لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : .ppt ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید : 9 اسلاید
قسمتی از متن .ppt :
طبقه بندی
طبقه بندی: اشیا و کالاهای موجود را در انبار طوری دسته بندی و تقسیم کنیم که مابین آنها صفت مشترکی که پایه طبقه بندی واقع شده، موجود باشد.
مراحل طبقه بندی: تجزیه ترکیب
اهداف
طبقه بندی
1- قرار دادن کالاها در دسته های کنترل پذیر
2- ایجاد سرعت در انتقال اطلاعات
3- کاهش هزینه های سازمان مثل خرید
4- آماده سازی ساختار برای کد گذاری
5- نظام دادن به اطلاعات برای مقایسه آنها
1
2
فواید و ویژگی های طبقه بندی کالا
1- تسریع ارتباطات
2- ایجاد سهولت در تنظیم فرمها
3- کاهش اشتباهات
4- تسهیل عملیات انبار داری
5- کمک به عملیات خرید
6- کمک به حسابداری کالا
7-کمک به مکانیزه کردن سیستمها
مبانی طبقه کالا
1- روش طبقه بندی از منطقی روشن روان و ساده پیروی نماید
2- با نیاز های سازمان و شرایط آن مطابقت داشته باشد
3- توان پوشش کلیه کالاهای موجود و آینده را داشته باشد
4- برای اضافه کردن کالاهای جدید نیاز به تغییر شماره های قبلی نباشد
5- طبقه بندی باید براساس مشخصات پایدار و اساسی کالا صورت گیرد
6-شرح کالا باید مختصر ولی دقیق و با مفهوم باشد
7-هر شماره نشان دهنده یک قلم کالا باشد
8- تعداد ارقام و شماره ها برای تمام کالا ها مساوی باشد
9-استفاده از اعداد و شماره برای کالاها که بتوان آنرا به سیستم کامپیوتر متصل کرد
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 42
مقدمه ای بر بسته بندی مواد غذایی
مقدمه
بسته بندی عبارت است از هنر وعلم اماده سازی مواد غذایی برای انبار کردن ،ودر نها یت فروش . بسته بندی باید تا حد امکان ساده و ارزا ن باشد ضمن اینکه اهداف اولیه بسته بندی یعنی خاصیت حفاظتی و جذابیت رانیز دارا باشد . با عنایت به این که مواد بسته بندی توسط ماشین های مختلف فرایند می شوند بنابراین خواص دیگری نیز باید داشته باشند که عبارتند از : نرمش ، قابلیت پذیرش چاپ ، قابلیت استفاده در ماشین های لفاف ، قابلیت دوخته شدن در حرارت ، شکل پذیری به کمک باد یا خلا و یا فن اوریهای حرارتی . خواص مطلوب دیگری که به وﻴﮋه از دیدگاه صنایع غذایی مهم هستند عبارتند از : شفا فیت ، نفوذپذیری یا غیر نفوذپذیری محصول نسبت به بخار اب وگازهای دی اکسید کربن ، اکﺳﻴﮋ ن و نیتروﮋن .
اگر چه تعداد زیادی از مسا ئل فن اوری مربوط به استفاده از مواد پلاستیکی در بسته بندی مواد غذا یی از جمله مشکلاتی هستند که کلا به صنعت بسته بندی مربوط می شوند ولی برخی از مسا ئل مربوط به طبیعت ماده به کار رفته در بسته بندی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند . موفقیت کاربرد پلاستیک ها در بسته بندی نیاز به همکاری تولید کنند گان مواد غذا یی ، سازند گان انواع پلاستیک ها ، طراحان ودر نها یت مصرف کنند گان دارد .ملا حظات اقتصا دی محدودیت های بیشتری را اعمال می کند ، چرا که مصرف کننند گان صرفا به دنبال کیفیت محصول هستند تا بسته بندی انها .
نیازمند یها و وﻴﮋگیهای مهم مواد بسته بندی مواد غذا یی را می توان به شرح ذیل دسته بندی کرد :
-شفا فیت ودرخشش سطح ان برای رضایت وجلب نظر مصرف کننده
-کنترل در انتقال رطوبت
-کنترل در انتقال سایر گاز ها
-تحمل تغییرات درجه حرارت به هنگام نگهداری و استفاده
-فقدان مواد سمی
-ارزان بودن
-مقاومت در مقابل ضربه
مصرف کننده دوست دارد انچه می خرد ببیند و بنابراین شفا فیت وشیش های مانند بودن بسته های مواد غذا یی نیاز ضروری در بسته بندی انها است . مواد غیر شفاف مانند سینی های سفید رنگ نیز در حد وسیعی مورد استفاده قرار می گیرند . این سینی ها مانع از ان می شوند تا مصرف کننده هر دو طرف ماده غذایی راببیند که در برخی موارد مانند بسته بندی گوشت از عدم اعتماد و مقاومت خریدار می کاهد .کنترل تغییرات رطوبت موجود در ماده غذایی در طول نگهداری ان بسیار مهم است . برخی فراورده های غذا یی مانند چیپس ، پفک و بیسکویت باید در موادی بسته بندی شوند که نفوذپذیری انها به رطوبت خیلی کم باشد تا تردی انها محفوظ بماند . همچنین از تبخیر برخی مواد غذایی باید جلوگیری گردد و در این موارد نیز باید از ورقه هایی با نفوذپذیری پایین استفاده شود . در بقیه موارد از دست دادن نسبی رطوبت ماده غذا یی مطلوب است تا از عرق زدن و تراکم بخار اب در داخل پاکت بسته بندی و در نتیجه از بین رفتن شفا فیت ان وخطر رشد کپکها جلوگیری شود .
