حریم فایل
دانلود کتاب، جزوه، تحقیق | مرجع دانشجوییحریم فایل
دانلود کتاب، جزوه، تحقیق | مرجع دانشجوییتحقیق درمورد سیستم تعمیرات و نگهدارى در کارخانجات دارو پخش
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 14
نگاهى اجمالى به سیستم نت کارخانه :
سیستم تعمیرات و نگهدارى در کارخانجات دارو پخش به صورت نیمه متمرکز است . در این سیستم بیش از 120 نفر در سطوح مختلف مهارتى در بخشهاى گوناگونى مشغول به کارند که همگى وظایف خود را زیر نظر مدیریت فنى مهندسى انجام مى دهند . واحد برنامه ریزى فنى مهندسى نیز تحت نظر این مدیریت اقدام به برنامه ریزى فعالیتهاى نت و کالیبراسیون در این واحد تولیدى مى نماید .
دیگر زیرمجموعه هاى مدیریت فنى مهندسى را مى توان به بخشهاى مرتبط با تولید و غیر مرتبط با تولید تقسیم کرد .
بخشهاى ساختمانى ، تأسیسات ، نوسازى ، تراشکارى ، برق و الکترونیک را بخشهاى پشتیبانى یا غیر مرتبط با تولید مى خوانیم که در تعمیر و نگهدارى تجهیزات خطوط مختلف تولیدى این کارخانه نقشى ندارند و به صورت غیر متمرکز بیشتر به تعمیر و نگهدارى از تجهیزات جانبى کل کارخانه نظیر سیستمهاى تهویه ، خطوط انتقال انرژى و ... مى پردازند . تقسیم کار بین این بخشها فراتر از خطوط مختلف بوده و ملزم به ارائه خدمت خاص خود به تمام کارخانه مى باشند .
اما بخشهاى مرتبط با تولید در دارو پخش به حسب خطوط گوناگون تولید تقسیم کار کرده اند .
فنى مهندسى 1 مسئول تعمیر و نگهدارى از تجهیزات خطوط استریل ، شربت و پماد میباشد و فنى مهندسى 2 مسئولیت تعمیر و نگهدارى ازخطوط ساخت ، پرس و بسته بندى قرص و کپسول را بر عهده دارد .
فنى مهندسى 3 در ارتباط با خطوط سرم سازى و مگومین کامپوند فعالیت مى کند .
نکته حائز اهمیت این است که هر کدام از این سه بخش به دو دستۀ برق و مکانیک تقسیم میشوند و با دیدى تخصصى و تفکیک شده اقدام به انجام سرویسهاى تعمیر و نگهدارى در بخش خود مینماید .
وجود تکنسینهاى متخصص و کار آزموده در این بخشها شرکت را از عقد هر گونه قرارداد جانبى با پیمانکاران خارج از کارخانه جهت انجام عملیات تعمیرات و نگهدارى تجهیزات خطوط تولیدى بى نیاز ساخته است . البته واضح است که توان بخش تراشکارى کارخانه نیاز گسترده و متنوع واحدهاى فنى مهندسى را تأمین نمى کند و کارخانه جهت تأمین نیاز این واحدها در اکثر موارد از پیمانکاران خارج از کارخانه نیز بهره مى گیرد .
واحد برنامه ریزى فنى مهندسى با تلاش چند ساله اى موفق به ایجاد یک سیستم تعمیرات و نگهدارى براى کارخانه شده است مجموعه اى از یک نرم افزار به نام تیمار و چندین فرم اطلاعاتى هماهنگ با آن که نرم افزار تیمار بصورت یک بانک اطلاعاتى حاوى اطلاعات و گزارشهاى عملکرد سیستم مى باشد و بخشهاى در ارتباط با نت موظفند عملکرد خود را توسط فرمهاى تهیه شده ( که هماهنگى کاملى با نرم افزار دارند ) به برنامه ریزى اطلاع دهند .
