لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 6
امنیت و ظاهر زیبا در Office12
دنیای اقتصاد - حتما اگر این روزها پیگیر اخبار IT خارجى بودهاید، خبر عرضه چندین نرمافزار جدید توسط مایکروسافت را شنیدهاید که مىتوان در بین آنها به ویندوز Vista و نرمافزار officث12 که مهمترین آنها نیز به شمار مىروند، اشاره کرد. مایکروسافت در این نرمافزار نیز سعى کرده تا بیش از پیش امکانات در office را گستردهتر و سادهتر کند. چند روز پیش نیز سایتهاى خبرى خارجى مایکروسافت را بزرگترین عامل پیشرفت کارهاى ادارى در ایالات متحده دانستند.حال مایکروسافت با عرضه نسخه جدیدى از نرمافزارهاى office قصد دارد تا تحول بزرگى در بازار نرمافزارهاى ادارى ایجاد کند. طبق گفته مایکروسافت، این شرکت سعى کرده تا بیشترین و پیشرفتهترین امکانات را به صورتى کاملا ساده و دوستداشتنى در اختیار کاربران قرار دهد. مایکروسافت این اقدام خود را بهترین و بزرگترین کار خود در این زمینه اعلام کرد، مایکروسافت مدت زیادى بود که امکانات جدید خود را به صورت فایلهاى تکمیلى از طریق اینترنت در اختیار کاربران قرار مىداد.مایکروسافت این نرمافزارها را که شامل word، power point ، outlook و excel است را در یک بسته نرمافزارى به نام office12 عرضه خواهد کرد. این محصول قرار است مدت کوتاهى پس از سال 2006 در دسترس کاربران قرار گیرد. بیل گیتس، سهشنبه در لسآنجلس طى یک کنفرانس خبرى در مورد این سرى نرمافزار توضیحاتى ارائه کرد. پیشبینى مىشودoffice12 براى مایکروسافت 8 تا 11میلیارد دلار سود مالى در پى داشته باشد. از امکانات جدیدى که به این نرمافزار افزوده شده است مىتوان به امکانات جدید امنیتى آن اشاره کرد.Office12 وvista در این میان سوالى براى کاربران ویندوز مطرح مىشود که آیا office12 یک تولید اجبارى براى ویستا خواهد بود یا خیر؟ مایکروسافت به این سوال پاسخ مستقیمى نداده اما امکانات این نسخه از office در ویستا بهتر در دسترس کاربران قرار خواهد داشت. در میان این امکانات مىتوان به نمایش زیباى منوها روى مانیتور اشاره کرد، در vista امکانات ویدئویى و تصویرى بسیار پیشرفتهاى به کار رفته است که منوهاى office نیز شامل آنها مىشود. لازم به ذکر است هنوز هیچ کدام از مقامات مایکروسافت از سختافزارهاى مورد نیاز براى استفاده کامل از این امکانات سخنى نگفتهاند. در این میان مىتوان به این سوال که آیا office12 براى vista تولید شده است پاسخ مثبت داد. امکانات office12 فقط در vista مىتواند به طور کامل در اختیار کاربر قرار گیرند.office12 و پاسخ به تمامى سوالاتاز امکانات دیگر office12 مىتوان به قابلیت مطرح کردن سوالات شما در اینترنت و جستوجو براى پاسخ آن اشاره کرد، البته این امکانات در نسخههاى xp و 2003 از office نیز عرضه شده بود اما این امکانات درoffice12 با تحولات بسیار زیادى عرضه خواهند شد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 19
« ناکامی در بدست آوردن امنیت »
سندرم انطباق عمومی
تحقیقات ( هانس سلیه) چگونگی تأثیر استرس ( فشار روانی ) را برعمکرد غدد درون ریز و تأثیر مواد مترشحة غدد دورن ریز بر عملکردهای بدنی و رفتار آشکار ساخته است.
سلیه (1945م. ) نشان داد که تحت استرس یک نشانگان انطباق عمومی
(General Adaptation Syndrome ) پدید میآید.
