تحقیق درباره: آل بویه در فارس 14 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

مقدمه

عیلامی‌ها یا ایلامیان یکی از اقوام سرزمین ایران بودند که از ۳۲۰۰ سال پیش از میلاد تا ۶۴۰ پیش از میلاد، بر بخش بزرگی از مناطق جنوب غربی فلات ایران فرمانروایی می‌کردند.(تاریخ مکتوب موجود از ۳۲۰۰ پیش از میلاد است. تمدن عیلام یکی از قدیمی‌ترین و نخستین تمدن‌های جهان است. بر اساس بخش‌بندی جغرافیایی امروز، عیلام باستان سرزمین‌های خوزستان، فارس، ایلام و بخش‌هایی از استان‌های بوشهر، استان کرمان، لرستان و کردستان را شامل می‌شد.

آل بویه یا بوییان، (۳۲۰-۴۴۷ ق / ۹۳۲-۱۰۵۵ م) از دودمان‌های ایرانی پس از اسلام است که در بخش مرکزی و غربی ایران و عراق فرمانروایی می‌کردند.

گستره ی فرمانروایی آل بویه

در غرب و مرکز ایران دو سلسله دیلمی به نام آل زیار ( ۳۲۰ ه.ق. ) و آل بویه که هر دو از مناطق شمال برخاسته‌اند نواحی مرکزی و غربی ایران و فارس را از تصرف خلفا آزاد کردند. دیلمی نام قوم و گویشی در منطقه کوهستانی گیلان بود به نام دیلمستان. دیلمیان سخت نیرو گرفتند و مدت ۱۲۷ سال حکومت راندند و چون خلفا در برابر آن‌ها چاره‌ای جز تسلیم ندیدند حکومت بغداد را به آنها واگذاشتند و خود بعنوان خلیفگی و احترامات ظاهری قناعت کردند. این سلسله در سال ۴۴۷ ه. ق. بدست سلجوقیان و در نتیجهٔ اختلاف دائمی که با آل زیار و دیگر امیران محلی ایرانی داشتند، منقرض شد.

تقسیم ممالک آل بویه

از سه پسر بویه چنانچه ذکر کردیم عماد الدوله در سال 338 مرد و جانشین بعضد الدوله پسر رکن الدوله برادر زاده او رسید . معز الدوله هم در سال 356 وفات یافت و پسرش عز الدوله بختیار مقام او را گرفت تنها رکن الدوله برادر میانه باشد تا سال 366 حیات داشت و او به شرحی که در فصل پیش گذشت تا محرم سنه 357 که سال مرگ و وشمگیر زیاری است با او و سپهسالار اردوی خراسان از جانب امیر نوح یعنی ابوالحسن محمد بن ابراهیم سیمجور کشمکش سخت داشت . چون وشمگیر غفلتهً از میان رفت ابوالحسن سیمجوری از جنگ با رکن الدوله احتراز جست لیکن حال خصومت بین رکن الدوله و امیر نوح سامانی تا تاریخ 361 باقی بود. در این تاریخ ابوالحسن سیمجوری امیر نوح را به صلح با رکن الدوله وا داشت و قرار شد که امیر دیلمی و پسرش عضد الدوله هر سال 150000 دینار به سامانیان بپردازند تا ایشان متعرض ری و کرمان که در تصوف آل بویه درآمده بود نشوند و نوح دختر عضد الدوله را هم به عقد ازدواج خود درآورد و این قرار تا سال 366 که سال فوت رکن الدوله و بهستون است از جانب طرفین محترم و مرعی بود .

آخرین واقعه عنده دوره امارت 44 ساله رکن الدوله لشگر کشی اوست.حسنویه پسر حسین از روسای قبایل کرد بود که در حدود سال 348 در کردستان قدرتی به هم زده بود و به حدود دینور و همدان و نهاوند نیز دست اندازی نموده و از حال گرفتاری رکن الدوله در کشمکش های او با وشمگیر و سپهسالاران اردوی خراسان استفاده کرد بود و چون غالباً سپاهیانی به یاری رکن الدوله می فرستاد امیر دیلمی هم زیاد معترض نمی شد.

در سال 359 رکن الدوله به علت شکایاتی که از تعدیات حسنویه به او رسیده بود وزیر نامی خویش ابوالفضل محمد بن حسین یعنی ابن المعید منشی بلیغ مشهور را با لشکری به دفع حسنویه فرستاد و ابن المعید در این سفر با پسر خود ابولفتح علی همراه بود.

