لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : .ppt ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید : 33 اسلاید
قسمتی از متن .ppt :
تغذیه در سنین بلوغ ونوجوانی
رشد وتوسعه کشورها:
بیش از هر چیز دیگر به نیروی انسانی ماهر و توانمند وابسته است.
نسلی که بتواند دانش فنی منطبق با زمان و مکان را ابداع کند.
سوءتغذیه عامل کوتاهی قد ؛ کاهش بهره هوشی؛افزایش ابتلا به بیماریها؛
افزایش مرگ 2 تا8 برابر کودکان هم سن؛ افت تحصیلی و
کاهش تولید ناخالص ملی است.
مسائل الگوی مصرف غذایی کودکان و نوجوانان دانش آموز
بی نظمی در وعده های اصلی غذا ، بویژه صبحانه و شام
مصرف تنقلات کم ارزش از نظر تغذیه ای که اغلب مقادیر بالای قند، نمک، چربی یا نگهدارنده ها را دارند و کودک را در معرض خطر اضافه وزن یا چاقی، مصرف کمتر مواد غذایی مهم در این سنین مانند شیر (کاهش مصرف کلسیم) و افزایش خطر پوسیدگی دندانها
در مجموع یافته های موجود حاکی از عدم تعادل در مصرف مواد غذایی است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 7 صفحه
قسمتی از متن .doc :
بلوغ :
سن رسیدن به بلوغ متفاوت است؛ بلوغ میتواند بین ۱۰ تا ۱۹ سالگی اتفاق افتد، ولی متوسط سن بلوغ در دختران از ۸ تا ۱۲ سالگی است و پسران یک یا دو سال بعد از آن به سن بلوغ میرسند.در طول زندگی یک فرد، وقایعی، رخ میدهند که از اهمیت خاصی برخوردارند و بهعنوان نقاط عطفی در زندگی از آنها یاد میشود. یکی از این وقایع بلوغ است. بلوغ در لغت به معنی رسیدگی و پختگی است که در ابعاد جسمانی، روانی، عاطفی، معنوی و اجتماعی در سنین نوجوانی پی ریزی میشود. بلوغ دوره بحرانی انتقال از مرحله کودکی به بزرگسالی و زمان کسب قدرت باروری است. نوجوان تغییراتی در جسم و روح خود احساس میکند، سوالاتی برای او مطرح میشود و دچار اضطراب میشود. با اینکه نوجوانی در فرهنگ ها اغلب با جشن و شادی همراه است ولی نوجوانان برداشت خوبی از بلوغ و بزرگ شدن ندارند. بلوغ دوران رشد سریع است که یک تا دو سال قبل از اینکه پسر یا دختر به بلوغ جنسی برسند شروع می شود و شش ماه تا یک سال بعد از آن هم ادامه مییابد، بنابراین دوره کامل این مرحله رشد سریع حدوداً سه سال طول می کشد. تغییرات ناگهانی و سریعی که هنگام بلوغ اتفاق می افتد موجب سراسیمه شدن، دستپاچگی و نگرانی نوجوانان می شود و در خیلی از موارد به بروز رفتارهای ناهنجار و غیرمطلوب در آنان میانجامد. بلوغ یک مرحله بحرانی است که درگذر از این دوره، زیربنای زندگی بزرگسالی فرد پیریزی میشود و ممکن است بسیاری از مشکلات روانی، بیماریهای عفونی، ازدواجهای ناموفق، حاملگیهای زودرس و مخاطرهآمیز، صدمات و مرگومیر مادر و کودک و در نهایت مشکلات عدیده جسمی و روحی ریشه در این دوران داشته باشند. ● سن بلوغ سن رسیدن به بلوغ متفاوت است؛ بلوغ میتواند بین ۱۰ تا ۱۹ سالگی اتفاق افتد، ولی متوسط سن بلوغ در دختران از ۸ تا ۱۲ سالگی است و پسران یک یا دو سال بعد از آن به سن