اینک ضمن تشریح چگونگى عملکرد سیستم به بیان فرایند انتقال اطلاعات توسط فرمهاى مذکور مى پردازیم . نمونه اى از کلیه فرمهاى موجود در کارخانه جهت اطلاع خواننده در انتهاى همین بخش آورده شده است .
دربارۀ بازرسى و تعمیرات پیشگیرانه در این کارخانه باید گفت که :
ابتدا با همفکرى بخشهاى برنامه ریزى نت و رؤساى بخشهاى فنى ، فرم اطلاعات تعمیرات و نگهدارى براى دستگاههاى مختلف تهیه مى شود و فعالیتهاى تعمیراتى ، روزانه ، هفتگى و ماهانه در آن ثبت مى شود . این اطلاعات به دو قسمت روزانه و ماهانه تقسیم مى شود ، اطلاعات روزانه در برگه هاى چک لیست براى هر دستگاه نوشته مى شود و اپراتور را موظف مى سازد بر اساس دستورالعمل آمده در چک لیست عمل کند . عملکرد او بایستى توسط سرپرست بخش فنى مربوطه تأیید شود . در مورد تعمیرات هفتگى نیز همین گونه عمل میشود .
انجام تعمیرات PM ماهانه نیز در این کارخانه با درخواست برنامه ریزى نت از واحدهاى فنى مهندسى انجام مى گیرد . فعالیتهاى PM براى دستگاههاى مختلف کاملا" مشخص و داراى شناسنامه مى باشد به طوریکه واحد برنامه ریزى نت و نگهدارى کارخانه براى انجام PM در برگۀ درخواست کار فنى کد کارت فعالیت مورد نظر نیروهاى تعمیراتى نسبت به PM مورد نظر به خوبى توجیه مى شوند . شمارۀ دستور کار- تاریخ انجام کار،کد دستگاه و شرح فعالیت که فنى باید آنها را انجام دهد مشخص است . این برگه از روى کارت فعالیت طراحى شده است که کارت فعالیت دورى در دست فنى جهت راهنمایى بیشتر آنها وجود دارد .
در این کارت اطلاعات مفیدى براى تعمیر کار موجود دارد اطلاعاتى از قبیل مدت تخمین انجام فعالیت ، ابزارآلات مورد نیاز، روغنها و روانسازهاى لازم ، شرح دقیق فعالیت تعمبراتى ، نکات ایمنى و ...همانگونه که اشاره شد به اطلاعات این فرم و سیستم کد
تحقیق درمورد سیستم تعمیرات و نگهدارى در کارخانجات دارو پخش
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 14
نگاهى اجمالى به سیستم نت کارخانه :
سیستم تعمیرات و نگهدارى در کارخانجات دارو پخش به صورت نیمه متمرکز است . در این سیستم بیش از 120 نفر در سطوح مختلف مهارتى در بخشهاى گوناگونى مشغول به کارند که همگى وظایف خود را زیر نظر مدیریت فنى مهندسى انجام مى دهند . واحد برنامه ریزى فنى مهندسى نیز تحت نظر این مدیریت اقدام به برنامه ریزى فعالیتهاى نت و کالیبراسیون در این واحد تولیدى مى نماید .
دیگر زیرمجموعه هاى مدیریت فنى مهندسى را مى توان به بخشهاى مرتبط با تولید و غیر مرتبط با تولید تقسیم کرد .
بخشهاى ساختمانى ، تأسیسات ، نوسازى ، تراشکارى ، برق و الکترونیک را بخشهاى پشتیبانى یا غیر مرتبط با تولید مى خوانیم که در تعمیر و نگهدارى تجهیزات خطوط مختلف تولیدى این کارخانه نقشى ندارند و به صورت غیر متمرکز بیشتر به تعمیر و نگهدارى از تجهیزات جانبى کل کارخانه نظیر سیستمهاى تهویه ، خطوط انتقال انرژى و ... مى پردازند . تقسیم کار بین این بخشها فراتر از خطوط مختلف بوده و ملزم به ارائه خدمت خاص خود به تمام کارخانه مى باشند .
اما بخشهاى مرتبط با تولید در دارو پخش به حسب خطوط گوناگون تولید تقسیم کار کرده اند .