ابن المعید در رسیدن بهمدان به علت نقرس مرد و پسرش ابولفتح جای او را گرفت. حسنویه از ترس طلب صلح کرد و ابوالفتح با گرفتن مالی از او بری خدمت رکن الدوله برگشت و با لقب ذوالکفایتین به وزارت برقرار شد در صورتی که سن او از بیست و دو متجاو نبود.

در اواخر سال 365 رکن الدوله که عنرش نزدیک به هفتاد رسیده بود مریض شد و از آنجا با اصرار ابوالفتح ذوالکفایتین با صفهان حرکت کرد تا پسر ارشد خود عضد الدوله را ملاقات کند و او را رسماً به جانشینی خود معرفی نماید چه رکن الدوله از مدتی پیش از عضد الدوله راضی و خشنود نبود و به علت لشکر کشی او به بغداد و نزاع با عضد الدوله بختیار چنانکه بیاید با او صفایی نداشت. عضد الدوله با ابوالفتح وزیر متوسل شد تا وسیله ملاقاتی بین پسر و پدر فراهم کند و رکن الدوله را نسبت به او سر رضا

مقاله در مورد استان فارس

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 22

استان فارس

در حال حاضر استان فارس با وسعتی حدود 124 هزار کیلومترمربع در جنوب غربی ایران واقع است و نزدیک به 8 درصد مساحت کل کشور را تشکیل می دهد. این استان از شمال محدود است به استان اصفهان ، از شرق به استانهای یزد و کرمان، از جنوب به استان هرمزگان و از غرب به استانهای بوشهر و کهکیلویه و بویراحمد متصل است .در گذشته نه چندان دور استانهای هرمزگان ، بوشهر، کهکیلویه و بویر احمد و قسمتی از مناطق استانهای اصفهان، یزد، خوزستان و کرمان جزو خطه فارس قرار داشته است .آب و هوای فارس :آب و هوای فارس متنوع و چهار فصل است . دمای سالانه تا حدود 9 درجه سانتیگراد تفاوت دارد. میانگین کل دمای استان 18 درجه و دردامنه 14 تا 23درجه سانتیگراد تغییر می کند. حداکثر مطلق دما تا 48 درجه سانتیگراد نیز پیش می رود.متوسط میزان بارندگی در نواحی مختلف فارس متفاوت و از 100 تا 400 میلی متر در نوسان است .تقسیمات کشوری :بر اساس ، آخرین تقسیمات کشوری ، فارس دارای21 شهرستان ، 64 بخش و 184 دهستان است . مرکز فارس شیراز با 1.432.824 نفر جمعیت میباشد.جمعیت :بر اساس آخرین آمار 1375 فارس دارای 3.817.036 نفر جمعیت با تراکم 308 نفر اعلام گردیده است . از این تعداد جمعیت 5/56 درصد آن در نقاط شهری ، 42 درصد در نقاط روستایی پراکنده اند. 5/1 درصد جمعیت نیز بصورت غیر ساکن در استان فارس بسر می برند .جمعیت عشایر فارس شامل ایلات قشقائی ، خمسه ، ممسنی و لرهای کوهمره میباشد.نرخ رشد جمعیت در فارس 8/1 درصد است ( متوسط کل کشور9/1 ) زبان و مذهب :زبان مردم فارس ، فارسی است ، اما بعضا" بسبب وجود قبایل و ایلات مختلف زبانهای ترکی ، لری و حتی عبری و ارمنی و آسوری بصورت کم و بیش در فارس معمول است . بیش از 55/99 درصد مردم فارس مسلمان و شیعه میباشند، بقیه را جامعه کلیمیان ، زرتشتیان و مسیحیان تشکیل می دهد .اقتصاد استان فارس :استان فارس تولید کننده 27/4 درصد محصول ناخالص داخلی کشور است و ازاین بابت پنجمین به حساب می آید. در ساختار اقتصادی فارس 7/23 درصد را تولیدات کشاورزی ، 7/28 درصد را تولیدات صنعتی ، 46 درصد را خدمات و بقیه یعنی 6/1 درصد را سایر محصولات تشکیل می دهد. درآمد سرانه فارس بیش از 6 میلیون ریال محسابه می گردد و نرخ پس انداز فعلی 25 درصد است .استان فارس در رشته صنایع شیمیائی و پتروشیمی ، الکتریکی و الکترونیکی ، صنایع نساجی ، صنایع تبدیلات کشاورزی ، خدمات مالی و بویژه در صنایع دستی دارای پتانسیل بالایی است و لذا این گونه صنایع میتواند محل جذب سرمایه های عظیم داخلی و خارجی قرار بگیرد.استان فارس در زمینه فرهنگ صنایع دستی که در اشتغالزایی نقش بسیار عمده ای را بعهده دارد دارای غنای بالایی است و در شرائطی که روستاها به سبب عدم پاسخگویی اقتصادی بویژه از نظر زمین و آب کفایت ندارند ، توجه به صنایع دستی و فراورده های دستی که دارای خاستگاه روستایی است امر مهمی بنظر می رسد و حتی یک ضرورت ملی را ایجاب می کند.5-1- نیروی انسانی و اشتغال :از کل جمعیت مشغول به کار استان فارس 21/26 درصد در بخش کشاورزی ،25 درصد در بخش صنعت و 79/48 درصد نیز در بخش خدمات قرار گرفته اند.