بلوغ میرسند. بلوغ معمولاً به سه مرحله تقسیم میشود. ▪ بلوغ جسمی: از ۱۰ تا ۱۲ سالگی بلوغ جسمی آغاز می شود. ▪ بلوغ روانی: تقریباً ۲ تا ۴ سال بعداز بلوغ جسمی بلوغ روانی بهوجود می آید. ▪ بلوغ اجتماعی: دو سال بعداز بلوغ روانی بلوغ اجتماعی ایجاد میشود. ● عوامل موثر بر بلوغ اگر چه وراثت مهمترین عامل است، وضعیت تغذیه، سلامت کلی، محل جغرافیایی، در معرض نور بودن و وضعیت روانی نیز از جمله مسائلی هستند که در چگونگی آغاز بلوغ موثرند. بلوغ در دختران چاق نسبتا زودتر و در دختران دچار سوء تغذیه شدید دیرتر آغاز میشود. سکونت در روستا ها و مناطق نزدیک به استوا و ارتفاعات کم، بلوغ را تسریع میکند و دختران ساکن مناطق دور از استوا و ارتفاعات، بلوغ را دیرتر تجربه میکنند. در مجموع، نسبت به چند دهه قبل سن بلوغ قدری کاهش یافته است که تصور میشود به دلیل بهبود وضعیت تغذیه و شرایط زندگی سالم تر باشد. گاهی بلوغ در دختران خیلی چاق یا مبتلا به دیابت یا دختران ورزشکار دیرتر اتفاق میافتد. ● چرا بلوغ اتفاق می افتد؟ این هورمون ها از غده ای به نام هیپوفیز که در قاعده مغز قرار دارد و نیز از غدد جنسی (بیضهها در پسران و تخمدانها در دختران) ترشح میشوند و با تاثیرگذاری بر سایر غدد و اثر متقابل بر یکدیگر سبب رشد و تکامل غدد جنسی و سایر اعضای تناسلی و بروز صفات ثانویه جنسی میشوند. ● تغییرات جسمی در بلوغ هنگام رشد سریع و ناگهانی دوران بلوغ، از نظر جسمانی تغییراتی در نوجوانان به وجود می آید که اغلب موجب اضطراب، دستپاچگی و نگرانی آنها میشود و اگر از اتفاقاتی که برای آنها پیش میآید اطلاع و آگاهی نداشته باشند چه بسا این دلنگرانیها ادامه پیدا کند. ▪ تغییر در اندازه بدن: شامل افزایش وزن و طول قد است. افزایش سریع قد در مراحل اولیه بلوغ اتفاق میافتد و حداکثر این افزایش در پسران در ۱۴ سالگی است. بیشترین افزایش طول قد دو سال بعد از بلوغ است و بعد از آن سرعت رشد کاهش پیدا می کند و این کاهش تا سن ۲۰ و ۲۱ سالگی ادامه می یابد. به علت دوره طولانی رشد، قد پسران معمولاً بلندتر از دختران است. افزایش وزن در هنگام بلوغ فقط مربوط به افزایش چربی نیست، بلکه به رشد و تکامل استخوان و عضله نیز مربوط میشود. به همین دلیل با وجود اینکه پسران و دختران در دوران بلوغ به سرعت افزایش وزن پیدا میکنند، باریک و لاغر و استخوانی به نظر می رسند. در پسران حداکثر افزایش وزن غالباً یک یا دو سال دیرتر از دختران پیش میآید و بیشترین میزانآن در ۱۶ سالگی است و بعد از آن افزایش وزن کمتر است. البته چاق شدن پسران و دختران در دوران بلوغ هم غیرمعمول نیست. نزدیک شروع بلوغ در سنین ۱۰ تا ۱۲ سالگی معمولاً در ناحیه شکم، رانها، گردن و گونه چربی جمع می شود ولی بعد از کامل شدن بلوغ و زمانی که رشد سریع قد شروع میشود این چربیها به تدریج کمتر میشوند. ▪ تغییر در اندامهای بدن: بعضی از نقاط بدن که در سالهای اولیه زندگی به تناسب خیلی کوچک هستند در زمان بلوغ بزرگ می