علاوه بر اتنتقال بخار اب به داخل وخارج مواد بسته بندی ، کنترل نفوذ پذیری این مواد نسبت به سایر گا ز ها مانند اکﺳﻴﮋ ن و گاز کربنیک نیز از اهمیت وﻴﮋهای برخوردار است . اغلب مواد غذا یی تازه نیاز به تنفس دارند وبنابراین مواد بسته بندی این گونه غذا ها باید امکان تنفس را از نظر تامین اکﺳﻴﮋن و حذف گاز کربنیک فراهم اورد . در مواقعی که مواد بسته بندی انتخاب شده نتواند به اندازه کافی گازهای تنفسی را منتقل نما یند ، از ورقه های مشبک یا سورخدار استفاده می شود . در خصوص مواد بسته بندی گوشت تازه باید به اندازه کافی اکﺳﻴﮋن از بیرون به داخل بسته بند ی نفوذ نماید تا رنگ سطحی گوشت در حد مطلوب باقی بماند . از طرف دیگر مواد غذا یی که حاوی چربی زیادی هستند مانند لبنیات در صورتی که در معرض اکﺳﻴﮋن زیادی قرار گیرند اکسیده می شوند و به همین علت اغلب در خلا ویا جو بی اثر بسته بندی می گردند و از ورق های با نفوذپذیری خیلی پا یین استفاده می شود . در بسته بندی قهوه یا ماهی که بوی انها باید انحصا رﺃ در داخل بسته بندی باشد نیز مواد بسته بندی با نفوذپذیری پایین به کار گرفته می شود . مواد غذا یی که در معرض اکسیداسیون هوا هستند اغلب با استفاده از موار انتی اکسیدان مانند BHA و BHT محافظت می گردند . محصو لاتی مانند ورقه های نازک غلات و چیپس ، ظریف وشکننده هستند و باید به صورت غیر متراکم بسته بندی شوند . این موضوع باعث افزایش هوا در داخل بسته بندی می گردد که همراه با افزایش سطح تماس محصول با هوا امکان اکسیداسیون ان را بیشتر می نماید . افزودن مواد انتی اکسید ان به مواد بسته بندی و ماده غذا یی باعث حفا ظت و قابلیت نگهداری بیشتر ماده غذا یی می شود . اضافه کردن انتی اکسیدان به مواد بسته بندی نیاز به این ماده را در خود ماده غذا یی کنترل می نما ید . اگر چه انتقال انتی اکسیدان از مواد بسته بندی به داخل ماده غذایی ممکن است اتفاق بیفتد ولی مصرف کننده بیشتر علاقه مند است تا از غذا هایی که مقدار انتی اکسیدان کمتری دارند استفاده نمایند .
فن اوری های که می توانند برای بسته بندی مواد غذا ییفرایند شده مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از :
-ورق های خوراکی عایق برای کند کردن انتقال رطو بت بین اجزا تشکیل دهند ه یک ماده غذایی که دارای فعالیت ابی متفاوت هستند .
-گیرند های اکﺳﻴﮋن برای کند کردن اکسیداسیون چربی ها .
- گیرند های دی اکسید کربن .
-گیرند های بو های نامطبوع
سایر انواع بسته بندی موثر غذا یی عبارتند از :
-ورقه های حساس به میکروویو که بای افزایش سطح برخی از مواد غذ ایی مانند ورق های سیب زمینی ، انواع نان ها وذرت باد کرده در محیط های گرم مورد اسفاده قرار می گیرند .
-نشانگرهای انجام فرایند میکروویو
-ورقه های منتشر کننده بخار
-نشانگر های حرارت دیدگی بیش از حد مواد غذا یی که شرایط نامناسب فرایند حرارتی را اشکار می سازند
-ارزیابی کننده تغییرات زمان – درجه حرارت برای نشان دادن میزان کاهش قابلیت نگهداری مواد غذا یی که در جریان توزیع انها ممکناست اتفاق بیفتد .
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 9 صفحه
قسمتی از متن .doc :
طبقه بندی خاک
20-1
مقدمه
طبقه بندی خاکها, یک متد برای کنار یکدیگر قرار دادن انواع خاکهایی است که دارای خصوصیات مشابه میباشند. بر خلاف گروههای گیاهان و حیوانات که در آنها گونه های مشابه در یک دسته قرار دارند و گونه های دسته های دیگر با یکدیگر تفاوت دارند, گونه های خاک به ندرت به یکدیگر شباهت دارند. گونه های خاک اغلب به نرمیو به تدریج از گونه ای به گونه دیگر هنگام پیمایش سراشیبی یا دشتی وسیع طبقه بندی میشوند عمق, رنگ و محتوی نمک و سایر خصوصیات خاک به تدریج تغییر میکنند به این خاطر برای مشخص نمودن خصوصیات یک خاک باید حجم مینیمیی از آن انتخاب و مورد بررسی قرار گیرد. یک چنین حجمیاز خاک که پدان نامیده میشود تقریبا حدود چهل اینچ مربع (یک متر مربع) وسعت دارد و دارای عمق کافی برای رشد ریشه ها میباشند. هنگام بررسی بسیاری از انوع خاکها, میتوان محدوده های وسیع تری از خاک را که دارای خصوصیات یکسان میباشند مورد بررسی قرار دارد که به این حجم بزرگتر پلی پدان (به معنای تعداد زیادی پدان) اطلاق میشود.
از آنجا که خاکها به تدریج از گونه ای به گونه دیگر طبقه بندی میشوند رده های خاک دارای افق های (محدوده های) قرار دادی میباشند که توسط عمق ضخامت و درصد نمک یا رطوبت و سایر خواص قابل اندازه گیری تحمیل میشوند.
بسیاری از این افق های قرار دادی, خصوصیات زیادی از خاک را در بر میگیرند که در افق های مختلف شرح داده میشوند که به آن ها افق های تشخیصی گفته میشود. همان طور که افرادی که حیوانات را دسته بندی میکنند آنها را بر اساس تعداد پاها, داشتن یا نداشتن بال, استخوان بندی داخلی یا خارجی و سایر خصوصیات دیگر طبقه بندی میکنند کسانی که گونه های خاک را نیز دسته بندی میکنند آنها را بر اساس نوعی افق های تشخیصی از یکدیگر جدا میکنند به طوری که در همه روش های طبقه بندی, رده های رایج تر و متداول تر دارای تعداد کمتر و به صورت گسترده تعریف شده اند و رده های خاص تر دارای تعداد بیشتر و به صورت جزئی تر تعریف شده اند.
2-20 روش های طبقه بندی خاک در ایالات متحده
طبقه بندی که اکنون برای خاک استفاده میشود در سال 1965 توسط ایالات متحده اتخاذ شد یک توضیح ساده از این سیستم طبقه بندی به شرح زیر میباشد.
راسته:
این طبقه بندی عمومیترین و رایج ترین دسته میباشد همه انواع خاکها, در یکی از 10 راسته موجود طبقه بندی میشوند. هشت راسته از آنها بر اساس حضور یا عدم حضور افق های تشخیصی با سایر خصوصیات همانند شدت فرآیند شکل گیری خاک و تفاوتهای آب و هوایی در آن مناطق طبقه بندی میشوند از میان دو راسته دیگر., انتیسول دارای محدوده های تشخیصی مشخصی نمیباشد و هیتوسل ممکن است در هر منطقه آب و هوایی مرطوبی که رشد گیاهان را تضمین میکند وجود داشته باشد.
زیر راسته:
زیرراسته ها در یک راسته خاک به صورت گسترده بر اساس خصوصیات خاک که از تفاوت در میزان رطوبت و دما نتیجه میشود متمایز میشوند چهل و هفت زیر راسته در حال حاضر شناسایی شده اند. زیرراسته ها در هر راسته مشخص و متمایز میباشند و قایل جای گیری در راسته های دیگر نمیباشند.
