حریم فایل
دانلود کتاب، جزوه، تحقیق | مرجع دانشجوییحریم فایل
دانلود کتاب، جزوه، تحقیق | مرجع دانشجوییتحقیق درباره. انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 12
انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه
الحمد الله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة مولانا امیرالمؤمنین علی علیه السلام
«قیمه کل امری ما یحسنه»
«وانا لامرأ الکلام وفینا نشبت عروقه وعلینا تهدلت غصونه »
معجزات سفرای الهی بر دو قسم است: قولی وفعلی. معجزات فعلی تصرف درکائنات به قوت ولایت تکوینی باذن الله تعالی است. از آن جمله است واقعه شجره قاصعه در نهج البلاغه که درخت به امر رسول الله از جای خود کنده شد و مانند مرغی بال زنان به سوی پیغمبر اکرم شتافت.
قلع درب قلعه خیبر به دست ید الله امیر(علیه السلام) که خود فرمود: «و الله ما قلعت باب خیبروقدفت به اربعین ذراعاً لم تحس به اعضائی بقوة جسدیه ولا حرکه غذائیه ولکن ایدت بقوه ملکوتیه ونفس بنورها مضیئه» در عداد معجزه فعلی است.
معجزات قولی، علوم ومعارف است که به تعبیر امیر(علیه السلام) در خطبه اشباح نهج البلاغه از ملائکه اهل امانت وحی از حظائز قدس ملکوت بر مرسلین نازل شده است.
معجزات فعلی، موقت، وبعد از وقوع، عنوان تاریخی دارند بخلاف قولی که با محسوسات آشنایند، واین خواص را گوهر شناسند.به قول خواجه در شرح اشارات: «الخواص للقولیة اطوع و العوام للفعلیة»
در سلسله معجزات قولی،قرآن مجید است که صورت کتیبه خاتم(صلی الله علیه واله) است، و معارف صادر از اهل بیت عصمت و وحی چون نهج البلاغه و زبور وانجیل آل محمد(صلی الله علیه واله) صحیفه سجادیه وجوامع روایی، تالی آن. آری تنها معجزه فعلی باقی پیغمبر قبله مدینه طیبه است که بدون اعمال قواعد وآلات نجومی آن را در غایت استوار تعیین فرمود وبه سوی کعبه ایستاد وفرمود:
«محرابی علی المیزاب»
اگر کسی با نظر تحقیق وانصاف در معارف اهل بیت وحی تدبیر کند اعتراف می کند که این همه معارف از مدرسه ومعلم ندیده، جز از نفوس مؤید به روح القدس نتواند بود، و خود آنها بهترین حجت بودن آنان است که: «الدلیل دلیل لنفسه». نهج البلاغه نمونه ای بارز از این کالای پر بهای بازار معارف است.
ادعیه ماثوره ومناجات ها، هر یک مقامی از مقامات انشائی وعلمی آن بزرگان است.لطائف ذوقی و دقائق شهودی که در اینها نهفته است در روایات نیست که در اینها مخاطب مردمند وبا آن به فراخور فهمشان سخن می گفتند، و درآنها با جمال وجلال مطلق بخلوت راز ونیاز می نشستند
تحقیق در مورد دیدگاه امام در مورد زنان
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .docx ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 22 صفحه
قسمتی از متن .docx :
مقدمه
در طول تاریخ افراد زیادی در مورد حقوق زنان سخن گفته اند، اما سخن و رفتارشان باهم یکسان نبوده است، اما حضرت امام خمینی(ره) یکی از افرادی است که حرف و سخنش با عمل و کردارش در رابطه با زنان یکسان بوده است.ما به مناسبت 14 خرداد ماه سالروز رحلت حضرت امام خمینی(ره) به بیان مطالبی در خصوص نظرات امام در مورد بانوان می پردازیم.
زن و مرد دارای یک حقیقت وجودی هستند.
