تحقیق در مورد تفسیر سوره یوسف

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 223 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

تفسیر سوره یوسف

از قعر چاه تا قصر شاه

 مقدمه انتظار اینکه همه رویدادها و حوادث تاریخى به طور مشروح در قرآن ذکر شده باشد توقّع بى جائى است; چرا که قرآن یک کتاب تاریخ نیست بلکه قرآن کتابى است که از هر چیزى در طریق وصول به هدفهاى تربیتى خود استفاده مى کند و طبیعى است که «تاریخ» نیز به عنوان یک وسیله خوب مورد توجّه قرار گرفته و از آن به صورت ابزارى در جهت رسیدن به آن هدفها بهره مى گیرد.در قرآن نمونه هاى تاریخى فراوانى به چشم مى خورد، امّا در همه آنها هدف خاصّى دنبال مى شود و در ضمن آنها مبادى حرکت تاریخ ـ به عنوان سنن ـ مطرح مى گردد. بعضى از وقایع تاریخى به صورت اجمال و با اشاره اى گذرا بیان شده است وبعضى دیگر به طول مفصّل و مشروح مرود بحث قرار گرفته است و این مى رساند که منظور قرآن تاریخ نگارى نیست بلکه به آن قسمت از رویدادها توجّه دارد که به هدفهاى تربیتى قرآن کمک کند.تاریخ در قرآن جنبه سرگرمى و تفنّن ندارد بلکه آن قسمت از وقایع تاریخى انتخاب مى شود که انسان را به تفکّر وتدبّر وادار و عطش او را در جستجوى حقّ بیشتر مى کند و خلاصه اى از تجربیات ارزنده بشر را در اختیار او قرار مى دهد.

به همین جهت مى بینیم قرآن کریم در بیان قصّه هاى تاریخى روش خاصى دارد که با روش کتابهاى قصه و تاریخ متفاوت است.

گاهى قصه اى به طور مشروع و مفصل ذکر مى شود مانند داستان حضرت موسى (ع) که از قبل از ولادت او شروع مى شود و به طور مشروح ادامه مى یابد و گاهى هم قصه به طور خلاصه ودر جملات کوتاهى بیان مى شود مانند قصه زکریا و ایوب و یونس و إدریس. بعضى از قصه ها هم از نظر تفصیل در حد متوسطى قرار گرفته است مانند قصه آدم و نوح و مریم.

شروع قصه هاى نیز با یکدیگر فرق دارد. گاهى قصه از زمان ولادت قهرمان داستان و حتى از پیش از ولادت وى آغاز مى شود مانند قصه موسى و عیسى و مریم و گاهى از دوران جوانى قهرمان داستان شروع مى شود مانند قصه ابراهیم و گاهى قصه را از دوران میان سالى و حتى پیرى قهرمان داستان آغاز مى کند مانند قصه نوح و شعیب و صالح و لوط.على (ع) با بینش خاصى که دارد وتاریخ را بصورت ابزارى در جهت شناخت سنتهاى الهى مطرح مى کند در باره این حقیقت مى فرماید

و فی القرآن نباء ما قبلکم و خبر ما بعدکم و حکم مابینکم

در قرآن اخبار پیشینیان وآیندگان و حکم مسائلى که میان شماست، آمده است.استفاده از تاریخ در واقع عینیت دادن به معرفتهاى عقلى و تجسم بخشیدن به ذهنیت هاى انسانى است و شخص با استفاده از آزمونهاى مکرّر تاریخ به نتیجه هایى مى رسد که قابل مقایسه با نتیجه هایى است که در آزمایشگاه هاى علوم تجربى بدست مى آید.عبرّت آموزى وپندگیرى از تاریخ که متون مذهبى و نوشته هاى علماى اخلاق مورد تأکید قرار گرفته است گویاى این واقعیت است که انسان

باید چشم و گوش خود را باز کند و از تلخى ها و شیرینى ها و غم ها و شادى ها و پستى ها و بلندى هاى تاریخ گذشتگان و به طور کلى از آن چه بر پیشینیان رفته است، آگاهى و از آنها عبرت گیرد و پند بیاموزد واژه عبرت که در این سوره نیز استعمال شده است به معناى سنجش و بدست آوردن وزن و اندازه چیزى و نیز به معناى تفکر و تدّبر آمده است(1).