گروههای بزرگ:
هر زیر راسته خود به گروههای بزرگی تقسیم بندی میشود. تنها در ایالات متحده از میان تقریبا 225 گونه موجود در جهان 185 گروه بزرگ شناسایی شده است که به صورت گسترده بر اساس افق های متمایز خاک و خصوصیات آن ها طبقه بندی شده اند. این افق ها شامل آنهایی میباشند که دارای آهن, خاک رس و یا گیاخاک هستند و آنهایی که دارای لایه های سخت شده و به هم پیوسته خاک, موسوم به پنس میباشند که در حرکت آب و نفوذ ریشه ها در خاک دخالت دارند. خصوصیات مشخصه این گروهها دمای خاک و درصد عناصر معدنی همانند منیزیم, سدیم, پتاسیم و سایر نمکها میباشد. به ضمیمه B, فهرست معانی جدول G-3 صفحه 600 مراجعه کنید.
زیر گروه
هر گروه بزرگ خاک به سه نوع زیر گروه تقیسم بندی میشود. یک زیر گروه نشان دهنده بخش مرکزی گروه میباشد. دومیکه خصوصیاتی نزدیک به راسته و زیر راسته های دیگر و یا سایر گروههای بزرگ دارد و سومیکه در طبقه بندی داخلی در دسته ای دیگر قرار میگیرد. در حدود 970 زیر گروه در ایالات متحده شناسایی شده اند.
تیره:
تیره های خاک در یک زیر گروه بر اساس ویژگی هایی که برای رشد گیاهان یا رفتارخاک هنگام استفاده در مقاصد مهندسی مهم میباشند, دسته بندی میشوند.
خصوصیاتی که مورد استفاده قرار میگیرند شامل بافت خاک, خصوصیات کانی های موجود در خاک, واکنش های شیمایی خاک نظیر (PH, دمای خاک, درصد رطوبت نفوذ پذیری و تراوایی خاک, ضخامت آن. غلظت و ساختار خاک میباشد. در حدود 7500 تیره در ایالات متحده شناسایی شده اند.
دسته:
هر تیره شامل چند دسته میباشند. تعداد 10500 دسته یا بیشتر در ایالات متحده دارای خصوصیات و ویژگی های محدود تری نسبت به تیره ها میباشند نام دسته ها از لحاظ خاکشناسی دارای اهمیت نمیباشند اما از لحاظ جغرافیایی نشان دهنده نام یک رودخانه شهر یا منطقه ای میباشد که دسته مذکور برای اولین بار در کنار آن شناسایی شده است. دسته های خاک بر اساس خصوصیات قابل مشاهده و نقشه برداری رنگ, بافت, ساختار, غلظت و ثبات خاک, ضخامت و PH در حجم مشخصی از خاک و همچنین خواص شیمایی و مدنی آن طبقه بندی میشوند. مثال هایی از نام های دسته ها به صورت زیر میباشد. جی, اکلاهاما, هستون و مریماک که با توجه به شهر جی ایالات اکلاهاما و منطقه هستون و رودخانه مریماک نامگذاری شده اند.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 7 صفحه
قسمتی از متن .doc :
بسته بندی
بخش کشاورزی به عنوان یکی از بخشهای زیربنایی کشور تاثیر بسزایی در حفظ و تامین استقلال کشور دارد و کارشناسان این بخش ضمن تاکید بر ضرورت کیفیت بستهبندی محصولات آن را عاملی بر ارزش افزوده در این حوزه دانستند.
بسته بندی و درجه بندی محصولات کشاورزی یکی از فرآیندهای این بخش است که کارشناسان و متخصصان امر آن را نیاز اصلی فعالیتهای کشاورزی میدانند.
کارشناسان این حوزه معتقدند بسته بندی و درجه بندی در ایران متناسب با اثربخشی آن مورد توجه جدی قرار نگرفته و از کاستی کشاروزی کشور سالیانه زیانهای فراوانی را متحمل میشود.
در کشورمان به دلیل فاصله بستهبندیها و درجهبندیهای محصولات مختلف با استانداردهای جهانی، ضایعات بسیاری در زمینه محصولات کشاورزی ایجاد میشود.
بسته بندی پلی است بین تولید کننده ومصرف کننده ”
نوع بشر از بدو آفرینش ، آنگاه که موفق به ساخت ادوات و تجهیزات جهت بهبود وضعیت زندگی خود شد ، جهت نقل مکان آنها نیازمند بسته بندی گردید.
بسته بندی به لحاظ دارابودن ویژگیهای خاص در زمینه های مختلف و فراهم نمودن امکان ذخیره سازی فرآورده ها ی گوناگون از جمله مواد غذائی بخصوص پس از دسترسی به فنون پاستوریزاسیون از اهمیت ویژه ای برخوردار شد.
صنعت بسته بندی به عنوان یکی از مهمترین و تعیین کننده ترین عوامل موثر عرضه کالا و موفقیت در کسب بازار ، هم اکنون تمامی فعالیتهای تولیدی و بازرگانی را در جهان متوجه خود کرده به نحوی که اگرچه مقوله جدیدی در صنعت و اقتصاد نیست ولی با تحولاتی که یافته توجه بسیاری را به خود جلب نموده و به عاملی تعیین کننده در موفقیت عرضه کالا و خدمات تبدیل شده است.
متاسفانه با تمام اهمیت آن هنوز در ایران توجهی اساسی به آن نشده و می توان گفت صنعت قوطی سازی که شاید یکی از مهمترین شاخه های صنعت بسته بندی است آنچنانکه باید مورد توجه قرارنگرفته ، اگرچه در سالهای اخیر اقداماتی در جهت نوسازی آن بعمل آمده ولی هنوز راهی دراز در پیش است.
دراین گزارش پس از تعریفی اجمالی از بسته بندی و تقسیمات آن ، به گروه قوطی غذائــی ( کمپوت و کنسرو ) توجه خواهد شد.
جایگاه صنعت بسته بندی در جهان وایران .
اهمیت صنایع بسته بندی در دنیای امروز و نقش تعیین کننده آن در حفظ و نگهداری، شکیل شدن کالا ، سهولت حمل ونقل ، طول عمر ، استحکام ، قیمت تمام شده ، و0000 در حدیست که گاها” اهمیت آن در جلب مشتری بیش از کیفیت محتوی است. بدین جهت به آن بها داده شده و درنتیجه به پیشرفتهای بسیار نائل گردیده به نحوی که سیستم بسته بندی در حال حاضر، حتی با ده سال گذشته نیز قابل مقایسه نیست . اما متاسفانه در کشور ما این رشته علاوه بر مشکلات عام صنعت همانند عدم ثبات و قانون مندی اقتصادی ، تاثیرپذیری از نرخ ارز ، مدیریت ناکارآمد ، کمبود نیروی متخصص ، افزایش بی رویه دستمزدها ، قانون کار ، تورم نیروی کار غیر متخصص ، کثرت عوارض ، مالیاتها و 0000 در سالهای اول انقلاب یعنی در دوران ارزهای ارزان با نامهربانی مسئولین وقت روبرو بوده به نحوی که ارز تخصیص یافته به آن اساسا” صرف ورود مواد اولیه و قطعات یدکی گردید و سهم چندانی جهت بازسازی ، نوسازی و جایگزینی ماشین آلات اختصاص نیافت و در نتیجه از کاروان پیشرفت تکنولوژی بسیار عقب ماند. البته باید اذعان داشت که صنعت بسته بندی نیز همانند سایر رشته های صنعت در دوران سازندگی به پیشرفتهائی نائل آمده از جمله استفاده از ماشین آلات مدرن ولی متاسفانه دارای حلقه های مفقوده ایست که باعث ناکاراشدن آن گردیده که مهمترین آن شاید عدم توجه لازم به آموزش ، تحقیقات و نوآوری باشد.