در دین مقدس اسلام که از جانب خدای متعال بر پیامبر اکرم(ص) نازل شده است: بیان شده است که زن و مرد با یک حقیقت وجودی آفریده شده اند و هر دوی آنها از یک حقیقت سر چشمه گرفته اند و قرآن کریم به طور کلی تفاوتهای بین زن و مرد را به طور کلی نفی می کند. همان کسی که در مرحله آفرینش از یک حقیقت سخن می گوید، در مرحله عمل و تکلیف نیز از هر دوی آنها به عنوان انسان یاد می کند. و می فرماید: ان اکرمکم عندا.. اتقاکم(1)
حضرت امام خمینی(ره) نیز بر این نکته تاکید دارد: و می فرماید: از نظر حقوق انسانی تفاوتی بین زن و مرد نیست، زیرا که هر دو انسان هستند، زن حق دخالت در سرنوشت خویش را همانند مرد دارد. بله در بعضی موارد تفاوت هایی بین زن و مرد وجود دارد که به حیثیت انسانی آنها ارتباط ندارد.(2)
مادر موجودی بی همتا
یکی دیگر از مسایلی که بسیار مورد توجه حضرت امام(ره) بوده است، نقش والای زنان به عنوان مادر بوده است.در این مورد می فرماید: شما خانم ها شرف مادری دارید که در این شرف از مردها جلو هستید، و مسئولیت تربیت بچه را در دامن خودتان دارید، اول مدرسه ای که بچه دارد، دامان مادر است، مادر خوب بچه خوب تربیت می کند و خدای نخواسته اگر مادر منحرف باشد، بچه از همان دامن مادر منحرف بیرون می آید و چون بچه ها آن علاقه ای که به مادر دارند به هیچ کس ندارند و در دامن مادر هستند با تمام چیزهایی که دارند، آرزوهایی که دارند خلاصه می شود در مادر و همه چیز را در ما در می بینند حرف مادر، خلق مادر، عمل مادر، در بچه ها اثر دارد.(3)
حضور در سازندگی
یکی دیگر از صحنه های حضور زنان بعد از جنگ تحمیلی، سازندگی ویرانه های شهرهای مورد حمله بوده است.
حضرت امام(ره) در این مورد بیان داشته است:
“همه ملت ایران، چه بانوان و چه مردان باید این خرابه ای که برای ما گذاشته اند، بسازند، با دست مرد تنها درست نمی شود. مرد و زن باید این خرابه را بسازند.”(4)
مشارکت سیاسی
بانوان ایرانی به برکت انقلاب اسلامی و راهنمایی های حضرت امام(ره) از بینش سیاسی خاصی بهره مند شدند:
- بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در این مورد بیان کرده است:
زن باید در سرنوشت خودش دخالت داشته باشد، زنها در جمهوری اسلامی باید رای بدهند همان طوری که مردان حق رای دارند، زنها هم حق رای دارند.(5)
بینش امام خمینی در ارتباط با زن در عرفان اسلامی و ابن عربی
عرفا مسئله وجود زن را از دیدگاه دیگری مورد بحث قرار داده و سعی کرده‌اندمقام و موقعیت زن را از یک دیدگاه وجودی و الهی تبیین کنند. ذکورت و انوثت، یامرد و زن بودن می‌باید معلل به علل حقیقی وجودی باشد و مادام که ما این مسئله رااز یک دیدگاه وجودی الهی تبیین و تعلیل نکرده باشیم نمی‌توانیم گفت که ما به رازآفرینش زن پی برده‌ایم در حالی که می‌بینیم متفکران دیگر، غالباً مسئله را از یک‌دیدگاه سطحی و ظاهری مورد تحلیل و بررسی قرار داده‌اند، نظر عرفا، خاصه‌عرفای کامل مکمل درباره شأن و مقام وجودی زن چیزی دیگر بوده است. که ما دراینجا به بیان برخی از اقوال آنان در این خصوص می‌پردازیم. در این جا نظر ابن عربی‌که یکی از عرفای نامی است را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
یکی ا ز مسائلی که ابن عربی در کتاب فصوص الحکم مطرح می‌سازد مقام زن ومرتبه او در نظام وجود است و جالب این که ابن عربی این مسأله را در یکی ازمهمترین فصولی که به مقام محمدی اختصاص داده مطرح می‌سازد. شایسته ذکراست که ابن عربی در این کتاب درباره بیست و هفت پیامبری که نام آنها در قرآن ذکرشده است، بحث می‌کند و در هر فصی از فصوص این کتاب با اشاره به آیات وروایاتی که درباره پیامبری وارد شده است به بحث درباره مقام و مرتبه آن پیامبر ومنزلت او در مدارج معرفت و قرب الهی می‌پردازد. در آخرین فص از فصوص این‌کتاب که در حقیقت خاتم فصوص است ابن عربی به مسئله مقام زن و محبت او، سهم‌او در معرفت الهی، اشاره می‌کند و آن را از اختصاصات مقام محمدی که کمال مرتبه‌نبوت است می‌داند بحث درباره مقام و شان الهی زنان بخش اعظم فص محمدی راشامل می‌شود.