وجود چنین آماری در مقایسه با ارزش افزوده ای که ایجاد می نمایند، بهره وری مناسبی را نشان نمی دهد.نرخ مشارکت مردان در کل استان 4/53 درصد وبرای زنان 8 درصداست .نرخ خام فعالیت بصورت نسبت جمعیت فعال ( شاغل و بیکار ) به کل جمیعت استان 6/25 درصد است . وجود چنین ساختار اقتصادی بارتکفلی معادل 3/3 را در استان بوجود آورده است که البته بی شباهت به کل کشور (1/3) نیز نمی باشد.استان فارس از نظر اشتغال در وضعیت بدی قرار نگرفته است . نرخ بیکاری طبق آخرین محاسبه در سال 82 بالغ بر 6/8 درصد که در مقایسه با رقم کل کشور (6/11) مطلوب بنظر می رسد.5-2- تولیدات استان فارس :الف ) تولیدات عمده کشاورزی :استان فارس در تولید محصولات کشاورزی مانند گندم ، ذرت ، انجیر ، انار و انگور مقام نخست در کشور را دارد . در تولید جو و مرکبات مقام دوم ودر تولید پنبه ، گردو، چغندرقند، گوجه فرنگی و برنج مقام سوم را دارا می باشد،ضمن اینکه در تولید محصولاتی مانند خرما، حبوبات، پسته ، زعفران وغیره نیز درجایگاه مناسبی قرار دارد .ب ) تولیدات صنعتی :بخش صنعت فارس با سرمایه ای بیش از 2.738میلیارد ریال ، اشتغالی بالغ بر55.734 نفر ایجاد کرده است . عمده این سرمایه گذاری درزمینه پتروشیمی غذایی و داروئی ، صنایع فلزی و برق و الکترونیک ،صنایع شیمیائی ،سلولزی نساجی و چرم ، کاشی وسرامیک قرار دارد که اغلب دارای مزیت صادراتی نیز میباشند.5-3- معادن :فارس دارای ظرفیت های بالقوه معدنی بسیار بالایی است . در حال حاضر 170معدن فعال در فارس شناسایی و مورد بهره برداری قرار دارد که سالانه تا 8/2میلیون تن مواد معدنی استخراج می گردد. عمده معادن موجود شامل سنگهای معدنی چینی ، مرمریت ، گرانیت ومواد آهکی ، گچ ، خاک صنعتی ونسوز،سرب وروی ، کرومیت ، مس ، منگنز، کبالت، باریت، بوکسیت وغیره میباشد.5-4- صنایع دستی فارس :صنایع دستی فارس از نظر کیفیت ، مرغوبیت بویژه در بخش فرش های دستباف شامل قالی ، گبه ، گلیم وخاتم سازی ، منبت کاری ، قلمزنی ، کاشی وغیره از محبوبیت وشهرت جهانی برخوردار است . این اقلام بخصوص درزمینه صادرات جایگاه عمده وشناخته شده ای را بخود اختصاص داده است . ارزش صادرات فرش فارس درسال 1380حدود 100 میلیون دلار بوده است . این بخش از صنایع دستی دارای امکانات گسترش و اشتغالزایی بالایی میباشد.هم اکنون در فارس حدو000,180نفر در این رشته مشغول بکارند که امکان گسترش تا چند برابر را دارد.5-5 – تجارت خارجی :موقعیت ویژه استان فارس و همجواری با کشورهای حاشیه خلیج فارس وداشتن ارتباط تاریخی و قومی با مردم منطقه خلیج فارس ، این استان را در شرایط تجارت خارجی مناسبی قرار داده است .دراستان فارس در سال 1381 نزدیک 500 میلیون دلار صادرات اعلام شده که تا میزان 71 درصد آن را محصولات صنعتی تشکیل داده است . سایر اقلام صادراتی فارس را محصولات کشاورزی ، فرش ، صنایع دستی ، مواد معدنی وغیره تشکیل می دهد.5-6- جاذبه های گردشگری فارس :فارس سرزمین پارسیان است که مردم جهان ایران را با این نام و نشانی می شناسند. استان فارس یکی از پرجاذبه ترین و پرقدرت ترین مناطق گردشگری و توریستی جهان را تشکیل می دهد. در این استان تعداد 288 مورد جاذبه ،شامل :148 مورد باستانی ، تاریخی ، مذهبی و فرهنگی ، 125 مورد جاذبه طبیعی ،15 مورد جاذبه تاریخی – طبیعی وجود دارد . شهر شیراز بعنوان مرکز استان از کهن ترین زمان تاریخی ایران وجود داشته است و لذا بیشترین آثار مهم تاریخی و فرهنگی را نیز در خود جای داده است . این شهر از زمان هخامنشیان وجود داشته است ، لیکن رونق آنرا در تاریخ بعد از ظهور و ورود اسلام می دانند. عمده این رونق در زمان دیلمیان ، اتابکان ، آل اینجو و ال مظفر وبخصوص در دوره زندیه اتفاق افتاده است .آثار باستانی :شامل نقوش برجسته ایلامی ، پاسارگاد، تخت جمشید ، دخمه سنگی ، قصرابونصر، نقوش ساسانی برم دلک ، آتشکده های ساسانی ، شهرمعروف شاپور(بیشابور) ، کاخ شاپور ، مجسمه شاپور ، تنگ چوگان ، آتشکده جره ، نقش رجب ، نقش رستم ، کاخ ساسان ، تنگ براق ، آتشکده کاویان ، دارابگرد و قعله دختر وغیره همه این آثار زمینه مطالعه