عبرت آموزى از تاریخ یعنى اینکه انسان وقایع تاریخى را بسنجد و با دقت و تدبر، ظوابط و معیارهاى کلّى را از بطن تاریخ بیرون بکشد و از آنها در تنظیم امور زندگى خود استفاده کند.

لقد کان فی قصصهم عبرة لاولى الألباب.

همانا در داستان آنان «عبرتى» براى خردمندان است.

در اینجا این مطلب را هم اضافه کنیم که درست است قرآن به محتواى قصه آن هم به خاطر هدفهاى معنوى توجه دارد امّا در عین حال قصه را در قالب زیباترین شکل ممکن و با تکنیک خاص داستان نویسى بیان مى کند و به سبب همین ارتباط عمیق میان شکل و محتوى است که مى توانیم بگوییم داستانهاى قرآن یک معجزه مزدوج است

سوره یوسف

مشخصات و فضایل این سوره

   سوره مبارکه یوسف به صورت یک مجموعه واحد، در مکه نازل شده است و اینکه در بعضى از روایات از ابن عباس نقل شده که چند آیه نخست آن در مدینه نازل شده، با سیاق و هماهنگى آیات سازگار نیست و نمى توان آن را قبول کرد. این سوره به اتفاق قاریان 111 آیه دارد و پس از سوره هود نازل شده است و مشابهتهایى در میان این دو سوره وجود دارد. ضمناً این سوره مشتمل بر طولانى ترین قصه در قرآن یعنى قصه حضرت یوسف است. این قصه که از آن به «احسن القصص» یعنى زیباترین قصه ها یاد شده، تنها

تحقیق درباره تفسیر جزء بیست ودوم قرآن کریم با فرمت ورد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 32

بسمه تعالی

تفسیر جزء بیست ودوم قرآن کریم

محتوای سوره مبارکه سبأ عبارتند از شرح سر گذشت قوم سبأ که نا ظر به 5 مطلب است

1-« مسئله توحید » و قسمتی از نشانه های خداوند در عالم هستی ،و صفات پاک او از جمله «توحید » «ربوبیت» و « الوهیت»

2-« مسئله معاد»

3- « مسئله نبوت انبیای پیشین و مخصوصاً پیامبر اسلام» و پاسخ به بهانه جوئیهای دشمنان درباره او ، و بیان پاره ای از معجزات انبیاء سلف

4- بیان بخشی از نعمتهای بزرگ خداوند و سر نوشت شکر گذاران و کافران

5- دعوت به تفکر واندیشه و ایمان وعمل صالح

قل من یرزقکم من السموات و الارض قل الله و انا او ایاکم لعلی هدی او فی ضلال مبین24

در قسمت اناّ.....در این ایه شریفه به طور سربسته و مبهم با مخاطبان سخن گفته شده است و مستقیماً انان،به ضلالت متهم شده اند .فصاحت آیه در ابطال عقاید مشرکان با آوردن فعل ماضی«قل»و همچنین آوردن مسله «رازقیت» را بعد از مسله «خالقیت» عنوان کرده ،چون بدون آن که در انتظار پاسخ آنها باشد بلافاصله می فرماید :«قل الله».

بنابراین در پایان آیه با لفظ «انّ» تاکید میکند که این امری روشن است چرا که جمع بین نقیضین و ضدین امکان ندارد،چون در بحث علم معانی یکی از موارد مقید کردن عطف به حروف است که شک متکلم یا شک مخاطب یا اینکه سخنی را مبهم بیان کند که یکی از موارد شش گانه مقید کردن عطف به حروف همین مورد ذکر شده است.ودر «هدی»و«ضلال المبین» به ذکر مولف الکشاف تعریض و توریه است چون این تقدم بلیغ بودن کلام را میرساند.

آیه﴿ 25﴾

«قل لا تُسئلُونَ عَمّا اجرَ منا و لا نسئلُ عَمّا تَعملُُونَ»

در این آیه آوردن فعل ماضی دلالت دارد بر قاطعیت و اثبات این موضوع چون خداوند

در این آیه استدلالی آورده ، اما بشکل دیگری .