تمامی بحث ابن عربی درباره این حدیث نبوی است که جُبِّب‌َ اِلی‌َّ مِن‌ْ دُنیاکَم‌ثَلاث‌ٌ، النِشاءُ وَ الطیب‌ُ و جُعِلَت‌ْ قُرّة‌ُ عَینی فِی الصَلوة‌ِ؛ یعنی خداوند از این دنیای‌شما محبت سه چیز را در دل من قرار داده است، زنان، عطر و نماز و نور دیده وآرامش دل را در نماز قرار داده است. ابن عربی سعی می‌کند با بحث درباره این‌حدیث مقام ممتاز حضرت رسول (ص) را در میان پیامبران الهی مشخص سازد و ازاین رهگذر دو مسأله محبت و معرفت الهی را که این حدیث بر آن دلالت می‌کند وکمال نوع انسان در آن نهفته است و کمال آن در مرتبه حقیقت محمدیه به ظهوررسیده است گوشزد نماید.
به نظر ابن عربی ازا بن حیث محبت زن در وجود مرد سرشته شده است که زن‌جزئی از حقیقت مرد است و این شوق متقابل مرد به زن نمودار شوق اصل به فرع وفرع به اصل خویش است.
بشنوازنی چون حکایت می‌کندو از جدائیها شکایت می‌کند
کزنیستان تا مرا ببریده اندازنفیرم مرد و زن نالیده‌اند
هرکسی کود و رماند از اصل خویش‌بازجوید روزگار وصل خویش
پس هر اصلی طالب فرع و هر کلی مشتاق به جزء است و در واقع محبت زنان‌فرعی است از یک اصل وجودی و محبت کلی که در همه کائنات سریان دارد و آن‌حب الهی یا حب حق به خلق است که اصل وجود و ایجاد است و اگر این حب‌وجودی در میان نبود از عالم و آدم خبری نبود. چنانکه در حدیث آمده است که‌کُنْت‌ُ کَنْزاً مَخْفیاً فَاَحْبَیْت‌ُ اَن‌ْ اُعْرَف‌ٌ فَخَلَقْت‌ُ الْخَلْق‌َ لِکَی‌ْ اُعْرَف‌ْ
تحقیق درباره. انتخابات از دیدگاه امام خمینی
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 9
انتخابات از دیدگاه امام خمینی انقلاب اسلامی ایران یکی از کم نظیرترین انقلابهای دنیا است که بدون حمایت آشکار یا پنهان قدرتهای بزرگ وعلی رغم عناد شدید استکبار جهانی ، با بالاترین حمایت از طرف توده های مردم در لبیک به دعوت رهبر کبیر انقلاب به پیروزی رسید .اتکال به عنایت خداوند و اتکا به توده های مسلمان و مومن یکی از بارزترین صفات امام خمینی(ره) در رهبری این انقلاب بزرگ بود .امام خمینی (ره) برخلاف تفسیر و تعبیر عده ای هیچگاه از روی مصلحت اندیشی اقدامی برخلاف باور و ایمان خود انجام نمی داد .اطلاعیه ها و اعلامیه های قبل از پیروزی نهضت آن مرد بزرگ تاریخ حاضر، مملو از تأکید و توجه به حضور مردم ، رأی مردم ونظر مردم است .هنوز صدای ملکوتی آن عزیز سفر کرده در اولین ساعات ورودش به میهن و در گلزار شهیدان بخون خفتۀ انقلاب اسلامی بگوش می رسد که فریاد می زد (( من دولت تعیین می کنم ،من به پشتوانۀ این ملت دولت تعیین می کنم ...،من به واسطۀ اینکه ملت مرا قبول دارد ،دولت تعیین می کنم ... )) حضرت امام با آن همه ایمان و استواری که به معنای تمام کلمه همچو جبل راسخ و از کوه هم استوارتر بود قدرت خویش را بواسطه این می داند که مردم او را قبول دارند .حضور مردم و رأی مردم یکی از واژه هایی است که مکرر و از عمق جان از زبان آن رجل الهی شنیده می شد.ملتی که از خرداد 42 تا بهمن 57 برای پیروزی انقلاب اسلامی سختیها کشید و زندانها، شکنجه ها ، اسارتها، شهادتها و .... دید در اولین ماههای جشن پیروزی انقلاب باید به پای صندوقهای رأی حاضر شوند که جمهوری اسلامی را می خواهند یا نه؟ رأی آری یا خیر به جمهوری اسلامی ؟! مگر درودیوار شهرها و روستاهای کشور ناظر بر شعار این ملت به تبعیت از رهبر عظیم الشأن حضرت امام (ره) نبود که یکپارچه فریاد می زدنند آزادی ، استقلال ، جمهوری اسلامی ؟آری چنین بود و در راه این شعار خونها ریخته شد و خون دلها خورده شد ، اما از آنجائیکه معمار بزرگ انقلاب در پی ریزی این حکومت الهی بفکر استحکام آن بود بار دیگر نظر ملت را در یک رأی گیری در حساسترین شرایط انقلاب به جهانیان نشان داد وعهد مجددی از مردم برای حمایت و پشتیبانی از نظام نوپای جمهوری اسلامی گرفت .پس از تأیید جمهوری اسلامی توسط بیش از 98% ملت ،انتخابات تعیین خبرگان برای تدوین قانون اساسی و پس از تدوین ،اخذ رأی بمنظور پذیرش یا رد قانون اساسی و.....بنا به فرمودۀ حضرت ,آیت ا... کروبی ،حضرت امام و یاران باوفایش بنحوی بنای جمهوری اسلامی را نهادند که این نظام همیشه و در همۀ مراحل به نظر وتأیید مردم نیازمند است .بر همین اساس امام خمینی (ره) حساسیت خاصی به حضور مردم در همۀ انتخاباتها داشت تا جایی که بعنوان یک سفارش برای زمان خویش و پس از آن به ملت می فرماید :(( وصیت من به ملت شریف آن است که در تمام انتخابات ،چه انتخاب رئیس جمهور و چه نمایندگان مجلس شورای اسلامی و چه انتخابات خبرگان ... در صحنه باشند .)) ایشان استقلال ،آزادی ،پیشرفت در امور وعدم وابستگی به شرق یا غرب را منوط به حضور همۀ مردم در صحنه های مختلف اجتماع بخصوص در انتخاباتهای مختلف که علیترین نوع حضور و تصمیم گیری مردم در سرنوشت خویش است می داند و می گوید :(( مردم اگر اسلام را ،استقلال و آزادی را ، نبودن تحت اسارت شرق و غرب را می خواهند ، همه در انتخابات شرکت کنند .))امام خمینی بعنوان یک رهبر الهی بزرگ با عنایت به سنت و سیرۀ پیامبر عظیم الشأن (ص) و ائمه اطهار (ع) به حضور مردم در تعیین سرنوشت خویش توجه ویژه و خاصی داشت و پس از توکل بر خداوند ،بزرگترین تکیه گاه انقلاب را مردم می دانستند لذا خطاب به ملت جهت حضور جدی در پای صندوقهای رأی می فرماید : ( همۀ شما،همۀ ما ،زن ومرد،هر مکلف همان طور که باید نماز بخواند ، همان طور باید سرنوشت خودش را تعیین کند .))و روزهای برگزاری انتخابات را روز تعیین سرنوشت اعلام می نماید .قرآن مجید تحول ودگرگونی و اصلاح امور جامعه را بجز از طریق تحول و دگرگونی افراد جامعه ،ممکن نمی داند زیرا خداوند سرنوشت قومی را تغییر نمی دهد مگر آن قوم خود در اصلاح امور خود بکوشند و به تبعیت از احکام پیامبران الهی در جامعۀ خویش با قیام و حضور در صحنه اجتماع تحول ایجاد نمایند .از دیدگاه امام (ره) روز انتخابات روز تعیین سرنوشت است : (عزیزان من که امید نهضت اسلامی به شماست !در روز تعیین سرنوشت کشور بپاخیزید و به صندوقها هجوم آورید و آرای خود را در آنها بریزید .))روز سرنوشت ، بپا خواستن ، هجوم آوردن ،همۀ این عبارات بمعنی حضور با شور و شوق و نشاط و از سر عشق و ایمان به نظام است به بیان دیگر امام (ره) می فرماید همیشه با عشق و علاقه حامی نظام و انقلاب باشید و با حضور در صحنه انتخابات از آن دفاع و محافظت نمائید .از دیدگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی ملت هیچ عذر و بهانه ای برای گوشه گیری و عدم دخالت در سرنوشت خویش را ندارند واصولاً ملتی که نسبت به سرنوشت خویش بی تفاوت باشد و درعین اینکه زمینه و شرایط برای تعیین سرنوشت برایش مهیا است گوشه گیری در پیش گیرد و اجازه دهد دیگران برای او تعیین سرنوشت نمایند ،ملت زنده ای نخواهد بود .امام (ره) انتخابات را مال همۀ مردم می داند و می فرماید (( انتخابات در انحصار هیچ کس نیست ،نه در انحصار روحانیت است ،نه در انحصار احزاب است ، نه در انحصار گروه ها، انتخابات مال همۀ مردم است .))بر همین اساس که انتخابات آزاد حق مردم است امام برای کناره گیری مردم هیچ عذری را پذیرفتنی نمی داند و حضور در انتخابات را یک تکلیف تلقی نموده ،می فرماید: (( این تکلیف آقایان است که راجع به مسائل اسلامی که پیش می آید ،چه وکیل بخواهید تعیین بکنید و چه –عرض بکنم که – رئیس جمهور بخواهید تعیین بکنید ،باید در صحنه باشید ،عذری ندارید که بروید و کنار بنشینید .))حضرت امام (ره) تمام حساسیتی که نسبت به انتخابات ،انقلاب و ... دارند برای پیاده کردن احکام نورانی اسلام و حفظ اسلام می دانند یکی از راهکارهای حفظ نظام اسلامی و شرایطی که بدور از حکومت و سلطۀ طاغوت
تحقیق در مورد عدالت از دیدگاه مولای متقیان
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 17 صفحه
قسمتی از متن .doc :
عدالت از دیدگاه مولای متقیان
پایه ی سوم ایمان عدالت است که خود نیزبرچهار پایه استوار است. امام علیه السلام در مورد پایه های عدل اینگونه می فرمایند :
«والعدل منها علی اربع شعب : علی خائص الفهم وغور العلم وزهرة الحکم ورساخة الحلم فمن فهم علم غور العلم ومن علم غور العلم صدر عن شرائح الحکم ومن حلم لم یفرط فی امره وعاش فی الناس حمیدا »
قبل از ترجمه ، بهتر است با معانی بعضی از کلمات این قسمت ، بیشتر آشنا شویم :
غائص: غاص فی الماءای غطس ونزل فیه فهو غائص فهو فی المعانی ای بلغ غایتها القصوی1
غور: غار الماء ای ذهب فی الارض فهو غائر ، غورا فی الامر ای دقق النظر فیه 2
زهرة: زهر السراج ای تلألأواضاء، الزهرة :الحسن والرونق والبیاض والجمیل3
رساخة: رسخ ای ثبت فی موضعه ، ارسخه : اثبته 4
در ترجمه ی این قسمت باید توجه داشت که عباراتی مثل «غائص الفهم »و«غورالعلم » از باب اضافه شدن صفت به موصوف است.5
ترجمه :
وعدل نیز برچهار پایه برقرار است : فکری ژرف اندیش ، دانشی عمیق وبه حقیقت رسیده ، نیکوداوری کردن واستوار بودن درشکیبائی . پس کسی که درست اندیشید ، به ژرفای دانش رسید وآن کس که به حقیقت دانش رسید ، از چشمه زلال شریعت نوشید وکسی که شکیبا شد ، درکارش زیاده روی نکرده ، با نیکنامی درمیان مردم ، زندگی خواهد کرد .6
با توجه به این قسمت ،خواهیم فهمید که جهت پایه های یقین ، دراینجا هم نوعی سلسله بندی را پیش رو داریم . به این ترتیب که فکر ژرف اندیش ودرک عمیق ، انسان را به دریای علم وعمق آن می رساند ورسیدن به عمق این دریا ، باعث دستیابی به احکام شریعت می گردد ولی درظاهر ، قسمت چهارم یعنی استواری حلم ، ربطی به سه قسمت قبلی ندارد که البته در صفحات بعدی رابطه ی حلم را با سه پایه ی دیگر بررسی خواهیم نمود انشاءا....