گزارش کار آموزی کشاورز اداره حفظ نباتات استان فارس 69 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 69

به نام خدا

گزارش کار آموزی

دانشگاه آزاد اسلامی

دانشکده کشاورزی

کار آموز:الهام لردی/گیاهپزشکی/83642108

محل کار آموزی:اداره حفظ نباتات استان فارس

مدت کار آموزی:240 ساعت

استاد راهنما:آقای دکتر مهدی غیبی

بهار87

فهرست

گزارش آزمایشگاه............................................................................................4

مقدمه..........................................................................................................12

تاریخچه گیاهپزشکی......................................................................................13

تولید مثل در قارچها........................................................................................15

ویروسها......................................................................................................18

نماتدهای بیماری زای گیاهی.............................................................................23

نماتد سیست چغندر.........................................................................................25

نماتد گالی توتون و تنباکو.................................................................................28

نماتد مرکبات.................................................................................................29

نماتد گالی گندم...............................................................................................32

نماتد کیستی توتون.........................................................................................33

نماتد مولد غده ریشه.......................................................................................33

نماتد مولد زخم ریشه غلات..............................................................................33

بیماری های گیاهی..........................................................................................34

آفات , بیماری ها و علفهای هرز برنج.................................................................34

بلاست برنج..................................................................................................36

لکه زاویه ای پنبه..........................................................................................38

زنگ سیاه ساقه گندم.......................................................................................40

زنگ برگی گندم..............................................................................................42

سفیدک کرکی آفتاب گردان................................................................................43

کوتولگی زبر ذرت..........................................................................................45

سیاهک آشکار جو و یولاف..............................................................................46

سیاهک سخت جو...........................................................................................47

پوسیدگی سیاه ساقه آفتاب گردان........................................................................47

زنگ آفتاب گردان...........................................................................................48

لکه قهوهای یونجه.........................................................................................49

ویروس موزاییک یونجه..................................................................................50

پژمردگی آوندی پنبه........................................................................................50

پژمردگی آوندی فوزاریومی...............................................................................52

بیماری ویروسی پنیه.......................................................................................53

پیچیدگی برگ پنبه...........................................................................................54

پوسیدگی خشک ریشه حبوبات...........................................................................55

برق زدگی نخود.............................................................................................56