فنى مهندسى 1 مسئول تعمیر و نگهدارى از تجهیزات خطوط استریل ، شربت و پماد میباشد و فنى مهندسى 2 مسئولیت تعمیر و نگهدارى ازخطوط ساخت ، پرس و بسته بندى قرص و کپسول را بر عهده دارد .
فنى مهندسى 3 در ارتباط با خطوط سرم سازى و مگومین کامپوند فعالیت مى کند .
نکته حائز اهمیت این است که هر کدام از این سه بخش به دو دستۀ برق و مکانیک تقسیم میشوند و با دیدى تخصصى و تفکیک شده اقدام به انجام سرویسهاى تعمیر و نگهدارى در بخش خود مینماید .
وجود تکنسینهاى متخصص و کار آزموده در این بخشها شرکت را از عقد هر گونه قرارداد جانبى با پیمانکاران خارج از کارخانه جهت انجام عملیات تعمیرات و نگهدارى تجهیزات خطوط تولیدى بى نیاز ساخته است . البته واضح است که توان بخش تراشکارى کارخانه نیاز گسترده و متنوع واحدهاى فنى مهندسى را تأمین نمى کند و کارخانه جهت تأمین نیاز این واحدها در اکثر موارد از پیمانکاران خارج از کارخانه نیز بهره مى گیرد .
واحد برنامه ریزى فنى مهندسى با تلاش چند ساله اى موفق به ایجاد یک سیستم تعمیرات و نگهدارى براى کارخانه شده است مجموعه اى از یک نرم افزار به نام تیمار و چندین فرم اطلاعاتى هماهنگ با آن که نرم افزار تیمار بصورت یک بانک اطلاعاتى حاوى اطلاعات و گزارشهاى عملکرد سیستم مى باشد و بخشهاى در ارتباط با نت موظفند عملکرد خود را توسط فرمهاى تهیه شده ( که هماهنگى کاملى با نرم افزار دارند ) به برنامه ریزى اطلاع دهند .
اینک ضمن تشریح چگونگى عملکرد سیستم به بیان فرایند انتقال اطلاعات توسط فرمهاى مذکور مى پردازیم . نمونه اى از کلیه فرمهاى موجود در کارخانه جهت اطلاع خواننده در انتهاى همین بخش آورده شده است .
دربارۀ بازرسى و تعمیرات پیشگیرانه در این کارخانه باید گفت که :
ابتدا با همفکرى بخشهاى برنامه ریزى نت و رؤساى بخشهاى فنى ، فرم اطلاعات تعمیرات و نگهدارى براى دستگاههاى مختلف تهیه مى شود و فعالیتهاى تعمیراتى ، روزانه ، هفتگى و ماهانه در آن ثبت مى شود . این اطلاعات به دو قسمت روزانه و ماهانه تقسیم مى شود ، اطلاعات روزانه در برگه هاى چک لیست براى هر دستگاه نوشته مى شود و اپراتور را موظف مى سازد بر اساس دستورالعمل آمده در چک لیست عمل کند . عملکرد او بایستى توسط سرپرست بخش فنى مربوطه تأیید شود . در مورد تعمیرات هفتگى نیز همین گونه عمل میشود .
انجام تعمیرات PM ماهانه نیز در این کارخانه با درخواست برنامه ریزى نت از واحدهاى فنى مهندسى انجام مى گیرد . فعالیتهاى PM براى دستگاههاى مختلف کاملا" مشخص و داراى شناسنامه مى باشد به طوریکه واحد برنامه ریزى نت و نگهدارى کارخانه براى انجام PM در برگۀ درخواست کار فنى کد کارت فعالیت مورد نظر نیروهاى تعمیراتى نسبت به PM مورد نظر به خوبى توجیه مى شوند . شمارۀ دستور کار- تاریخ انجام کار،کد دستگاه و شرح فعالیت که فنى باید آنها را انجام دهد مشخص است . این برگه از روى کارت فعالیت طراحى شده است که کارت فعالیت دورى در دست فنى جهت راهنمایى بیشتر آنها وجود دارد .