هورمونهای قشر غدد فوق کلیه ( Adreal Gland ) مسئول این واکنش فیزیولوژیک هستند. سلیه، حیوانات متعدد را در آزمایشگاه در شرایط فشار روانی قرار داد. او دریافت که وقتی آسیبهای محیطی یا بدنی این حیوانات را تهدید میکند، عملکرد غدد مترشحة درونی افزایش مییابد. بدین معنی که رنگ غدة فوق کلیه از زرد به قهوهای تغییر میکند، حجیم میشود، شروع به رهاسازی مواد ذخیرهای خود یعنی ( استروئیدها ) مینماید، وقتی که وضعیت استرسزا از میان میرود، ظاهراً غدة آدرنال به حالت عادی بازگشته و عملکردهای عادی خود را آغاز میکند. اما این حالت موقتی است، زیرا چند هفته پس از آنکه حیوان بار دیگر در معرض استرس شدید و طولانی مدت قرار میگیرد، غدة آدرنال مجدداً بزرگ شده، ذخیره استروئید خود را از دست میدهد و سرانجام حیوان به دلیل این تخلیه میمیرد ( آزاد، 1379، به نقل از سادوک، حسن رفیعی و همکاران 1382 و میلانی فر 1382 و ساراسون و ساراسون، به نقل از بهمن نجاریان و همکاران، 1382؛ کارلسون، به نقل از مهرداد پژهان، 1380؛ سادوک و سادوک، 2003؛ سلیه و تاک وبر، 1977 ).
سلیه استرس را واکنش غیر اختصاصی بدن به هر گونه خواسته و نیازی میدانست که به وسیلة شرایط لذت بخش یا ناخوشایند ایجاد شده است.
سلیه معتقد بود که طبق تعریف مذکور، ضرورتی ندارد که استرس همیشه ناخوشایند باشد، او استرس ناخوشایند را استرس ( رنج و عذاب Distress ) نامید. پذیرش هر دو نوع استرس مستلزم تطابق است. ( سادوک و سادوک، به نقل از حسن رفیعی و همکاران، 1382؛ سادوک و سادوک، 2003).
استرس بنا به تعریف فوق، شامل هر چیز میشود ( اعم از واقعی، نمادین یا تصوری) که بقای فرد را با خطر و تهدید مواجه میکند. واکنش بدن به استرس به معنای یاد شده ـ شامل به راه انداختن مجموعهای از پاسخها است که تلاش میکنند تا اثر عامل استرسزا را کاهش داده و تعادل بدن را به حالت اولیه باز گردانند.
دربارة پاسخ فیزیولوژیک به استرس حاد اطلاعات زیادی به دست آمده است. ولی آنچه که دربارة پاسخ به استرس مزمن میدانیم بسیار کم است.
بسیاری از عوامل استرسزا در طول یک مدت زمان طولانی رخ میدهند و یا عواقب دیر پا و دراز مدتی دارند ( سادوک و سادوک، به نقل از حسن رفیعی و همکاران،1382؛ و سادوک و سادوک، 2003 ).
تأثیر عوامل استرسزا بستگی به ظرفیت جسمی هر فرد، برداشتها و واکنش پذیری وی دارد ( کارلسون، به نقل ازمهرداد پژهان، 1380 ).
واکنشهای فیزیولوژیک به استرس
واکنشهای فیزیولوژیک به استرس طبق نظر سلیه دارای سه مرحله هستند:
مرحلة اعلام خطر ( Alarm reaction ) و هشیاری بدن که خود شامل دو مرحله است:
الف) مرحله شوک ( Shock ): که شامل مجموعه علایمی است که از تغییرات تعادل بدن به علت بیکفایتی گردش خون در اثر کولامپوس عروق محیطی ناشی میشود و همیشه با سه علامت اصلی نقصان ( Hypo ) توأم است. نقصان در فشار خون شریانی ( Hypotension )، نقصان درجه حرارت بدن ( Hypothermic ) و نقصان حس
) Hypoesthesis).