زنگ لوبیا و باقلا...........................................................................................57

پوسیدگی اسکلروتی.......................................................................................58

آنتراکتوز لوبیا..............................................................................................59

بیماری باکتریایی حبوبات................................................................................60

سوختگی باکتریایی سویا..................................................................................61

گل جالیز.......................................................................................................62

سیاهک معمولی ذرت......................................................................................62

موزائیک چغندر.............................................................................................64

پوسیدگی باکتریایی چغندر.................................................................................65

پوسیدگی باکتریایی غلاف برنج .........................................................................65

زنگ برگی جو...............................................................................................66

منابع ومآخذ .................................................................................................69

گزارش آزمایشگاه

جلسه اول

کشاورزان معتقدند گوگرد برای جلوگیری از تش باد درفصل تابستان کاربرد دارد . اما درواقع درفصول گرم بخصوص دراستانهای جنوبی اگر دردمای 30 درجه سانتیگراد به بالا به گیاه گوگرد داده شود گیاه دچارسوختگی می شود ودرحالت سبز. گیاه خشک میشود وباعث نرسیدن مواد غذائی به ریشه شده وریشه دچار نکروز می شود.علائم موجود برروی این بوته گوجه فرنگی شامل سوختگی برگ پوسیدگی ریشه و محلول پاشی توسط کشاورز بوده است . برای مطمئن شدن از اینکه نکروز ریشه ناشی از قارچ بوده یا خیر ریشه گوجه فرنگی راکشت میدهیم . ابتدا ریشه را شسته تاگل ولای آن کاملا" پاک شود سپس ریشه را با قیچی قطعه قطعه کرده ودرون ارلن ریخته و100 سی سی آب به آن اضافه کرده ودرب آنرا با فویل می پوشانیم ودرون دستگاه shaker قرار میدهیم به مدت 20 دقیقه ودور 300.

پس از 20 دقیقه یک توری روی ارلن می گذاریم وآب آلوده آن را خارج می کنیم و دوباره 100 سی سی آب به ارلن اضافه کرده و مراحل قبل را انجام می دهیم .

سپس ارلن را به زیر هود برده دستها میز هود و... با الکل ضد عفونی می کنیم.محتوی ارلن را روی توری که روی بشر گذاشتیم می ریزیم . بعد ریشه روی توری را با آب مقطر استریل می شوئیم درون یک پتری دیش محلول وایتکس ریخته وریشه ها را به مدت یک دقیقه درون آن قرار می دهیم. این عمل برای آن است که

گزارش کار آموزی کشاورز اداره حفظ نباتات استان فارس 69 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 69

به نام خدا

گزارش کار آموزی

دانشگاه آزاد اسلامی

دانشکده کشاورزی

کار آموز:الهام لردی/گیاهپزشکی/83642108

محل کار آموزی:اداره حفظ نباتات استان فارس

مدت کار آموزی:240 ساعت

استاد راهنما:آقای دکتر مهدی غیبی

بهار87

فهرست

گزارش آزمایشگاه............................................................................................4

مقدمه..........................................................................................................12

تاریخچه گیاهپزشکی......................................................................................13

تولید مثل در قارچها........................................................................................15

ویروسها......................................................................................................18

نماتدهای بیماری زای گیاهی.............................................................................23

نماتد سیست چغندر.........................................................................................25

نماتد گالی توتون و تنباکو.................................................................................28

نماتد مرکبات.................................................................................................29

نماتد گالی گندم...............................................................................................32

نماتد کیستی توتون.........................................................................................33

نماتد مولد غده ریشه.......................................................................................33

نماتد مولد زخم ریشه غلات..............................................................................33

بیماری های گیاهی..........................................................................................34

آفات , بیماری ها و علفهای هرز برنج.................................................................34

بلاست برنج..................................................................................................36

لکه زاویه ای پنبه..........................................................................................38

زنگ سیاه ساقه گندم.......................................................................................40

زنگ برگی گندم..............................................................................................42

سفیدک کرکی آفتاب گردان................................................................................43

کوتولگی زبر ذرت..........................................................................................45

سیاهک آشکار جو و یولاف..............................................................................46

سیاهک سخت جو...........................................................................................47

پوسیدگی سیاه ساقه آفتاب گردان........................................................................47

زنگ آفتاب گردان...........................................................................................48

لکه قهوهای یونجه.........................................................................................49

ویروس موزاییک یونجه..................................................................................50

پژمردگی آوندی پنبه........................................................................................50