در این کارت اطلاعات مفیدى براى تعمیر کار موجود دارد اطلاعاتى از قبیل مدت تخمین انجام فعالیت ، ابزارآلات مورد نیاز، روغنها و روانسازهاى لازم ، شرح دقیق فعالیت تعمبراتى ، نکات ایمنى و ...همانگونه که اشاره شد به اطلاعات این فرم و سیستم کد
تحقیق درمورد سیستم تعمیرات و نگهدارى در کارخانجات دارو پخش
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 14
نگاهى اجمالى به سیستم نت کارخانه :
سیستم تعمیرات و نگهدارى در کارخانجات دارو پخش به صورت نیمه متمرکز است . در این سیستم بیش از 120 نفر در سطوح مختلف مهارتى در بخشهاى گوناگونى مشغول به کارند که همگى وظایف خود را زیر نظر مدیریت فنى مهندسى انجام مى دهند . واحد برنامه ریزى فنى مهندسى نیز تحت نظر این مدیریت اقدام به برنامه ریزى فعالیتهاى نت و کالیبراسیون در این واحد تولیدى مى نماید .
دیگر زیرمجموعه هاى مدیریت فنى مهندسى را مى توان به بخشهاى مرتبط با تولید و غیر مرتبط با تولید تقسیم کرد .
بخشهاى ساختمانى ، تأسیسات ، نوسازى ، تراشکارى ، برق و الکترونیک را بخشهاى پشتیبانى یا غیر مرتبط با تولید مى خوانیم که در تعمیر و نگهدارى تجهیزات خطوط مختلف تولیدى این کارخانه نقشى ندارند و به صورت غیر متمرکز بیشتر به تعمیر و نگهدارى از تجهیزات جانبى کل کارخانه نظیر سیستمهاى تهویه ، خطوط انتقال انرژى و ... مى پردازند . تقسیم کار بین این بخشها فراتر از خطوط مختلف بوده و ملزم به ارائه خدمت خاص خود به تمام کارخانه مى باشند .
اما بخشهاى مرتبط با تولید در دارو پخش به حسب خطوط گوناگون تولید تقسیم کار کرده اند .
فنى مهندسى 1 مسئول تعمیر و نگهدارى از تجهیزات خطوط استریل ، شربت و پماد میباشد و فنى مهندسى 2 مسئولیت تعمیر و نگهدارى ازخطوط ساخت ، پرس و بسته بندى قرص و کپسول را بر عهده دارد .
فنى مهندسى 3 در ارتباط با خطوط سرم سازى و مگومین کامپوند فعالیت مى کند .
نکته حائز اهمیت این است که هر کدام از این سه بخش به دو دستۀ برق و مکانیک تقسیم میشوند و با دیدى تخصصى و تفکیک شده اقدام به انجام سرویسهاى تعمیر و نگهدارى در بخش خود مینماید .
وجود تکنسینهاى متخصص و کار آزموده در این بخشها شرکت را از عقد هر گونه قرارداد جانبى با پیمانکاران خارج از کارخانه جهت انجام عملیات تعمیرات و نگهدارى تجهیزات خطوط تولیدى بى نیاز ساخته است . البته واضح است که توان بخش تراشکارى کارخانه نیاز گسترده و متنوع واحدهاى فنى مهندسى را تأمین نمى کند و کارخانه جهت تأمین نیاز این واحدها در اکثر موارد از پیمانکاران خارج از کارخانه نیز بهره مى گیرد .
واحد برنامه ریزى فنى مهندسى با تلاش چند ساله اى موفق به ایجاد یک سیستم تعمیرات و نگهدارى براى کارخانه شده است مجموعه اى از یک نرم افزار به نام تیمار و چندین فرم اطلاعاتى هماهنگ با آن که نرم افزار تیمار بصورت یک بانک اطلاعاتى حاوى اطلاعات و گزارشهاى عملکرد سیستم مى باشد و بخشهاى در ارتباط با نت موظفند عملکرد خود را توسط فرمهاى تهیه شده ( که هماهنگى کاملى با نرم افزار دارند ) به برنامه ریزى اطلاع دهند .
