تحقیق درمورد برسی راههای مؤثر بر میزان افزایش رغبت و علاقه جهت مطالعه و تحقیق در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی با فرمتword

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 66

فصل اول

کلیات

مقدمه:

ایجاد علاقه به مطالعه و تحقیق و تشویق آن مدت زمان طولانی است که در سر لوحه برنامه های توسعه و پیشرفت کتاب قرار گرفته است. اگر چه دانستن آمار بی سوادان دنیا آسان است اما اطلاعاتی مناسب از بزرگسالان با سوادی است که دست به مطالعه کتاب، مجله، روزنامه نمی توانند و از تعداد شاگردان مدارسی که غیر از کتابهای درسی مطالب دیگری نمی خوانند در دست نیست، چرا که خواندن و مطالعه به یک نوع ختم نمی شود بلکه دارای انواع زیادی است که از طرفی عادت به مطالعه با در نظر گرفتن گروه سنی، سطح آموزشی و زمینه های فرهنگی و اجتماعی بسیار متفاوت است( استیگر، ترجمه شکوفی 1377)

در دنیای امروز متغیر قرن بیستم که در هر لحظه در زمینه های متفاوت علمی، هنری، سیاسی، اقتصادی و… یک اتفاق تازه ای پدید می آید اهمیت و ضرورت مطالعه نمودار می شود در این عرصه پر ماجرا انسانها هستند که رقابت می کنند. کتاب و مطالعه و تحقیق در جهان کنونی دیگر کار افراد ویژه ای نیست، حجم اطلاعات و مطالب در شاخه های علمی مختلف به گونه ای است که حتی برای رفع کوچکترین نیاز فردی و یا شغلی باید مقدار زیادی وقت صرف نمود امروزه به اثبات رسیده است کسی که سخن گفتن فرا گرفته باشد به مشکلات نا محدودی فائق آمده که قدرت بزرگترین رایانه های ساخت بشر را پشت سر نهاده است.

بهبود کیفیت خواندن و تحقیق مانند سایر توانائیهای آموختنی امری است که از راه تمرین و ممارست حاصل شود(طوسی 1371)

فرا گرفتن به کمال، مستلزم احراز عادت های تازه ای چه در نحوه اندیشه و چه در شیوه های عمل می باشد. امروزه بهبود اوضاع مطالعه و افزایش سرعت خواندن و درک مطلب یکی از اقدامات مهم آموزش به حساب می آید. تحقیقات مربوط به مطالعه و تحقیق که تقریباً شاخه جدیدی از علم می باشد کلیه رمزهایی را از این امر فراهم آورده است که هم برای فرد و هم برای جامعه مفید است. سه عامل لازمه و توفیق در فرا گرفتن است: 1- شایستگی که گاه به عنوان هوش و استعداد از آن یاد می شود.2- علاقه به مطالعه که معمولاً بر اساس ادراک صحیح از اهداف و مقاصد آینده پدید می آید.3- شیوه های مطالعه. ( اوتیس و موریس ترجمه آل رسول 1363)

بیان مسئله

در این پژوهش علاقه به مطالعه و تحقیق به عنوان یک موضوع و مسأله اجتماعی در میان جامعه،‌خصوصاً منتشر دانشجو مورد بررسی قرار می گیرد مطالعه به مثابه آئینه فرهنگ یک جامعه است به این معنا که مطالعه و تحقیق نمودن و اهمیت آن تا حد زیادی معرف فرهنگ آن جامعه است. مطالعه یک امر اکتسابی است که افراد از طریق مختلف و بر حسب شرایط و محیط اجتماعی و سیاسی خود سبک می کنند متأسفانه در کشور ما حتی در مراکز علمی و آموزشگاهی این مسأله از توجهات لازم و کافی برخوردار نیست (استیگر ترجمه شکوهی 1377)

در جهان متمدن همه کودکان به آموزشگاه می روند و برخی از آنها به دانشگاه راه می یابند و عده بسیاری که به آموزش رسمی ادامه نمی دهند با گوش دادن به برنامه های رادیویی و خاندن روزنامه و مجلات مورد علاقه خود به نحوی به مطالعه می پردازند. هر طرح کلی ناچار باید فشرده و تا اندازه ای گزیده و چکیده باشد از بررسی کامل فعالیتهای مربوط – مطالعه به یک کتاب بزرگی پیرامون روانشناسی انسانی نیاز دارد تا که پیرامون انسان و طبیعت او به بررسی و پژوهش بپردازد ( میس ترجمه فرهمند پور 1368)

پژوهشگر بر مبنای پژوهشها و تحقیقات انجام شود و منابع موجود در این رابطه مشتاق گشته که تحقیق در این زمینه در بین دانشجویان پسر و دختر رشته مدیریت و برنامه ریزی دانشگاه آزاد اسلامی ( واحد رودهن) انجام دهد تا نقش عوامل مختلف و چتر فلسفی حاکم بر جامعه در این رابطه مشخص و معین نماید.