شوند؛ این حالت بهخصوص در بینی، پاها و دستها بیشتر مشاهده میشود. در کودکان بزرگتر، در مقابل تنه باریک و بلند، شانهها پهن و کمر هم عریض میشود. ساقها به تناسب بیشتر از تنه رشد میکنند و فرد ابتدا بلند به نظر میرسد. به تدریج وقتی تنه کشیده و رشد کمر متوقف شد، بدن اندازه و نسبت فرد بالغ را پیدا می کند. درست قبل از بلوغ، رشد ساقها متناسب با رشد تنه نیست و این حالت تا ۱۵ سالگی ادامه می یابد. در کودکانی که بلوغ دیررس دارند رشد ساقها برای مدت طولانی ادامه دارد ودر نتیجه این کودکان ساقهای بلندتری نسبت به همسالان خود دارند. خیلی از تغییرات یاد شده در بالا در بازوها هم اتفاق میافتد و کودکانی که بلوغ دیررس دارند بازوهای بلندتری دارند. این تغییرات باعث میشود یک نوجوان در ابتدای دوران رشد ظاهر متناسبی نداشته باشد. هورمونها باعث بروز بلوغ می شوند. از حدود ۵ سال قبل از بلوغ جنسی، میزان کمی از هورمونهای جنسی تولید و
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 23
بلوغ و ناگهان همه چیز تغییر می کند
بلوغ
هنگامی که از افراد بزرگسال – چه مرد و زن – پرسیده می شود که شما دقیقاً از چه زمانی بالغ شده اید معمولاً سر خود را تکان داده و پاسخی نا مشخص می دهند ؛ « کلاس پنجم یا اول راهنمایی » آنها زمان یا اصولا ً تاریخ دقیقی از آغاز بلوغ خود به خاطر ندارند . چرا اینطور است ؟
«بلوغ » روند تغییر و دگرگونی آرام و کند از پسر به مرد و از دختر به زن ، تبدیل شدن است . در چنین شرایطی خوب متوجه می شوی که در تو اتفاقاتی در حال رخ دادن است . اما هر چه می کوشی نمی توانی به طور دقیق مشخص کنی که این اتفاقات چه هستند .
فقط تعدادی علامت پیدا می شود :
جسم ، روان ، جهان بینی و ارتباطات تو با والدین و دوستانت همه دستخوش تغییرات فراوان می شود . در این شرایط جسم تو علایمی واضح و آشکار از خود نشان می دهد و این در حالی است که به طور معمول ، رفتارهایت از نظر روانی غیر عادی به نظر می آید . ممکن است اکنون خوردن شکلات هایی که تا به حال هر قدر دلت می خواست از آنها می خوردی ، بدون اینکه حتی یک گرم به وزنت اضافه شود . باعث چاقی تو شوند . امکان دارد رشد تو بیش از حد باشد و در میان همکلاسی هایت هیکلی درشت تر از همه داشته باشی . ممکن است خجالتی باشی و بدون اینکه رفتار نامناسبی از تو سر زده باشد صورتت از شرم سرخ شود . در شرایط بلوغ همه چیز ممکن است ؛و در ضمن همه چیز طبیعی هم هست .
بلوغ چیست ؟
زمان بلوغ پسران و دختران بین سنین نه تا هجده سالگی است ؛احتمال دارد عده ای در هشت سالگی متوجه نخستین تغییرات جسمانی خود شوند در حالی که عده ای دیگر تا سن پانزده سالگی هم متوجه چیزی نشوند . دختران به طور متوسط یک تا دو سال زودتر از پسران به سن بلوغ می رسند . در مجموع در روزگار ما شروع بلوغ در کشورهای صنعتی با دیگر جوامع تفاوت می کند و معمولاً زودتر صورت می گیرد . در حالی که در قرن نوزدهم بلوغ تازه از سیزده سالگی آغاز می شد .