اینک ضمن تشریح چگونگى عملکرد سیستم به بیان فرایند انتقال اطلاعات توسط فرمهاى مذکور مى پردازیم . نمونه اى از کلیه فرمهاى موجود در کارخانه جهت اطلاع خواننده در انتهاى همین بخش آورده شده است .
دربارۀ بازرسى و تعمیرات پیشگیرانه در این کارخانه باید گفت که :
ابتدا با همفکرى بخشهاى برنامه ریزى نت و رؤساى بخشهاى فنى ، فرم اطلاعات تعمیرات و نگهدارى براى دستگاههاى مختلف تهیه مى شود و فعالیتهاى تعمیراتى ، روزانه ، هفتگى و ماهانه در آن ثبت مى شود . این اطلاعات به دو قسمت روزانه و ماهانه تقسیم مى شود ، اطلاعات روزانه در برگه هاى چک لیست براى هر دستگاه نوشته مى شود و اپراتور را موظف مى سازد بر اساس دستورالعمل آمده در چک لیست عمل کند . عملکرد او بایستى توسط سرپرست بخش فنى مربوطه تأیید شود . در مورد تعمیرات هفتگى نیز همین گونه عمل میشود .
انجام تعمیرات PM ماهانه نیز در این کارخانه با درخواست برنامه ریزى نت از واحدهاى فنى مهندسى انجام مى گیرد . فعالیتهاى PM براى دستگاههاى مختلف کاملا" مشخص و داراى شناسنامه مى باشد به طوریکه واحد برنامه ریزى نت و نگهدارى کارخانه براى انجام PM در برگۀ درخواست کار فنى کد کارت فعالیت مورد نظر نیروهاى تعمیراتى نسبت به PM مورد نظر به خوبى توجیه مى شوند . شمارۀ دستور کار- تاریخ انجام کار،کد دستگاه و شرح فعالیت که فنى باید آنها را انجام دهد مشخص است . این برگه از روى کارت فعالیت طراحى شده است که کارت فعالیت دورى در دست فنى جهت راهنمایى بیشتر آنها وجود دارد .
در این کارت اطلاعات مفیدى براى تعمیر کار موجود دارد اطلاعاتى از قبیل مدت تخمین انجام فعالیت ، ابزارآلات مورد نیاز، روغنها و روانسازهاى لازم ، شرح دقیق فعالیت تعمبراتى ، نکات ایمنى و ...همانگونه که اشاره شد به اطلاعات این فرم و سیستم کد
تحقیق درمورد سیستم تعمیرات و نگهدارى در کارخانجات دارو پخش
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 14
نگاهى اجمالى به سیستم نت کارخانه :
سیستم تعمیرات و نگهدارى در کارخانجات دارو پخش به صورت نیمه متمرکز است . در این سیستم بیش از 120 نفر در سطوح مختلف مهارتى در بخشهاى گوناگونى مشغول به کارند که همگى وظایف خود را زیر نظر مدیریت فنى مهندسى انجام مى دهند . واحد برنامه ریزى فنى مهندسى نیز تحت نظر این مدیریت اقدام به برنامه ریزى فعالیتهاى نت و کالیبراسیون در این واحد تولیدى مى نماید .
دیگر زیرمجموعه هاى مدیریت فنى مهندسى را مى توان به بخشهاى مرتبط با تولید و غیر مرتبط با تولید تقسیم کرد .
بخشهاى ساختمانى ، تأسیسات ، نوسازى ، تراشکارى ، برق و الکترونیک را بخشهاى پشتیبانى یا غیر مرتبط با تولید مى خوانیم که در تعمیر و نگهدارى تجهیزات خطوط مختلف تولیدى این کارخانه نقشى ندارند و به صورت غیر متمرکز بیشتر به تعمیر و نگهدارى از تجهیزات جانبى کل کارخانه نظیر سیستمهاى تهویه ، خطوط انتقال انرژى و ... مى پردازند . تقسیم کار بین این بخشها فراتر از خطوط مختلف بوده و ملزم به ارائه خدمت خاص خود به تمام کارخانه مى باشند .