ضرورت و اهمیت تحقیق

انسان در پی آن است که تا سطح زندگی خود را حفظ و بهبود بخشد. خواست انسان تنها آن نیست که با فرزندان خود زندگی جاودانه کند. بلکه او می خواهد زندگی فرزندانش بهتر از زندگی خود او باشد، دانشجو می خواهد مطالعاتش در خدمت این سطح عالیتر زندگی می باشد و در لذت بردن از زندگی او را کمک کند( میس، ترجمه فرهمند پور 1368)

ضرورت و اهمیتی که تحقیقات در هر زمینه ای دارند بیانگر آن است که می تواند مسأله و مشکلات را هر چه بهتر شناسایی و راهکارهائی برای نشر و توسعه آنها ارائه داد. از آنجا که مطالعه و علاقه به آن نمایانگر فرهنگ و تمدن جامعه و دولت است لذا در این پژوهش تلا ش می شود که با بهره گیری از تمامی امکانات و ابزار مناسب و با استفاده از منابع و کتب علنی مختلف سعی در روشن نمودن مسأله مورد تحقیق نمود تا مسبب حرکتی جهت دار به سوی رشد و پویایی در قشر محصل خصوصاً اقشار دانشجو گردد.

اهداف تحقیق

هدف کلی بررسی راههای مؤثر بر میزان افزایش رغبت و علاقه جهت مطالعه و تحقیق در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی ( واحد رودهن)

اهداف جزئی

تعیین میزان رغبت و علاقه دختران و پسران دانشجو به مطالعه و تحقیق.

تشخص نمودن عوامل مثبت و منفی در میزان رغبت و علاقه دانشجویان نسبت به مطالعه و تحقیق

اولویت بندی و درجه بندی عوامل آموزش در تعیین میزان رغبت و علاقه دانشجویان به امر مطالعه و تحقیق

شناخت روشهای آموزشی که موجب رغبت و علاقه دانشجویان به مطالعه و تحقیق می گردد.

فرضیه های تحقیق

جامعه نقش مهمی در میزان رغبتو علاقه دانشجویان به مطالعه دارد.

نقش طبقه بندی اجتماعی دانشجویان در میزان رغبت و علاقه آنها به مطالعه و تحقیق مؤثر است.

3-خانواده از عوامل مهم در ایجاد میزان رغبت و علاقه دانشجویان به مطالعه و تحقیق می شود.

تحقیق تجزیه کیفی مواد آلی به روش ذوب قلیایی جهت تشخیص ازت

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 10

تجزیه کیفی مواد آلی به روش ذوب قلیایی جهت تشخیص ازت، گوگرد و هالوژنها :

برای تشخیص این عناصر در ترکیبات آلی ابتدا باید آنها را به ترکیبات معدنی یونیزه تبدیل کرد سپس شناسایی نمود. این تبدیل ممکن است به روشهای مختلف صورت گیرد ولی بهترین روش ذوب ترکیبات با فلز سدیم است. در این روش سیانید سدیم (NaCN)، سولفید سدیم (Na2S) و هالید سدیم (NaX) تشکیل میشود که به آسانی قابل تشخیص هستند.

ترکیب آلی (1)

معمولا سدیم به مقدار اضافی به کار برده میشود. در غیر اینصورت اگر گوگرد و نیتروژن هردو وجود داشته باشند، احتمالا تیوسیانات سدیم (NaSCN) تشکیل میشود. در این صورت در تشخیص نیتروژن به جای آبی پروس رنگ قرمز مشاهده میشود زیرا بجای یون (CN-)، یون (SCN-) خواهیم داشت. اما با سدیم اضافی تیوسیانات تشکیل شده تجزیه میشود و جواب درست به دست می آید.