به هرحال به منظور بررسی این صنعت بعلت گستردگی دامنه وتنوع مواد اولیه مصرفی وبه تبع آن تفاوت تکنولوژی ،می بایست ابتدا آن را به گروههائی تقسیم نمود.
1- بسته بندی بافلز
2- بسته بندی با چوب ، کاغذ یا مقوا
3- بسته بندی با مواد شیمیائی همچون نایلون ، پلاستیک و0000
4- بسته بندی با شیشه وسرامیک
5- بسته بندی با الیاف وپارچه
نظربه اینکه مطلب مورد بحث این گزارش فقط بخشــی از صنعت بسته بندی فلزیست لذا از ورود به بحث سایر گروه هـا خــودداری می گردد.
تعریف بسته بندی فلزی :
منظور از بسته بندی فلزی آنست که ماده اولیه اصلی مصرفی برای بسته بندی کــالا فلــزی می باشد . بدیهی است از سایر مواد بعنوان مواد کمکی و جنبی در این گروه استفاده می شود.
مزایا ومعایب :
الف – مزایا : بسته بندی فلزی دارای مزایای بسیار است از جمله
1- استحکام مکانیکی بالا.
2- مقاومت در شرایط محیطی مختلف و حفظ کالا برای مدت طولانی.
3- قابلیت نگهداری کالا در حالتهای جامد ، مایع وحتی گاز.
4- قابلیت بسته بندی کالا در فرمهای متنوع.
5- قابلیت بازیافت.
6- و0000
ب- معایب: این نوع بسته بندی هم در مقابل مزایا ، دارای معایبی است از جمله:
1- نیاز به تکنولوژی ویژه ودانش فنی بالا.
2- لزوم استفاده از ماشین آلات مدرن و تولید انبوه جهت اقتصادی نمودن تولید.
3- نیاز به سرمایه گذاری ثابت زیاد.
4- محدودیت بسته بندی بعضی از مواد از جمله مواد اسیدی.
5- محدودیت منابع تامین مواداولیه مرغوب .
6- و0000
زیرگروههای بسته بندی فلزی :
این رشته را میتوان به زیر گروههای ذیل تقسیم نمود:
الف –جعبه ، صندوق ، کانتینر
ب – سیلندر ، منبع ومخزن
پ – چلیک وبشکه
ت – قوطی وحلب
با عنایت به هدف از گزارش که بررسی قوطی حلبی غذائی (کمپوت ، کنسرو ، آبمیوه و نوشابه ) است از بررسی سایر گروههای فوق الذکر خودداری خواهد شد.
تاریخچه ساخت قوطی :
دسترسی بشر به فلز و آشنائی با مهمترین ویژگی آن یعنی مقاومت در مقابل فشار منجر به پیدایش و توسعه ظروف بسته بندی فلزی گردید.
سابقه قوطی سازی به مفهوم امروز ، به دوره ناپلئون باز می گردد . او برای تامین مواد غذائی مورد نیاز ارتش احتیاج به نوعی بسته بندی داشت که ضمن سبک و محکم بودن ، استفاده از آن نیز با سهولت ممکن باشدکه این امردرسال1809 میلادی توسط فردی به نام نیکلاس اپرت تحقق یافت. در سال 1810یک نفر انگلیسی به نام پیتر دوراند قوطی حلبی را اختراع نمود.
سالها قوطی با روشهای ابتدائی وبا دست ساخته می شد که راندمان کار بسیار پائین بود.
در اوائل قرن بیستم ، استفاده از قوطی فلزی که شکلی بهداشتی یافته بود رواج یافت و افزایش تقاضا منجر به استفاده از ماشین آلات مدرن در ساخت قوطی گردید به نحوی که سرعت تولید آن امروزه به حدود 1300 عدد قوطی در دقیقه رسیده است.
تاریخچه قوطی سازی درایران :
اولین سازنده قوطی در ایران (در بخش خصوصی) شخصی است ارمنی به نام آقای توتونف که از روسیه به ایران آمده و با وسائل بسیار ساده و پرسهای دستی و با استفاده از ورق بدست آمده از حلبهای خالی نفت وبنزین ( در آن موقع در ایران ورق حلب نبود) اقدام به تولید قوطی نمود .
البته شرکت نفت جهت تامین حلب وبشکه مورد نیازش سالها قبل کارخانه ای در آبادان احداث نموده بود که تولیداتش منحصرا” در اختیار خود شرکت بوده و به بازار عرضه نمی گردید.
پس از مرگ توتونف درجاده چالوس تعدادی از شاگردانش همچون آقایان خامنه ای ، اویسی ، آرام و0000 اقدام به ایجاد واحدهای قوطی سازی با ماشین آلات فرسوده خریداری شده از شرکت نفت آبادان و نیز تجهیزات ساده دیگر نمودند . ضمنا” اولین واحد چاپ روی ورق توسط آقای حمیدی وشرکا (شرکت فر) در سال 1334 دایر شده است.
بنابراین اولین سازندگان قوطی در ایران بعد از توتونف رامی بایست آقایان خامنه ای ، اویسی ، آرام و محمدی (قوطی سازی ایران ) دانست.
اولین کارخانه قوطی سازی به مفهوم امروز در شرکت روغن نباتی قو جهت ساخت قوطی روغن نباتی و اولین خطوط تولید قوطی کمپوت وکنسرو در شرکت صنایع بسته بندی ایران وابسته به گروه صنعتی بهشهرکه درسال 1342 توسط آقای لاجوردی تاسیس شده نصب گردیده است .