ب) مرحلة ضد شوک: که مرحلة فعال یا ترمیم هومئوستازی است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 30
امنیت شبکه های کامپیوتری
مقدمه
مهمترین وظیفه یک شبکه کامپیوتری فراهم سازی امکان برقراری ارتباط میان گره های آن در تمام زمانها و شرایط گوناگون است بصورتی که برخی از محققین امنیت در یک شبکه را معادل استحکام و عدم بروز اختلال در آن می دانند. یعنی Security=Robustness+Fault Tolerance . هر چند از زاویه ای این تعریف می تواند درست باشد اما بهتر است اضافه کنیم که امینت در یک شبکه علاوه بر امنیت کارکردی به معنی خصوصی بودن ارتباطات نیز هست. شبکه ای که درست کار کند و مورد حمله ویروسها و عوامل خارجی قرار نگیرد اما در عوض تبادل اطلاعات میان دو نفر در آن توسط دیگران شنود شود ایمن نیست.
هکر(Hacker)در معنای لغوی به فردی گفته می شود که با ابزار به ساخت لوازم خانه (میز، مبل و ...) می پردازد. اما امروزه این اصطلاح بیشتر به افرادی اطلاق می شود که علاقمند به کشف رمز و راز برنامه های مختلف نصب شده روی کامپیوترها می باشند تا به این وسیله دانش و توانایی خود را بالا ببرند. اینگونه افراد معمولا" دانش زیادی از نحوه کار کامپیوتر و سیستم های شبکه ای دارند و اغلب بطور غیر مجاز سعی در ورود به سیستم های اطلاعاتی یا کامپیوتر های شخصی افرادمیکنند. اما معنی عمومی تر این لغت امروزه از موارد بالا نیز فراتر رفته و به افرادی گفته میشود که برای خرابکاری و یا سرقت اطلاعات و ... وارد کامپیوترها یا شبکه های کامیپوتری دیگران می شوند. قصد یا غرض این افراد از انجام اینکار ها می تواند تمام مواردی باشد که در مطلب قبل امنیت در دنیای واقعی به آن اشاره کردیم، باشد. امروزه فعالیت این افراد در بسیاری از کشورها در رده فعالیت های جنایی در نظر گرفته می شود.
ویروس(Viruse)همانطور که میندانید از لحاظ بیولوژیکی موجودات کوچکی که توانایی تکثیر در درون سلولهای زنده را دارند و اغلب باعث بروز بیماری ها مانند سرما خوردگی، سرخک، هپاتیت و ... می شوند، ویروس نام دارند. ویروس ها عموما" با استفاده از روشهای مختلف در جامعه انسانی - یا حیوانی - منتشر میشوند و در صورت عدم وجود کنترل و درمانها پزشکی خطرات جبران ناپذیری را به جامعه تحمیل می کنند.
با ایده برداری از همین روش یعنی زندگی در بدن یک میزبان و انتقال به هنگام تعامل میزبان با همسان خود، نرم افزارهای عموما" کوچکی تهیه شده است که می توانند در یک دستگاه کامپیوتر اجرا شوند و ضمن به خطر انداختن کار آن دستگاه به هنگام تبادل اطلاعات - به هر شکلی - با دیگر کامپیوتر ها خود را پخش کنند. این تبادل می تواند از طریق کپی کردن اطلاعات در روی دیسک باشد، یا اجرا برنامه های کامپیوتر و ...
کرم های شبکه (Worms)همانطور که میدانید حیوانات کوچک، باریک و درازی که بدنی نرم دارند و اغلب در روی زمین، درختان و گیاهان یا حتی زیر خاک زندگی کرده و از برگ گیاهان، حشرات و ... تغذیه میکنند، کرم نامیده می شود. اما در دنیای کامپیوتر و ارتباطات اینترنتی کرم به گونه ای از نرم افزارها گفته می شود که در گره های شبکه - مثلا" کامپیوتر - مستقر شده و می تواند علاوه بر زندگی و آسیب رسان به آن گره نسخه دیگری از خود را از طریق شبکه به سایر گره ها منتقل کند و آنها را نیز دچار مشکل سازد. بنابراین مشاهده می کنید که سرعت تولید مثل و انتشار یک کرم در شبکه بزرگ چه مقدار می تواند زیاد باشد. کرم ها معمولا" علاوه بر آنکه باعث تخریب میزبان خود می شوند، با اشغال کردن فضای ارتباطی در شبکه، تاثیری چون ترافیک و کندی ارتباطات در شبکه را به همراه می آورند که این خود می تواند عوارض بعدی برای فعالیت سایر تجهیزات در شبکه و یا حتی بخش عمده ای از شبکه اینترنت شود.