چون می فر ماید

«بگو : شما مسوول گناهان ما نیستید ، و ما نیز در برابر اعمال شما مسوول نخواهیم بود »

در این آیه استحاره بکار رفته چون اگر کسی

معنی آیه را فقط بداند فکر می کند که حتماً

پیامبر گناه کار بوده در صورتی که پیامبر با آئردن کلمه « جرم » در مورد خود و مخالفان

خود تعبیر به انجام کارهایی که انجام می دهند

می کند ، این حقیقت را آشکار می سازد که هر کس باید پاسخگوی اعمال و کردار خویشی باشد چرا که نتایج اعمال هر انسانی چه خوب و چه زشت به خود او می رسد . و از طرفی در خود فعل تعملون چون مربوط به امور عقلی می شود از تعملون استفاده کرده .

آیه﴿ 26 )

قل یجمع بیننا ربنا ثم یفتح بیننعا بالحق و هو الفتاح العلیم

آوردن فعل « قل » حتمی بودن و قطعیت را می رساند که در اول آیه آمده چرا که

«ربوبیت » پروردگار چنین اقتضا می کند که « سره » را از « ناسره » جدا می کند .

در پایان آیه با آوردن جمله ی اسمیه قطعی بودن این امر را روشن ساخته .

«و هو الفتاح العلیم »

که این دو از اسماء خداوند می باشد که یکی اشاره به قدرت او و دیگری علم بی پایان او دارد،در کلمه فتح استعاره است چون در معنای دوم خود که به معنای بر طرف کردن پیچیدگی است بکار رفته.

آیه﴿27﴾

قل ارونی الذین الحقتم به شرکاء کلا بل هو الله العزیزالحکیم

قل ارونی

در ابتداء آیه که با فعل ماضی شروع شده یعنی این مسئله((توحید که در آغاز از آن سخن گفته))حتمی و قطعی است .لذا به دنبال این جمله با یک کلمه خط بطلان بر همه اوهام کشیده و میکوید((کلا)).

وسرانجام برای تاکید و تحکیم این سخن را می گوید:«بلکه تنها اوست خداوند عزیز و حکیمم» و «هو»در این آیه ضمیر شان می باشد،سئوال در این آیه به معنای توبیخ است که وسیلهای برای بیداری وجدانهای خفته میباشد ،ودر «ابذین الحقتم»عودکننده از صله به موصول حذف شده و تقدیرش «الحقتموهم به» است و شرکاء حال از «هم»حذف شده است.

آیه﴿ 28﴾

وما ارسلناک الا کافه للناس بشیرا و نذیرا ولکن اکثر الناس لایعلمون

در این آیه سخن از نبوت پیامبر (ص) است و آیات قبل آن در مورد معاد بحث میکند.

بلاغت این آیه که خداوند به پیامبر (ص) می فرماید:«ما تو را نفرستادیم مگر برای همه مردم جهان» به همین خاطر دعوت پیامبر (ص) عمومی است و همه انسانها را شامل می شود ،و با آوردن «ما»نافیه بر سر فعل «ارسلنا» که می فرماید :ما تورا نفرستادیم در واقع این است که خداوند می فرماید:ما تورا فرستادیم و در بخش پایانی آیه چون مسئله عقلی است از کلمه «یعملون» استفاده شده که خود از موارد بلاغت و اعجاز قرآن است ،در این آیه کلمه «کافه» حال است و آوردن «تا» بر سر آن نشانه مبالغه است و حال بر جر مجرور مقدم کرده زیرا مقدم کردن حال بر مجروردر این حالت به منزله تقدم مجرور بر جر است یعنی در واقع آنها گناه اول و دوم را مرتکب شده اند و چاره ای جز این دو خطا ندارند.

آیات ﴿29﴾، ﴿30﴾

و یقولون متی هذا الوعد ان کنتم صادقین﴿29﴾

قل لکم میعاد یوم لا تستخرون عنه ساعه و لا تستقدمون﴿30﴾

در آیه﴿ 29 ﴾با توجه به آبات قبل که درمورد رستاخیز اشاره شده منکران معاد به این صورت سوال می کنند اگر راست میگویی رستاخیز چه زمانی است،در آیه﴿30﴾ کلمه «یوم»همراه با تنوین ،نشانه عظمتو بزرگی است.

