مقاله آموزش و پرورش در عصر اطلاعات و ارتباطات

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 13

چکیده :

امروزه ، فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام های آموزشی پیشرفته حرف اول را می‌زنند ، اما پایه و اساس این حرف ها بر یافته های علمی به ویژه ، یافته های علوم تربیتی ، روان شناسی رشد ، دانش و هنر آموزش مبتنی است .

بنابراین نباید فراموش کنیم هر کجا که می خواهیم از فناوری های گوناگون در آموزش استفاده کنیم ، دانش و هنر آموزش مقدم بر فناوری است . در حقیقت فناوری آموزش باید در خدمت آموزش باشد نه به عکس ، در عین حال یادآوری این نکته ضروری است که بدون فناوری های اطلاعاتی و ارتباط به روز ، تغییر و تحول اساسی در شیوه ها ، نگرش ها و مهارت های آموزشی مناسب با عصردانایی رخ نخواهد داد . بنابراین ، تاثیر متقابل یافته های علمی بر فناوری و قابلیت ها و توانایی های فناوری در به کار گیری یافته های علمی انکار ناپذیر است . و فناوری های اطلاعات و ارتباطات با علم تعلیم و تربیت در آموزش های مبتنی بر خود - رهبری ، تفکر انتقادی و پرورش خرد ورزی همسویی و سازگاری بیشتری دارند .

مقدمه :

کاربرد فناوریهای جدید اطلاعات و ارتباطات ، تغییرات شگفت انگیزی در فرآورده های و فعالیت های کار و زندگی مردم به وجود آورده است فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی به سرعت ساختار اجتماعی و شیوه های زندگی مردم را در جهان تغییر می‌دهند و برای ایجاد «جامعه اطلاعاتی » که در آن تولید دانش ، علمی هدف است ، رو به گسترش اند .

اگر در هر دوره از تاریخ بشری قدرت و برتری را به یکی از ویژگیهای خاص آن دوره تعبیر کنیم . ویژگی خاص عصر اطلاعات که آن را از سایر دوره های متمایز می‌سازد ، تولید و عرضه اطلاعات است . بنابراین ملاک قدرت و برتری کشور ها میزان تولید اطلاعات و سهولت دسترسی سریع و گسترده افراد به اطلاعات صحیح است .

در چنین جامعه ای شرط بقا مجهز شدن به ابزارهای اطلاعاتی و ارتباطی جدید است ، در غیر این صورت راهی جز وابستگی شدید نخواهیم یافت . جوامع دنیا راهی جز قبول و پذیرش فناوری های نو ندارند بنابراین ، باید در این زمینه به تدابیر و تدارکات لازم مجهز شوند ، به ویژه در بخش آموزش و پرورش که محور اصلی این تغییرات است .

مفهوم فناوری :

واژه فناوری در دنیای صنعت و بازرگانی موجب الهام زیادی شده است . فناوری آموزشی از آن هم ابهام انگیزتر است . بسیاری فناوری را به مفهوم دانش و اطلاعات در نظر می گیرند و عده ای آن را چنان بسط میدهند و مفهومی می دانند که همه ابعاد نظام آموزشی را شامل می‌شود . برخی نیز از مفهوم فناوری در کی علمی دارند . نتیجه تعریف هایی که تاکنون از فناوری شده است و نیز سیر تحول فناوری ( از سخت افزار تا نرم افزار ) این است که : فناوری را کاربرد علمی دانش مهندسی برای درک و توسعه محصولات ، خدمات ، فرایندها ، و عملیات بدانیم . اگر این تعریف را بپذیریم معلوم می شود که اولاً فناوری کاربرد دانش است وبا خودعلم و دانش تفاوت دارد . ثانیاً فناوری برای توسعه محصولات ، خدمات ، فرآیندها و یا عملیات به کار می‌رود و باید توانایی سود آوری در این زمینه ها را داشته باشد .

جامعة اطلاعاتی :

جامعة اطلاعاتی جامعه ای است که در آن تمام ابعاد زندگی انسان ( اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و ...) به طور شدیدی به فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی وابسته است . به عبارتی دراین جامعه مردم برای انجام دادن کلیه امور خود ، ناگزیر به استفاده از این ابزارهای پیشرفته‌اند . از ویژگیهای اصلی جامعه اطلاعاتی می توان به شبکه گرا بودن آن ، وابستگی شدید آن به سخت افزار ها و سیستم های شبکه ای ، سرعت تولید و منسوخ شدن اطلاعات ، دسترس سریع به مجموعه های عظیم اطلاعاتی ، انباشتگی اطلاعات و .... یاد کرد .

ویژگی دیگر این جامعه کوچک شدن جهان و تحقق دهکده جهانی بر اساس تبادلات گسترده و سریع اطلاعات در بین انسان ها است از این رو ، پدیده جهانی شدن در این عصر ظهور یافته است .