انواع حملات کامپیوتری
امنیت اطلاعات و ایمنسازی شبکههای کامپیوتری از جمله موضوعاتی است که این روزها در کانون توجه تمامیسازمانها و موسسات قرار گرفته شده است. در یک شبکه کامپیوتری به منظور ارائه خدمات به کاربران، سرویسها و پروتکلهای متعددی نصب و پیکربندی میگردد. برخی از سرویسها دارای استعداد لازم برای انواع حملات بوده و لازم است در مرحله اول و در زمان نصب و پیکربندی آنان، دقت لازم در خصوص رعایت مسائل ایمنی انجام و در مرحله دوم سعی گردد که از نصب سرویسها و پروتکلهای غیرضروری، اجتناب گردد. در این مقاله قصد داریم از این زاویه به مقوله امنیت اطلاعات و ایمن سازی شبکههای کامپیوتری پرداخته و در ادامه با انواع حملاتی که امروزه متوجه شبکههای کامپیوتری است، بیشتر آشنا شویم. قطعا شناسایی سرویسهای غیرضروری و انواع حملاتی که مهاجمان با استفاده از آنان شبکههای کامپیوتری را هدف قرار میدهند، زمینه برپاسازی و نگهداری شبکههای کامپیوتری ایمن و مطمئن را بهتر فراهم مینماید.
مقدمه حملات در یک شبکه کامپیوتری حاصل پیوند سه عنصر مهم سرویسها ی فعال، پروتکلهای استفاده شده و پورتهای باز میباشد. یکی از مهمترین وظایف کارشناسان فناوری اطلاعات، اطمینان از ایمن بودن شبکه و مقاوم بودن آن در مقابل حملات است (مسوولیتی بسیار خطیر و سنگین). در زمان ارائه سرویس دهندگان، مجموعهای از سرویسها و پروتکلها به صورت پیش فرض فعال و تعدادی دیگر نیز غیر فعال شدهاند. این موضوع ارتباط مستقیمیبا سیاستهای یک سیستم عامل و نوع نگرش آنان به مقوله امنیت دارد. در زمان نقد امنیتی سیستمهای عامل، پرداختن به موضوع فوق یکی از محورهایی است که کارشناسان امنیت اطلاعات با حساسیتی بالا آنان را دنبال مینمایند. اولین مرحله در خصوص ایمن سازی یک محیط شبکه، تدوین، پیاده سازی و رعایت یک سیاست امنیتی است که محور اصلی برنامهریزی در خصوص ایمن سازی شبکه را شامل میشود. هر نوع برنامهریزی در این رابطه مستلزم توجه به موارد زیر است: بررسی نقش هر سرویس دهنده به همراه پیکربندی انجام شده در جهت انجام وظایف مربوطه در شبکه انطباق سرویسها، پروتکلها و برنامههای نصب شده با خواستهها ی یک سازمان . بررسی تغییرات لازم در خصوص هر یک از سرویس دهندگان فعلی (افزودن و یا حذف سرویسها و پروتکلهای غیرضروری، تنظیم دقیق امنیتی سرویسها و پروتکلهای فعال(. تعلل و یا نادیده گرفتن فاز برنامهریزی میتواند زمینه بروز یک فاجعه عظیم اطلاعاتی را در یک سازمان به دنبال داشته باشد. متاسفانه در اکثر موارد توجه جدی به مقوله برنامهریزی و تدوین یک سیاست امنیتی نمیگردد. فراموش نکنیم که فناوریها به سرعت و به صورت مستمر در حال تغییر بوده و میبایست متناسب با فناوریهای جدید، تغییرات لازم با هدف افزایش ضریب مقاومت سرویس دهندگان و کاهش نقاط آسیب پذیر آنان با جدیت دنبال شود.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 35
امنیت در لینوکس
لینوکس: امنیت، امنیت، امنیت
امروزه در دنیایی متکی بر فناوری اطلاعات زندگی میکنیم که هر لحظه به خطر افتادن جریان اطلاعات منجر به بروز خسارتهای تجاری جبران ناپذیری خواهد شد. امروزه همه به دنبال یک سکوی (Platform) امنتر برای اجرای برنامههای کاربردی و سرویسدهندهها هستند. لینوکس حرفهای زیادی برای گفتن در سمت امنیت دارد. بسیاری از قابلیتهای امنیتی که در ویندوز وجود ندارند و یا فقط با اضافه کردن نرمافزارهای اضافی قابل دسترسی میباشند، بطور درونی و پیشگزیده در لینوکس پیادهسازی شدهاند.