تحقیق در مورد تفسیر سوره یوسف

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 223 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

تفسیر سوره یوسف

از قعر چاه تا قصر شاه

 مقدمه انتظار اینکه همه رویدادها و حوادث تاریخى به طور مشروح در قرآن ذکر شده باشد توقّع بى جائى است; چرا که قرآن یک کتاب تاریخ نیست بلکه قرآن کتابى است که از هر چیزى در طریق وصول به هدفهاى تربیتى خود استفاده مى کند و طبیعى است که «تاریخ» نیز به عنوان یک وسیله خوب مورد توجّه قرار گرفته و از آن به صورت ابزارى در جهت رسیدن به آن هدفها بهره مى گیرد.در قرآن نمونه هاى تاریخى فراوانى به چشم مى خورد، امّا در همه آنها هدف خاصّى دنبال مى شود و در ضمن آنها مبادى حرکت تاریخ ـ به عنوان سنن ـ مطرح مى گردد. بعضى از وقایع تاریخى به صورت اجمال و با اشاره اى گذرا بیان شده است وبعضى دیگر به طول مفصّل و مشروح مرود بحث قرار گرفته است و این مى رساند که منظور قرآن تاریخ نگارى نیست بلکه به آن قسمت از رویدادها توجّه دارد که به هدفهاى تربیتى قرآن کمک کند.تاریخ در قرآن جنبه سرگرمى و تفنّن ندارد بلکه آن قسمت از وقایع تاریخى انتخاب مى شود که انسان را به تفکّر وتدبّر وادار و عطش او را در جستجوى حقّ بیشتر مى کند و خلاصه اى از تجربیات ارزنده بشر را در اختیار او قرار مى دهد.

به همین جهت مى بینیم قرآن کریم در بیان قصّه هاى تاریخى روش خاصى دارد که با روش کتابهاى قصه و تاریخ متفاوت است.

گاهى قصه اى به طور مشروع و مفصل ذکر مى شود مانند داستان حضرت موسى (ع) که از قبل از ولادت او شروع مى شود و به طور مشروح ادامه مى یابد و گاهى هم قصه به طور خلاصه ودر جملات کوتاهى بیان مى شود مانند قصه زکریا و ایوب و یونس و إدریس. بعضى از قصه ها هم از نظر تفصیل در حد متوسطى قرار گرفته است مانند قصه آدم و نوح و مریم.

شروع قصه هاى نیز با یکدیگر فرق دارد. گاهى قصه از زمان ولادت قهرمان داستان و حتى از پیش از ولادت وى آغاز مى شود مانند قصه موسى و عیسى و مریم و گاهى از دوران جوانى قهرمان داستان شروع مى شود مانند قصه ابراهیم و گاهى قصه را از دوران میان سالى و حتى پیرى قهرمان داستان آغاز مى کند مانند قصه نوح و شعیب و صالح و لوط.على (ع) با بینش خاصى که دارد وتاریخ را بصورت ابزارى در جهت شناخت سنتهاى الهى مطرح مى کند در باره این حقیقت مى فرماید

و فی القرآن نباء ما قبلکم و خبر ما بعدکم و حکم مابینکم

در قرآن اخبار پیشینیان وآیندگان و حکم مسائلى که میان شماست، آمده است.استفاده از تاریخ در واقع عینیت دادن به معرفتهاى عقلى و تجسم بخشیدن به ذهنیت هاى انسانى است و شخص با استفاده از آزمونهاى مکرّر تاریخ به نتیجه هایى مى رسد که قابل مقایسه با نتیجه هایى است که در آزمایشگاه هاى علوم تجربى بدست مى آید.عبرّت آموزى وپندگیرى از تاریخ که متون مذهبى و نوشته هاى علماى اخلاق مورد تأکید قرار گرفته است گویاى این واقعیت است که انسان

باید چشم و گوش خود را باز کند و از تلخى ها و شیرینى ها و غم ها و شادى ها و پستى ها و بلندى هاى تاریخ گذشتگان و به طور کلى از آن چه بر پیشینیان رفته است، آگاهى و از آنها عبرت گیرد و پند بیاموزد واژه عبرت که در این سوره نیز استعمال شده است به معناى سنجش و بدست آوردن وزن و اندازه چیزى و نیز به معناى تفکر و تدّبر آمده است(1).

