکانات موجود و بهره‌برداری در شرایط مطلوب فنی و اقتصادی و رفع اشکالات و معایب.

تطبیق شرایط کیفی و کمی مواد اولیه با محصولات مورد تقاضا و برنامه‌ریزی تولید در صنایع مربوط از نظر کیفی و کمی.

برنامه‌ریزی در ایجاد واحدهای تولیدی در رشته‌های فوق‌الذکر.

توانایی ساخت قطعات و ماشین‌آلات نساجی و مدرنیزه کردن ماشینهای قدیمی نساجی.

از آنجا که صنعت نساجی یکی از قدیمی‌ترین صنایع و دومین صنعت کشور بوده از لحاظ تعداد شاغلان، در سطح زیربنای کارخانه‌ها و تعداد واحدهای تولیدی، بزرگترین صنعت کشور است. داوطلب باید در دروس فیزیک، ریاضی و مکانیک دبیرستان قوی بوده همچنین به علت شرایط کار و محیط کارخانه از نظر جسمی و روحی خوب باشد.

دروس رشته شامل دروس عمومی، پایه، اصلی و تخصصی است. دوره کارآموزی نیز به میزان 4 واحد وجود دارد. بعضی دروس این رشته عبارتند از : استاتیک ، فیزیک الیاف ، مقاومت مصالح، کنترل کیفیت ، طرح و محاسبه کارخانه، تهویه در نساجی ، ریسندگی و بافندگی و اصول ساختمان مواد پلیمری.

می‌توانند در کارخانجات نساجی و موسسات و ادارات مربوط به صنایع نساجی به کار بپردازند. این رشته علاوه بر صنایع نساجی و پوشاک می‌تواند در تولید فرآورده‌هایی برای مصارف صنعتی و نظامی نیز کاربرد داشته باشد.

مهندسی نساجی – شیمی نساجی و علوم الیاف

هدف تربیت متخصص در تهیه الیاف، کاربرد مواد شیمیایی و تکنولوژی نقشی مربوط به آنها است. فارغ‌التحصیلان صنایع نساجی به عنوان سرپرست خط تولید، مدیریت و نظارت در تولید و اداره کارخانه دارای نقشی حساس هستند. دروس این دوره شامل دروس نظری، عملی ، آزمایشگاهی و کارگاهی است و نیز 4 واحد کارآموزی دارد. نظر به اینکه صنایع نساجی و تولید الیاف مصنوعی یکی از فعالترین صنایع کشور است و نیز از لحاظ تعداد شاغلان و میزان سرمایه‌گذاری حائز اهمیت است، ضرورت این رشته مشخص می‌شود. کارخانه‌های نساجی و تولید الیاف و مواد شیمیایی محل جذب فارغ‌التحصیلان این رشته است.

داوطلبان باید در دروس ریاضی، فیزیک و شیمی قوی باشند. بعضی دروس این رشته عبارتند از : شیمی مواد نساجی ، تکنولوژی ماشین‌آلات نساجی و ساختن رنگ. این رشته با گرایش دیگر نساجی و رشته مهندسی پلیمر ارتباط دارد.

گرایش‌های مقطع لیسانس:

این رشته در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش : «تکنولوژی نساجی و شیمی نساجی و علوم الیاف» می‌باشد.

آینده شغلی ، بازارکار، درآمد:

«صنعت نساجی بعد از نفت، بزرگترین صنعت کشور است. به همین دلیل همیشه نیازمند مهندس متخصص و کارآمدی است که بتواند مسوولیت بخش‌های فنی و مدیریتی آن را بر عهده بگیرد.»

«در ضمن باید توجه داشت که برخلاف اکثر رشته‌های مهندسی ، رشته مهندسی نساجی تنها در دو یا سه دانشگاه دولتی ارائه می‌شود و به همین دلیل بازار کار این رشته بخصوص در شهرستانها نسبتا خوب است چرا که بیشتر کارخانه‌های نساجی در شهرستانها مستقر هستند.»

در جزوه معرفی رشته نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در همین زمینه آمده است:

«یک مهندس نساجی می‌تواند در کارخانجات نساجی به عنوان مدیرعامل، رئیس کارخانه، مدیرتولید (مسوول سالن‌های مختلف ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ و تکمیل زیر نظر این مدیر کار می‌کنند)، مدیر بازرگانی (مسوول بازاریابی، مسوول فروش و مسوول تدارکات در این بخش فعالیت دارند)، مدیر مهندسی صنعتی (مسوولان آزمایشگاههای مختلف و کارشناسان کنترل کیفیت بخشهای مختلف در این حیطه کاری فعالیت می‌کنند) و مشاور کارخانه (مشاور در امور مختلف مانند خرید خط تولید، طراحی خط تولید، تولید جنس جدید، رفع اشکالات پیش‌آمده در خط تولید، خرید ماشین‌آلات و بررسی افزایش انعطاف‌پذیری آنها) فعالیت بکند و یا با بخش نساجی موسسه استاندارد، اداره نساجی و پوشاک وزارت صنایع ، بخش نساجی وزارت کار (برای بررسی مسائل کارگری، کم‌کردن ضایعات و افزایش تولید و بهره‌وری)، بخش نساجی وزارت دادگستری (برای تعیین قیمت کارخانجات ورشکسته و برآورد کردن قیمت کالاهای نساجی)، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی و مراکز تحقیقاتی مانند مرکز تحقیقات جهاد سازندگی همکاری بکند.»

گرایش تکنولوژی نساجی

در گرایش تکنولوژی نساجی، دانشجو با شیوه‌های تبدیل الیاف به نخ، نخ به منسوجات و روشهای تهیه سایر منسوجات نساجی که مصارف فنی، صنعتی و مخابراتی دارد، آشنا می‌شود.

مهندس عبدالحسین صادقی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در معرفی این گرایش می‌گوید:

«تکنولوژی نساجی بیشتر به عملیات فیزیکی و مکانیکی می‌پردازد . یعنی در این بخش ، الیاف به یاری ماشین‌آلات در کنار یکدیگر قرار گرفته و طی یکسری فرآیندها تبدیل به نخ می‌گردد و سپس نخ‌ها به انواع پارچه تبدیل می‌شود.»

دکتر محمد معروفی استاد نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در معرفی این گرایش می‌گوید:

«دانشجوی تکنولوژی نساجی نحوه تولید نخ، پارچه، قالی و موکت را مطالعه کرده و آموزش می‌بیند و تا حدودی با طراحی ماشین‌آلات نساجی و قطعات مختلف آنها آشنا می‌گردد. »

در جزوه معرفی رشته نساجی نیز که توسط جمعی از دانشجویان دانشکده نساجی دانشکده صنعتی امیرکبیر تهیه شده، آمده است که :

«در گرایش تکنولوژی نساجی دانشجو با شیوه‌های ریسندگی نخها، مقدمات بافندگی و بافندگی آشنا می‌شود و همچنین برای شناخت دستگاههای نساجی دروسی در ارتباط با علم مکانیک را می‌گذراند.