لینوکس از ابتدا برای محیطهای شبکهای و چند کاربره طراحی شده است و همین باعث رعایت مسایل امنیتی از ابتدا در آن شده است، درحالی که ویندوز اینگونه نبوده و درحال حاضر نیز از نظر امنیتی دارای نقاط ضعف فراوانی است. مثلاً یک برنامهی مخرب با استفاده از همین ضعفهای امنیتی میتواند کل سیستمعامل را نابود کند، ولی در صورتی که مورد مشابهی در لینوکس وجود داشته باشد، حداکثر به دایرکتوری خانگی کاربر اجرا کننده آسیب خواهد رسید، نه کل سیستمعامل.
اینطور نیست که لینوکس فاقد هرگونه اشکال امنیتی باشد، خیر! ولی باز بودن کد منبع آن باعث میشود تا بسیاری از اشکالات امنیتی پیش از ایجاد خسارت و در مراحل توسعه و برنامهنویسی برنامه برملا شده و رفع شوند. در صورتی که اشکالی نیز در برنامههای منتشر شده یافت شود، بدلیل موجود بودن کد منبع سریعاً برطرف میگردد. در صورتی که در سیستمعامل ویندوز شما باید منتظر مایکروسافت بمانید و بمانید و بمانید. سیستمعامل ویندوز دارای اشکالات امنیتی بسیاری است که به راحتی هم کشف نمیشوند و هنگامی کشف میشوند که خسارات جبران ناپذیری در اثر حمله از طریق آن ضعفهای امنیتی رخ دهد که امثال آنرا شاهد هستیم.
میتوان ادعا کرد که تقریباً هیچ ویروسی برای لینوکس وجود ندارد و این درحالی است که سالیانه بیش از ۱۰۰۰ ویروس و کرم مختلف برای سیستمعامل ویندوز ایجاد میشود. این بخاطر عدم گسترده بودن لینوکس نیست، (حدود ۷۰ درصد از سایتهای وب در جهان بر روی سیستمعامل لینوکس و سرویسدهندهی وب آپاچی درحال اجرا هستند) بلکه بدلیل وجود حفرههای امنیتی متعدد ویندوز و سیاست انحصارگرایی مایکروسافت است. یعنی چه؟ مایکروسافت طوری رفتار و سیاستگذاری کرده است که مشتریان خود را تنها به محصولات خودش عادت دهد. بسیاری از کاربران ویندوز از اینترنت اکسپلورر و آتلوک برای مرور وب و پست الکترونیک استفاده میکنند. من به عنوان یک ویروسنویس، میدانم که اگر ویروسی را برای کاربران ویندوز بنویسم، بر روی کامپیوترهای ۹۰ درصد آنها اثر خواهد کرد. چون اکثراً از IE و Outlook استفاده میکنند. ولی در لینوکس چطور؟ در لینوکس شما طیف وسیعی از انتخاب و عدم اجبار دارید. من از مرورگر موزیلا استفاده میکنم. دوستی دارم که Konqueror را ترجیح میدهد. دیگری از Opera استفاده میکند. من از Kmail استفاده میکنم. دوستم از Evolution، دیگری از Pine و بعدی از Mutt و برادرم هم از Mozilla Mail. من فقط میتوانم برای یکی از اینها ویروس بنویسم چون روی بقیه کار نخواهد کرد و عملاً میزان اثر آن اندک خواهد بود. ضمناً هیچیک از ویروسهایی که برای ویندوز نوشته شدهاند، بر روی لینوکس کار نمیکنند.