پژمردگی آوندی فوزاریومی...............................................................................52

بیماری ویروسی پنیه.......................................................................................53

پیچیدگی برگ پنبه...........................................................................................54

پوسیدگی خشک ریشه حبوبات...........................................................................55

برق زدگی نخود.............................................................................................56

زنگ لوبیا و باقلا...........................................................................................57

پوسیدگی اسکلروتی.......................................................................................58

آنتراکتوز لوبیا..............................................................................................59

بیماری باکتریایی حبوبات................................................................................60

سوختگی باکتریایی سویا..................................................................................61

گل جالیز.......................................................................................................62

سیاهک معمولی ذرت......................................................................................62

موزائیک چغندر.............................................................................................64

پوسیدگی باکتریایی چغندر.................................................................................65

پوسیدگی باکتریایی غلاف برنج .........................................................................65

زنگ برگی جو...............................................................................................66

منابع ومآخذ .................................................................................................69

گزارش آزمایشگاه

جلسه اول

کشاورزان معتقدند گوگرد برای جلوگیری از تش باد درفصل تابستان کاربرد دارد . اما درواقع درفصول گرم بخصوص دراستانهای جنوبی اگر دردمای 30 درجه سانتیگراد به بالا به گیاه گوگرد داده شود گیاه دچارسوختگی می شود ودرحالت سبز. گیاه خشک میشود وباعث نرسیدن مواد غذائی به ریشه شده وریشه دچار نکروز می شود.علائم موجود برروی این بوته گوجه فرنگی شامل سوختگی برگ پوسیدگی ریشه و محلول پاشی توسط کشاورز بوده است . برای مطمئن شدن از اینکه نکروز ریشه ناشی از قارچ بوده یا خیر ریشه گوجه فرنگی راکشت میدهیم . ابتدا ریشه را شسته تاگل ولای آن کاملا" پاک شود سپس ریشه را با قیچی قطعه قطعه کرده ودرون ارلن ریخته و100 سی سی آب به آن اضافه کرده ودرب آنرا با فویل می پوشانیم ودرون دستگاه shaker قرار میدهیم به مدت 20 دقیقه ودور 300.

پس از 20 دقیقه یک توری روی ارلن می گذاریم وآب آلوده آن را خارج می کنیم و دوباره 100 سی سی آب به ارلن اضافه کرده و مراحل قبل را انجام می دهیم .

سپس ارلن را به زیر هود برده دستها میز هود و... با الکل ضد عفونی می کنیم.محتوی ارلن را روی توری که روی بشر گذاشتیم می ریزیم . بعد ریشه روی توری را با آب مقطر استریل می شوئیم درون یک پتری دیش محلول وایتکس ریخته وریشه ها را به مدت یک دقیقه درون آن قرار می دهیم. این عمل برای آن است که

تحقیق در مورد خلیج فارس 21 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 21 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

خلیج فارس

مقدمه:

خلیج فارس از سمت شمال با ایران، از غرب با کویت و عراق و از جنوب با عربستان، بحرین و امارت متحده عربی همسایه است. وسعت آن 240،000 کیلومتر است و پس از خلیج مکزیکو و خلیج هودسن سومین خلیج بزرگ جهان محسوب می‌شود.

این خلیج توسط تنگه هرمز به دریای عمان و از طریق آن به دریاهای آزاد مرتبط است و جزایر مهم آن عبارت‌اند از: خارک، ابوموسی، تنب بزرگ، تنب کوچک، کیش، قشم، و لاوان که تمامی آنها به ایران تعلق دارد.

خلیج فارس و سواحل آن معادن سرشار نفت و گاز دارد و مسیر انتقال نفت کشورهایی چون کویت، عربستان و امارات متحده عربی است. به همین دلیل، منطقه‌ای مهم و استراژیک محسوب می‌شود. بندرهای مهمی در حاشیه خلیج فارس وجود دارد که از آنها می‌توان بندر شارجه، دوبی، ابوظبی و بندر عباس را نام برد.

دریانوردی در خلیج فارس سابقه بسیار طولانی دارد ولی اولین مدارک قطعی در این زمینه به قرن چهارم قبل از میلاد مربوط است.