در کل ، دروس تخصصی این رشته عبارتنداز:

استاتیک و دینامیک: بررسی نیروهای وارد به اجسام ساکن و متحرک.

مقاومت مصالح : عکس‌العمل جامدات در مقابل نیروها و گشتاورهای وارد بر آنها.

ترمودینامیک: شناخت گرما و آثار آن و خواص گازها.

اصول ساختمان مواد پلیمری: آشنایی با مواد پلیمری.

علوم الیاف و فیزیک الیاف: آشنایی با ساختمان الیاف و فرآیند تولید آنها و خواص فیزیکی و مکانیکی الیاف.

ریسندگی 1 و 2 : آشنایی با نحوه تبدیل الیاف پنبه‌ای به نخ و ماشین‌آلات آنها.

ریسندگی الیاف بلند: آشنایی با نحوه تبدیل الیاف بلند مثل پشم به نخ و ماشین‌آلات آنها.

ریسندگی نخهای یکسره : معرفی نحوه ریسندگی نخهای نایلونی و فیلامنتی.

ریسندگی مدرن : آشنایی با روشهای جدید ریسندگی نخها.

مقدمات بافندگی و بافندگی 1 و 2 : نحوه آماده کردن نخهای ریسیده شده برای بافندگی و نحوه تبدیل آن به پارچه.

تکنیک بافت پارچه : طراحی پارچه روی کاغذ و نحوه دادن فرمان به ماشین بافندگی .

تجزیه فنی پارچه : روش به دست آوردن مشخصات پارچه از روی نمونه آن .

بافندگی حلقوی 1 و 2 : آشنایی با روشهای بافندگی تاری و بافندگی پودی.

رنگرزی، چاپ و تکمیل: آموزش رنگرزی و چاپ پارچه‌ها و همچنین نحوه تکمیل پارچه‌های تولید شده توسط ماشین‌های بافندگی .

کنترل کیفیت آماری: کنترل کیفیت تولیدات هر قسمت برای هماهنگی با قسمت بعدی یا جلب رضایت مشتری.

طرح و محاسبه کارخانه : چگونگی ایجاد یک کارخانه و ارائه طرح توجیهی برای یک کارخانه.»

گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف

در گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف دانشجو با طرز تهیه الیاف و نحوه کاربرد مواد شیمیایی در صنایع نساجی آشنا می‌گردد.

دکتر معروفی در معرفی گرایش فوق می‌گوید:

«دانشجوی گرایش شیمی نساجی در زمینه تولید الیاف، خواص الیاف، مواد رنگزا، خصوصیات مواد رنگزا، مواد تکمیلی و نحوه تکمیل مواد نساجی مطالعه می‌کند.»

مهندس صادقی نیز در معرفی گرایش شیمی نساجی می‌گوید:

«گرایش شیمی نساجی به عملیات شیمیایی صنعت نساجی می‌پردازد. فعالیتهایی مثل تولید الیاف، رنگرزی و یا عملیات تکمیلی که روی انواع منسوجات از جمله نخ، پارچه و ... انجام می‌شود تا کالای نهایی آماده شده و مورد مصرف قرار گیرد.»

جزوه معرفی رشته نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در معرفی این گرایش نوشته است که :

«در این گرایش اصول و کاربرد ماده‌های شیمیایی در صنایع نساجی بررسی می‌شود و درسهای اصلی آن با شیمی شروع شده و همگام با مطالعه این علم، دانشجویان دروس مربوط به فرآیندهای شکل‌گیری منسوجات را نیز مطالعه می‌کنند.

دروس تخصصی این رشته نیز عبارتند از:

استاتیک و مقاومت مصالح : بررسی نیروها و گشتاورهای وارد بر اجسام ساکن و عکس‌العمل آنها در مقابل این نیروها.

شیمی آلی 1 و 2 : آشنایی با سنتز مواد آلی و ایزومری.

شیمی تجزیه : بررسی محلولها، حلالها ، روشهای تعیین PH و ...

ترمودینامیک کاربردی: بررسی خواص گرما روی گازها و اصول ترمودینامیکی.

شیمی فیزیک : بررسی سرعت واکنش‌ها، تعادلها و قوانین ترمودینامیکی.

مکانیک سیالات : بررسی سیالات در شرایط مختلف .

اصول شیمی پلیمر: شناخت پلیمرها و خواص و فرمولهای آنها.

اصول فیزیک رنگ : بررسی رنگها و خصوصیات آن.

تکسچرایزینگ: روشهای تثبیت الیاف مصنوعی ، روشهای ایجاد موج روی الیاف مصنوعی و ... .

اصول شیمی رنگ و مواد واسطه : مطالعه سنتز و تولید رنگ.

تکنولوژی نساجی 1 : آشنایی با ریسندگی الیاف بلند مثل پشم.

تکنولوژی نساجی 2 : آشنایی با مقدمات بافندگی و بافندگی .

تکمیل 1 و 2 : بررسی روشهای تکمیل روی کالاهای نساجی از قبیل سفیدگری و ضد بید و ضد آب کردن منسوجات .»

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه :

مهندس نساجی یعنی کسی که با برنامه‌ریزی و فکر و منطق خود، مشکلات ایجاد شده در کارخانه‌های نساجی را حل کرده و پیشنهادات جدیدی برای بهبود تولید و افزایش سودمندی کار ارائه دهد. وظیفه‌ای که تنها به یاری توان علمی بالا و عادت به تفکر و تجزیه و تحلیل دقیق مسائل امکان‌پذیر است.

دکتر معروفی ضمن تاکید بر این امر می‌گوید: «دانشجوی نساجی برای رسیدن به کارایی فوق باید پایه‌ریاضی خوبی داشته باشد تا بتواند مشکلات موجود را تجزیه و تحلیل کرده و محاسبات لازم را انجام دهد. همچنین لازم است که به به کارهای مدیریتی علاقه‌مند باشد چون بیشتر فارغ‌التحصیلان این رشته مسوولیت بخشی از کارخانه‌های نساجی مثل سالن تولید و یا بخش کنترل کیفیت را بر عهده دارند.»

وی همچنین در مورد ویژگی‌های لازم برای هر یک از گرایشهای فوق می‌گوید:

«در گرایش تکنولوژی نساجی بحث شناخت قطعات ماشین و روش ساخت آنها مطرح است. به همین دلیل دانشجوی این رشته باید در دروس فیزیک و مکانیک قوی باشد. دانشجوی گرایش شیمی نساجی نیز باید در درس شیمی قوی باشد چون زمینه فعالیت او به علم شیمی باز می‌گردد و در دانشگاه نیز دروسی مثل شیمی تجزیه، شیمی آلی و شیمی پلیمر را می‌گذراند.»