عبرت آموزى از تاریخ یعنى اینکه انسان وقایع تاریخى را بسنجد و با دقت و تدبر، ظوابط و معیارهاى کلّى را از بطن تاریخ بیرون بکشد و از آنها در تنظیم امور زندگى خود استفاده کند.

لقد کان فی قصصهم عبرة لاولى الألباب.

همانا در داستان آنان «عبرتى» براى خردمندان است.

در اینجا این مطلب را هم اضافه کنیم که درست است قرآن به محتواى قصه آن هم به خاطر هدفهاى معنوى توجه دارد امّا در عین حال قصه را در قالب زیباترین شکل ممکن و با تکنیک خاص داستان نویسى بیان مى کند و به سبب همین ارتباط عمیق میان شکل و محتوى است که مى توانیم بگوییم داستانهاى قرآن یک معجزه مزدوج است

سوره یوسف

مشخصات و فضایل این سوره

   سوره مبارکه یوسف به صورت یک مجموعه واحد، در مکه نازل شده است و اینکه در بعضى از روایات از ابن عباس نقل شده که چند آیه نخست آن در مدینه نازل شده، با سیاق و هماهنگى آیات سازگار نیست و نمى توان آن را قبول کرد. این سوره به اتفاق قاریان 111 آیه دارد و پس از سوره هود نازل شده است و مشابهتهایى در میان این دو سوره وجود دارد. ضمناً این سوره مشتمل بر طولانى ترین قصه در قرآن یعنى قصه حضرت یوسف است. این قصه که از آن به «احسن القصص» یعنى زیباترین قصه ها یاد شده، تنها

تحقیق درمورد بررسی تفسیر آیات سوره بروج از تفاسیر مختلف

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 65

بسم الله الرحمن الرحیم

بررسی تفسیر آیات سورة بروج

از تفاسیر مختلف

رمضان توکلی

دانشکده علوم قرآنی تهران

تابستان 1385

«کلیات تحقیق»

-چکیده ای در مورد سورة مبارکة بروج

-اهمیت این سوره

-پیشینة تحقیق

- فرضیه تحقیق

سؤالات تحقیق

«بسم الله الرحمن الرحیم »

وَالْسَّماءِ ذاتِ الْبُروُجِ ( 1 ) وَالْیَومِ الْمَوعُودِ ( 2 ) وَشَاهِدٍ وَ مَشهُودٍ ( 3 ) قُتِلَ اَصحابِ الأُخدودِ ( 4 ) اَلّنَارِ ذَاتِ الوَقُودِ ( 5 ) إِذْ هُمْ عَلَیها قُعودٌ ( 6 ) وَهُم عَلی ما یَفْعَلونَ بِالمُومِنینَ شُهُودٌ ( 7 ) وَ ما نَقَموا مِنهُم اِلاّ اَن یُومِنوا بِاللهِ العَزیزِ الحَمید ( 8 ) اَلَّذی لَه ملکُ السَّمواتِ وَالاَرضِ وَاللهُ عَلی کلِّ شَی ءٍ شَهیدٌ ( 9 ) اِنَّ الَّـذینَ فَتَـنُوا المُـؤمِنـینَ وَالمُؤمِناتِ ثُمَّ یَتوبوا فَلَهُم عَذابُ جَهَنَّمَ وَ لَهُم عَذابُ الحَریقِ ( 10 ) اِنَّ الَّذینَ ءامَنوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُم جَنّاتٌ تَجری مِن تَحتِهَا الاَنهارُ ذلِکَ الفَوزُ الکَبیرُ ( 11 ) اِنَّ بَطشَ رَبِّکَّ‌ لَشدیدُ ( 12 ) اِنَّهُ هُوَ یُبدِیُ وَیُعیدُ ( 13 ) وَ هُوَ الغَفورُ الوَدودُ ( 14 ) ذُوالعَرشِ المَجیدُ ( 15 ) فَعّالٌ لِما یُریدُ (16) هَل اَتیکَ حَدیثُ الجُنودِ ( 17 ) فِرعونَ وَثَمودَ ( 18 ) بَلِ الَّذینَ کَفَروا فی تَکذیبٍ ( 19 ) وَاللهُ مِن وَرائِهِم مُحیطٌ ( 20 ) بَل هُوَ قَرءانٌ مَجیدٌ ( 21 ) فی لَوحٍ مَحفوظٍ ( 22 )