اولین و برجستهترین تفاوت در اینجاست که سیستمهای مبتنی بر یونیکس به معنای کاملاً واقعی سیستمهایی چند کاربره هستند و برای هرفایل به تنهایی یا یک دایرکتوری میتوان سطوح دسترسی کاربران و گروههای کاربری تعریف کرد و هر کاربر بصورت پیشفرض دارای یک محدوده امن اطلاعاتی از فایلهای شخصی خانگی است.
چیزی که در اینجا دربارهی کاربران و گروه های کاربری لازم به ذکر است این است که هر کاربر در سیستم یونیکس یک دایرکتوری شخصی به نام home خواهد داشت که کلیه اختیارات دسترسی فایل در آن برای او مجاز بوده و میتواند در آن به ایجاد و حذف فایل یا عملیات دیگر بپردازد و هیچیک از کاربران یا گروههای دیگر بجز کاربر ریشه root در حالت عادی و بدون اجازه او نخواهند توانست به اطلاعات او دسترسی یابند. (نکته مهم امنیتی)
در سیستمهای مبتنی بر یونیکس مثل لینوکس هر کاربری که مالک یا ایجادکنندهی یک فایل یا دایرکتوری باشد خواهد توانست با تعین سطوح دسترسی فایل یا دایرکتوری مربوطه برای دیگر کاربران یا گروههای کاربری آنان را از امکان خواندن و ایجاد تغییر و یا اجرای فایل اجرایی محروم یا بهرهمند سازد.
بدیهی است که مجوزهای تعریف شده برای یک گروه کاربری بر روی تمام اعضای آن گروه اعمال شده و هر کاربر عضو آن گروه از تمام مزایا یا محدودیتهای موصوف بهرهمند خواهدشد.
بطور کلی سه سطح دسترسی برای هر فایل یا دایرکتوری تعریف میشود که عبارتست از:
۱ - (Read permission (r یا مجوز خواندن: مجوز خواندن محتوای یک فایل را به یک کاربر میدهد و برای دایرکتوریها امکان لیست کردن محتویات داخل دایرکتوری را برای کاربر فراهم میسازد.
۲ – (Write permission (wیا مجوز ایجاد تغییرات: امکان ایجاد تغییرات در محتوای فایلها را به کاربر اهدا میکند. برای دایرکتوریها این گرینه امکان ایجاد فایل جدید در دایرکتوری یا حذف فایلهای موجود در آن را برای کاربر مهیا میسازد حتی اگر این کاربر یا گروه کاربری مالک یا ایجادکنندهی اصلی فایل یا دایرکتوری نباشد.