مهندس صادقی نیز در این زمینه می‌گوید:

«با توجه به این که صنعت نساجی پراشتغال‌ترین رشته صنعتی است و بیش از یک چهارم نیروی صنعتی کشور را در خود جای داده است، فارغ‌التحصیل این رشته باید توانایی کار با نیروی انسانی زیاد را داشته باشد و در ضمن به کار با ماشین‌آلات صنعتی نیز علاقه‌مند باشد.»

مهندسی صادقی در ادامه می‌گوید:

«یک نکته مهم که همه علاقه‌مندان به رشته نساجی باید به آن توجه داشته باشند، این است که همه فارغ‌التحصیلان رشته نساجی، مهندس نساجی موفقی نمی‌شوند. چون مهندس موفق کسی است که در دوره دانشجویی علاوه بر درس خواندن و امتحان دادن، با مسائل صنعت نیز آشنا شود. یعنی واحدهای کارآموزی را جدی گرفته و اگر به مناسبت‌های مختلف از کارخانه‌ای بازدید می‌کند، فقط ظاهر کارخانه را نبیند بلکه به دنبال مشکلات موجود در کارخانه بوده و سعی کند تا به یاری مطالبی که تا کنون فرا گرفته است، راهی برای حل مشکلات موجود بیابد. چنین دانشجویی مطمئنا پس از پایان تحصیلات مهندس موفقی خواهد بود و فرصت‌های شغلی خوبی نیز پیدا خواهد کرد.»

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:

امکان ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا میسر می‌باشد.

وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر :

البته فارغ‌التحصیلان این رشته با مشکلاتی نیز روبرو هستند. زیرا صنعت نساجی نیز مثل بسیاری از صنایع کشور به دلیل بحران‌های مالی و همچنین ضعف مدیریت با رکود نسبی روبرو است.

از سوی دیگر باید توجه داشت که صنعت نساجی به دلیل تنوع خود بازار جذب وسیعی دارد. یعنی این صنعت از یک سو شامل صنایع تولید و آماده‌سازی الیاف طبیعی و مصنوعی می‌شود و از سوی دیگر شامل سیستم‌های مختلف تولید نخ، پارچه و منسوجاتی مانند کف‌پوشها، فرش‌های ماشینی و انواع موکت می‌گردد و بالاخره باید به کارخانه‌های تکمیلی منسوجات مثل رنگرزی و چاپ اشاره کرد که فارغ‌التحصیلان این رشته را جذب خود می‌کند.»

پیش‌بینی وضعیت آینده رشته در ایران :

«در حال حاضر کارخانه‌های تولید منسوجات دچار رکود شده‌اند. در نتیجه تمایلی به جذب نیروی کار متخصص ندارند. اما همین رکود می‌تواند آینده روشنی را برای فارغ‌التحصیلان این رشته نوید بدهد چون اگر این رکود ادامه داشته باشد، صنایع داخلی توان رقابت خود را با منسوجات خارجی از دست می‌دهند و در نهایت متوجه می‌شوند که برای ادامه حیات نیاز به نیروی متخصص و کارآمدی دارندکه بتواند کیفیت کالا را بالا برده و قیمت تمام شده کالا راکاهش دهد و این به معنای زیاد شدن بازار کار برای مهندسین نساجی است . البته در حال حاضر نیز تعدادی از کارخانه‌ها بویژه کارخانه‌های خصوصی از مهندسین نساجی بخوبی بهره‌گرفته و از ماشین‌آلات پیشرفته‌ای نیز برخوردارند و در نتیجه وضعیت خوبی داشته و حتی کالاهایشان به خارج از کشور صادر می‌شود.



خرید و دانلود دانلود نساجی (2)


دانلود نساجی (2)

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 4

 

مهندسی نساجی :

هدف :

صنعت نساجی مسوولیت تولید انواع منسوجات اعم از انواع پوشاک، کف‌پوشها مثل فرش و موکت و منسوجات مورد استفاده در صنایع دیگر را بر عهده دارد. این صنعت شامل بخشهای مختلفی می‌شود که از آن جمله می‌توان به کارخانه‌های ریسندگی (تولید نخهای مختلف)، بافندگی (تولید انواع پارچه) ، تولید فرش ماشینی و موکت و همچنین کارخانه‌های تکمیل کننده این کالاها مثل رنگرزی و چاپ و کارخانه‌های تولید الیاف مصنوعی مثل نایلون و پلی‌پروپیلن اشاره کرد.

در نتیجه مهندسی نساجی رشته‌ای است که دانش و توانایی لازم را برای اداره بخشهای مختلف این صنعت به دانشجویان می‌دهد. این رشته دارای دو گرایش «تکنولوژی نساجی» و «شیمی نساجی و علوم الیاف» است که ما در اینجا به معرفی اجمالی هر یک از این گرایشها می‌پردازیم.

مهندسی نساجی- تکنولوژی نساجی

هدف تربیت افرادی متخصص به منظور بهره‌برداری از صنایع نساجی در تبدیل الیاف به نخ ، نخ به منسوجات و روشهای تهیه سایر منسوجات نساجی است که مصارف فنی، صنعتی ، مخابراتی و غیره دارند.

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در صنایع نساجی در سرپرستی خط تولید، مدیریت و نظارت در تولید و اداره کارخانه نقش حساسی ایفا کنند. بعضی تواناییهای فارغ‌التحصیلان این رشته به شرح زیر است:

بهره‌برداری از واحدهای تولیدی صنایع ریسندگی ، بافندگی ، تریکو بافی، موکت ، قالی‌بافی و کارخانجات تبدیل الیاف و سنتیک.

حفاظت از امکانات موجود و بهره‌برداری در شرایط مطلوب فنی و اقتصادی و رفع اشکالات و معایب.

تطبیق شرایط کیفی و کمی مواد اولیه با محصولات مورد تقاضا و برنامه‌ریزی تولید در صنایع مربوط از نظر کیفی و کمی.

برنامه‌ریزی در ایجاد واحدهای تولیدی در رشته‌های فوق‌الذکر.

توانایی ساخت قطعات و ماشین‌آلات نساجی و مدرنیزه کردن ماشینهای قدیمی نساجی.

از آنجا که صنعت نساجی یکی از قدیمی‌ترین صنایع و دومین صنعت کشور بوده از لحاظ تعداد شاغلان، در سطح زیربنای کارخانه‌ها و تعداد واحدهای تولیدی، بزرگترین صنعت کشور است. داوطلب باید در دروس فیزیک، ریاضی و مکانیک دبیرستان قوی بوده همچنین به علت شرایط کار و محیط کارخانه از نظر جسمی و روحی خوب باشد.

دروس رشته شامل دروس عمومی، پایه، اصلی و تخصصی است. دوره کارآموزی نیز به میزان 4 واحد وجود دارد. بعضی دروس این رشته عبارتند از : استاتیک ، فیزیک الیاف ، مقاومت مصالح، کنترل کیفیت ، طرح و محاسبه کارخانه، تهویه در نساجی ، ریسندگی و بافندگی و اصول ساختمان مواد پلیمری.