به مخلوط حاصل آب اضافه کرده مخلوط قلیایی را صاف نموده و سپس به آن (FeSO4) اضافه کنید در این صورت فروسیانید سدیم تشکیل میشود.

وقتی محلولهای قلیایی نمکهای فروی بالا جوشانده میشود بر اثر اکسیژن هوا کمی یون فریک تشکیل میشود. (بر اثر سولفوریک اسید رقیق هیدروکسیدهای فرو و فریک تشکیل شده حل میشوند) فروسیانیدها با نمک فریک تشکیل فروسیانید فریک (آبی پروس) میدهند.

برای اسیدی کردن محیط نباید از (HCl) استفاده کرد زیرا به علت تشکیل (FeCl6) رنگ زرد در محیط ایجاد میشود و به جای آبی پروس رنگ سبز ظاهر میشود. به همین دلیل کلرید فریک نیز نباید اضافه شود.

همانطوری که قبلا ذکر شده است بر اثر اکسیداسیون به وسیله هوا در محیطهای قلیایی گرم به مقدار کافی یونهای فریک تشکیل میشود بنابراین نیازی به افزایش یون فریک نیست، افزایش مقدار کمی محلول رقیق فلئورید پتاسیم ممکن است به تشکیل آبی پروس در محلول که به آسانی قابل صاف شدن است کمک نماید (Fe3+ با F- تولید FeF63- میکند که پایدار است و باعث خارج شدن Fe3+ از محیط عمل میشود).

گوگرد به صورت یون سولفید را میتوان به وسیله استات سرب و استیک اسید و یا به و سیله پلمبیت سدیم (محلول قلیایی استات سرب) به صورت رسوب سولفید سرب (PbS) سیاه رنگ تشخیص داد.

برای تشخیص یونهای هالوژن (Cl, Br, I) از اثر محلول نیترات نقره در محیط اسید نیتریکی استفاده میشود در این صورت هالید نقره به صورت رسوب حاصل میشود.

بخش عملی

ذوب قلیایی

(احتیاط: به هنگام کار عینک محافظ فراموش نشود) در یک لوله آزمایش کاملا خشک (حدود 150 در 12 میلیمتر غیر پیرکس) یک تکه سدیم کوچک تمیز به ابعاد تقریبی 4 میلیمتر بیندازید (سدیم را به وسیله کاردک تمیز و خشک بردارید) و لوله را با گیره بگیرید و ته لوله را با شعله کوتاه به ملایمت حرارت دهید تا سدیم در داخل لوله ذوب شده و به صورت دود سفید در آید و بخارات تا ارتفاع حدود 2 سانتی متر بالا رود، سپس لوله را از شعله دور کرده و به آن چند ذره جسم جامد (حدود 20 میلی گرم) یا حدود سه قطره مایع مورد آزمایش (ترجیحا طی چند نوبت) طوری اضافه کنید که مستقیما در ته لوله و بر روی دود سفید سدیم ریخته شود (دقت کنید ممکن است انفجار کوچکی رخ دهد بنابر این این آزمایش را حتما زیر هود و تحت نظر مربی آزمایشگاه انجام دهید) و بعد بتدریج لوله را تا سرخ شدن گرم کنید (احتیاط: موقع حرارت دادن، دهانه لوله را به طرف خود یا فرد دیگری نگیرید) سپس لوله داغ را داخل یک بشر کوچک حاوی 10 میلی لیتر آب مقطر وارد کنید تا بشکند. مخلوط را تا جوش حرارت داده و سپس صاف کنید محلول صاف شده باید زلال و قلیایی باشد. در صورتیکه تیره باشد، احتمالا تجزیه ناقص بوده و ذوب قلیایی باید دوباره تکرار شود.

روش دیگر استفاده از لوله آزمایش پیرکس است. در این روش مطابق بالا عمل کنید اما پس از ذوب قلیایی اجازه دهید لوله سرد شود و سپس 3 الی 4 میلی لیتر متانول به آن اضافه کنید تا سدیم اضافی را تجزیه کند سپس بر روی آن آب مقطر بریزید تا نصف لوله پر شود و برای چند دقیقه به ملایمت بجوشانید. سپس مخلوط را صاف نموده و بر روی محلول آزمایشات زیر را انجام دهید.

