لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 4
به نام خدا
پیشینة بافت فرشهای اولیه در جهان به زمان بعد از غارنشینی باز میگردد. زیرا در آن دوران انسان به تقلید از پرندگان سعی نمود با تنیدن الیاف نرم گیاهان به همدیگر مانند سبدبافی و حصیربافی، زیراندازهایی برای خود تهیه نماید. پس از شکار حیوانات و دسترسی به پوست و پشم آنها زیراندازها اندکی نرمتر شد. حفاری باستانشناسان نشان میدهد که بافت «بوریا» از نیهای منطقة بینالنهرین، از هزاره پنجم و چهارم قبل از میلاد متداول بوده و بافت گلیم تا سده پانزدهم قبل از میلاد به مرحلة بالایی از تکامل رسیده بود. از بافت نخستین قالی یا قالیچه اطلاع دقیقی در دست نیست زیرا الیاف قالیچه بر اثر رطوبت و هجوم حشرات آسیبپذیر بوده و از بین میرود. اما بنابر مادة اولیة قالیچه یعنی پشم، گمان میرود ابتدا قبایل چادرنشین آسیای مرکزی که شغل عمده آنها گلهداری بوده، به بافتن فرش مبادرت نموده باشند. و قدیمیترین نمونهای که باستانشناسان به دست آوردهاند، قالیچهای است مربوط به درة «پازیریک» واقع در هشتاد کیلومتری مغولستان که «قالیچة پازیریک» نامیده شده است.
این قالیچه برای پوشش اسب به کار میرفته و در هر سانتیمتر مربع دارای 36 گره بوده است. صاحبنظران با توجه به نقشهای روی این قالی که شبیه نقوش اصیل هخامنشی است، آن را ایرانی میدانند و معتقدند قالی مذبور از بافتههای مادها و پارتها میباشد. رنگهای این قالی قرمزِ اُخرایی، زرد، سبز کم رنگ و نارنجی است.
نقش جانوران بالدار بر روی این قالی، همراه با نقوش تخت جمشید صحت نظر محققین را ثابت میکند. همچنین صاحبنظران معتقدند بافت قالیچهای با چنین ویژگیها، مستلزم پشتوانة فرهنگی و هنری غنی و چندین قرن تجربه و ممارست میباشد. و مبین این نکته است که در قرون متمادی قبل از بافت فرشِ معروف به پازیریک، این حرفه در فلات ایران رواج داشته و ایرانیان به رموز آن پی برده بودند. گفتة مورخین هم این واقعیت را تأیید میکند.
گزنفون سردار و مورخ یونانی در کتاب خود موسوم به «سیرت کورش» میگوید: «ایرانیان برای اینکه بسترشان نرم باشد، زیر آن قالیچه میگسترانیدند.» سالنامة چینی «سویی مو» از فرش پشمی دوران ساسانیان به عنوان کالای وارداتی به چنین نام برده است. در ادبیات فارسی قدیم ایران نیز به کرات از تخت معروف «طاقدیس» متعلق به خسروپرویز پادشاه ساسانی یاد شده که بر روی آن چهار تخته فرش نفیس گسترده شده بود و هر کدام یکی از فصول چهارگانه سال را نشان میداده است. فرش معروف بهارستان نیز، که در زمان حملة عرب به ایران به دست آنها افتاد و قطعه قطعه شد، نمونهای مشهور از پیشینة این هنر در ایران است. الیاف این قالی از طلا و نقره و گلهای آن از سنگهای قیمتی بود.
جواهراتی بر روی آن ترصیع یافته بود که به یغما رفت و داستان جداگانهای دارد. در دوران اسلامی نیز پس از توقف طولانی، هنر فرش رواج یافت. مؤلف کتاب «حدودالعالم» در تاریخ 812 میلادی به هنر قالیبافی در فارس اشاره نموده و یک قرن بعد «مقدسی» به قالیچههای سجادهای در اراضی مرتفع قائنات اشاره کرده و یاقوت حموی در سال 1179 میلادی از وجود قالیبافی در منطقة آذربایجان ایران خبر داده است.