«صَدَقَ اللهُ العَلِیُّ العَظیم»

به نام خدای بخشاینده مهربان

قسم به آسمانی که دارای برجها است و قسم به روز موعود و قسم به شاهد و شهادت دهنده، کشته و نابود گردیدند آن قومی که آتش افروختد . آتش که از هیزم ها افروخته شده، و خود آنان بر کنار آتش نشسته و آنها بر آنچه به مؤمنین آزار می رسانند گواهند . و کس بر عمل زشت آنها سرزنش نکرد مگر آنهائیکه ایمان آوردند به خدای غالب ستوده آن کسی که مرا و راست پادشاهی و سلطنت آسمانها و زمین و او بر هر چیزی گواهست.

آنها که به مکر و تدلیس به فتنه انداختند مردها و زنهای مؤمن را و از این عمل زشت ناروا توبه نکردند ، پس برای آنان است آتش دوزخ و عذاب آتش سوزان.

و انان که ایمان آورده و عمل صالح کردند، برای آنهاست بهشت هایی که زیر درختانش آبها جریان دارد و این حقیقتاً سعادت و فیروزی بزرگی است.

و محققاً انتقام کشیدن پروردگار تو بسیار امر سخت و بزرگی است زیرا که او می آفریند و خلق به سوی او بازگشت می نماید. و اوست آمرزنده و دوست و صاحب عرش و بااقتدار و عزّت است. و آنچه بخواهد (‌با کمال قدرت و اقتدار ) انجام می دهد، (ای پیامبر) آیا خبردار شدی از حکایت لشکرهای فرعون و ثمود. آری آنان کافر شدند و تکذیب (پیمبران ) نمودند و خداوند محیط بر

تحقیق در مورد اصول تفسیر عکس‌های هوایی 34 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 34 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

اصول تفسیر عکس‌های هوایی

منظور از تفسیر عکس‌های هوایی، شناسایی عوارض و تعیین حدود و استخراج ویژگی‌های آنها بر روی عکس‌های هوایی می‌باشد.

شناخت خود عارضه و استنباط بعضی ویژگی‌های آنها مانند رطوبت خاک، ناخالصی‌های درون آب، جنس سنگ‌ها، نوع محصولات کشاورزی‌، کیفیت ساختمان‌های شهری و صدها ویژگی دیگر،‌ برای جغرافیدانان بسیار مهمتر از ابعاد هندسی عوارض می‌باشد. مثلاً در ارزیابی توان کشاورزی یک منطقه دانستن بافت،‌ رطوبت و حاصلخیزی خاک مزارع بسیار مهمتر از اندازه خود مزارع می‌باشد. یا در بررسی شهرها علاوه بر اندازه ساختمان‌ها و خیابان‌ها، کیفیت آنها هم از نظر جنس مصالح به کار رفته شده، آرایش مکانی و شکل هر کدام در نظام کلی شهر اهمیت خاصی دارد. همچنین این میزان انعکاس ابراست که رطوبت و ظرفیت پارشی آن را مشخص می‌کند، نه اندازه آن بیشتر اوقات، ابرهای سیروس تمام آسمان را می‌پوشاند بدون اینکه قطره‌ای باران تولید کند، اما ممکن است یک ابر کومولونیموس محلی رگبار شدیدی به وجود بیاورد و سبب بروز خسارت و حوادث ناگواری گردد. بنابراین متخصص عکس‌های هوایی بایستی اطلاعات کافی درباره اندازه‌گیری ابعاد، تشخیص نام و شناسایی ویژگی‌های عوارض روی عکس‌های هوایی کسب کند.