شناسایی ازت

حدود 1 میلی لیتر محلول صاف شده را در یک لوله آزمایش ریخته و به آن کمی سولفات فرو اضافه کنید و محلول را به آرامی و همراه با تکان دادن تا نقطه جوش حرارت دهید و سپس بدون سرد نمودن محلول را با اسید سولفوریک رقیق اسیدی کنید. رسوب یا رنگ آبی پروس دلیل بر وجود نیتروژن است. افزودن 1 میلی لیتر محلول 5% فلوئورید پتاسیم برای تشکیل آبی پروس مفید است.

شناسایی گوگرد

الف) استفاده از استات سرب: در حدود 1 میلی لیتر محلول زیر صافی را در یک لوله آزمایش ریخته و با استیک اسید، اسیدی کنید. حال به محلول حاصل چند قطره استات سرب اضافه کنید. ایجاد رسوب سیاه رنگ سولفید سرب دلیل بر وجود گوگرد در ماده آلی است.

ب) استفاده از پلمبیت سدیم: ابتدا محلول پلمبیت سدیم را به این صورت تهیه کنید. به چند قطره محلول استات یا نیترات سرب قطره قطره محلول سود 10% اضافه کنید تا ابتدا رسوب سفید تشکیل شده سپس در زیادی

پرسشنامه برای مدارس جهت شناخت بیشتر دانش آموز

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 12

کودکی که به دنیا می‌آید عالیترین و کاملترین امکانات رشد را داراست . او در بهترین حالت خود آفریده می‌شود. وی آمادگی و ظرفیت آن را دارد که به شایسته‌ترین وجهی پرورده شود و به برترین کمالات دست یابد. کافی است عادی به دنیا بیاید و خانواده‌ای و محیطی مناسب در اختیارش باشد تا ببالد و نشو و نما کند و جای ارجمند خویش را در این جهان بیابد. اما زندگی خانوادگی و محیط بهداشتی و آموزشی و اجتماعی و فرهنگی بسیاری از مردم جهان چنان است که دستیابی به چنین مقصودی را دشوار وگاه امکان‌ناپذیر می‌سازد . مشکلات عاطفی و رفتاری و گاهاٌ یادگیری کودکان نیز که نتیجه اجتنات‌ناپذیر فقر و بیماری و جهل و بدرفتاری و نابسامانیهای خانوادگی و کاستی‌های آموزشی و فرهنگی و اجتماعی است شدیداٌ مانع رشد و بالندگی و وصول آنان به کمالاتی است که در خلقتشان مقدر شده است . متاسفانه اکثر ما مردم به درستی نمی‌دانیم که هرگاه فرزندانمان از امکانات رشد و پرورش صحیح برخوردار باشند چه زندگی ارجمند و متعالی‌ای درانتظارشان است.

ما غالباٌ غافل از آنیم که سعادت و کمال کودکانمان در گرو رشدیافتگی و دانایی و توانایی ما بزرگسالان است. واقعیت زندگی اغلب خانواده‌ها حاکی از آن است که بسیاری از آنان آشنایی کافی در زمینه رشد و پرورش فرزندانشان را ندارند.

فراوانند کودکانی که تحت سرپرستی ناقص یکی از والدین به سر می‌برند و یا نابسامانیهای خانوادگی نظیر مناقشات پدر و مادر یا اعتیاد یک یا هر دو سرپرست خانواده و یا بویژه فقر فرهنگی و تربیتی اولیاء دشواریهای بزرگی را در راه رشدشان ایجاد می‌کند.

گستره اینگونه مشکلات بقدری وسیع است و چنان گروه بزرگی از کودکان درمعرض مخاطرات روانی و فکری و یادگیری و اجتماعی قرار دارند که اتخاذ تدابیر همه‌جانبه مشاوره‌ای و مددکاری را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد. البته انجام این امر مستلزم صرف هزینه‌های زیادی است . اما هر عقل سلیمی تصدیق می‌کند که کارهای بزرگ انرژی فراوان می‌طلبد، پرخرج است و نیاز به تخصص و دلسوزی و دوراندیشی و برنامه‌ریزی و تآمین امکانات دارد.