می‌توانند در کارخانجات نساجی و موسسات و ادارات مربوط به صنایع نساجی به کار بپردازند. این رشته علاوه بر صنایع نساجی و پوشاک می‌تواند در تولید فرآورده‌هایی برای مصارف صنعتی و نظامی نیز کاربرد داشته باشد.

مهندسی نساجی – شیمی نساجی و علوم الیاف

هدف تربیت متخصص در تهیه الیاف، کاربرد مواد شیمیایی و تکنولوژی نقشی مربوط به آنها است. فارغ‌التحصیلان صنایع نساجی به عنوان سرپرست خط تولید، مدیریت و نظارت در تولید و اداره کارخانه دارای نقشی حساس هستند. دروس این دوره شامل دروس نظری، عملی ، آزمایشگاهی و کارگاهی است و نیز 4 واحد کارآموزی دارد. نظر به اینکه صنایع نساجی و تولید الیاف مصنوعی یکی از فعالترین صنایع کشور است و نیز از لحاظ تعداد شاغلان و میزان سرمایه‌گذاری حائز اهمیت است، ضرورت این رشته مشخص می‌شود. کارخانه‌های نساجی و تولید الیاف و مواد شیمیایی محل جذب فارغ‌التحصیلان این رشته است.

داوطلبان باید در دروس ریاضی، فیزیک و شیمی قوی باشند. بعضی دروس این رشته عبارتند از : شیمی مواد نساجی ، تکنولوژی ماشین‌آلات نساجی و ساختن رنگ. این رشته با گرایش دیگر نساجی و رشته مهندسی پلیمر ارتباط دارد.

گرایش‌های مقطع لیسانس:

این رشته در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش : «تکنولوژی نساجی و شیمی نساجی و علوم الیاف» می‌باشد.

آینده شغلی ، بازارکار، درآمد:

«صنعت نساجی بعد از نفت، بزرگترین صنعت کشور است. به همین دلیل همیشه نیازمند مهندس متخصص و کارآمدی است که بتواند مسوولیت بخش‌های فنی و مدیریتی آن را بر عهده بگیرد.»

«در ضمن باید توجه داشت که برخلاف اکثر رشته‌های مهندسی ، رشته مهندسی نساجی تنها در دو یا سه دانشگاه دولتی ارائه می‌شود و به همین دلیل بازار کار این رشته بخصوص در شهرستانها نسبتا خوب است چرا که بیشتر کارخانه‌های نساجی در شهرستانها مستقر هستند.»

در جزوه معرفی رشته نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در همین زمینه آمده است:

«یک مهندس نساجی می‌تواند در کارخانجات نساجی به عنوان مدیرعامل، رئیس کارخانه، مدیرتولید (مسوول سالن‌های مختلف ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ و تکمیل زیر نظر این مدیر کار می‌کنند)، مدیر بازرگانی (مسوول بازاریابی، مسوول فروش و مسوول تدارکات در این بخش فعالیت دارند)، مدیر مهندسی صنعتی (مسوولان آزمایشگاههای مختلف و کارشناسان کنترل کیفیت بخشهای مختلف در این حیطه کاری فعالیت می‌کنند) و مشاور کارخانه (مشاور در امور مختلف مانند خرید خط تولید، طراحی خط تولید، تولید جنس جدید، رفع اشکالات پیش‌آمده در خط تولید، خرید ماشین‌آلات و بررسی افزایش انعطاف‌پذیری آنها) فعالیت بکند و یا با بخش نساجی موسسه استاندارد، اداره نساجی و پوشاک وزارت صنایع ، بخش نساجی وزارت کار (برای بررسی مسائل کارگری، کم‌کردن ضایعات و افزایش تولید و بهره‌وری)، بخش نساجی وزارت دادگستری (برای تعیین قیمت کارخانجات ورشکسته و برآورد کردن قیمت کالاهای نساجی)، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی و مراکز تحقیقاتی مانند مرکز تحقیقات جهاد سازندگی همکاری بکند.»

گرایش تکنولوژی نساجی

در گرایش تکنولوژی نساجی، دانشجو با شیوه‌های تبدیل الیاف به نخ، نخ به منسوجات و روشهای تهیه سایر منسوجات نساجی که مصارف فنی، صنعتی و مخابراتی دارد، آشنا می‌شود.

مهندس عبدالحسین صادقی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در معرفی این گرایش می‌گوید:

«تکنولوژی نساجی بیشتر به عملیات فیزیکی و مکانیکی می‌پردازد . یعنی در این بخش ، الیاف به یاری ماشین‌آلات در کنار یکدیگر قرار گرفته و طی یکسری فرآیندها تبدیل به نخ می‌گردد و سپس نخ‌ها به انواع پارچه تبدیل می‌شود.»

دکتر محمد معروفی استاد نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در معرفی این گرایش می‌گوید:

«دانشجوی تکنولوژی نساجی نحوه تولید نخ، پارچه، قالی و موکت را مطالعه کرده و آموزش می‌بیند و تا حدودی با طراحی ماشین‌آلات نساجی و قطعات مختلف آنها آشنا می‌گردد. »

در جزوه معرفی رشته نساجی نیز که توسط جمعی از دانشجویان دانشکده نساجی دانشکده صنعتی امیرکبیر تهیه شده، آمده است که :

«در گرایش تکنولوژی نساجی دانشجو با شیوه‌های ریسندگی نخها، مقدمات بافندگی و بافندگی آشنا می‌شود و همچنین برای شناخت دستگاههای نساجی دروسی در ارتباط با علم مکانیک را می‌گذراند.

در کل ، دروس تخصصی این رشته عبارتنداز:

استاتیک و دینامیک: بررسی نیروهای وارد به اجسام ساکن و متحرک.

مقاومت مصالح : عکس‌العمل جامدات در مقابل نیروها و گشتاورهای وارد بر آنها.

ترمودینامیک: شناخت گرما و آثار آن و خواص گازها.

اصول ساختمان مواد پلیمری: آشنایی با مواد پلیمری.

علوم الیاف و فیزیک الیاف: آشنایی با ساختمان الیاف و فرآیند تولید آنها و خواص فیزیکی و مکانیکی الیاف.

ریسندگی 1 و 2 : آشنایی با نحوه تبدیل الیاف پنبه‌ای به نخ و ماشین‌آلات آنها.

ریسندگی الیاف بلند: آشنایی با نحوه تبدیل الیاف بلند مثل پشم به نخ و ماشین‌آلات آنها.

ریسندگی نخهای یکسره : معرفی نحوه ریسندگی نخهای نایلونی و فیلامنتی.

ریسندگی مدرن : آشنایی با روشهای جدید ریسندگی نخها.

مقدمات بافندگی و بافندگی 1 و 2 : نحوه آماده کردن نخهای ریسیده شده برای بافندگی و نحوه تبدیل آن به پارچه.

تکنیک بافت پارچه : طراحی پارچه روی کاغذ و نحوه دادن فرمان به ماشین بافندگی .