جهانی شدن :

پیدایش نظام نو ارتباطات الکترونیکی که عرصه آن نظام جهانی است ویژگی اش یکپارچه سازی همه رسانه های ارتباطی و تعادل بالقوه است ، در حال تغییر فرهنگ‌ها است و آنها را دگرگون می کند . از این نظر جهانی شدن تمدن اطلاعاتی را بنا می کند که اتکای آن به زمین، سرمایه یا مواد خام نیست ، بلکه جنبشی بر نیروی خلاقیت بشری و نبوغ و ابتکار او است . تمدنی که دانش در آن منبع ارزش قلمداد می شود و همانگونه که در جامعه صنعتی سرمایه و کار عوامل اصلی تولید را تشکیل می دادند ، در جامعه اطلاعاتی دانش ، عامل اصلی تولید به شمار می رود .در عصر دانش و

دانلود پروژه تحولات تکنولوژی و ماهیت مشاغل در عصر اطلاعات و ارتباطات

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 30

باسمه تعالی

تحولات تکنولوژی و ماهیت مشاغل در عصر اطلاعات و ارتباطات

چکیده

ایجاد مشاغل جدید و متنوع در عصر اطلاعات و ارتباطات، با توجه به تحولات تکنولوژی و بخصوص تکنولوژی اطلاعات، مستلزم شناخت ماهیت این مشاغل است. آگاهی از تأثیرپذیری مشاغل از تکنولوژی یا اثرگذاری بر توسعة آن، نتیجة درک ماهیت مشاغل خواهدبود. برای رسیدن به این مهم، می‌بایست به چند سؤال اساسی پاسخ داد. اصولاًً تأثیر تکنولوژی بر مشاغل چه ابعادی دارد؟ آیا توسعة تکنولوژی باعث حذف برخی از مشاغل نخواهد شد؟ در این صورت چه مشاغل جدیدی بوجود می‌آورد؟ آیا این مشاغل جدید پایدارند یا خود نیز روز به ‌روز درحال تحول می‌باشند؟

این سؤالات و بسیاری از سؤالات دیگر دغدغه اصلی جوامعی است که تحت تأثیر تکنولوژی قرار گرفته و زندگی متداولشان را که سالیان دراز بصورت یکنواخت برقرار بوده تحت‌الشعاع قرار داده است. پاسخ به این سؤالات می‌تواند دید مناسبی از مشاغل جدید را ارائه کند و به تصمیم‌گیری‌های بهتر بیانجامد.

این مقاله سرآغاز بحثی پیرامون ماهیت مشاغل جدید می‌باشد، که سعی نموده برای سؤالات اساسی فوق، پاسخ مناسب بیابد.

مقدمه

روز به روز شاهد رشد و توسعة بیشتر تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در گوشه ‌وکنار دنیا هستیم؛ سرعت پردازنده‌ها زیاد می‌شود؛ هزینة انتقال اطلاعات کاهش و حجم آن افزایش می‌یابد و شبکه‌های اطلاعاتی(اینترنت) گسترده‌تر می‌شوند؛ وسایل و ابزار کوچکتر و کاراتر به بازار می‌آیند، نرم‌افزار‌ها حوزة نفوذ خود را در زندگی مردم توسعه می‌دهند و بطور کل فرهنگ‌ها و شکل زندگی اجتماعی دستخوش تحولات اساسی قرار می‌گیرد. تحولات تکنولوژی همه‌چیز را متحول کرده است و حتی اشتغال نیز از این تحولات مصون نمانده‌ است.

در حالیکه یک معضل اساسی کشورهای در حال توسعه ازجمله ایران بیکاری است، کشورهای پیشرفته بطور فزاینده‌ا‌ی نیروی کار فنی از

تحقیق درباره. اندیشه های فیلیپ کاتلر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 25