اما بخشهاى مرتبط با تولید در دارو پخش به حسب خطوط گوناگون تولید تقسیم کار کرده اند .
فنى مهندسى 1 مسئول تعمیر و نگهدارى از تجهیزات خطوط استریل ، شربت و پماد میباشد و فنى مهندسى 2 مسئولیت تعمیر و نگهدارى ازخطوط ساخت ، پرس و بسته بندى قرص و کپسول را بر عهده دارد .
فنى مهندسى 3 در ارتباط با خطوط سرم سازى و مگومین کامپوند فعالیت مى کند .
نکته حائز اهمیت این است که هر کدام از این سه بخش به دو دستۀ برق و مکانیک تقسیم میشوند و با دیدى تخصصى و تفکیک شده اقدام به انجام سرویسهاى تعمیر و نگهدارى در بخش خود مینماید .
وجود تکنسینهاى متخصص و کار آزموده در این بخشها شرکت را از عقد هر گونه قرارداد جانبى با پیمانکاران خارج از کارخانه جهت انجام عملیات تعمیرات و نگهدارى تجهیزات خطوط تولیدى بى نیاز ساخته است . البته واضح است که توان بخش تراشکارى کارخانه نیاز گسترده و متنوع واحدهاى فنى مهندسى را تأمین نمى کند و کارخانه جهت تأمین نیاز این واحدها در اکثر موارد از پیمانکاران خارج از کارخانه نیز بهره مى گیرد .
واحد برنامه ریزى فنى مهندسى با تلاش چند ساله اى موفق به ایجاد یک سیستم تعمیرات و نگهدارى براى کارخانه شده است مجموعه اى از یک نرم افزار به نام تیمار و چندین فرم اطلاعاتى هماهنگ با آن که نرم افزار تیمار بصورت یک بانک اطلاعاتى حاوى اطلاعات و گزارشهاى عملکرد سیستم مى باشد و بخشهاى در ارتباط با نت موظفند عملکرد خود را توسط فرمهاى تهیه شده ( که هماهنگى کاملى با نرم افزار دارند ) به برنامه ریزى اطلاع دهند .
اینک ضمن تشریح چگونگى عملکرد سیستم به بیان فرایند انتقال اطلاعات توسط فرمهاى مذکور مى پردازیم . نمونه اى از کلیه فرمهاى موجود در کارخانه جهت اطلاع خواننده در انتهاى همین بخش آورده شده است .
دربارۀ بازرسى و تعمیرات پیشگیرانه در این کارخانه باید گفت که :
ابتدا با همفکرى بخشهاى برنامه ریزى نت و رؤساى بخشهاى فنى ، فرم اطلاعات تعمیرات و نگهدارى براى دستگاههاى مختلف تهیه مى شود و فعالیتهاى تعمیراتى ، روزانه ، هفتگى و ماهانه در آن ثبت مى شود . این اطلاعات به دو قسمت روزانه و ماهانه تقسیم مى شود ، اطلاعات روزانه در برگه هاى چک لیست براى هر دستگاه نوشته مى شود و اپراتور را موظف مى سازد بر اساس دستورالعمل آمده در چک لیست عمل کند . عملکرد او بایستى توسط سرپرست بخش فنى مربوطه تأیید شود . در مورد تعمیرات هفتگى نیز همین گونه عمل میشود .
انجام تعمیرات PM ماهانه نیز در این کارخانه با درخواست برنامه ریزى نت از واحدهاى فنى مهندسى انجام مى گیرد . فعالیتهاى PM براى دستگاههاى مختلف کاملا" مشخص و داراى شناسنامه مى باشد به طوریکه واحد برنامه ریزى نت و نگهدارى کارخانه براى انجام PM در برگۀ درخواست کار فنى کد کارت فعالیت مورد نظر نیروهاى تعمیراتى نسبت به PM مورد نظر به خوبى توجیه مى شوند . شمارۀ دستور کار- تاریخ انجام کار،کد دستگاه و شرح فعالیت که فنى باید آنها را انجام دهد مشخص است . این برگه از روى کارت فعالیت طراحى شده است که کارت فعالیت دورى در دست فنى جهت راهنمایى بیشتر آنها وجود دارد .