تجزیه فنی پارچه : روش به دست آوردن مشخصات پارچه از روی نمونه آن .

بافندگی حلقوی 1 و 2 : آشنایی با روشهای بافندگی تاری و بافندگی پودی.

رنگرزی، چاپ و تکمیل: آموزش رنگرزی و چاپ پارچه‌ها و همچنین نحوه تکمیل پارچه‌های تولید شده توسط ماشین‌های بافندگی .

کنترل کیفیت آماری: کنترل کیفیت تولیدات هر قسمت برای هماهنگی با قسمت بعدی یا جلب رضایت مشتری.

طرح و محاسبه کارخانه : چگونگی ایجاد یک کارخانه و ارائه طرح توجیهی برای یک کارخانه.»

گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف

در گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف دانشجو با طرز تهیه الیاف و نحوه کاربرد مواد شیمیایی در صنایع نساجی آشنا می‌گردد.

دکتر معروفی در معرفی گرایش فوق می‌گوید:

«دانشجوی گرایش شیمی نساجی در زمینه تولید الیاف، خواص الیاف، مواد رنگزا، خصوصیات مواد رنگزا، مواد تکمیلی و نحوه تکمیل مواد نساجی مطالعه می‌کند.»

مهندس صادقی نیز در معرفی گرایش شیمی نساجی می‌گوید:

«گرایش شیمی نساجی به عملیات شیمیایی صنعت نساجی می‌پردازد. فعالیتهایی مثل تولید الیاف، رنگرزی و یا عملیات تکمیلی که روی انواع منسوجات از جمله نخ، پارچه و ... انجام می‌شود تا کالای نهایی آماده شده و مورد مصرف قرار گیرد.»

جزوه معرفی رشته نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در معرفی این گرایش نوشته است که :

«در این گرایش اصول و کاربرد ماده‌های شیمیایی در صنایع نساجی بررسی می‌شود و درسهای اصلی آن با شیمی شروع شده و همگام با مطالعه این علم، دانشجویان دروس مربوط به فرآیندهای شکل‌گیری منسوجات را نیز مطالعه می‌کنند.

دروس تخصصی این رشته نیز عبارتند از:

استاتیک و مقاومت مصالح : بررسی نیروها و گشتاورهای وارد بر اجسام ساکن و عکس‌العمل آنها در مقابل این نیروها.

شیمی آلی 1 و 2 : آشنایی با سنتز مواد آلی و ایزومری.

شیمی تجزیه : بررسی محلولها، حلالها ، روشهای تعیین PH و ...

ترمودینامیک کاربردی: بررسی خواص گرما روی گازها و اصول ترمودینامیکی.

شیمی فیزیک : بررسی سرعت واکنش‌ها، تعادلها و قوانین ترمودینامیکی.

مکانیک سیالات : بررسی سیالات در شرایط مختلف .

اصول شیمی پلیمر: شناخت پلیمرها و خواص و فرمولهای آنها.

اصول فیزیک رنگ : بررسی رنگها و خصوصیات آن.

تکسچرایزینگ: روشهای تثبیت الیاف مصنوعی ، روشهای ایجاد موج روی الیاف مصنوعی و ... .

اصول شیمی رنگ و مواد واسطه : مطالعه سنتز و تولید رنگ.

تکنولوژی نساجی 1 : آشنایی با ریسندگی الیاف بلند مثل پشم.

تکنولوژی نساجی 2 : آشنایی با مقدمات بافندگی و بافندگی .

تکمیل 1 و 2 : بررسی روشهای تکمیل روی کالاهای نساجی از قبیل سفیدگری و ضد بید و ضد آب کردن منسوجات .»

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه :

مهندس نساجی یعنی کسی که با برنامه‌ریزی و فکر و منطق خود، مشکلات ایجاد شده در کارخانه‌های نساجی را حل کرده و پیشنهادات جدیدی برای بهبود تولید و افزایش سودمندی کار ارائه دهد. وظیفه‌ای که تنها به یاری توان علمی بالا و عادت به تفکر و تجزیه و تحلیل دقیق مسائل امکان‌پذیر است.

دکتر معروفی ضمن تاکید بر این امر می‌گوید: «دانشجوی نساجی برای رسیدن به کارایی فوق باید پایه‌ریاضی خوبی داشته باشد تا بتواند مشکلات موجود را تجزیه و تحلیل کرده و محاسبات لازم را انجام دهد. همچنین لازم است که به به کارهای مدیریتی علاقه‌مند باشد چون بیشتر فارغ‌التحصیلان این رشته مسوولیت بخشی از کارخانه‌های نساجی مثل سالن تولید و یا بخش کنترل کیفیت را بر عهده دارند.»

وی همچنین در مورد ویژگی‌های لازم برای هر یک از گرایشهای فوق می‌گوید:

«در گرایش تکنولوژی نساجی بحث شناخت قطعات ماشین و روش ساخت آنها مطرح است. به همین دلیل دانشجوی این رشته باید در دروس فیزیک و مکانیک قوی باشد. دانشجوی گرایش شیمی نساجی نیز باید در درس شیمی قوی باشد چون زمینه فعالیت او به علم شیمی باز می‌گردد و در دانشگاه نیز دروسی مثل شیمی تجزیه، شیمی آلی و شیمی پلیمر را می‌گذراند.»

مهندس صادقی نیز در این زمینه می‌گوید:

«با توجه به این که صنعت نساجی پراشتغال‌ترین رشته صنعتی است و بیش از یک چهارم نیروی صنعتی کشور را در خود جای داده است، فارغ‌التحصیل این رشته باید توانایی کار با نیروی انسانی زیاد را داشته باشد و در ضمن به کار با ماشین‌آلات صنعتی نیز علاقه‌مند باشد.»

مهندسی صادقی در ادامه می‌گوید:

«یک نکته مهم که همه علاقه‌مندان به رشته نساجی باید به آن توجه داشته باشند، این است که همه فارغ‌التحصیلان رشته نساجی، مهندس نساجی موفقی نمی‌شوند. چون مهندس موفق کسی است که در دوره دانشجویی علاوه بر درس خواندن و امتحان دادن، با مسائل صنعت نیز آشنا شود. یعنی واحدهای کارآموزی را جدی گرفته و اگر به مناسبت‌های مختلف از کارخانه‌ای بازدید می‌کند، فقط ظاهر کارخانه را نبیند بلکه به دنبال مشکلات موجود در کارخانه بوده و سعی کند تا به یاری مطالبی که تا کنون فرا گرفته است، راهی برای حل مشکلات موجود بیابد. چنین دانشجویی مطمئنا پس از پایان تحصیلات مهندس موفقی خواهد بود و فرصت‌های شغلی خوبی نیز پیدا خواهد کرد.»

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:

امکان ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا میسر می‌باشد.

وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر :

البته فارغ‌التحصیلان این رشته با مشکلاتی نیز روبرو هستند. زیرا صنعت نساجی نیز مثل بسیاری از صنایع کشور به دلیل بحران‌های مالی و همچنین ضعف مدیریت با رکود نسبی روبرو است.

از سوی دیگر باید توجه داشت که صنعت نساجی به دلیل تنوع خود بازار جذب وسیعی دارد. یعنی این صنعت از یک سو شامل صنایع تولید و آماده‌سازی الیاف طبیعی و مصنوعی می‌شود و از سوی دیگر شامل سیستم‌های مختلف تولید نخ، پارچه و منسوجاتی مانند کف‌پوشها، فرش‌های ماشینی و انواع موکت می‌گردد و بالاخره باید به کارخانه‌های تکمیلی منسوجات مثل رنگرزی و چاپ اشاره کرد که فارغ‌التحصیلان این رشته را جذب خود می‌کند.»

پیش‌بینی وضعیت آینده رشته در ایران :

«در حال حاضر کارخانه‌های تولید منسوجات دچار رکود شده‌اند. در نتیجه تمایلی به جذب نیروی کار متخصص ندارند. اما همین رکود می‌تواند آینده روشنی را برای فارغ‌التحصیلان این رشته نوید بدهد چون اگر این رکود ادامه داشته باشد، صنایع داخلی توان رقابت خود را با منسوجات خارجی از دست می‌دهند و در نهایت متوجه می‌شوند که برای ادامه حیات نیاز به نیروی متخصص و کارآمدی دارندکه بتواند کیفیت کالا را بالا برده و قیمت تمام شده کالا راکاهش دهد و این به معنای زیاد شدن بازار کار برای مهندسین نساجی است . البته در حال حاضر نیز تعدادی از کارخانه‌ها بویژه کارخانه‌های خصوصی از مهندسین نساجی بخوبی بهره‌گرفته و از ماشین‌آلات پیشرفته‌ای نیز برخوردارند و در نتیجه وضعیت خوبی داشته و حتی کالاهایشان به خارج از کشور صادر می‌شود.



خرید و دانلود دانلود نساجی (2)


دانلود نساجی یزد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

 

مقدمه

درقرون اولیه اسلامی کارگاه های پارچه بافی ساسانی در شوش ، ری و مرو به کار خود ادامه دادند و با همان کیفیت به تولید پارچه پرداختند ، زیرا مراکز نساجی بر مبنای عوامل متعددی پا گرفته بودند ؛ از جمله نزدیک بودن به جاده های تجاری و دسترسی به آب کافی . در این میان پارچه بافی شوشتر به خاطر تولید ابریشمینه های «‌رومی» از شهرت خاص برخورداربود.

« خفتان » که برای دوخت نوعی جوشن به این نام معروف شده بود ،در میان منسوجات صدر اسلام از مرکز ماوراء النهر به نقاط جنوبی و غربی اشاعه یافت . در فسا پارچة پرده ای از ابریشم و پم با حاشیه های ویژه به صورت اختصاصی برای امرای وقت یافته می شد . یکی از این نمونه ها که بسیار آشیب دیده و امروز در موزه منسوجات واشنگتن نگه داری می شود ، مربوط به سال های 127 تا 132 هـ . ق است .

از مراکز دیگر پارچه بافی شهر «‌طراز » بود که در جنوب ترکستان شرقی و شمال افغانستان کنونی قرار داست و «‌دیبای » آن رواج جهانی یافت . در این پارچه ها کتیبه نویسی تزیینی و سوزن دوزی در حاشیة پارچه متداول شد که مشخصه اصلی بسیاری از منسوجات خلافت امویان است .

این پارچه دو نوع داشت ؛ طراز شاهانه که برای پادشاه و امیر و نزدیکانشان بافته می شد و حتی گاهی اوقات کارگاه های آن در کاخ شاهی دایر می شد و تحت نظارت خاندان شاهی کار می کرد . نوع دوم ، طراز عامه که برای دولتمندان تولید می شد . مهمترین و با ارزش ترین مورد مصرف این پارچه های کتیبه دار برای پوشش « کعبه » خانة خدا بود .

در این دوره مراکز پرورش کرم ابریشم بیشتر در ایالات شمالی ایران ، یعنی آذربایجان ، طبرستان و خراسان متمرکز بود . در خراسان هشتاد کارگاه تولید پارچه وجود داشت که برای بازارهای فروش خود در شوش و اهواز ،پارچه های پنبه ای مخصوص عمامه و ابریشمینه هایی برای انواع لباس ، چادر و روسری تولید می کرد .

کازرون در فارس ابریشمینه های محلی ، پیراهن و روسری پنبه ای ، پارچه های کتانی و کرکی از موی بز و نیز قالی و گلیم به اطراف صادر می کرد .

صنایع پارچه بافی به ویژه در شمال شرقی ایران رونق داشت و خراسان ، نیشابور و مرو بهترین پنبه و پارچه با تارهای نخی را تولید م کردند . در مرو به ویژه تهیه پارچه ای سیاه که مورد مصرف عباسیان بود و ابریشمینه های کتیبه دار برای عمامه با شهرت فراوان تولید می شد .

در دورة سامانی ، بخارا به بازار جهانی برای تجارت پارچه ابریشمی بدل شد و پارچه نخی نازکی به نام « چیت موصلی » ونوعی پارچه پنبه ای ضخیم معروف به زندینجی » را به سراسر جهان می فروخت .

نظام پارچه بافی طراز تا آغاز تهاجمات مغولان در سدة هفتم پابرجا بود اما با حمله مغول همه چیز به نابودی کشیده شد . در دوره بعد تیموریان و صفویان کارگاه های پارچه بافی را از نو احیا کردند و به تولید پارچه پرداختند.

ابریشم های اسلامی که در کلیساهای اروپایی به جا مانده است . نشان دهندة تجارت پر رونق و سامان یافته آن دوره است . علاوه بر این برخی از این پارچه ها هدایای شاهانه ای است که از سوی کارگاه های بافندگی ایران به کشورهای اروپایی ارسال می شد . استقبال قابل توجه اروپاییان از این تولیدات سرانجام موجب راه اندازی صنعت ابریشم بافی در قرن چهاردهم میلادی ( هشتم هـ . ق ) در کشورهای مغرب زمین شد . یکی از بهترین نمونه های ابریشمینه های اسلامی در کلیساهای اروپا ، کفن « قدیسی یوسی » باقی مانده در دیر موقوفی آن قدیس است . این پارچه که پس از اولین جنگ صلیبی به فرانسه آورده شده بود ، از جنس ابریشم و با بافت جناغی ضخیم است که شیوة طراحی ایرانی آن چشمگیر و به شیوه قالی های ایرانی است . روی این پارچه دو ردیف فیل که نماد قدرت بود ، خروس که از نشانه های هنر ساسانی است و شترهایی که از سر به دم دیگری متصل هستند ، مشاهده می شود .