با معماران عصر دیجیتالاندیشه های فیلیپ کاتلر

فیلیپ کاتلر (PHILIP KOTLER) در سال 1931 در شیکاگو متولد شد. لیسانس را از دانشگاه دی پل، فوق لیسانس را در رشته اقتصاد از دانشگاه شیکاگو، دکتری را در همان رشته از MIT و فوق دکتری ریاضی را از هاروارد و فوق دکتری علم و فناوری را از دانشگاه شیکاگو اخذ کرد. او از سال 1969 استاد رشته بازاریابی بین المللی دانشگاه نورث وسترن است. این دانشگاه از اولین مراکزی بود که در آن بازاریابی تدریس می شد. نام کاتلر با واژه بازاریابی عجین شده است. او را بی هیچ تردید پدر بازاریابی می خوانند. از دهه 1970 که اندیشه بازاریابی پس از دو دهه دوران شکوفایی اقتصادی در غرب و همزمان با رکود ناشی از شوک نفتی و مسائل اقتصادی مطرح و به رسمیت شناخته شد، نام او بیش از دیگران در این زمینه به گوش خورده است. کارنامه پررنگ و بار او در زمینه بازاریابی منحصر به فرد است. تألیف 34 کتاب و بیش از 100 مقاله که در مجلات معتبری نظیر مجله هاروارد بیزینس ریویو منتشر شده گواه مطلب است. کتـــــاب اصول بازاریابی او کتاب مرجع بی بدیل همه دانش پژوهان و پژوهشگران در این زمینه است. کتابهای او به بیش از 30 زبان دنیا ترجمه شده است. کاتلر به راستی بنیانگذار مدیریت نوین بازاریابی است و بیش از هر نویسنده یا متفکر دیگر درگسترش اهمیت بازاریابی و تغییر نگرش به آن از یک فعالت جنبی به فعالیت مهم و اصلی نقش ایفا کرده است. او مـــدرس، نویسنده و سخنران برجسته ای است که مسافرتهای بسیار به اروپا، آسیا و آمریکای جنوبی برای سخنرانی و مشاوره داشته و از دانشگاههای معتبر دنیا دکترای افتخاری دریافت داشته است. کاتلر سالهای متمادی مشاور شرکتهای بزرگی همچون AT&T, IBM ،جنرال الکتریک، فورد، موتورولا، مرک، بــانک آمریکا و... بوده و دانسته های خود را در زمینه برنامه ریزی و سازماندهی بین المللی بازاریابی به این شرکتها منتقل کرده است. او عضو هیئت مشورتی بنیاد دراکر، رئیس هیئت مدیره دانشکده بازاریابی موسسه علوم مدیریت و مدیرعامل انجمن بازاریابی آمریکا (IMR) است.انجمن مدیریت آمریکا (AMA) او را تاثیرگذارترین بازاریاب تمام دوران لقب داده است. کاتلر نه تنها در بازاریابی کلاسیک شهره است بلکه یک پیشرو در تئوری و عمل ارتباط کسب وکار الکترونیک و بازاریابی سازمان محسوب می شود. هیچ پژوهشگری در عرصه بازاریابی نمی تواند خود را بی نیاز از آثار عمیق و دقیق او بداند. تحقیقات و نوشته های او بر مقوله هایی همچون گسترش و کاربرد اصول بازاریابی، تجزیه وتحلیل بازار، توسعه محصول جدید، راهبرد رقابتی، برنامه ریزی راهبردی و سیستم های اطلاعاتی متمرکز است. نگرش فیلسوفانه او به مفاهیم بازاریابی، جایگاه این حوزه خطیر مدیریتی را دگرگون ساخته است. او مقوله بازاریابی اجتماعی را طرح کرد و با تاکید بر اینکه بازاریابی برمبنای ارتباطی است ناشی از نیازها، خواسته ها، پیشنهادها، قیمت و... که تمامی آنها زیربنای ارزشی دارند، اهمیت بازاریابی را از حوزه قیمت و فروش و فعالیتهای توزیع به نیاز مشتری و ارزش آفرینی سوق داد. او سازمانها را واداشت که با مدل مشتری مداری فکر کنند و نیازهای مشتری را محور قرار دهند، وفاداری مشتری را به دست آورند و با نوآوری؛ خواسته های درحال تغییر مشتری همگام شوند. کاتلر بازاریابی را بخشی از فلسفه مدیریت همه مدیران می داند که براساس آن باید نیازها و خواسته های مشتری را بشناسند و شرایط را درجهت رضایت مندی آنان فراهم سازند. رضایتمندی مشتری در نگاه او هنگامی محقق می شود که ارزش واقعی فراورده یا خدمت برابر یا بیشتر از ارزش موردانتظار مشتری باشد. کاتلر بر این باور است که گرچه بازاریابی مفهومی ساده دارد اما اجرای آن بسیار پیچیده است و برای استادشدن در آن یک عمر وقت لازم است. گرچه هیچ متفکری درجهان به اندازه او درگسترش پیام بازاریابی سهم نداشته است اما در هزاره جدید، او همه را به تفکر مجدد در این مقوله فرامی خواند و ندا در می دهد که راهبرد پیروزمند سال پیش ممکن است امسال ناکارآمد از آب درآید.شما را پدر بازاریابی می نامند. نظر خودتان چیست؟کاتلر: هر زمان که برخی مرا پدر بــــازاریابی می نامند، من این نکته را متذکر می شوم که اگر چنین باشد، پیتر دراکر پدر بزرگ بازاریابی است. دراکر یکی از انسانهای استثنایی است که من دیده ام. او یک نابغه دربرگرفتن الگو از تاریخ و پیش بینی روندهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است. برای بسیاری از ما او الگویی است کـــــه دائماً ایده های نو می پرورد و ایده های کهنه را تصفیه می کند.بازاریابی به چه معناست؟- بازاریابی به معنی کار با بازارهاست، برای فراهم ساختـــن مبادلات با هدف تامین خواسته ها و نیازهای انسان. بازاریابی فرایندی است که طی آن افراد و گروهها، با تولید و مبادله کالا و فایده با دیگران، خواسته ها و نیازهای خود را تامین می کنند. اصولاً وظیفه بازاریابی شناسایی نیازها و خواسته ها، تعیین بازارهای هدف برای خدمت به آنها، طراحی کالاها و خدمات و برنامه زمان بندی شده برای ارائه خدمت به این بازارها و بالاخره فراخوانی کلیه افراد درون سازمان به اینکه به مشتریان فکر و به آنان خدمت کنند.بسیاری از مردم، بازاریابی را به معنای فروش و تبلیغات درنظرمی گیرند. نسبت فروش و بازاریابی چیست؟- فروش فقط جزء کوچکی از مجموعه عظیم بازاریــــابی است. فروش یکی از چندین وظیفه های بازاریابی و نه حتی مهمترین آنها، به شمار می رود. بنابراین، هرچند فروش بخشی از بازاریابی و مدیریت بازار است اما بازاریابی مفهومی بس گسترده دارد. به تعبیر پیتردراکر هدف بازاریابی گسترش فروش است. مفاهیم فروش و بازاریابی غالباً با یکدیگر اشتباه می شــــوند. مفهوم فروش از داخل به بیرون می نگرد. این مفهوم از کارخانه شروع می کند، به محصولات و کالاهای موجود شرکت توجه دارد و به دنبال کسب فروش سودآور است که تبلیغات قابل ملاحظه ای را می طلبد. برعکس، مفهوم بازاریابی دارای نگاهی از بیرون به درون است. این مفهوم با یک بازار کاملاً تعریف شده آغاز می شود، روی