این یک واقعیت است که موفقیت تحصیلی در مدرسه محصول مشترک توانایی ذهنی و خواستن است ، خواستن به معنای داشتن روحیه و انگیزه است که می‌تواند دستخوش عوامل محیطی و بیرونی گردد. می‌دانیم که تمام دانش‌آموزان بدون درنظرگرفتن توانایی‌های آنها در مقاطعی از تحصیل خود با مشکلات موقتی روبرو می‌شوند . این مشکلات موقتی یا ناشی از علت خاصی است که بصورت دوره‌ای اثر خود را بر روی یادگیری دانش‌آموز می‌گذارد ، یا اینکه بدون علت خاصی بوده و در مواد آموزشی خاص اثر خود را می‌گذارند. بهرحال چنین مشکلاتی اگر علت‌یابی نشوند و تشخیص مناسب داده نشود به مرور زمان می‌توانند اثر خود را بر کل روند یادگیری دانش‌آموز و علاقمندی او به تحصیل بگذارند.

در چنین شرایطی نتیجه آن خواهد بود که چنین دانش‌آموزی ، علیرغم توانایی‌های خوبی که دارد و صرفآ به دلیل داشتن به مشکل خاص در حیطه خاص برچسب تنبل‌بودن به او زده شده و به مرور از تحصیل بازبماند.

وجود رابطه عاطفی بین اولیاء و فرزندان ، داشتن ارتباطات گسترده عاطفی ، مسئولیت‌پذیری ، عزت نفس ، غذای سالم ، امکانات مالی ، و توانایی برقراری روابط اجتماعی و حمایت‌های اجتماعی و ... که بر خانواده حاکم است تآثیر مستقیم و مهمی بر بهداشت روان و خلق و خو و مسلمآ بر یادگیری دانش‌آموز دارد که شناسایی وجود یا عدم وجود هر یک علاوه بر شناخت بهتر و بیشتر به پیشبرد اهداف آموزشی و پرورشی یاری‌مان می‌کند.

لذا برای شناخت بهتر دانش‌آموز در خانه و مدرسه واجتماع پرسشنامه‌ای برای دورة ابتدایی تهیه و تدوین شده که توسط معلم در هر سال تکمیل گردد. چرا که بسیاری از اطلاعات و اتفاقات و رخدادها در هر سال با سال قبل متفاوت بوده ولازم است که معلم از این تغییرات آگاه باشد. چه بسا رفتارها و حرکاتی که از دانش‌آموزی سرزده و اعجاب همگان را برانگیخته است. معلم می‌تواند بر اساس اطلاعات بدست آمده از وقوع یک حادثه جلوگیری کند و یا راهکارهای مناسب ارائه دهد. درواقع معلم کلاس با پرکرده پرسشنامه ، در منزل دانش‌آموز حضور غیرمستقیم پیدا می‌کند که منجر به شناخت عمیقتر و کاملتر می‌شود. لازم است این پرسشنامه که برای پنج سال دوره ابتدایی است در پوشه‌ای جداگانه در میز معلم نگهداری شود. چرا که با مطالعة این پرسشنامه‌ها مطالب بسیار ارزشمندی از سیر تحول اخلاقی ، رفتاری ، عملکرد اجتماعی ، یادگیری و خانوادگی و ... بدست می‌آید.

بعنوان مثال اگر معلمی امسال با دانش آموزی خجالتی ، پرحرف ، خشن و... روبروست می‌تواند به این پرسشنامه مراجعه کند و فرضآ درمی‌یابد که ایشان در سال قبل خجالتی نبوده ولی امسال اینطور شده سپس می‌تواند بدنبال علت باشد و موردی که باعث بروز این رفتار شده را شناسایی و تعدیل یا از بین ببرد.

درواقع این پرسشنامه یک بانک اطلاعاتی از دانش‌آموز و خانواده ایشان و جو حاکم بر خانواده است . این پرسشنامه شامل 84 پرسش است که مشتمل بر مشخصات فردی، خانوادگی ، جسمی ، رفتاری ، علایق و عادات رفتاری است که هر یک از این حیطه‌ها در هر سال ممکن است دستخوش تغییراتی شود و مطمئنآ این تغییرات بر دانش‌آموز مؤثرند و ما با شناخت این تغییرات می‌توانیم به دانش‌آموزان خود کمک شایان توجهی کنیم.

کامل‌ کردن پرسشنامه جهت شناخت و رفع مسئله دانش‌آموز از اهمیت زیادی برخوردار است البته مسئله اصلی این است که ما برای چه چیزی ارزش قایل هستیم .