کتیبه ای به زبان فارسی نیز بر این پارچه ابریشمی نقش بسته است . این پارچه در موزه لوور نگه داری می شود .

از این مهم می توان دریافت که منسوجات ایرانی نه تنها هویت خود را در طول تاریخ حفظ کرده ، بلکه در صنایع پارچه بافی دیگر ملت های اسلامی و دنیا تأثر گذاشت .

آل بویه ( حدود 320تا 447 هـ ق ) سازمان « طراز شاهانه » را از تصاحب خلافت عباسی بیرون آورده و در تصرف خود گرفتند . از همان زمان نواحی زیر حکومت دیلیمان مراکز مهم پارچه باقی شد و سراسر خاک طبرستان به مرکز پرورش کرم ابریشم تبدیل شد . در این دوره ری نیز صاحب پارچه بافی مهمی بود . خز ابریشمی از شوش ، ردا و جامه بلند زنانه از فارس ، عبا و روپوش از اصفهان ، پارچه حفّی از نیشابور ، پارچه نخی از رو ، ابریشمینه زرد وزی شده از بغداد ، زربفت ها از روم شرقی و… همه به دست بازرگانان شهر ری داد و ستد می شد .

منسوجات سلجوقی به دشواری از منسوجات دیلمیان قابل تفکیک است و در بسیاری موارد نقش غالب در تمامی این پارچه ها ، نقش عقاب و شاهین با کاکل شاخ مانند است . زیرا سلجوقیانی که بر ایران تسلط یافتند، تمامی کارگاه های پارچه بافی آل بویه را به تصاحب خود در آوردند و انواع نقش و نگارهای آنان را به کار بستند .

به مرور تزیینت مرغی با عناصر ریز نقش و ظرافت بسیار ، همراه نگارههای هندسی ، شاخه های پیچیده و برگ های نخل در منسوجات راه یافت و نقش عقاب خود درفش سلجوقیان شد . نقش ابوالهول و تصاویر افسانه ای با سر و گردن زن و بال و دم و چنگال کرمس بر روی ابریشمینههای سلجوقیان ایران و سلجوقیان آسیای صغیر ، سوریه مصر و اسپانیای اسلامی به کار رفت .

منسوجات دوره تیموری بسیار کم به دست آمده است و اطلاعات موجود درباره آنها بیشتر از نوشته هاغی جهانگردانی چون مارکوپولو با تصاویر مینیاتور که انواع جامه را به تصویر کشیده و نقوش و رنگ های به کار رفته در آنها را به دقت ترسیم کرده ، قابل درک است .

درآغاز دوره صفویه شهرهای تبریز ،کاشان ، یزد ، اصفهان و نیز مراکزی از خراسان دارای صنایع بافندگی پیشرفته ای بود و پارچه های جناغی باف نخی ، اطلس ، ابریشمینه گل برجسته چینی ، زربفت و مخمل تولید می شد . برای اولین بار نخملی که با چند لایه بافت تولید می شد ، در دوره صفوی ظاهر شد . از دوره تهماسب ( 930 تا 984 هـ . ق ) کاشان مقام مهمترین مرکز پارچه بافی را به دست آورد و زری و اطلس و مخمل همراه با قالی های ابریشمی به دیگر نقاط صادر شد .

شاه عباس صنایع بافندگی را به چنان پایه ای رساند که به عنوان پشتوانه سیاست های وی مطرح شد . در این دوره پرورش ابریشم در مازندران رواج داشت و ابریشم خام به روسیه و اروپا صادر می شد .

در دوره صفویه تخیلات شاعرانه و افسانه پردازی هایی که در مینیاتور تجسم یافته بود ، بر پارچه های نفیس و مخمل جای گرفت . بافته های نقش دار یا رنگی علاوه بر لباس ، در تزیین اثاثیه خانه و پوشش اسب ها نیز به کار می رفت و در خیابان آویخته ، یا در مراسم تشریفاتی در زیر پا گسترده می شد.

پارچه ها در شکل گیری خیمه ها نیز کاربرد ویژه می یافت و رنگ ها و بافت های گوناگون درکنار هم به کار می رفت . در ترکیب مخمل های نقش برجسته با اطلس طلایی و بافته های مروارید دوزیشده و قالی های طرح ترنجی ،خیمه هایی افسانه ای به پا می شد .

در منسوجات قرندهم هجری صحنه های توصیفی با الهام از مینیاتورها شدیداً راه یافت و عناصر تصویری پیشین توسط هیکل های شکارچی ، امیر زاده و… اشغال شد .



خرید و دانلود دانلود نساجی یزد


دانلود نساجی یزد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

 

مقدمه

درقرون اولیه اسلامی کارگاه های پارچه بافی ساسانی در شوش ، ری و مرو به کار خود ادامه دادند و با همان کیفیت به تولید پارچه پرداختند ، زیرا مراکز نساجی بر مبنای عوامل متعددی پا گرفته بودند ؛ از جمله نزدیک بودن به جاده های تجاری و دسترسی به آب کافی . در این میان پارچه بافی شوشتر به خاطر تولید ابریشمینه های «‌رومی» از شهرت خاص برخورداربود.

« خفتان » که برای دوخت نوعی جوشن به این نام معروف شده بود ،در میان منسوجات صدر اسلام از مرکز ماوراء النهر به نقاط جنوبی و غربی اشاعه یافت . در فسا پارچة پرده ای از ابریشم و پم با حاشیه های ویژه به صورت اختصاصی برای امرای وقت یافته می شد . یکی از این نمونه ها که بسیار آشیب دیده و امروز در موزه منسوجات واشنگتن نگه داری می شود ، مربوط به سال های 127 تا 132 هـ . ق است .

از مراکز دیگر پارچه بافی شهر «‌طراز » بود که در جنوب ترکستان شرقی و شمال افغانستان کنونی قرار داست و «‌دیبای » آن رواج جهانی یافت . در این پارچه ها کتیبه نویسی تزیینی و سوزن دوزی در حاشیة پارچه متداول شد که مشخصه اصلی بسیاری از منسوجات خلافت امویان است .

این پارچه دو نوع داشت ؛ طراز شاهانه که برای پادشاه و امیر و نزدیکانشان بافته می شد و حتی گاهی اوقات کارگاه های آن در کاخ شاهی دایر می شد و تحت نظارت خاندان شاهی کار می کرد . نوع دوم ، طراز عامه که برای دولتمندان تولید می شد . مهمترین و با ارزش ترین مورد مصرف این پارچه های کتیبه دار برای پوشش « کعبه » خانة خدا بود .

در این دوره مراکز پرورش کرم ابریشم بیشتر در ایالات شمالی ایران ، یعنی آذربایجان ، طبرستان و خراسان متمرکز بود . در خراسان هشتاد کارگاه تولید پارچه وجود داشت که برای بازارهای فروش خود در شوش و اهواز ،پارچه های پنبه ای مخصوص عمامه و ابریشمینه هایی برای انواع لباس ، چادر و روسری تولید می کرد .