تحقیق درباره. اندیشه های مایکل پورتر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 10

با معماران عصر دیجیتال اندیشه های مایکل پورتر

به راهبرد هزینه برمی گردیم. آیا راهبرد پیشروبودن در هزینه هیچگونه ریسکی دربرندارد؟- البته پیشرو بودن در هزینه فشارهای شدید بر شرکت جهت حفظ موقعیت خود می آورد. این امر به معنای سرمایه گذاری مجدد در تجهیزات مدرن، به دورریختن دارائیهای مستهلک، اجتناب از افزایش خطوط تولید و هوشیار بودن نسبت به پیشرفتهای فناوری است.- می توانید مثالی در این زمینه بزنید؟- نمونه کلاسیک آن شرکت فورد در دهه 1920 است که با کاستن از مدلها و گونه های مختلف، تجهیزات خودکار پیشرفته و تلاش برای دستیابی به کاهش هزینه ازطریق آموزش به نوعی پیشرو بودن غیرقابل انکار در هزینه دست نیافته بود. وقتی تمایل مشتریان به پرداخت بهای بیشتر برای داشتن خودرو با ویژگیهای بیشتر پدید آمد، شرکت جنرال موتورز با راه اندازی خط کاملی از مدلها خود را برای بهره برداری از این تحول آماده کرد، اما باتوجه به انعطاف ناپذیری که به دلیل سرمایه گذاریهای سنگین جهت به حداقل رساندن هزینه یک مدل قدیمی انجام گرفته بود، شرکت فورد با هزینه های بسیاری جهت تعدیل مجدد راهبرد روبرو شد.- خطرات ناشی از راهبرد تمایز چیست؟- یک شرکت ممکن است به تمایز دست یابد، با این حال، تمایزیافتگی معمولا تفاوت قیمت را نیز به همان اندازه حفظ خواهدکرد. پس اگر درنتیجه تغییرات فناوری یا صرفا عدم توجه، هزینه شرکت تمایزیافته بیش از حد افزایش یابد ممکن است شرکت کم هزینه در موقعیتی قرارگیرد که قادر به اعمال بیشترین فشار بر حریف باشد.- شما برای راهبردهای رقابتی، دو رویکرد تهاجمی و دفاعی را قائل هستید. بیشتر توضیح دهید.-یک راهبرد رقابتی موثر ممکن است باعث ایجاد نوعی اقدام دفاعی یا تهاجمی جهت تثبیت موقعیت شرکت درمقابل پنج عامل رقابتی گردد. در رویکرد دفاعی، می توان راهبرد را به عنوان فرایندی در ایجاد سیستم دفاعی در مقابل عوامل رقابتی یا یافتن موقعیتهایی در درون صنعت تعریف کرد. در رویکرد تهاجمی هدف از به کارگیری راهبرد، نه تنها مقابله با عوامل رقابتی، بلکه اعمال تغییراتی در منشا این عوامل است.- جایگاه راهبرد رقابت بین المللی کجاست؟- رقابت بین المللی به یکی از مهمترین موضوعهایی تبدیل شده است که امروزه شرکتها وحکومتها با آن مواجه هستند. از دهه 1960 که تجارت بین المللی انفجارگونه در اثر سرمایه گذاری خارجی رشد خود را آغاز کرد، رقابت بین المللی یک ضرورت شده است. راهبرد بین المللی البته موضوعی است با قلمرو جغرافیایی. تجزیه وتحلیل آن کاملا مانند چگونگی رقابت یک شرکت در سطح محلی، منطقه ای و ملی در یک کشور است.- آیا الگویی برای رقابت بین المللی وجود دارد؟