بلوغ زود رس در روزگار ما دلایل مختلفی دارد ؛از جمله :تغذیه مناسب ، توجه دقیق تر و بهتر به سلامتی بدن و بر آورده شدن حداقل نیازهای روزانه زندگی که همگی باعث می شود رشد جسمانی و روانی کودکان و نوجوانان در شرایطی مناسب صورت گیرد . اگر تو جزو آن عده از افرادی هستی که احتمال می دهی بلوغ در تو زودتر یا دیرتر به وقوع بپیوندد ، بدان که این موضوع به وراثت نیز بستگی زیادی دارد و این موضوع که بلوغ والدین یا پدربزرگ و مادر بزرگت در چه سنی شروع شده است ، در سن آغاز بلوغ تو بسیار تعیین کننده است .
قبل از اینکه ویژگی ها و علایم مهم بلوغ را مورد بحث قرار دهیم و آنها را توصیف کنیم – که امیدواریم از همین طریق به پاسخ بسیاری از سؤالات خود برسی –چند کلمه در مورد معنای بلوغ متذکر می شویم . کلمة بلوغ در واقع از کجا ریشه می گیرد و به چه معنایی است ؟
ریشه این کلمه از لاتین است و ترجمه آن چیزهایی مانند رشد جنسی و مردانگی است . اما بلوغ امروزه به این صورت معنا می شود :
«آغاز رشد جنسی تا پایان آن را ، چه در مورد پسران و چه در مورد دختران ، بلوغ می گویند . »
این کلمه در پایان قرن پانزدهم توسط پژوهشگرانی که متون لاتین را مطالعه می کردند کشف و به فرهنگ زبان های گوناگون وارد شد . از آن زمان به بعد پزشکان ، دانشمندان ، مربیان ، والدین و نوجوانان بسیاری به موضوع بلوغ پرداخته ، در مورد آن اندیشه کرده و مطالبی نوشته اند .
مفهوم بلوغ و نگرش نسبت به آن در گذر سال ها و دوران های مختلف دستخوش تغییرات زیادی شده است . به عنوان مثال مدت ها به کودکان و نوجوانان به عنوان افراد ناقص و ناکامل نگاه می شد و به همین دلیل به احساسات و رفتارهای عاطفی آنها نیز بهایی داده نمی شد . وقتی که نوجوانان دختر یا پسر به زنان و مردان بالغی تبدیل می شدند تازه به عنوان عضوی قابل ارزش در اجتماع به شمار می آمدند . اما امروزه همه می دانند که بلوغ فصل جدیدی در زندگی نوجوانان است و در چگونگی رشد و پرورش آنها و نیز آینده آنها تأثیر چشمگیری دارد . بنابراین اهمیت زیادی دارد که همگان درباره تمام تغییراتی که در دوران بلوغ دخ می دهد آگاهی پیدا کنند ، اهمیت و معنای آن را بشناسند و از نتیجه آن نیز آگاه شوند تا از طریق بتوانند با خود و دیگران رفتاری درست و صحیح داشته باشند .