در این کارت اطلاعات مفیدى براى تعمیر کار موجود دارد اطلاعاتى از قبیل مدت تخمین انجام فعالیت ، ابزارآلات مورد نیاز، روغنها و روانسازهاى لازم ، شرح دقیق فعالیت تعمبراتى ، نکات ایمنى و ...همانگونه که اشاره شد به اطلاعات این فرم و سیستم کد
نگاهی به بدیع در جلد سوم مثنوی 24 ص
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 24
نگاهی به بدیع در جلد سوم مثنوی
دیباچه
مثنوی ، کتابی است تعلیمی و درسی در زمینه عرفان و اصول تصوف و اخلاق و معارف و …
و مولانا بیشتر به خاطر همین کتاب شریف ، معروف شده است . مثنوی ، دریای ژرفی است که در آن می توان در آن غواصی کرد و به انواع لآلی و اقسام گوهر های معنوی دست یافت .
بی گمان درخشان ترین کار حُسام الدین این بود که با لیاقت و درایتی کم نظیر توانست مولانا را از عالم جذبه و استغراق محض بدر آورد و وی را متوجه عالم تمکین نماید تا معارف و تجارب باطنی او که به اوج پختگی و زبدگی رسیده بود به ظهور رسد و چراغ راه علم بشریت شود .
تکرار در مطالب مثنوی ، بسیار به چشم می خورد و این تکرار ها صورت تکرار دارد و در معنا تکرار نیست هر کدام از مطالب مکرر در مثنوی ، حاوی نکته ای تازه و نغز است .
دیگر آنکه مثنوی ، سه نوع مخاطب دارد : عام ، خاص ، اخص .
پاره ای از ابیات مثنوی ، متوجه عام مردم است گویی که مولانا در مجلس وعظ و خطابه حاضر شده و سخنانی در سطح افهام عموم و اذهان مردم ایراد می کند از قبیل نصایح و پند ها ، و گمان به قدر توان خود از آن سخنان بهره مند می شوند : مانند :
این جهان کوه است و فعل ماندا سوی ما آید نداها را صدا
قصه دوم مخاطبان خاص است . مطالبی است که مولانا با یاران دمساز و همدمان همراز خود در خلوت گفته است .
بخش سوم ، مخاطبان اخص دارد نوعی حدیث نفس است که مولانا در حالت جذبه و شور عشق و یا در مراقبه و استغراق داشته است . و به طور کلی کلام مولوی ساده و دور از هر گونه آرایش و پیرایش است ولی او در عین سادگی چنان به مهارت سخن پرداخته است که بی تردید او را در ردیف اول فصحهای زبان آور فارسی قرار دارد . این کلام ساده فصیح منسجم گاه در نهایت علو و استحکام و جزالت و همه جا مقرون به صراحت و روشنی و دور از ابهام و ناگویایی عبارت است .وی در شرح جزئیات مطالب و حالات مختلف اطوار نفسانی افرادی که در حکایات و در قصص می آورد یا در شرح مشکلات و مسائل عرفانی با سادگی تمام چنانچه درخور فهم خواننده آید و در ایضاح مطالب گوناگون که پیش می گیرد . با توسل به تمثیلات و قصص و استناده به امثال و حکم متداول در عصر خود ، مهارت خاصی دارد . وسعت اطلاع او نتنها در دانشهای گوناگون شرعی بلکه در همه مسائل ادبی و معضلات عرفانی و فرهنگ عمومی اسلامی حیرت انگیز است . کلام گیرنده وی که دنباله سخنان شاعران خراسان و در بنا و اساس تحت تأثیر آنان است ، شیرینی و زیبایی و جلای خاصی دارد و در درجه ای از دلچسبی و دل انگیز است که عارف و عامی و پیر و جوان را با هر عقیدت و نظری که باشند به خود مشغول می سازد .