روند رشد قوطی سازی درایران :
درسالهای قبل از انقلاب بدلیل پائین بودن جمعیت و تمرکز آنها در روستاها ( بیش از 70%) نیاز کشور به قوطی محدود بود لذا این کالا اساسا“ توسط مصرف کنندگان آن یعنی تولیدکنندگان مواد غذائی و مواد شیمیائی ، بعنوان تولید جنبی ساخته میشدکه مازاد بر نیاز آنها به بازار عرضه می گردید و واحدهائی که تولید آنها فقط قوطی یا حلب باشد بسیار محدود و انگشت شمار بود. درسالهای پس از انقلاب بدلایل مختلف از جمله افزایش جمعیت ، تمرکز جمعیت در شهرها ، جنگ تحمیلی ، تغییر الگوی مصرف و 0000 تقاضا برای قوطی افزایش یافت لذا ضمن توسعه و تکمیل واحدهای گذشته تعداد زیادی واحدهای جدید ایجاد شده اند که مهمترین آنها عبارتند از شرکتهای صنایع بسته بندی تبریز ، زاگرس ، مهرآذر ، تولید وگسترش کیافرین و بقیه ، واحدهای کوچک محسوب می گردند که اکثرا” سازنده قوطیهای کششی جهت مواد غذائی و یاقوطیهای چندتکه مواد شیمیائی با ماشین آلات داخلی ویا دست دوم و فرسوده بوده که طبق ضوابط مربوطه جهت آنها کارت شناسائی یا گواهی فعالیت صنعتی صادر شده واز نظر تعداد مجموعا” بیش از 150 واحد میباشد .
بروز جنگ وشروع محدودیتهای ارزی ، باعث عدم توجه کافی به این رشته وقرارگرفتن آن در گروه سوم اولویتهای بخش فلزی در سالهای گذشته و تخصیص ناکافی ارز به این گروه گردید ضمن اینکه سهمیه تخصیص یافته اساسا” صرف خرید موادا ولیه وقطعات یدکی شده و مسئله جایگزینی ماشین آلات وخرید اطلاعات فنی جدید نیز تقریبا” به فراموشی سپرده شد که نتیجه آن عقب افتادن از دانش روز و کاهش شدید کیفیت قوطی و تشکیل کمیته فنی ارتقاء کیفیت قوطی بود.
لازم به ذکر است که درسال 1371 با حمایت بی دریغ اداره کل صنایع فلزی جهت ورود چند خط مدرن برای ساخت قوطی غذائی و لاک وچاپ بعنوان جایگزینی تخصیص ارز شد که خود نقش اساسی در بهبود کیفیت داشته است ضمن اینکه در سالهای اخیر بخش خصوصی نسبت به ورود ماشین آلات مدرن قوطی سازی و لاک و چاپ اقدام نموده که تعـــدادی نصـــب و راه اندازی شده و تعدادی در حال نصب می باشد. در نتیجه مشکل کمی قوطی کاملا” حل شده وامروزه توان تولید قوطی غذائی در کشور بیش از نیاز می باشد واز نظر کیفی هم واحدهای بزرگ سازنده قوطی غذائی موفق به کسب مهر استاندارد گردیده اند یعنی حداقل از کیفیت قابل قبول برخوردارند ولی هنوز مشکلات و حلقه های مفقوده ای وجود دارد که اساسی ترین آنها عدم وجود یا محدودیت امکانات تحقیق ، آزمایشگاههای مجهز ، کتب و منابع علمی به زبان فارسی ، کلاسهای آموزشی ، نیروی انسانی کار آزموده و0000 و همچنین گرانی هزینه برای دسترسی به منابع علمی خارجی ودانش و تکنولوژی روز می باشد.
کمیته فنی ارتقاء کیفیت قوطی :
همچنانکه گفته شد کاهش شدید کیفیت قوطی و مسائل ناشی از آن منجر به تشکیل این کمیته با شرکت مدیران یا نمایندگان تام الاختیار قوطی سازان و کمپوت وکنسروسازان بزرگ و همچنین نمایندگان وزارت صنایع ، موسسه استاندارد و وزارت بهداشت گردید که جلسات متعددی در کارخـانجـات تولیدی . سندیکای تولیدکنندگان کمپوت وکنسرو ، وزارت صنایع و وزارت بهداشت تشکیل گردید که ماحصل فعالیت آن را میتوان بدین شرح خلاصه نمود :
1- جایگزین شدن سیستم درز جوش مسی(Seam welding) به جای لحیم نمودن بدنه (soldering) در تعدادی از خطوط تولید.
2- توصیه استفاده از لاکهای مقاومتر جدید و حذف بعضی لاکهای نامناسب قبلی.
3- الزام ایجاد واحد آزمایشگاه در هر واحد تولیدی وشرکت مسئولین آزمایشگاهها در کلاسهای متشکله در شرکت صنایع بسته بندی ایران.
4- الزامی شدن استفاده از سیستم پودر جوش جهت پوشش محل جوش بدنه.
5- توصیه به استفاده از پوشش دولایه لاک جهت بالابردن مقاومت قوطی برای بعضی محصولات با خورندگی بالا.
6- توصیه موکد برای لاک زدن سطح خارجی ورق جهت جلوگیری از زنگ زدن سطح بیرونی قوطی در مناطق مرطوب.
7- اجباری نمودن ثبت ، نام یا علامت مشخصه ای روی قوطی که مشخصات تولید کننده وزمان تولید قوطی را در برداشته باشد .
8- مطالعه برای بسترسازی جهت انجام سرمایه گذاریهای جدید برای تولید احجام کوچک به منظور تامین نیاز کشور و توسعه صادرات.
تاریخچه تولید کمپوت وکنسرو در ایران :
نظر به اینکه قوطی فی نفسه قابل مصرف نیست و تقاضای آن منتج از تقاضا جهت کمپوت وکنسرو می باشد اشاره ای به سابقه ساخت کالای مذکور در ایران خالی از لطف نیست.
اولین کسی که به فکر تولید کنسرو در ایران افتاد فردیست به نام آقای درخشان از ایرانیان مهاجر از کشور روسیه که درسال 1309 شمسی اقدام به این کار نمود اما بدلیل آنکه در آن زمان در ایران ورق تین پلیت لاک خورده وجود نداشت وقوطی را از ورق حلب حاصل از صاف کردن پیت خالی بنزین شرکت نفت تامین می نمودنــــد قوطی هائی که در اختیار وی قرار می گرفت فاقد مشخصات لازم بود در نتیجه منجر به فساد مواد غذائی می شد لذا نامبرده با تحمل زیان از ادامه کار منصرف شد. درسالهای 1311 و 1310 هم افرادی در شهرهای مشهد، همدان و تهران بدین کار اقدام نمودند ولی به دلیل فوق همه آنها با شکست روبرو شدند.
دولت وقت در سال 1316 اقدام به احداث واحد تولید کنسرو گوشت وسبزی در قائم شهر ودرسال 1319 کارخانه تولید تن ماهی در بندرعباس نمود که آنهم اساسا” جهت تامین نیاز نیروهای مسلح بوده است. سرانه میزان مصرف کمپوت وکنسرو تا سال 1320 برای هر 50 نفر ایرانی کمتر از یک قوطی برآورد شده که این میزان امروزه شاید به بیش از هفت قوطی کمپوت وکنسرو جهت هر ایرانی رسیده باشد.
آمار تولید کمپوت وکنسرو در ایران از 000،280 تن در سال 1360 به 000،425 تن در سال 78 رسیده است.