رابطه ی علم وفهم:
در ابتدا باید رابطه ی علم با فهم را دریافت . اینکه چرا فهم عمیق باعث علم ژرف می شود .
همانطور که درکتب لغت نوشته شده است ، فهم امر یعنی دانستن ، شناختن وادراک آن ، فهم یک امر دریچه ای است به سوی عالم شدن به آن . یعنی فهم رابطه ای ناگسستنی ولازم با علم دارد «العلم بالفهم»7 اگر فهم نباشد کسی عالم نخواهد شد
ما افاد العلم من لم یفهم8
تحقیق در مورد عدالت از دیدگاه مولای متقیان
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 17 صفحه
قسمتی از متن .doc :
عدالت از دیدگاه مولای متقیان
پایه ی سوم ایمان عدالت است که خود نیزبرچهار پایه استوار است. امام علیه السلام در مورد پایه های عدل اینگونه می فرمایند :
«والعدل منها علی اربع شعب : علی خائص الفهم وغور العلم وزهرة الحکم ورساخة الحلم فمن فهم علم غور العلم ومن علم غور العلم صدر عن شرائح الحکم ومن حلم لم یفرط فی امره وعاش فی الناس حمیدا »
قبل از ترجمه ، بهتر است با معانی بعضی از کلمات این قسمت ، بیشتر آشنا شویم :
غائص: غاص فی الماءای غطس ونزل فیه فهو غائص فهو فی المعانی ای بلغ غایتها القصوی1
غور: غار الماء ای ذهب فی الارض فهو غائر ، غورا فی الامر ای دقق النظر فیه 2
زهرة: زهر السراج ای تلألأواضاء، الزهرة :الحسن والرونق والبیاض والجمیل3
رساخة: رسخ ای ثبت فی موضعه ، ارسخه : اثبته 4
در ترجمه ی این قسمت باید توجه داشت که عباراتی مثل «غائص الفهم »و«غورالعلم » از باب اضافه شدن صفت به موصوف است.5
ترجمه :
وعدل نیز برچهار پایه برقرار است : فکری ژرف اندیش ، دانشی عمیق وبه حقیقت رسیده ، نیکوداوری کردن واستوار بودن درشکیبائی . پس کسی که درست اندیشید ، به ژرفای دانش رسید وآن کس که به حقیقت دانش رسید ، از چشمه زلال شریعت نوشید وکسی که شکیبا شد ، درکارش زیاده روی نکرده ، با نیکنامی درمیان مردم ، زندگی خواهد کرد .6
با توجه به این قسمت ،خواهیم فهمید که جهت پایه های یقین ، دراینجا هم نوعی سلسله بندی را پیش رو داریم . به این ترتیب که فکر ژرف اندیش ودرک عمیق ، انسان را به دریای علم وعمق آن می رساند ورسیدن به عمق این دریا ، باعث دستیابی به احکام شریعت می گردد ولی درظاهر ، قسمت چهارم یعنی استواری حلم ، ربطی به سه قسمت قبلی ندارد که البته در صفحات بعدی رابطه ی حلم را با سه پایه ی دیگر بررسی خواهیم نمود انشاءا....
رابطه ی علم وفهم:
در ابتدا باید رابطه ی علم با فهم را دریافت . اینکه چرا فهم عمیق باعث علم ژرف می شود .
همانطور که درکتب لغت نوشته شده است ، فهم امر یعنی دانستن ، شناختن وادراک آن ، فهم یک امر دریچه ای است به سوی عالم شدن به آن . یعنی فهم رابطه ای ناگسستنی ولازم با علم دارد «العلم بالفهم»7 اگر فهم نباشد کسی عالم نخواهد شد
ما افاد العلم من لم یفهم8