-مناسب ترین نهاد برای تجزیه وتحلیل راهبرد بین المللی، صنعت است، زیرا صنعت حوزه ای است که مزیت رقابتی در آن به صورت برد و باخت مطرح است. الگوی رقابت بین المللی کاملا از یک صنعت تا صنعت دیگر متفاوت است و طیف وسیعی از صنایع داخلی یا جهانی را در حوزه رقابت خود دربرمی گیرد. در صنایع داخلی، رقابت در هر کشور اساسا به رقابت در دیگر کشورها وابسته نیست. در این حالت، مزیتهای رقابتی شرکت، بسیار مختص همان کشور است، مانند خرده فروشی ها، کالاهای مصرفی، توزیع و بیمه. درطرف دیگر طیف، صنایع جهانی قرار دارند، یعنی صنایعی که در آن موقعیت رقابتی یک صنعت در یک کشور، کاملا تحت تاثیر موقعیت آن در سایر کشورهاست وبرعکس. مانند صنایع تلویزیون سازی، نیمه هادی، خودرو، ساعت و هواپیماهای تجاری. البته با وجود همه این توضیحات باید گفت هیچ الگویی برای رقابت بین المللی و راهبرد جهانی وجود ندارد.- شما دو بعد و دو مدل برای فعالیت و رقابت در صحنه جهانی درنظرگرفته اید. آنها کدام هستند؟- در رقابت بین المللی، یک شرکت باید بعضی فعالیتها را در کشورها انجام دهد و نیز باید فعالیتهای بین المللی را به صورت یک سیستم یکپارچه و هماهنگ اداره کند. وجه خاص راهبرد بین المللی آن است که می توان دو بعد کلیدی برای چگونگی رقابت بین‌المللی یک شرکت درنظر گرفت. اولی را من مدل ترکیب و شکل (CONFIGURATION) فعالیتهای جهانی شرکت می نامم، یعنی جایی یا جاهایی که فعالیتها در زنجیره ارزشی انجام می شود. بعد دوم را من هماهنگی (COORDINATION) می نامم که اشاره دارد به اینکه چگونه فعالیتهای مشابه یا مرتبط در کشورهای مختلف با هماهنگی انجام می شود.مثلا یک شرکت اگر دارای سه کارخانه است، می تواند هر سه کارخانه استقلال کامل داشته باشد و یا اینکه کاملا از لحاظ مشخصه‌ها، فرایند تولید، قطعات و مانند آن مشابه باشند. مدل ترکیب و شکل نیز طیفی از تمرکز تا عدم تمرکز را دربرمی گیرد. یعنی یک فعالیت در یک محل انجام می شود و خدمات و پشتیبانی از آن محل به همه جای دنیا داده می شود مثل آزمایشگاه تحقیق و توسعه یک کارخانه بزرگ، و یا اینکه فعالیتها در کشورهای مختلف انجام می شود. البته یک شرکت نیاز ندارد همه فعالیتهایش را در همان کشور انجام دهد.- مفهوم زنجیره ارزشی (VALUE CHAIN) که به آن اشاره کردید چیست؟- هر شرکت مجموعه ای است از فعالیتهای مختلف اجرایی برای انجام کسب و کار در صنعت خود. من این فعالیتها را فعالیتهای ارزشی می نامم مانند فروش محصول توسط فروشندگان، انجام تعمیر و نگهداری توسط تکنسین ها، طراحی محصول یا فرایند توسط دانشمندان در آزمایشگاه و حفظ دفاتر مالی توسط حسابداران.- آیا یک تقسیم بندی و تفکیک منطقی از این فعالیتها می توان صورت داد؟-فعالیتهای عمومی زنجیره ارزش را می توان به دو دسته تقسیم کرد. من دسته اول را فعالیتهای بنیانی می نامم، که شامل تولید فیزیکی محصول یا خدمت، عرضه آن، بازاریابی و پشتیبانی و خدمات پس از فروش است. دسته دوم را من فعالیتهای پشتیبانی می‌نامم که ورودیها یا زیرساختها را فراهم می آورد که امکان می دهد فعالیتهای بنیانی به صورت روان انجام گیرد، مانند خرید، توسعه فناوری و مدیریت منابع انسانی.- شاهد آن هستیم که همواره منازعه ای بین این دو دسته فعالیت در جریان است و عدم ارتباط و تفاهم کار را به صورت جزیره ای درمی‌آورد. یعنی فعالیتهای مختلف به صورت مستقل ونامربوط انجام می گیرد. چه باید کرد؟- فعالیتها در زنجیره ارزشی شرکت مستقل نیست وازطریق