پس از بسته شدن راه تجارت بین شرق و غرب در دوره عثمانی، پرتغالی‌ها متوجه اهمیت این خلیج شدند، به طوری که سراسر قرن شانزدهم میلادی خلیج فارس را در تصرف خود داشتند. اما پس از آن انگلستان توانست کشورهای رقیب را از آن خارج کند و در آغاز قرن نوزدهم بر آن تسلط یابد. با این حال، در سال‌های بعد نیز کشورهای حاشیه جنوبی آن به تدریج مستقل شدند و انگلستان پایگاه‌های خود را از دست داد.

خلیج فارس در آینه تاریخ

در طول تاریخ، خلیج فارس نه تنها بخشی از خاک ایران محسوب می‌شده و حاکمیت آن در دست ایرانی‌ها بوده است، بلکه به اذعان تمام منابع تاریخی موجود این پهنه آبی با عناوینی نظیر خلیج فارس، خلیج عجم، دریای فارس و یا بحر فارس شناخته شده است.

نام خلیج فارس از جمله نام‌های تاریخی است که از گذشته بسیار دور تاکنون در اسناد، قراردادها و مکاتبات مورد استفاده همه اقوام و ملت‌ های دور و نزدیک آن، از فارس و عرب، ترک و هندی تا اروپاییان قرار داشته است. از این رو خلیج فارس به عنوان مهمترین گذرگاه نفتی جهان با موقعیت تمدنی ایران پیوندی تنگاتنگ داشته و دارد.

با این حال در دهه‌های گذشته برخی از همسایگان در اقدامی که با روح همزیستی مسالمت‌آمیز ملل و فرهنگ‌های منطقه ناسازگار بوده است، به جای استفاده از نام معتبر «خلیج فارس»، نام خلیج عربی یا خلیج را به کار گرفته‌اند و اخیراً نیز علاوه بر کشورهای عربی پاره‌ای از سازمان‌ها، ارگان‌ها، خبرگزاری‌ها یا مجلات و رسانه‌های بین‌المللی به این نامگذاری مجعول روی آورده‌اند.

با توجه به اینکه کوشش‌های ملی‌گرایان افراطی عرب برای تغییر نام «خلیج فارس» به «خلیج عربی» در سطح بین‌المللی از هیچ گونه پایه و اساس علمی برخوردار نیست، کوشش آنها تنها وحدت واقعی جهان اسلام را به مخاطره می‌اندازد. بعضی کشورهای عربی که در تقابل با ایران به سر می‌برند، در قبال نام خلیج فارس به دنبال منافع خود هستند و در این بین وحدت جهان اسلام را نادیده می‌گیرند. این عمل در شرایطی صورت می‌پذیرد که نیروهای فرامنطقه‌ای حضور روز افزون خود را با استفاده از همین گونه تنش‌ها و اختلافات تثبیت می‌کنند.

در این نوشتار ضمن تشریح موقعیت استراتژیکی خلیج فارس، به بررسی تبارشناسانه نام خلیج فارس و چگونگی شکل‌گیری ادعاهای واهی اعراب در استفاده از نام جعلی خلیج یا خلیج عربی خواهیم پرداخت.

جغرافیای طبیعی و راهبردی خلیج فارس

خلیج فارس، شیار هلالی شکلی است که بیش از یک چهارم ذخایر فسیلی جهان را در خودجای داده و از طریق دریای عمان به اقیانوس هند و آب‌های آزاد راه می‌یابد. این خلیج طولی نزدیک به 900 کیلومتر و پهنایی نزدیک به 240 کیلومتر دارد و در کشاله و چین‌خوردگی‌های پست و فرو افتاده جنوب زاگرس پدید آمده است.

خلیج فارس به عنوان شعبه‌ای بزرگ از اقیانوس هند که بر سر راه کلیه خطوط دریائی در مشرق عدن واقع شده است، مانند دالانی است که بین 24 دقیقه 30 درجه عرض شمالی و 48 دقیقه 50 درجه طول شرقی واقع شده است. حدود آن از شمال و شمال خاوری به سواحل ایران، از شرق به دریای عمان، از جنوب و غرب به شبه جزیره عربستان محدود است. رودخانه‌های دجله و فرات و کارون و کرخه که از جبال ارمنستان و ترکیه سرچشمه گرفته‌اند، به انضمام رودخانه‌های جراح، هندیان و رودهای کوچک دیگر به این دریا می‌ریزند.