پرسشنامه مشتمل بر اهداف ذیل می‌باشد :

1-برقراری رابطه‌ای گرم و دوستانه با خانواده دانش‌آموز

2-ایجاد هر چه بیشتر حس همکاری در خانواده دانش‌آموز

3-شناخت رفتارهای دانش‌آموز در خارج از مدرسه

4-شناخت مشکلات رفتاری دانش‌آموز

5-تقویت رفتارهای مثبت دانش‌آموز

6-تعدیل و کاهش رفتارهای ناخوشایند دانش‌آموز

7-شناخت عادات دانش‌آموز

8-شناخت تغییر عادات دانش‌آموز (نسبت به سال یا سالیان قبل)

9-شناخت نسبت به سلامت جسمانی دانش‌آموز

10-شناخت نسبت به سلامت جسمانی خانواده دانش‌آموز

11-شناخت نسبت به علایق دانش‌آموز

مقاله درمورد... کنترل مد لغزشی موتور و گیربکس جهت بهبود کیفیت تعویض دنده

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 9

تحقیق درباره. الگو برداری از طبیعت جهت جلوگیری از اسراف و اتلاف منابع

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

الگو برداری از طبیعت جهت جلوگیری از اسراف و اتلاف منابع

چکیده

طی میلیونها سال از آغاز پیدایش حیات، مجموعه موجودات زنده با مواد اولیه محدودی روی کره زمین زندگی خود را ادامه داده و با مشکلات کمبود مواد اولیه و افزایش ضایعات روبرو نشده اند. لذا می توان عامل اصلی بسیاری از بحرانهای کاهش منابع طبیعی و افزایش مواد زائد را در تفاوت مکانیزمهای رفتاری انسان و سیستمهای طبیعی جستجو نمود.

بررسی مقایسه ای استراتژی های مصرف ماده و استحصال انرژی در سیستمهای انسانی و اکوسیستم های طبیعی بیانگر این واقعیت است که دلیل عمده موفقیت اکوسیستمهای طبیعی، برخورداری از مکانیزمهای خود نظم در جهت تنظیم مصرف مواد اولیه و همچنین برقراری اقتصاد چرخه ای است. سیستمهای طبیعی به گونه ای طراحی شده اند که میزان برداشت هر موجود زنده از طبیعت با نیاز واقعیش متناسب است و مکانیزم چرخه مواد نیز به طریقی عمل می نماید که هر یک از جانداران مواد اولیه مورد نیاز خود را از محصول فعالیت سایر موجودات تأمین می نماید و مواد تولیدی توسط هر موجود زنده نیز توسط سایر جانداران مورد استفاده قرار می گیرد. درنتیجه طی دورانهای طولانی این سیستمها بدون روبرو شدن با مشکل کمبود مواد اولیه و یا افزایش ضایعات سیر طبیعی خود را طی نموده و تداوم حیات روی کره زمین را موجب شده اند. علاوه بر آن سیر تکاملی سیستمهای طبیعی نیز یک حرکت پیشرونده در جهت توسعه اندامها و مکانیزم های واجد صرفه جویی بیشتر در مصرف ماده و انرژی را نشان می دهد.

در این مقاله ضمن مقایسه ارائه مکانیزمهای رفتاری طبیعت و سیستم های انسان ساخت، الگو برداری از طبیعت در طراحی سیستمها و گرایش مدیریت بهره وری از منابع طبیعی به سمت اقتصاد چرخه ای، به عنوان راهکاری عملی جهت جلوگیری از اسراف و اتلاف منابع پیشنهاد گردیده است.

مقدمه

یکی از تفاوتهای بارز انسان در مقایسه با سایر جانداران امتیازی است که در شناخت روشهای سلطه بر محیط و نیروهای طبیعت دارد. علاوه بر آن انسان می تواند تجارب و یافته های خود را به دیگران و بالاخص نسلهای آتی انتقال دهد. در نتیجه دانش و توانایی انسان در سلطه بر طبیعت طی نسلهای پی درپی افزونتر و متراکم تر می گردد. توارث فرهنگی موجب میشود که هر نسل در مدت کوتاهی تجارب و یافته های یک عمر تلاش نسل قبل را دریافته، نیرو و اندیشه خود را صرف تکمیل و تداوم تلاشهای قبلی نماید و روز به روز بر قدرت تسلط انسان بر عوامل محیطی افزوده می گردد. از طرفی بشر بر خلاف سایر موجودات فاقد نیرو های باز دارنده غریزی است. نه تنها میدان حسی او نسبت به مواد غذایی با سیری و گرسنگی اش ارتباطی ندارد، بلکه تنوع طلبی انسان موجب شده است که هر روز نیاز های جدید و کاذبی برای خود ایجاد نماید. در نتیجه بیش از حد مصرف می کند و موادی تولید می نماید که در چرخه های زیستی کاربردی ندارد.