تحقیق در مورد عصر و دوران ما

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 2 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

عصر و دوران ما، عصر قدرت یابى مسلمانان معرفى شده است. نامى که برخى از متفکران بر هزاره سوم نهاده اند تحت عنوان«قرن مسلمانان» هر روز که مى گذرد اعتبار و درستى خود را بیشتر نمایان مى سازد. ۱۹ سال پس از فروپاشى شوروى و ۷ سال پس از واقعه ۱۱ سپتامبر، دو رویدادى که جهان پیرامون ما را دگرگون کردند، در همه محافل سیاسى سخن مسلمانان یا حکایت کشمکش ها و حوادث سرزمین هاى جهان اسلام جارى است. هنوز نظر سنجى ها و برآوردهاى مراکز تحقیقى مى گوید که بیشترین سهم خبرها و گزارش هاى رسانه هاى مغرب زمین را مسائل کشورهاى اسلامى تشکیل مى دهد. و پرواضح است که ایران در مرکز و مصدر مسائل جهان اسلام قرار دارد. آمیختگى و پیوند نام ایران با موج اسلام خواهى آن چنان است که دنیاى رسانه و دیپلماسى در هر مواجهه خویش با جریان هاى اسلامى گوشه نگاهى به ایران دارد.

از دید دنیاى غرب امروز، ایران زادگاه جنبش نوین اسلام خواهى به حساب مى آید و اغلب گروه ها و نیروهایى که پرچم احیاى مذهب یا استقرار نظامات دینى را در دست گرفته اند به طور ملموس و یا نامحسوس از منشأ فکرى انقلاب ایران و تفکرات بنیانگذار این نهضت الهام گرفته اند.

بنابراین موقعیت ما مسلمانان در این عصر و دوران، موقعیتى کاملاً استثنایى است. شرایطى که آحاد ایرانیان همچون سایر مسلمانان با آن روبه رو هستند با هیچ کشور و ملتى قابل قیاس نیست. این دوران وظایف وتکالیف تازه اى بر دوش تابعان دین ابراهیم حنیف قرار مى دهد. آفت ها وتهدیدات تازه اى گریبان جوامع اسلامى را گرفته است. به نظر مى آید که مراقبت حریم مذهب یا آنچه که «اقتدار و عزت مسلمانى» مى خوانیم به تدارک ها و تمهیدات تازه اى نیازمند است. شاید شرط نخست موفقیت در این میدان این باشد که آحاد شهروندان مسلمان و ایرانى شناختى دقیق از موقعیت سیاسى خویش در جهان امروز و آسیب هاى پیش رو داشته باشند. به عبارتى لازمه گذار موفق از گرداب تهدید ها و مشکلات امروز این است که براى پرسش هاى مهمى که در این راستا مطرح است پاسخى دقیق یافت شود. پرسش هایى از این دست که جدى ترین خطرها و تهدیدات علیه کیان اعتقادى مسلمانان چیست واز کدام روش ها و ابزارها مى توان براى دفع این موج تهدید ها و آسیب ها بهره گرفت نیروهاى رقیب یا مخالف مسلمانان از نقطه ضعف هایى براى پیشبرد طرح هاى تهاجمى خویش بهره مى گیرند اکنون و در عصر پویایى اسلامى چه ضعف هایى دامنگیر دولت هاى اسلامى است شاید براى ملموس تر شدن این بحث یادآورى چند نمونه از اتفاقات دنیاى اسلام لازم باشد. اولین و تازه ترین حادثه به ماجراى ترویج دوباره کاریکاتورهاى موهن علیه پیامبر عظیم الشأنمان ( ص) در کشور اروپایى دانمارک برمى گردد. حادثه اى که همه ما گمان مى کردیم فیصله یافته و تکرار نخواهد شد اما انتشار دوباره این ورق پاره هاى زشت واقعیت هاى جدیدى را براى آحاد شهروندان مسلمان در ایران و خاورمیانه روشن ساخت از جمله اینکه جریان اسلام ستیزى هنوز در اروپا و غرب عقب ننشسته است و به محض این که فضا را مساعد ببیند تاخت و تاز دوباره خویش را علیه مرزهاى عقیدتى مسلمانان از سر خواهد گرفت.