ابن بطوطه جهانگرد عرب در سالهای 1304 – 1378 میلادی از فرش سبز رنگی که هنگام بازدید از ایذة بختیاری جلو او پهن کردهاند، سخن گفته است. متأسفانه تهاجم اقوام وحشی بیگانه گاهی جلو پیشرفتهای فرهنگی و هنری را در این مملکت گرفته و بسیاری از آثاری که بر اثر تلاش نسلها تهیه شده بود، تاراج کرده به یغما برده یا معدوم نمودهاند. از جمله این تهاجمات، حمله وحشیانه مغول بود که کشتار و زیانهایی بسیار به بار آورد ولی اعقاب آنها یعنی تیموریان دستآموز فرهنگ پربار ایران شدند و به هنر ارج مینهادند از این رو زمینه شکوفایی هنر در دورة بایسنغر میرزا در رشتة خط و نقاشی فراهم شد. در این دوره هنر به اوج ترقی خود رسید و مقدمهای شد جهت دوران صفویه که از ادوار درخشان و ممتاز هنر ایران به شمار میآید. از این دوره نمونههای بسیار نفیس و زیبایی از فرش ایران در موزههای جهان وجود دارد که نمونه درخشان آن، قالی نفیس بافت اردبیل است که برای مقبرة شیخ صفیالدین، جد بزرگ صفویان بافته شده بود و اکنون زینتبخش موزة ویکتوریا در انگلستان است. پس از صفویه و حملة پابرهنگان افغانی، باز این هنر به حضیض کشانده شد. در دوران نادرشاه هم فرصت فعالیتهای هنری دست نداد اما در دوران قاجار باز هنرمندان ایران در تبریز و کاشان و کرمان و مخصوصاً اصفهان، جهت اعتلای این هنر ارزنده کمر همت بستند و با تغییرات جدیدی که به نام طرحهای آمریکایی و فرانسوی شهرت داشت، به چنان موفقیتهای درخشان جهانی نایل آمدند که مدت مدیدی فرش ایران در صحنه جهان مقام اوّل را احراز نموده بود و بعد از مخازن نفت بزرگترین منبع درآمد ارزی کشور بود و بیش از 10 میلیون نفر در دوران پهلوی از این راه ارتزاق مینمودند
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 11
وزارت علوم و تحقیقات و فناوری
مؤسسۀ آموزش عالی جهاد دانشگاهی استان یزد
دانشکدۀ هنر اردکان
موضوع تحقیق:
فرش ایرانی، استانداردها و روش حفاظت و نگهداری
استاد مربوطه:
جناب آقای طباطبایی
تهیه و تنظیم:
سمیرا خوش منظر
زمستان 87
فرش ایرانی
روند نزول صادرات فرش دست بافت ایرانی در سال های اخیر تداوم داشته و به گفته دست اندرکاران بازار فرش، اکنون فرش های کپی شده از طرح و نقش فرش ایرانی بسیاری از بازارهایی هدف فرش دستباف ایرانی را به خود اختصاص داده است.
با روند نزولی صنعت فرش ایرانی در بازارهایی صادراتی طی سال هایی اخیر و عده های بسیاری برای بازاریابی و افزایش قدرت صادر کنندگان فرش ایرانی در بازارهایی هدف مطرح شده که به نظر می رسد محقق نشدن این وعده ها یان کارآمدی سپاسگذاری هایی انجام شده در این زمینه موجب شده تا بازاریابی فرش ایرانی با موانع جدی مواجه شده و مسئولان تبلیغاتی در برخی شبکه های ماهواره ای دلخوش باشند؛ تبلیغاتی که حق به شکل واقعی تا در به معرفی و تشخیص درست از زیر مجموعه هایی صنعت فرش ایرانی نبوده است.
آمارهای کاهش صادرات
تازه ترین آمارها حاکی است که از سال 79 تا کنون روند نزولی بر صادرات فرش دستباف ایران حاکم شده به طوری که بر حسب آمار گمرک، صادرات فرش دستباف ایران حاکم شده به طوری که بر حسب آمار گمرک، صادرات فرش دستباف از 500 میلیون دلار در سال 85 به 440 میلیون دلار در سال 86 رسیده که این رقم کاهش 12 درصدی را نشان می دهد. بر همین اساس، در 7 سال اخیر کم کم رقبای ایرانی به بازارهای دنیا نفوذ کرده و با قیمت شکنی و سرقت نقشه فرش های اصیل ایرانی سعی داشته تا گوی سبقت را از ایرانیان در صادرات این کالای اقتصادی- هندی بیابند و نفوذ بیشتری در بازارهای جهانی هدف صادراتی فرش دستباف یابند.
افزایش بحران
با شروع بحران های مالی در دنیا به نضظر می رسد که کمتر کالای لوکسی در دنیا بتوان دوام زیادی در بازار داشته باشد، گر چه کارشناسان معتقدند که فرش دستباف ایرانی از مشخص نبودن هویت ایرانی در برابر فرشهای جعلی رقبای خود رنج می برد و شاید یکی از عوامل عقب افتادگی صادرات فرش اعلای ایرانی نداشتن برند مشخص از فرشهای ایرانی در بازارهایی صادراتی دنیاست.
با این وجود هنوز هم فرش ایرانی به بیش از 100کشور دنیا صادر می شود و بیشترین حجم صادرات به کشورهایی آمریکا، آلمان، ایتالیا، فرانسه و سوئیس تعلق دارد؛ همان کشورهایی که این روزها با بحران مالی دست و پنجه نرم می کنند که این خود تهدیدی برای ایران است، چرا که حدود 45درصد صاردات فرش دستباف ایرانی تنها به 2 کشور آمریکا و آلمان صورت می گیرد.
البته نباید فراموش کرد که نگاه رقبای ایران به فرش یک نگاه اقتصادی است، اما فرشهای عرضه شده ایرانی در بازارهای دنیا به شدت زیبا، هنری، تأثیر گذار و ظریف است، از سوی دیگر، تک بافت، بسیار گران و غیر قابل خرید و فروش برای جامعه آماری وسیعی از مردم دنیاست و خلاصه اینکه ویژگی های اقتصادی که مستلزم عرضه محصول در بازارهای داخلی و خارجی است، کمتر در آن به چشم می آید.
به نظر می رسد قدرت گرفتن رقبا نیز توجه به همین نکات باشد، اما نکته دیگری که نباید از ذهن دور داشت این است که عمده بافندگان اصیل ایرانی طی سالهای گذشته کمتر نوع آوری در