تغییرات جسمانی
هر فردی برای آنکه به یک مرد کامل تبدیل شود به اجبار باید سال های بلوغ را پشت سر بگذارد و هر نوجوان به اقتضای شرایط خاص خود ، به مرور شاهد تغییراتی در جسم خود است . ممکن است در حالی که صورت همه دوستانت از کرک هایی که در آینده به ریش تبدیل خواهد شد پر شده باشد ، پوست صورت تو هنوز مثل بچه ها لطیف باشد . امکان دارد در حالی که همکلاسی هایت اندام تپل و بچگانه خود را بدون هیچ گونه احساس ناراحتی در کلاس ورزش به نمایش می گذارند ، تو با خود فکر کنی که برای داشتن عضلاتی ورزیده و قدرتمند باید مثل «ملوان شجاع »مقداری اسفناج بخوری . اما آنچه مسلم است این است که همه افراد دیر یا زود و کم یا زیاد متوجه تغییراتی عجیب و خاص در بدن خود خواهد شد ، چرا که در این سنین بدن دستخوش تغییرات بسیاری می گردد. با مطالعه مطالب زیر متوجه خواهی شد که طی دوران بلوغ چه اتفاقی در جسم تو رخ می دهد و چگونه و چرا تغییر می کند .
قد و وزن
کلیه تغییرات جسمانی دوران بلوغ در فرد نوجوان تحت تأثیر هورمون ها می باشد ، حتی رشد طولی و عرضی بدن ، در این هیچ قسمتی از بدن نیست که تغییر نکند . شروع این تغییرات نیز در همه ی اندام های بدن یکسان نیست . معمولاً رشد طولی به
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 23
بلوغ و ناگهان همه چیز تغییر می کند
بلوغ
هنگامی که از افراد بزرگسال – چه مرد و زن – پرسیده می شود که شما دقیقاً از چه زمانی بالغ شده اید معمولاً سر خود را تکان داده و پاسخی نا مشخص می دهند ؛ « کلاس پنجم یا اول راهنمایی » آنها زمان یا اصولا ً تاریخ دقیقی از آغاز بلوغ خود به خاطر ندارند . چرا اینطور است ؟
«بلوغ » روند تغییر و دگرگونی آرام و کند از پسر به مرد و از دختر به زن ، تبدیل شدن است . در چنین شرایطی خوب متوجه می شوی که در تو اتفاقاتی در حال رخ دادن است . اما هر چه می کوشی نمی توانی به طور دقیق مشخص کنی که این اتفاقات چه هستند .
فقط تعدادی علامت پیدا می شود :
جسم ، روان ، جهان بینی و ارتباطات تو با والدین و دوستانت همه دستخوش تغییرات فراوان می شود . در این شرایط جسم تو علایمی واضح و آشکار از خود نشان می دهد و این در حالی است که به طور معمول ، رفتارهایت از نظر روانی غیر عادی به نظر می آید . ممکن است اکنون خوردن شکلات هایی که تا به حال هر قدر دلت می خواست از آنها می خوردی ، بدون اینکه حتی یک گرم به وزنت اضافه شود . باعث چاقی تو شوند . امکان دارد رشد تو بیش از حد باشد و در میان همکلاسی هایت هیکلی درشت تر از همه داشته باشی . ممکن است خجالتی باشی و بدون اینکه رفتار نامناسبی از تو سر زده باشد صورتت از شرم سرخ شود . در شرایط بلوغ همه چیز ممکن است ؛و در ضمن همه چیز طبیعی هم هست .
بلوغ چیست ؟
زمان بلوغ پسران و دختران بین سنین نه تا هجده سالگی است ؛احتمال دارد عده ای در هشت سالگی متوجه نخستین تغییرات جسمانی خود شوند در حالی که عده ای دیگر تا سن پانزده سالگی هم متوجه چیزی نشوند . دختران به طور متوسط یک تا دو سال زودتر از پسران به سن بلوغ می رسند . در مجموع در روزگار ما شروع بلوغ در کشورهای صنعتی با دیگر جوامع تفاوت می کند و معمولاً زودتر صورت می گیرد . در حالی که در قرن نوزدهم بلوغ تازه از سیزده سالگی آغاز می شد .