و صد البته که این نیروى مهاجم از ضعف و مماشات دولت هاى اسلامى بیشترین بهره را براى ادامه نقشه هاى خویش مى برد. اتفاق دوم در نطق اخیر سراسقف نامدار انگلیس، روان ویلیامز رقم خورد. او که به عنوان چهره اى اندیشمند در محافل دانشگاهى و رسانه اى غرب مطرح است شاید اولین رجل مسیحى بود که از لندن به عنوان مرکز جهان سرمایه دارى خواست تا قوانین اسلامى را به رسمیت بشناسد. سخن کشیش ویلیامز تلاطمى در فضاى سیاسى غرب افکند. گفته هاى او از یک سو مهر تأیید تاریخى بر نفوذ عمیق اسلام و مسلمانان در مغرب زمین بود واز طرف دیگر بایکوت وتحریم نظریه او از جانب طیف وسیعى از دولت ها و احزاب متعصب اروپا وآمریکا روشن ساخت که نظرات آزادى خواهانه و مستقل با چه موانعى روبرو هستند. اتفاق سوم که شاید شکلى متفاوت از دو رویداد نخست دارد در نقطه تلاقى مرز مصر و فلسطین «گذرگاه رفح» رخ نمود. حادثه شکستن دیوار محاصره غزه توسط بیش از یک میلیون فلسطینى ساکن این سرزمین که مدت ها است با بى غذایى و مرگ دست و پنجه نرم مى کنند. اتفاق اخیر غزه نیز هم نشانى از حماسه داشت که در آن جوانان فلسطینى در تصمیمى تاریخى همه تدابیر نظامى رژیم صهیونیستى و متحدان آن را در هم ریختند، هم این که این حادثه افکار عمومى جهان را با واقعیات تازه اى از غائله ۶۰ ساله جهان اسلام (فلسطین) آشنا ساخت.

این رویدادهاى سه گانه را بازگو کردیم از این جهت که حاوى درس هاى مشترک هستند و هر کدام زاویه اى از نقاط ضعف دولت هاى اسلامى را آشکار ساختند. عجیب ترین مسئله در فرداى انتشار کاریکاتورهاى موهن، نطق کشیش ویلیامز و شکستن حصر غزه، سکوت توأم با مماشاتى است که برخى دولت هاى اسلامى پیش مى گیرند. در حالى که همه محافل جهانى این وقایع را به عنوان سه نماد رویارویى جبهه صهیونیسم و صلیبیون متعصب با مسلمانان تعقیب مى کنند اغلب مراکز قدرت عربى به سادگى چشم بر این تحولات بستند.

* ریشه هاى یک رویارویى

در این که چه اندیشه هایى موجب شد که جهان اسلام دستخوش این همه نزاع وکشمکش شود و علت این همه تضاد و ستیز با مسلمانان را کجا باید جست وجو کرد سؤالى است که شاید بیش از دو دهه است که ذهن همه متفکران و صاحبنظران در شرق وغرب به آن مشغول شده است. همچنان که برخى منشأ آن را واقعه ۱۱ سپتامبر خوانده و تأکید مى کنند که این حادثه با دو جنگى که در سرزمین هاى اسلامى برافروخت جهان اسلام را در مسیر مبارزه اى بى انتها با آمریکا و شرکاى آن قرار داد. یا آن که عده اى دیگر پدیده اى به نام برخورد تمدن ها را سرچشمه این نزاع مى دانند و بر این باورند که پشت این درگیرى هایى که در اقصى نقاط جهان میان جبهه مسلمانان ودولت هاى غربى جریان دارد نوعى رقابت و مبارزه جویى تمدن هاى شناخته شده جهان بویژه دو تمدن اسلام و مسیحیت براى اثبات برترى بر جهان جریان دارد. این عده در تأیید دیدگاه خویش به گفته هاى بوش در فرداى ۱۱ سپتامبرو تألیفات اندیشمند آتشین مزاج آمریکایى، ساموئل هانتینگتون استناد مى کنند که هر دو به نحوى نوید شروع نبرد جدید صلیبى علیه مسلمانان را داده اند.

اما واقعیت این است استارت مقابله با جریان هاى اسلامى یک دهه پیشتر از آنکه بوش در اتاق فرمان کاخ سفید بیانیه دوجنگ عراق وافغانستان را امضا کند یا کتاب جنگ تمدن هاى هانتینگتون روانه بازار شود زده شده بود.