امروزه آهنگ تند تخریب طبیعت از یک سو و نیاز اجتناب ناپذیر انسان برای بهره برداری منابع طبیعی از سوی دیگر، حقیقت روشنی را باز گو میکند که به هر حال و در هر صورت بایستی بین قابلیتهای طبیعت و شیوه های تفکر و بر خورد با آن موازنه ای در جهت اعتدال ایجاد گردد.

مقایسه سیستمهای انسان ساخت و طبیعی

در مقایسه اجمالی سیستمهای انسانی و اکوسیستم های طبیعی دو تفاوت عمده مشاهده میگردد. افزون طلبی و اقتصاد خطی حاکم بر اجتماعات انسانی در برابر صرفه جویی و اقتصاد چرخه ای اکوسیستم های طبیعی موجب عملکرد متفاوت این دو سیستم شده است.

سازگاری های رفتاری مکانیسم های هموستاتیک حیوانات و واکنشهای گیاهان به سیستمهای پس خور (فیدبک) حاوی نمونه هایی از رعایت صرفه جویی و پرهیز از اتلاف ماده و انرژی در اکوسیستمهای طبیعی است.

رفتار جانوران صیاد در کمین کردن و کشتن طعمه، نمونه بارزی از اینگونه مکانیسمهای فیدبک بر پایه اصل صرفه جویی است. به عنوان مثال هر جانور صیاد بوسیله میدان حسی احاطه شده است که ورود شکار یا طعمه به این محدوده عکس العمل تهاجمی صیاد را در پی دارد. آزمایشها نشان داده است که در حالت گرسنگی و نیاز واقعی جانور میدان حسی او نسبت به حضور طعمه شامل محدوده نسبتاً گسترده ای می باشد ولی در هنگام سیری و بعد از تغذیه شعاع میدان حسی به حداقل خود میرسد این پدیده موجب میگردد که واکنش صیاد به طعمه فقط در زمان گرسنگی و متناسب با میزان آن باشد. به محض رفع نیاز کوچک شدن میدان حسی موجب توقف تمامی اعمال مربوط به شکار کردن میگردد. در نتیجه نه صیاد انرژی اضافی جهت شکار بیمورد مصرف مینماید و نه کشتار بیش از حد انجام میشود.

واکنش فتوتروپیسم گیاهان و تنظیم زاویه دریافت پرتو های نوری متناسب با انرژی مورد نیاز برای فتوسنتز، تطبیق حوزه بردباری حیوانات خونسرد با درجه حرارت محیط، توقف رشد و کاهش تحرک در مناطق بسیار سرد قطبی و کویر های بسیار گرم، مکانیسمهای دیگری هستند که رعایت اصل صرفه جویی در مصرف ماده و انرژی در اکوسیستمهای طبیعی را تضمین می نمایند.

بطورکلی می توان جریان و نحوة توزیع انرژی در سیستمهای زنده را به صورت نمودار زیر مدلسازی کرد. تقسیم انرژی های ورودی و خروجی هر واحد زیستی اعم از یک تک سلولی، یک جاندار و یا یک اکوسیستم بزرگ به گونه أی طراحی شده است که کمترین مقدار انرژی مازاد از هر سطح به سطوح دیگر منتقل شده و میزان ورودی سیستم با نیاز بخشهای مختلف و خروجی هـــــای سیستم تنظیم می گردد.

گونه های مختلف بازیهای متفاوتی بکار می برند تا وزن ماده زنده خویش را از نسلی به نسل دیگر حفظ نمایند. مثلاً در موجودات بزرگ جثه مثل نهنگ قسمت عمده خروجی به حساب رشد گذاشته می شود. نهنگ ماده هر دو سال یکبار فرزند بدنیا می آورد و وزن نوزادش فقط 5% وزن مادر