بلوغ زود رس در روزگار ما دلایل مختلفی دارد ؛از جمله :تغذیه مناسب ، توجه دقیق تر و بهتر به سلامتی بدن و بر آورده شدن حداقل نیازهای روزانه زندگی که همگی باعث می شود رشد جسمانی و روانی کودکان و نوجوانان در شرایطی مناسب صورت گیرد . اگر تو جزو آن عده از افرادی هستی که احتمال می دهی بلوغ در تو زودتر یا دیرتر به وقوع بپیوندد ، بدان که این موضوع به وراثت نیز بستگی زیادی دارد و این موضوع که بلوغ والدین یا پدربزرگ و مادر بزرگت در چه سنی شروع شده است ، در سن آغاز بلوغ تو بسیار تعیین کننده است .
قبل از اینکه ویژگی ها و علایم مهم بلوغ را مورد بحث قرار دهیم و آنها را توصیف کنیم – که امیدواریم از همین طریق به پاسخ بسیاری از سؤالات خود برسی –چند کلمه در مورد معنای بلوغ متذکر می شویم . کلمة بلوغ در واقع از کجا ریشه می گیرد و به چه معنایی است ؟
ریشه این کلمه از لاتین است و ترجمه آن چیزهایی مانند رشد جنسی و مردانگی است . اما بلوغ امروزه به این صورت معنا می شود :
«آغاز رشد جنسی تا پایان آن را ، چه در مورد پسران و چه در مورد دختران ، بلوغ می گویند . »
این کلمه در پایان قرن پانزدهم توسط پژوهشگرانی که متون لاتین را مطالعه می کردند کشف و به فرهنگ زبان های گوناگون وارد شد . از آن زمان به بعد پزشکان ، دانشمندان ، مربیان ، والدین و نوجوانان بسیاری به موضوع بلوغ پرداخته ، در مورد آن اندیشه کرده و مطالبی نوشته اند .
مفهوم بلوغ و نگرش نسبت به آن در گذر سال ها و دوران های مختلف دستخوش تغییرات زیادی شده است . به عنوان مثال مدت ها به کودکان و نوجوانان به عنوان افراد ناقص و ناکامل نگاه می شد و به همین دلیل به احساسات و رفتارهای عاطفی آنها نیز بهایی داده نمی شد . وقتی که نوجوانان دختر یا پسر به زنان و مردان بالغی تبدیل می شدند تازه به عنوان عضوی قابل ارزش در اجتماع به شمار می آمدند . اما امروزه همه می دانند که بلوغ فصل جدیدی در زندگی نوجوانان است و در چگونگی رشد و پرورش آنها و نیز آینده آنها تأثیر چشمگیری دارد . بنابراین اهمیت زیادی دارد که همگان درباره تمام تغییراتی که در دوران بلوغ دخ می دهد آگاهی پیدا کنند ، اهمیت و معنای آن را بشناسند و از نتیجه آن نیز آگاه شوند تا از طریق بتوانند با خود و دیگران رفتاری درست و صحیح داشته باشند .
تغییرات جسمانی
هر فردی برای آنکه به یک مرد کامل تبدیل شود به اجبار باید سال های بلوغ را پشت سر بگذارد و هر نوجوان به اقتضای شرایط خاص خود ، به مرور شاهد تغییراتی در جسم خود است . ممکن است در حالی که صورت همه دوستانت از کرک هایی که در آینده به ریش تبدیل خواهد شد پر شده باشد ، پوست صورت تو هنوز مثل بچه ها لطیف باشد . امکان دارد در حالی که همکلاسی هایت اندام تپل و بچگانه خود را بدون هیچ گونه احساس ناراحتی در کلاس ورزش به نمایش می گذارند ، تو با خود فکر کنی که برای داشتن عضلاتی ورزیده و قدرتمند باید مثل «ملوان شجاع »مقداری اسفناج بخوری . اما آنچه مسلم است این است که همه افراد دیر یا زود و کم یا زیاد متوجه تغییراتی عجیب و خاص در بدن خود خواهد شد ، چرا که در این سنین بدن دستخوش تغییرات بسیاری می گردد. با مطالعه مطالب زیر متوجه خواهی شد که طی دوران بلوغ چه اتفاقی در جسم تو رخ می دهد و چگونه و چرا تغییر می کند .