جایگاه قوطی غذائی در عرضه محصولات
باوجود پیشرفت تکنولوژی و دست یابی بشر به روشهای مختلف بسته بندی کالا ، قوطی فلزی شاید مطمئن ترین ، آسانترین واقتصادی ترین روش برای عرضه بسیاری از محصولات کشاورزی ، دامی ودریائی در جهان و مسلما” در ایران است.
شاید نتوان فروشگاه یا نمایشگاهی در زمینه مواد غذائی یافت که در آن خبری از قوطی غذائی نباشد و اگر قدری به اطراف خود نگاه کنید و یا به روستاهای دور افتاده و مناطق کوهستانی که فقط محل عبور کوهنوردان است بروید با قوطی مواجه خواهید شد و به واقعیت در زندگی مدرن امروزه اگر قوطی حذف شود ، زندگی بسیاری مختل خواهدشد.
از آنجاکه ایران کشوریست وسیع با آب و هوای گوناگون ، عدم آلایش خاک آن به آلاینده های مختلف و آفتاب فراوان ، محصولات کشاورزی ودامی بصورت طبیعی و با طعم و مزه عالی در حجم فراوان با کمترین سرمایه گذاری بدست می آید و قاعدتا” باید از بازار خوبی برخوردار باشد اما با مروری بر وضعیت موجود و آمار مربوط به ضایعات این محصولات وبرگشت آنها از بازارهای مختلف در شرایطی که محصولات مشابه سایر کشورها حتی با کیفیت پائین تر ، از فروش خوبی برخوردار است .چنانچه پیگیر مسئله شده و آنرا دقیقا” مورد بررسی قراردهیم ، یکی از مهمترین عوامل این وضعیت ناخوشایند ، نحوه بسته بندیست.
خصوصیات قوطی فلزی
قوطی فلزی اگرچه رایج ترین وسیله عرضه بسیاری از محصولات بخصوص مواد کشاورزی و دامی است ولی بعلت گرانی قیمت مواد اولیه و حساسیت تولید نیازمند به استفاده از روشهای مدرن وتولید انبوه جهت استفاده از صرفه جوئیهای حاصله برای کاهش قیمت تمام شده و درعین حال حفظ کیفیت لازم می باشد و همین امر باعث لزوم انجام سرمایه گذاریهای ثابت سنگین و بکارگیری ماشین آلات بسیار مدرن وپیشرفته گردیده است. درنتیجه منابع تامین ماشین آلات و مواد اولیه مرغوب محدود وبرای بسیاری ازکشورهای جهان ، صنعتی وابسته محسوب می گردد.
میزان وابستگی این صنعت در ایران بخصوص در زمینه قوطیهای غذائی از نظر ماشین آلات 100% و از نظر مواد اولیه حدود 95% می باشد ( فقط تینر ، مرکب ، مایع لاستیک ، سیم مسی که کلا” مواد جنبی هستند از منابع داخلی قابل تامین است )
تعریف قوطی و حلب
اگر چه بحث ما در این گزارش اساسا” قوطی حلبی غذائی جهت بسته بندی کمپوت ، کنسرو ، آبمیوه و نوشابه است ولی بعلت ارتباط نزدیک انواع قوطی وحلب از نظر فرآیند تولید ، مواد اولیه و حتی در مواردی کاربرد، مختصرا” این دو و زیر مجموعه های آنها تعریف می گردند.
1- حلب : عبارتست از ظرفی چهارگوش ساخته شده از ورق حلب با ظرفیت بسته بندی 5 تا 17 کیلوگرم مواد.
2- قوطی : عبارتست از ظرفی اساسا” چهارگوش یا گرد ساخته شده از ورق حلب یا آلومینیوم باظرفیت بسته بندی حداکثر 5 کیلوگرم مواد.
مواد لازم جهت ساخت قوطی :
1- ورق حلب : ورق بسیار نازک آهنی است که چنانچه با قلع روکش شده باشد Tin plate واگر فاقد قلع باشد TFS (Tin free steel ) نامیده می شود. سه نوع فولاد بدون قلع مورد استفاده قرار می گیرد که عبارتند از :
الف – فولاد روئین شده بصورت شیمیائی (Chemically passivated steel) که روی سطح خود یک لایه فسفات – کرومات دارد.
ب – فولاد پوشش شده با کروم یا یک لایه اکسید کروم.
پ – فولاد پوشش شده با آلومینیوم که دارای بعضی مشکلات در کشش ، جوشکاری و اتصالات میباشد.
باید توجه داشت که ورق تین پلیت علاوه بر ایجاد یک پوشش محافظتی در روی فولاد ، نقشی کاتدی داشته وامکان اکسیداسیون نقاط پوشش نشده یا مکانهائی که بصورت سوزنی فاقد پوشش می باشند را به حداقل می رساند. این پوشش قلعی از حل شدن آهن در برخی نوشیدنیها که قادرند طعم نامطلوب آهن را به خود بگیرند جلوگیری می کند . ورق بدون قلع (TFS) این مزیت را نداشته وبرای محافظت از سطح فولاد نیازمند پوشش کامل است ولی درعوض چسبندگی لعاب ها ولاکها به آن، بهتر از ورق تین پلیت می باشد.
در ایران مصرف این ورق محدود و آنهم برای ساخت در و کف قوطی استفاده می شود ولی طبق آزمایشات انجام شده در موسسه استاندارد استفاده ازآن با پوشش لاک مناسب برای تولید قوطی کششی مناسبتر است.
نظر به اینکه کیفیت ورق مصرفی در قوطی غذائی بسیار مهم است می بایست در انتخاب آن دقت شود که مهمترین شاخصه های آن عبارتند از :
الف – نوع فولاد:
ورق فولادی از نظر آلیاژی تقسیمات متنوعی دارد و مهمترین انواع ورق فولادی مصرفی در صنعت قوطی سازی و ظروف فلزی عبارتند از :
1- نوع MR : این نوع فولاد دارای مقاومت خوبی در برابر خورندگی (Corrosion)بوده و ناخالصی در آن به حداقل رسیده است . برای مصارف عمومی از این ورق استفاده میشود.
2- نوع L : برای بسته بندی محصولات غذائی خورنده بکار می رود. در این نوع فولاد سایر عناصر نظیر فسفر ، سیلیکون ، نیکل ، کرم ومس به حداقل مقدار محدود می باشد.
3- نوع MC : در این نوع فولاد مقادیر بیشتری از فسفر نسبت به فولاد نوع L وجود دارد.
4- نوع D : این نـوع که در اثـر گذشـت زمان نیــــز خصوصیــات خــــود را حفـــــظ می کند(Non aging) توسط آلومینیوم آرام شده است (Aluminium killd)و به منظور بهبود خصوصیات کشش پذیری پروسس می شود.