شاید مهمترین علت نفوذ مولوی در هر طبقه و پیروان هر شیوه و مسلکی آن باشد ، که وی در فوق مسائل دینی و عرفانی شاعر است . شاعری حساس و جهان بین ، شاعری که با دلهای پاک و درون های صافی کار دارد و عشقی سوزنده و حاد سلسله جنبان او در همه احوال و اطوار است . او چنان که خود می گفت با هفتاد و سه مذهب یکی بود و سختگیری و تعصب را خاصی و نوعی از ناپختگی می شمرد و خود برتر و بالا تر از همه اعتقادات قرار داشت .
مضامین حوضه عاطفی مولانا چه در مثنوی و چه در غزلیات شمس برگرفته از تجلیات عاطفی و سایه ای از من اوست که خود نموداری است از سعه وجودی او و گسترشی که در عرصه فرهنگ و شناخت هستی دارد .
عواطف برخی از شاعران ، مثلاً شاعران درباره از من محدود و حقیری سرچشمه می گیرد و عواطف شاعران بزرگ از من متعالی . اما آفاق عاطفی مولانا جلال الدین به گستردگی ازل تا ابد و اقالیم اندیشه او به فراخانی هستی است و امور جزئی در شعرش کمترین انعکاسی ندارد . جهان بینی او پوینده و نسبت به هستی و جلوه های آن روشن است از این رو « تنوع در عین وحدت » را در سراسر جلوه های عاطفی شعر او می توان دید . مولانا در یک سوی وجود ، جان جهان را میبیند و در سوی دیگر جهان را . در فاصله میان جهان و جان جهان است که انسان حضور خود را در کاینات تجربه می کند .
دامنه تخیل مولانا و آفاق بینش او چندان گسترده است که ازل و ابد را به هم می پیوندد و تصویری به وسعت هستی می آفریند . بعضی از تصاویر شعری او ممتازند و سراینده را نمی شناسانند .
مولانا زیبایی را در عظمت و بی کرانگی می جوید . عناصر سازنده تصاویر ممتاز شعری او مفاهیمی هستند از قبیل مرگ و زندگی و رستاخیز و ازل و ابد و عشق و دریا و کوه . صور خیال در اندیشه ناب عرفانی مولانا جای خود را باز کرده است و در خدمت الفاظ مثنوی معنوی در آمده است .
صنایع بدیعی و بیان را در اجزای وجودی اشعارش به کار گرفته است و با مدد جستن از آیات و احادیث قرآنی بر اعجاز سخنی خویش افزوده است که در این مقاله سعی بر این است که سر خیال در جلد سوم مثنوی درباره بدیع که شامل صنایع لفظی و معنوی می باشد مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد و از زیبایی کلام سخن انگیز مولانا ، سر تعظیم فرود آوریم و در پایان دیباچه متذکر می شوم که کتب مورد استناد آرایه های ادبی کتاب مثنوی معنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی براساس نسخه تصحیح شده رنیولد نیکلسون می باشد .
باسمه تعالی
نگاهی به بدیع در دفتر سوم مثنوی
1- صنایع لفظی انواع جناس و واج آرایی
3- قوتت از قوت حق می زهد نه از عروقی کز حرارت می جهد
قوتت = نیرو و توان قوت = ارده و فرمان خدا
5- سقف گردون کار چین دایم بود نه از طناب و استنی قائم بود
دایم و قائم = جناس ناقص اختلافی
9- چونکه موصفی به اوصاف جلیل زآتش امراض بگذرد چون خلیل
جلیل و خلیل = جناس ناقص اختلافی
10- گردد آتش بر تو هم برد و سلام ای عناصر مر فراجت را غلام
سلام و غلام = جناس ناقص اختلافی
19- این گهی بخشد که اجلالی شوی وز دغا و از دغل خالی شوی
دغا و دغل = جناس ناقص اشتقاقی
24- چون گیاهش خورد حیوان گشت زفت گشت حیوان لقمه انسان و رفت
زفت و رفت = جناس ناقص اختلافی