قد و وزن
کلیه تغییرات جسمانی دوران بلوغ در فرد نوجوان تحت تأثیر هورمون ها می باشد ، حتی رشد طولی و عرضی بدن ، در این هیچ قسمتی از بدن نیست که تغییر نکند . شروع این تغییرات نیز در همه ی اندام های بدن یکسان نیست . معمولاً رشد طولی به
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 23
بلوغ و ناگهان همه چیز تغییر می کند
بلوغ
هنگامی که از افراد بزرگسال – چه مرد و زن – پرسیده می شود که شما دقیقاً از چه زمانی بالغ شده اید معمولاً سر خود را تکان داده و پاسخی نا مشخص می دهند ؛ « کلاس پنجم یا اول راهنمایی » آنها زمان یا اصولا ً تاریخ دقیقی از آغاز بلوغ خود به خاطر ندارند . چرا اینطور است ؟
«بلوغ » روند تغییر و دگرگونی آرام و کند از پسر به مرد و از دختر به زن ، تبدیل شدن است . در چنین شرایطی خوب متوجه می شوی که در تو اتفاقاتی در حال رخ دادن است . اما هر چه می کوشی نمی توانی به طور دقیق مشخص کنی که این اتفاقات چه هستند .
فقط تعدادی علامت پیدا می شود :
جسم ، روان ، جهان بینی و ارتباطات تو با والدین و دوستانت همه دستخوش تغییرات فراوان می شود . در این شرایط جسم تو علایمی واضح و آشکار از خود نشان می دهد و این در حالی است که به طور معمول ، رفتارهایت از نظر روانی غیر عادی به نظر می آید . ممکن است اکنون خوردن شکلات هایی که تا به حال هر قدر دلت می خواست از آنها می خوردی ، بدون اینکه حتی یک گرم به وزنت اضافه شود . باعث چاقی تو شوند . امکان دارد رشد تو بیش از حد باشد و در میان همکلاسی هایت هیکلی درشت تر از همه داشته باشی . ممکن است خجالتی باشی و بدون اینکه رفتار نامناسبی از تو سر زده باشد صورتت از شرم سرخ شود . در شرایط بلوغ همه چیز ممکن است ؛و در ضمن همه چیز طبیعی هم هست .
بلوغ چیست ؟
زمان بلوغ پسران و دختران بین سنین نه تا هجده سالگی است ؛احتمال دارد عده ای در هشت سالگی متوجه نخستین تغییرات جسمانی خود شوند در حالی که عده ای دیگر تا سن پانزده سالگی هم متوجه چیزی نشوند . دختران به طور متوسط یک تا دو سال زودتر از پسران به سن بلوغ می رسند . در مجموع در روزگار ما شروع بلوغ در کشورهای صنعتی با دیگر جوامع تفاوت می کند و معمولاً زودتر صورت می گیرد . در حالی که در قرن نوزدهم بلوغ تازه از سیزده سالگی آغاز می شد .
بلوغ زود رس در روزگار ما دلایل مختلفی دارد ؛از جمله :تغذیه مناسب ، توجه دقیق تر و بهتر به سلامتی بدن و بر آورده شدن حداقل نیازهای روزانه زندگی که همگی باعث می شود رشد جسمانی و روانی کودکان و نوجوانان در شرایطی مناسب صورت گیرد . اگر تو جزو آن عده از افرادی هستی که احتمال می دهی بلوغ در تو زودتر یا دیرتر به وقوع بپیوندد ، بدان که این موضوع به وراثت نیز بستگی زیادی دارد و این موضوع که بلوغ والدین یا پدربزرگ و مادر بزرگت در چه سنی شروع شده است ، در سن آغاز بلوغ تو بسیار تعیین کننده است .