آبهای خلیج فارس کم عمق و زیر بستر آن دارای منابع نفت و گاز (هیدروکربن) فراوان است. این عمق در دهانه خلیج 70 تا 90 متر است و هر قدر به طرف بالای خلیج می‌رود کمتر می‌شود و به مسافت 90 کیلومتری تا دهانه شط به 30 متر می‌رسد. عمق خلیج فارس در بیشتر موارد از 50 متر تجاوز نمی‌کند و حداکثر عمق آن به حدود صد متر می‌رسد. این امر به سادگی امکان حفاری و استخراج منابع آن را فراهم می‌سازد. در صیدگاه‌های مروارید عمق خلیج فارس کمتر از 36 متر است. مساحت خلیج فارس 97 هزار مایل مربع است و طول آن از سواحل عمان تا رأس دریا در حدود 50 مایل و عرض آن در مناطق گوناگون میان 29 تا 180 مایل است.1

حاشیه خلیج فارس شامل کشورهای ایران، عراق، کویت، بحرین، عربستان، قطر، امارات و عمان می‌شود و در این بین بیشترین ساحل خلیج فارس که قابلیت کشتیرانی نیز دارد، تحت حاکمیت ایران می‌باشد.

خلیج فارس به مثابه یک راه آبی و دریایی از آغاز تاریخ موقعیت برجسته سیاسی داشته است و به نوعی خاستگاه تمدن‌های بزرگ خاور باستان با پیشینه‌ای چند هزار ساله است. از قرن‌ها پیش عیلامی‌ها از بندر بوشهر و جزیره خارک برای سکنا و کشتیرانی و حکمفرمایی بر سواحل خلیج فارس و بازرگانی با هند غربی و دره نیل استفاده می‌کردند.

اکثر مورخان یونانی ـ از جمله هرودوت ـ معتقدند که بابلی‌ها وسائل مورد نیاز خود را که از عربستان و هندوستان تهیه می‌کردند، از طریق خلیج فارس حمل می‌نمودند. به لحاظ موقعیت سوق‌الجیشی نیز بابل در حوالی خلیج فارس در کنار دجله و فرات قرار گرفته بود و سه دریای فارس، هند و اسود را به هم مرتبط می‌ساخت. همچنین هرودوت و استرابون تأکید می‌کنند که در این نواحی مراکز مهم تجارتی وجود داشته است. 2

هم اکنون نیز خلیج فارس مهم‌ترین آبراه بین‌المللی جهان است که بیش از 50 درصد انرژی جهان در آن نهفته است . 3 خلیج‌فارس و کشورهای ریز و درشت پیرامون آن (ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی، بحرین، قطر، امارات متحده عربی و عمان) نزدیک به 10 درصد ازگستره 44 میلیون کیلومتر مربع قاره ‌آسیا را در بر می‌گیرند.

خلیج فارس در مقام محل و معبر مبادله کالا و تجارت میان شرق و غرب؛ نه تنها از زمان‌های دور صحنه رقابت و کشمکش‌های ملل ذینفع و متجاوزان و استعمارگران بوده است بلکه همیشه و بیش از هر دریای دیگری مورد توجه علمای معرفه‌الارض و باستان‌شناسان و مورخان و جغرافیا نویسان قرار داشته است.

پیشینه تاریخی

بنابر مدارک متقن، خلیج فارس از هزاران سال پیش نه توسط ایرانیان، بلکه توسط ملت‌هایی که با ایرانیان مراوده داشته‌اند، از جمله یونانیان و رومیان با عنوان «دریای پارسی» نامیده شده است. عرب‌هانیز قرن‌ها آن را «خلیج‌فارس» یا «بحر فارس» نامیده‌اند. خلیج فارس با همین نام طی هزاران سال گذشته شناخته شده و تمامی کشورها و اقوام مختلف از جمله اعراب از این نام استفاده کرده‌‌اند.

تمام متون قدیمی جغرافی جهان از نقشه‌های هکاتایوس و بطلمیوس تا آثار جغرافیدانان و جهانگردان مسیحی و مسلمانان، شعبه‌‌ای بزرگ از اقیانوس هند را که از جنوب ایران به موازات بحر احمر تا قلب دنیای قدیم پیش رفته است، خلیج فارس یا دریای فارس نامیده‌اند.

از سده‌های هفتم و هشتم پیش میلاد تمام عالمان از جمله آناکسی ماندر، هکاتوس، هرودوت، اراتوستن، هیپارک، پومپونی مله، کراتس مالوس، استرابون، بطلمیوس، مایکروپیوس، ایزیدورسویلی، محمد‌بن موسی الخوارزمی، ابوزید بلخی، ابن سرابیون، ابن