کازرون در فارس ابریشمینه های محلی ، پیراهن و روسری پنبه ای ، پارچه های کتانی و کرکی از موی بز و نیز قالی و گلیم به اطراف صادر می کرد .

صنایع پارچه بافی به ویژه در شمال شرقی ایران رونق داشت و خراسان ، نیشابور و مرو بهترین پنبه و پارچه با تارهای نخی را تولید م کردند . در مرو به ویژه تهیه پارچه ای سیاه که مورد مصرف عباسیان بود و ابریشمینه های کتیبه دار برای عمامه با شهرت فراوان تولید می شد .

در دورة سامانی ، بخارا به بازار جهانی برای تجارت پارچه ابریشمی بدل شد و پارچه نخی نازکی به نام « چیت موصلی » ونوعی پارچه پنبه ای ضخیم معروف به زندینجی » را به سراسر جهان می فروخت .

نظام پارچه بافی طراز تا آغاز تهاجمات مغولان در سدة هفتم پابرجا بود اما با حمله مغول همه چیز به نابودی کشیده شد . در دوره بعد تیموریان و صفویان کارگاه های پارچه بافی را از نو احیا کردند و به تولید پارچه پرداختند.

ابریشم های اسلامی که در کلیساهای اروپایی به جا مانده است . نشان دهندة تجارت پر رونق و سامان یافته آن دوره است . علاوه بر این برخی از این پارچه ها هدایای شاهانه ای است که از سوی کارگاه های بافندگی ایران به کشورهای اروپایی ارسال می شد . استقبال قابل توجه اروپاییان از این تولیدات سرانجام موجب راه اندازی صنعت ابریشم بافی در قرن چهاردهم میلادی ( هشتم هـ . ق ) در کشورهای مغرب زمین شد . یکی از بهترین نمونه های ابریشمینه های اسلامی در کلیساهای اروپا ، کفن « قدیسی یوسی » باقی مانده در دیر موقوفی آن قدیس است . این پارچه که پس از اولین جنگ صلیبی به فرانسه آورده شده بود ، از جنس ابریشم و با بافت جناغی ضخیم است که شیوة طراحی ایرانی آن چشمگیر و به شیوه قالی های ایرانی است . روی این پارچه دو ردیف فیل که نماد قدرت بود ، خروس که از نشانه های هنر ساسانی است و شترهایی که از سر به دم دیگری متصل هستند ، مشاهده می شود .

کتیبه ای به زبان فارسی نیز بر این پارچه ابریشمی نقش بسته است . این پارچه در موزه لوور نگه داری می شود .

از این مهم می توان دریافت که منسوجات ایرانی نه تنها هویت خود را در طول تاریخ حفظ کرده ، بلکه در صنایع پارچه بافی دیگر ملت های اسلامی و دنیا تأثر گذاشت .

آل بویه ( حدود 320تا 447 هـ ق ) سازمان « طراز شاهانه » را از تصاحب خلافت عباسی بیرون آورده و در تصرف خود گرفتند . از همان زمان نواحی زیر حکومت دیلیمان مراکز مهم پارچه باقی شد و سراسر خاک طبرستان به مرکز پرورش کرم ابریشم تبدیل شد . در این دوره ری نیز صاحب پارچه بافی مهمی بود . خز ابریشمی از شوش ، ردا و جامه بلند زنانه از فارس ، عبا و روپوش از اصفهان ، پارچه حفّی از نیشابور ، پارچه نخی از رو ، ابریشمینه زرد وزی شده از بغداد ، زربفت ها از روم شرقی و… همه به دست بازرگانان شهر ری داد و ستد می شد .

منسوجات سلجوقی به دشواری از منسوجات دیلمیان قابل تفکیک است و در بسیاری موارد نقش غالب در تمامی این پارچه ها ، نقش عقاب و شاهین با کاکل شاخ مانند است . زیرا سلجوقیانی که بر ایران تسلط یافتند، تمامی کارگاه های پارچه بافی آل بویه را به تصاحب خود در آوردند و انواع نقش و نگارهای آنان را به کار بستند .

به مرور تزیینت مرغی با عناصر ریز نقش و ظرافت بسیار ، همراه نگارههای هندسی ، شاخه های پیچیده و برگ های نخل در منسوجات راه یافت و نقش عقاب خود درفش سلجوقیان شد . نقش ابوالهول و تصاویر افسانه ای با سر و گردن زن و بال و دم و چنگال کرمس بر روی ابریشمینههای سلجوقیان ایران و سلجوقیان آسیای صغیر ، سوریه مصر و اسپانیای اسلامی به کار رفت .

منسوجات دوره تیموری بسیار کم به دست آمده است و اطلاعات موجود درباره آنها بیشتر از نوشته هاغی جهانگردانی چون مارکوپولو با تصاویر مینیاتور که انواع جامه را به تصویر کشیده و نقوش و رنگ های به کار رفته در آنها را به دقت ترسیم کرده ، قابل درک است .

درآغاز دوره صفویه شهرهای تبریز ،کاشان ، یزد ، اصفهان و نیز مراکزی از خراسان دارای صنایع بافندگی پیشرفته ای بود و پارچه های جناغی باف نخی ، اطلس ، ابریشمینه گل برجسته چینی ، زربفت و مخمل تولید می شد . برای اولین بار نخملی که با چند لایه بافت تولید می شد ، در دوره صفوی ظاهر شد . از دوره تهماسب ( 930 تا 984 هـ . ق ) کاشان مقام مهمترین مرکز پارچه بافی را به دست آورد و زری و اطلس و مخمل همراه با قالی های ابریشمی به دیگر نقاط صادر شد .

شاه عباس صنایع بافندگی را به چنان پایه ای رساند که به عنوان پشتوانه سیاست های وی مطرح شد . در این دوره پرورش ابریشم در مازندران رواج داشت و ابریشم خام به روسیه و اروپا صادر می شد .

در دوره صفویه تخیلات شاعرانه و افسانه پردازی هایی که در مینیاتور تجسم یافته بود ، بر پارچه های نفیس و مخمل جای گرفت . بافته های نقش دار یا رنگی علاوه بر لباس ، در تزیین اثاثیه خانه و پوشش اسب ها نیز به کار می رفت و در خیابان آویخته ، یا در مراسم تشریفاتی در زیر پا گسترده می شد.

پارچه ها در شکل گیری خیمه ها نیز کاربرد ویژه می یافت و رنگ ها و بافت های گوناگون درکنار هم به کار می رفت . در ترکیب مخمل های نقش برجسته با اطلس طلایی و بافته های مروارید دوزیشده و قالی های طرح ترنجی ،خیمه هایی افسانه ای به پا می شد .

در منسوجات قرندهم هجری صحنه های توصیفی با الهام از مینیاتورها شدیداً راه یافت و عناصر تصویری پیشین توسط هیکل های شکارچی ، امیر زاده و… اشغال شد .



خرید و دانلود دانلود نساجی یزد