قبل از اینکه ویژگی ها و علایم مهم بلوغ را مورد بحث قرار دهیم و آنها را توصیف کنیم – که امیدواریم از همین طریق به پاسخ بسیاری از سؤالات خود برسی –چند کلمه در مورد معنای بلوغ متذکر می شویم . کلمة بلوغ در واقع از کجا ریشه می گیرد و به چه معنایی است ؟
ریشه این کلمه از لاتین است و ترجمه آن چیزهایی مانند رشد جنسی و مردانگی است . اما بلوغ امروزه به این صورت معنا می شود :
«آغاز رشد جنسی تا پایان آن را ، چه در مورد پسران و چه در مورد دختران ، بلوغ می گویند . »
این کلمه در پایان قرن پانزدهم توسط پژوهشگرانی که متون لاتین را مطالعه می کردند کشف و به فرهنگ زبان های گوناگون وارد شد . از آن زمان به بعد پزشکان ، دانشمندان ، مربیان ، والدین و نوجوانان بسیاری به موضوع بلوغ پرداخته ، در مورد آن اندیشه کرده و مطالبی نوشته اند .
مفهوم بلوغ و نگرش نسبت به آن در گذر سال ها و دوران های مختلف دستخوش تغییرات زیادی شده است . به عنوان مثال مدت ها به کودکان و نوجوانان به عنوان افراد ناقص و ناکامل نگاه می شد و به همین دلیل به احساسات و رفتارهای عاطفی آنها نیز بهایی داده نمی شد . وقتی که نوجوانان دختر یا پسر به زنان و مردان بالغی تبدیل می شدند تازه به عنوان عضوی قابل ارزش در اجتماع به شمار می آمدند . اما امروزه همه می دانند که بلوغ فصل جدیدی در زندگی نوجوانان است و در چگونگی رشد و پرورش آنها و نیز آینده آنها تأثیر چشمگیری دارد . بنابراین اهمیت زیادی دارد که همگان درباره تمام تغییراتی که در دوران بلوغ دخ می دهد آگاهی پیدا کنند ، اهمیت و معنای آن را بشناسند و از نتیجه آن نیز آگاه شوند تا از طریق بتوانند با خود و دیگران رفتاری درست و صحیح داشته باشند .
تغییرات جسمانی
هر فردی برای آنکه به یک مرد کامل تبدیل شود به اجبار باید سال های بلوغ را پشت سر بگذارد و هر نوجوان به اقتضای شرایط خاص خود ، به مرور شاهد تغییراتی در جسم خود است . ممکن است در حالی که صورت همه دوستانت از کرک هایی که در آینده به ریش تبدیل خواهد شد پر شده باشد ، پوست صورت تو هنوز مثل بچه ها لطیف باشد . امکان دارد در حالی که همکلاسی هایت اندام تپل و بچگانه خود را بدون هیچ گونه احساس ناراحتی در کلاس ورزش به نمایش می گذارند ، تو با خود فکر کنی که برای داشتن عضلاتی ورزیده و قدرتمند باید مثل «ملوان شجاع »مقداری اسفناج بخوری . اما آنچه مسلم است این است که همه افراد دیر یا زود و کم یا زیاد متوجه تغییراتی عجیب و خاص در بدن خود خواهد شد ، چرا که در این سنین بدن دستخوش تغییرات بسیاری می گردد. با مطالعه مطالب زیر متوجه خواهی شد که طی دوران بلوغ چه اتفاقی در جسم تو رخ می دهد و چگونه و چرا تغییر می کند .
قد و وزن
کلیه تغییرات جسمانی دوران بلوغ در فرد نوجوان تحت تأثیر هورمون ها می باشد ، حتی رشد طولی و عرضی بدن ، در این هیچ قسمتی از بدن نیست که تغییر نکند . شروع این تغییرات نیز در همه ی اندام های بدن یکسان نیست . معمولاً رشد طولی به