ضمنا” باید توجه داشت که ورقهای نوع SR (Single reduced)دارای سختی کمتر و مقاومت بیشتر و ورقهای نوع DR (Double reduced)دارای سختی بیشتر وضخامت کمتر می باشند.
ب- ضخامت (Tickness):
در ساخت قوطی وحلب فلزی معمولا” از ورقهای حلب به ضخامت 18/0 تا 32/0 میلیمتر استفاده می شود البته در خطوط مدرن مجهز به بیدر(خط انداز) از ورقهای نازکتر به ضخامت 16/0 میلیمتر استفاده می شود.
پ – یکنواختی (Monotony) :
ورق حلب می بایست کلیه سطوح آن کاملا” یکنواخت باشد.
ت – پوشش قلع (Tin coating) :
سطح ورق می بایستی با روشهای بسیار دقیق قلع اندود گردد. میزان پوشش قلع بسته به مورد مصرف ورق متفاوت است.
حداقل استاندارد اندود قلع در هر روی ورق برای تولید قوطی در سیستم متریک 2.8gr/m2 و حداکثر 11.2gr/m2 و در سیستم اینچی حداقل 0.25LBSوحداکثر 1LBS است.
Letter
Type of
Designation
Nominal
Minimum avrage
frame designation
Symbols of
Coating
Of coating
Coating weight
Coating weight
of coating weight
Classification
Weight
(gr/M2)
(gr/M2)
(reference only)
2.8/2.8
2.8/2.8
4.9
# 25
Equally
5.6/5.6
5.6/5.6
10.5
# 50
Coated
8.4/8.4
8.4/8.4
15.1
# 75
S P T E
11.2/11.2
11.2/11.2
20.2
# 100
5.6/2.8
5.6/2.8
5.05/2.25
# 50/25
(Electrolytie tinplate)
8.4/2.8
8.4/2.8
7.85/2.25
# 75/25
Differentially
8.4/5.6
8.4/5.6
7.85/5.05
# 75/50
Coated
11.2/2.8
11.2/2.8
10.1/2.25
# 100/25
11.2/5.6
11.2/5.6
10.1/5.05
# 100/50
11.2/8.4
11.2/8.4
10.1/7.85
# 100/75
12.3/12.3
12.3/12.3
19.0
# 110
S P T E
Equally
14.0/14.0
14.0/14.0
22.4
# 125
(Hot-dipped tinplte)
Coated
15.1/15.1
15.1/15.1
23.5
# 135
16.8/16.8
16.8/16.8
26.7
# 150
مناسب ترین واقتصادی ترین پوشش قلع جهت ورق حلب برای ساخت قوطی کمپوت و کنسرو 5.6/2.8gr/m2 ویا معادل آن در سیستم اینچی می باشد.
ث- سختی (Temper):
میزان سختی مورد نیازورق بسته به سیستم تولیدقوطی متفاوت است مثلا” در خطوط قوطی سازی با سیستم اروپائی از ورق T3 و با سیستم آمریکائی از ورق T5 استفاده می شود. ضمنا” ماشین آلات قوطی سازی در ایران کلا” سیستم اروپائی است . لذا به ایران ورق حلب با سختی 3 (T3) وارد می شود.
جدول سختی ورق تین پلیت
درجه سختی توصیف
T1 ورقی است نرم و مناسب جهت کشش عمیق
T2 ورقی است با مقداری سختی و امکان کشش متوسط
T3 ورقی است با سختی خوب وامکان کشش کم
T4 ورقی است با سختی زیاد و نامناسب جهت کشش
T5 ورقی است دوبار فسفریزه شده برای مقاومت در برابرپیچش
T6 ورقی است دوبار فسفریزه شده برای سختی ماکزیمم
2- سیم مسی :
مفتولی است مسی با خلوص بالا به قطر 1.38 یا 1.5 میلیمترکه در سیستم درز جوش مورد استفاده قرار می گیرد.
3- لحیم :
آلیاژی است از سرب و روی که جهت دوخت بدنه قوطی مورد استفاده قرار می گیرد.
4- مایع لاستیک :
به منظور جلوگیری از نشت محتوی از درون قوطی از موادی موسوم به مایع لاستیک استفاده می شود. جنس مایع لاستیک با توجه به نوع محتوی قوطی تعیین می گردد و مواد متداولی که بدین منظور استفاده می شوند شامل لاتکس ، لاستیک مصنوعی و پلاستیکهای نرم می باشد. این پوشش معمولا” دورکف ویا درقوطی قرار می گیرد.
مواد لازم جهت پوشش قوطی :
درصورت لزوم جهت پوشش داخل ویا خارج قوطی (بسته به مورد ) از مواد ذیـــل استفـــاده می شود.
الف – لاک(Laquer) :
نظربه اینکه بسیاری از موادی که دربسته های فلزی بسته بندی می شوند بسیار فعال بوده و در مدت زمان کوتاهی با بسته ها واکنش نشان می دهند و سبب خوردگی می گردند لذا با قراردادن یک لایه نازک بین بسته و محصول مانع این کار می شوند. بدیهی است این لایه برای محصولات مختلف متفاوت است تا از ترکیب احتمالی محصول با لایه محافظ ، جلوگیری گردد.
لاک مصرفی جهت قوطیهای مواد غذائی عبارتست از محلول رزین یا ترکیبی از رزین و روغن های خشک شونده در حلالهای فرار شیمیائی که پس از پختن به صورت لایه ای سخت بر روی ورق باقی می ماند.
لاک از نظر کاربرد به دوگروه تقسیم می گردد.
1- لاک خارجی : جهت حفاظت قوطی از زنگ زدگی در مناطق مرطوب ویا برای تزئین بکار می رود.
2- لاک داخلی : این نوع لاک به منظور جلوگیری از بروز واکنش شیمیائی بین محتوی و فلز می باشد. که بسته به نوع محتوی دارای ویژگیهای مختلفی است متداولترین لاکهای مصرفی در ایران عبارتند از :
الف -لاک سفید : (White lacquer) این لاک با پایه های مختلف شیمیائی تولیــد می گردد و دارای مقاومت زیاد در مقابل مواد با خورندگی بالا مانند رب گوجه فرنگی می باشد.
ب - لاک آلومینیوم پیگمنت(Aluminium pigment laquer) : بطور کلی برای پوشش سطح داخلی قوطی مواد گوشتی وتن ماهی (موادپروتئینی) از این نوع لاک که به رنگ خاکستری است استفاده می شود.
پ - لاک بژ (Beig laquer): این لاک دارای مقاومت خوب در مقابل مواد با خورندگی بالاست.
ب- پودر درز جوش :
در اثر جوشکاری درز قوطی در سیستم (seam welding)روکش قلع روی ورق از بین می رود وفلز در موضع مذکور ضعیف می گردد این محل با پودری که پس از پخت بصورت نواری روی آنرا می پوشاند پوشش داده می شود.پودر انتخابی می بایستی با لاک نشانده شده روی ورق هم خانواده باشد تا کشش مولکولی مناسبی فراهم گردد.