قبل از شروع به شناسایی عوارض روی عکس‌های هوایی موارد زیر را بایستی در نظر گرفت:

1- باند عکسبرداری عکس‌های هوایی معمولی بر اساس میزان انعکاس تهیه می‌شوند. میزان انعکاس باد، یک عارضه معین در باندهای مختلف طیف الکترومغناطیسی فرق می‌کند. مثلاً در باند آبی گیاهان روشن از خاک ولی در باند قرمز خاک روشن‌تر از گیاه دیده می‌شود. بنابراین اگر باند عکسبرداری معلوم نباشد ممکن است که در شناخت عوارض دچار اشتباه گردیم، بایستی متذکر شد که تمام عکس‌های هوایی موجود در باند مربی تهیه می‌شوند، تعداد بسیار کمی در باند نامرئی مادون قرمز نزدیک گرفته می‌شود. پس ما می‌توانیم فرض کنیم که باند تمامی عکسهای موجود باند مرئی است.

2- مقیاس عکس،‌ مقیاس عکس دراندازه عوارض اثر می‌گذارد، مثلا ممکن است یک مدرسه در عکس با مقیاس به صورت باد یک خانه معمولی دیده شود و برای تشخیص آن از منازل اطراف بایستی از عکسهای استفاده کنیم. یا اینکه گله گاوها در عکسهای به گله گوسفند بیشتر شباهت دارند تا به گله گاو. بنابراین مقیاس عکس بیشتر بر روی اندازه عوارض اثر می‌گذارد و برای شناسایی عارضه‌ها بایستی به اندازه نسبی آنها در مقیاس عکس توجه شود.

1-2 (توضیح خیلی کوتاه درباره ابرهای سیروس و کومولونیموس لازم است)

3- زمان عکسبرداری؛ زمان عکسبرداری شامل فصل و ساخت عکسبرداری می‌شود. برای اجرای اهدافی خاص بایستی فصل مناسب تعیین شود. مثلا برای تشخیص انواع گیاهان در تابستان و برای تشخیص رطوبت خاک در بهار عکسبرداری می‌کنیم. اثر فصل عکسبرداری بر روی انعکاس عوارض مشهو تر است و در تفسیر رنگ عارضه بایستی فصل عکس برداری را در نظر بگیریم.

برای شناسایی عارضه ای معین، بایستی از نشانه‌ها و یا معیارهایی استفاده کرد. به عبارت دیگر هر عارضه ای با توجه به ویژگیهای خاص از دیگران شناخته می‌شود. مثلا، مسجد از کلیسا از روی شکل آنها، باغ از روی جنگل از روی آرایش مکانی آنها و یا قسمت قدیمی شهر از قسمت جدید آن از روی آرایش خیابانها و پوشش گیاهی و.. شناخته می‌شود.برف روی کوهستان را بر اساس آرایش ظاهری آنها می‌توان از ابر جدا کرد، در صورتی که از نظر رنگ زمینه هر دو سفید به نظر می‌رسند. یا برف از زمینهای شوره زار بر اساس موقعیت آنها تشخیص داده می‌شود. زمینهای شوره زار در منطقه پست و هموار وپوشش برف بر بالای کوهستانها دیده میشود، کلیه عواملی که در شناسایی عوارض استفاده می‌شوند معیارهای شناسایی عوارض نامیده می‌شوند.

معیارهای شناسایی عوارض

برای شناسایی عوارض در طبیعت، معمولا از ویژگیهای منحصر به فرد آنها استفاده می‌شود.مثلا درخت تبریزی از نظر قد و اندازه و شکل با درخت کبودی تفاوت ندارد و فقط شکل برگهای آنهاست که از همدیگر متمایز است. تشخیص این دو عارضه بر اساس برگ آنها در روی عکسهای هوایی امکان ندارد. خیلی از معیارها هستند که در عالم طبعیت معیاری خوب برای شناسایی هستند ولی بر روی عکسهای هوایی کابردی ندارند. معیارهای کارآمد در روی عکسهای هوایی محدود هستند و عبارتند از :

شکل، اندازه، سایه، بافت،آرایش مکانی، رنگ زمینه، موقعیت نسبی.