این رویارویى درست از سپیده دم تولد جهان پس از جنگ سرد آغاز شد، یعنى از آن هنگام که حریف بزرگ سرمایه دارى، سوسیالیسم فروپاشید واسلام به عنوان تنها ایدئولوژى جایگزین و آلترناتیو عرض اندام کرد. به باور اغلب متفکران سیاسى، هیچ اتفاقى به اندازه خلأ ایدئولوژى چپ و حرکتى که براى پرکردن این خلأ با خروش مسلمانان آغاز شد غرب را نگران نساخت. بنابراین اسلام امروز در چشم عموم سیاستمداران غرب یک رقیب است، رقیبى که همه امیدهاى آنان براى جهانى سازى اندیشه لیبرالیسم را ناکام نهاده است. در این وضعیت هر جنبش تازه اسلامى که جوانه بزند در نگاه دولت هاى غربى تهدیدى تازه براى حیات مکتب فکرى آنها محسوب خواهد شد. درست از همینجاست که پدیده «اسلام هراسى» در محافل دیپلماسى و رسانه اى غرب پدیدار مى شود.

تصور «اسلام هراسى» مصدر و سرچشمه همه سیاست هاى سازمان یافته اى است که امروز براى منکوب کردن مسلمانان جریان دارد. سیل کمک هایى که دولتها و محافل غرب سخاوتمندانه تقدیم رژیم اسرائیل مى کنند از این اندیشه نشأت مى گیرد که غرب مى پندارد که قویترین بازوهاى رشد اسلام گرایى در مرزهاى فلسطین و لبنان جریان دارد و موفقیت دو جنبش پرآوازه اسلامى یعنى حزب الله و حماس خون تازه اى در کالبد کشورهاى عربى و اسلامى دمیده است. کارناوال مبارزه اى که بوش هشت سال است با عنوان تعقیب تروریسم والقاعده به راه انداخته است این هدف را دنبال مى کند که با مترادف قراردادن تروریسم و اسلام چهره این دین را در نظر خیل مشتاقان آن مخدوش کند و بالاخره اگر در سال ۲۰۰۸ کتاب آیات شیطانى و کاریکاتورهاى موهن دانمارکى همچنان روانه بازار نشر مى شوند ازآن روست که همه نظر سنجى هاى مؤسسات غرب مسیحى گواهى مى دهند که حضرت محمد(ص) و قرآن کریم در میان ادیان و مذاهب محبوبترین نام ها و کتاب ها شناخته شده اند.

* کدام راه و روش ها کارساز است

اکنون که بیش از دو دهه از رویارویى سازمان یافته جهان غرب و اسلام مى گذرد، متفکران مسلمان روش هاى بسیارى را در این میدان مبارزه آزموده اند. هنوز این بحث که در برابر موج برخوردها و تهاجمات غرب چه باید کرد مسئله اصلى جهان اسلام است. بى گمان تصمیمگیران و نخبگان ایران به دلیل آن که کشورما آماج اصلى این هجمه سیاسى - فکرى است بیش از همه رسالت چاره جویى براى مسائل را دارند.

آنچه روشن است دروهله نخست باید به تحکیم مبانى انقلاب و تفکر امام راحل تلاش کرد یعنى همان چیزى که چاشنى موج بیدارى اسلامى واقع شده است. حضرت امام(ره) به وضوح یک نقشه راه براى حاکمیت اسلام ارائه کرده است، توسعه و تثبیت این میراث فکرى نیازمند دو حرکت جدى است: نخست این که باید مراقب بود که در تفسیرها و تحلیل ها این عناصر و اصول فکرى بنیانگذار نهضت دستخوش تحریف و تأویل نشود و دوم این که با نگاهى هوشیارانه مى بایست براى پیاده کردن این اندیشه ها در رفتار کارگزاران جامعه اعم از مسئولان سیاست داخلى و خارجى اهتمام ورزید.

مسئله دیگرى که موقعیت انقلاب اسلامى و موج نوین اسلام گرایى را تهدید مى کند نحله ها و فرقه هاى مجهول الهویه اى است که به صورت نیروى موازى در جهان اسلام سر برآورده اند. این فرقه ها که اغلبشان از دامن سلفیون برخاسته اند دستور کار اصلى خویش را سوار شدن برموج اسلام خواهى قرار داده اند. ضربه اى که از ناحیه این جریان بویژه در ۷ سال پس از ۱۱ سپتامبر برپیکره اسلام وارد شد کمتر از زخم حملات بوش و آمریکا نبود. در این وضعیت ارائه تصویر شفاف از اسلام و اصول جهادى آن لازم است تا منطق نیرومند این مذهب در مبارزه با جریان سلطه از مدعیات سلفیون القاعده تفکیک شود. و این امر، امروز رسالت مهم و آنى آحاد نخبگان ایرانى است.