پ- تینر(Tiner):
از آن به عنوان یک حلال استفاده می شود و فرمول آن می بایست با لاک مربوطه هماهنگی داشته باشد.
ت – مرکب (Ink):
از آن جهت چاپ روی قوطی استفاده می شود.
روشهای تولید :
همچنانکه قبلا” گفته شده از نظر تکنولوژی ساخت ، قوطی غذائی به دوگروه قوطیهای کششی و درزدار تقسیم می گردند.
الف – قوطی کششی :
این نوع قوطی شامل دوقسمت است بدنه و در ، نحوه تولید بدین قرار است :
1- بدنه : ابتدا ورق لاک خورده و در صورت لزوم چاپ شده با قیچی های گیوتینی به ابعاد مورد نظر بریده شده و سپس قطعات حاصله (بلانکها) در دستگاه تغذیه پرس (فیدر) قرار می گیرد. به توسط فیدر ورق به داخل قالب ارسال شده و عمل ساخت بدنه وفلنج لبه بالائی با هم انجام می گردد.بدنه ساخته شده در کارتن گذاشته شده و به انبار منتقـــل می شود.
2- در : ابتدا ورق لاک خورده با قیچی گیوتینی به ابعاد مورد نظر بریده می شود ( در واحدهای بزرگ جهت صرفه جوئی در مصرف ورق حلب عمل برش با قیچی زیگزاگ انجام می شود) بلانکهای حاصله در دستگاه تغذیه (فیدر) قرار گرفته و توسط آن به داخل قالب هدایت می شود. پس از انجام پرس ، در ساخته شده به داخل دستگاهی به نام کرلر هدایت می شود وسپس توسط کارگر به فیدر دستگاه زننده مایع لاستیک منتقل میشود توسط این دستگاه مایع لاستیک به داخل شیار دور در زده شده وبسته به آنکه مایع لاستیک هوا خشک باشد ویا نیازمند به کوره به روش مناسب این مایع خشک شده وسپس درقوطی ، درکارتن قرارگرفته و به انبار ارسال می شود.
ب- قوطی درزدار :
این نوع قوطی شامل سه قسمت است بدنه ، در وکف .
1- بدنه : ابتدا ورق لاک خورده و احتمالا” چاپ شده توسط قیچی های رول بر به ابعاد مورد نظر بریـده می شـود . بلانکهای حاصله در قسمت فیدر ماشین بدنه ساز قرار می گیردو به توسط آن بطور خودکار به داخل ماشین ارسال میگردد. بلانک ابتدا لول شده وسپس به یکی از روشهای عبـور از وان لحیم مذاب ویا درز جـوش باسیــم مسی ، درز آن دوخته می شود سپس بوسیله ماشین پودر پاش پودر درز جوش روی محل جوش داده شده پاشیده میشود وبا عبور از کوره این پودر پخته شده و بصورت نواری روی محل جوش را کاملا” می پوشاند پس از آن لبه های بالا وپائین بدنه توسط ماشین فلنجر ، فلنج شده وسپس کف قوطی توسط ماشین سیمر به بدنه قوطی وصل می شود بدنه آماده شده در کارتن گذاشته شده وبه انبار منتقل می گردد.کلیه این مراحل بصورت اتوماتیک و پیوسته انجام می شود.
2- دروکف: دروکف قوطی کاملا” مشابه یکدیگر وسیستم تولید همان است که در مورد در قوطی کششی توضیح داده شده.
لازم به توضیح است امروزه جهت کاهش قیمت تمام شده قوطی در کارخانجات مدرن معمولا” جهت تولید درویاکف از قالب دوبل استفاده می شود ودر زمینه ساخت بدنه نیز از ماشینهای پارتینگ و بیدینگ استفاده می شود بدین مفهوم که بلانکها به طول دوبرابر بریده میشوند لذا پس از جوش وپودر درزجوش بدنه توسط ماشین پارتینگ بریده وتبدیل به دوعدد می گردد ضمن آنکه ماشین بیدینگ روی بدنه خط می اندازد و بدین ترتیب هم سرعت ماشین افزایش می یابد و هم از ورق نازکتر جهت ساخت بدنه استفاده میشود و استحکام لازم توسط خطوط ایجاد شده روی بدنه تامین می گردد.
در مورد قوطی نوشابه دوسر بدنه ابتدا توسط ماشین نکر قدری جمع می گردد (محل قرارگرفتن نکر قبل از بیدر است) وپـس از آنکـه کـف یا در قـوطـی بسته شد مجددا” داخل قوطی لاک زده می شود که این لاک با عبور قوطی از کوره مربوطه خشک شده بعد از آن بدنه قوطی کارتن شده وبه انبار منتقل می گردد.
روشهای دوخت بدنه :
برای دوخت بدنه قوطیهای درز دار از روشهای مختلفی بسته به مورد مصرف قوطی استفــاده می شود که عبارتند از:
الف – سیستم درزکوب (side seamer):
در این روش دولبه ورق بدنه به هم قلاب شده وسپس کوبیده می گردد این روش ابتدائی بوده و برای قوطیهای غیرغذائی که محتوی آن مایع غلیظ ( مثل رنگ) و یا جامـد باشـد استفـاده می گردد.
ب- سیستم لحیم(soldering) :
در این سیستم لحیم به روشهای محتلف دستی ( باهویه) ، نیمه خودکار (روش چندشاخه) و خودکار (وان لحیم) جهت دوخت درز بدنه قوطی مورد استفاده قرار می گیرد.
پ- سیستم چسب (Cementing):
درز بدنه با چسب مخصوص به یکدیگر متصل می گردد . این روش فقط در موارد خاص استفاده میشود.
ت- سیستم درزجوش(Seam welding) :
در ایـــن روش مفتـــــول مســـی با روش جـــوش بــا مقاومــت الــکتـریکــی ERW ( Electrical Resistance Welding ) باعث جوش درز قوطی می گردد در این روش سیم مسی ، مصرف نشده و فقط تغییر فرم می دهد.
وضعیت استاندارد:
قوطی غذائی در کشور مشمول استاندارد اجباریست واستانداردهای مربوطه بشرح ذیل میباشند:
ردیف شماره استاندارد عنوان
1 1881 ویژگیهای ظروف فلزی غیرقابل نفوذ برای نگهداری موادغذائی
2 2237 ویژگیهای قوطی فلزی روغن نباتی
3 2327 روشهای آزمون ظروف فلزی غیرقابل نفوذبرای نگهداری موادغذائی
4 2509 لاکهای مصرفی در ظروف فلزی مواد غذائی
5 2455 ویژگیهای عمومی لاکهای مصرفی درظروف فلزی مواد غذائی
6 2368 ویژگیهای حلب و آهن سیاه سرد نورد شده