شکل عارضه:

بارزترین ویژگی عوارض که در نگاه اول بر روی عکسهای هوایی برداشت می‌شود شکل آنهاست. شکل عوارض مستقل از مقیاس و فصل عکسبرداری می‌باشد. و فقط زاویه عکسبرداری در آن تغییر به وجود می‌آورد. بر روی طبیعت ما معمولا عوارض از بالای سر عوارض نگاه می‌شود. با توجه به اینکه عکسهای هوایی مایل کاربرد کمتری دارند و بیشتر عکسهای هوایی موجود به طور عمودی تهیه شده اند مفسر عکسهای هوایی عمودی هم به استثنای قسمت مرکزی عکس،‌ عوارض به صورت مایل دیده می‌شوند. در هر صورت شکل نشانه بسیار خوبی است و برای تشخیص عوارض از همدیگر، بعضی از موارد کاربرد شکل عارضه و شناسایی آن در زیر آورده می‌شود.

اندازه عارضه:

بعد از شکل، دومین ویژگی عارضه که به آسانی چشم بیننده را به خود جلب می‌کند، اندازه آن است. در شناسایی عارضه، باید هر دو اندازه مطلق و اندازه نسبی آن مو.ردتوجه قرار گیرد. اندازه مطلق عوارض تحت تاثیر مقیاس عکس و فاصله آسانی آن می‌باشد. مثلا در عکسهای به اندازه گوسفند و یا یک درخت تبریزی بلند، به صورت بوته ای کوچک درنظر می‌آید در عکسهای می‌توان درختان یک تاکستان را از هم جدا دیده و آنها را شناسایی کرد. در صورتی که در عکس با مقیاس ممکن است آنها را نتوان از هم تشخیص داد و چه بسا که تاکستان را با مزرعه ذرت یا گندم رسیده اشتباه کرد. بااین که بر اساس تنها اندازه عارضه، یک کشتی بزرگ در عکس به صورت یک قایق کوچک جلوه می‌کند و از طرف دیگر قایقی مجهز و آراسته در عکس به صورت یک کشتی بزرگ به نظر می‌رسد. البته مفسر ورزیده و کاردان براثر تمرین زیاد می‌تواند اندازه عوارض را در مقیاسهای مختلف حدس بزند و آنها را شناسایی کند.

عامل دیگرکه در اندازه عوارض،‌بویژه بلندی آنها اثر می‌گذارد فاصله اساس عکس یا فاصله اساس هوایی است. همانطور که در آخر فصل چهارم اشاره شد. میزان درشت نمایی ارتفاع عوارض با فاصله مرکز عکسهای متوالی رابطه مستقیم دارد. بنابراین هر قدرفاصله اساس عکس بیشتر شود مقدار درشت نمایی این عوارض هم بیشتر می‌گردد. به عبارت دیگر ما عوارض را در طبیعت با چشمان خود می‌بینیم که فاصله بین دو مردمک آنها ثابت و نسبتا کمتر است. اما موقعی که هواپیما از آنها عکسبرداری می‌کند. فاصله بین دو مرکز عکسهای متوالی چندین برابر فاصله بین دو مردمک چشم انسان است. درنتیجه، هنگام دید استریوسکوپی حد ارتفاع عوارض بزرگتر به نظر می‌رسد. مثلا ممکن است ما در زیر استریسکوپ دامنه ای بسیار تند بینم و فکر نکنیم که بتوان با اتومبیل از آن عبور کرد. اما موقعی که به طبیعت مراجعه میکنیم. مشاهده می‌کنیم که شیب دامنه بسیار کمتر از آن است که در زیراستریوسکوپ دیده می‌شود. البته این ویژگی در مشاهده استریوسکوپی دیده می‌شود. روشهای اندازه گیری ارتفاع عوارض، ارتفاع طبیعی آنها را تعیین می‌کند. اگر ما از یک منطقه طبقات خانه‌ها بسیار بلند است و یا این که چگونه توانسته اند جاده‌های اتومیبل رو را در دامنه‌های بسیار تند احداث