۳ –( eXecute permission (x یا مجوز اجرا: این مجوز در مورد فایلهای اجرایی امکان اجرای فایل را به یک کاربر میدهد و در مورد یک دایرکتوری این گزینه امکان ورود به داخل دایرکتوری را به کاربر یا گروه خاص میدهد. توجه داشته باشید که این گزینه را با گزینه Read اشتباه نگیرید، چون صرفاً با داشتن مجوز execute و بدون داشتن مجوز read کاربر یا گروه میتواند وارد دایرکتوری خاصی شوند ولی امکان خواندن محتویات داخلی آن دایرکتوری بهیچ عنوان برایشان فراهم نخواهد بود.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 33
امنیت شغلی با رویکرد ایمنی و سلامت و نقش آن در نگهداری کارکنان
چکیده :
این مقاله به بررسی یکی از عوامل مهم نگهداری کارکنان یعنی ایمنی و سلامت حرفهای میپردازد. در ابتدا تعریف و مفاهیم مربوط ارائه میشود و سپس روشهای متداول بررسی و اقدام در زمینه بهداشت و ایمنی محیط کار نام برده شده و به قوانین ایمنی و سلامت حرفهای در ایران اشاره میگردد. همچنین فرهنگ، سخت افزار و سیستمها که عوامل کلیدی در ایمنی و سلامت حرفهای هستند مورد بررسی قرار میگیرند. مواردی راهنما به منظور ارزیابی عملکرد ایمنی و سلامت ارائه میشود. انواع برنامههای ایمنی بر مبنای مشوق و برمبنای رفتار تحلیل میشوند. بعد از این مطالب استرس مرد بررسی قرار میگیرد. پس از تعریف استرس و عوامل بوجود آورنده آن، عواملی که بر آن اثر گذاشته و از آن اثر میپذیرند، بررسی شده و سپس راهکارهایی در چارچوب مدیریت استرس برای بهینه کردن آن ارائه میشود.
کلیدواژه : ایمنی و سلامت حرفه ای؛ امنیت شغلی؛ خطر بالقوه؛ بهداشت محیط کار؛ برنامه های ایمنی؛ استرس؛ فشار روانی؛ مدیریت استرس؛ ایمنی؛ شغل
1- مقدمه
یکی از رسالتهای اساسی مدیریت منابع انسانی نگهداری کارکنان توانمند میباشد. از آنجا که اقدامات نگهداری، مکملی بر سایر اقدامات و فرایندهای مدیریت منابع انسانی است، حتی اگر عملیات کارمندیابی، انتخاب، انتصاب و سایر اقدامات پرسنلی به نحو بایسته انجام شود بدون توجه کافی به امر نگهداری نتایج حاصل از اعمال مدیریت چندان چشمگیر نخواهد بود. نظام نگهداری منابع انسانی ابعاد متعددی را شامل میشود که میتوان آنها را به دو دسته تقسیم نمود: دسته اول در رابطه با حفظ و تقویت جسم کارکنان است مانند برقراری بهداشت و ایمنی در محیط کار، اجرای برانامههای ورزش و تندرستی و بعضی خدمات مشابه. دسته دوم شامل مواردی است که تقویتکننده روحیه علاقمندی کارکنان به کار و محیط کار میباشد مانند خدمات بیمه و بازنشستگی و خدمات پرسنلی. در صورت داشتن توجه و بکارگیری این موارد امنیت شغلی در کارکنان ایجاد شده و به رضایت شغلی آنها منتهی میشود که این امر خود از اهمیت بسزایی برخوردار است.در مقاله حاضر تأکید اصلی بر روی موارد دسته اول است به این صورت که در ابتدا در مورد اصطلاحات ایمنی و سلامت و جنبههای قانونی آن بحث میشود و در ادامه به برنامهها و راهکارهای مدیریت ایمنی و سلامت حرفهای پرداخته میشود. در قسمت دوم مقاله بحث سلامت کارکنان با توجه به عامل کلیدی استرس در محیط کار با تمرکز بر روی شناخت و بهینه سازی میزان استرس بررسی میشود. در پایان امید است که توجه و بکارگیری مطالب و راهکارهای این مقاله در افزایش ایمنی و سلامت محیط کار، بهینه سازی سطح استرس و ایجاد امنیت شغلی مناسب و در نهایت ایجاد رضایت شغلی موثر باشد که این نیز یکی از عواملی است که در بهبود مستمر و تعالی سازمانها باید در نظر گرفته شود.
2- امنیت شغلی1 در آینده
در آینده و در تجارت تغییرات سریع باعث کوچکتر شدن سازمانها میشود و سازمانها به سمت مجازی شدن پیش میروند. سازمانها به صورت یک هسته مرکزی در میآیند و سایر قسمتها و کارکنان به صورت موقت در اطراف آنها قرار میگیرند و اکثر مردم برای خود کار خواهند کرد. پرداختها به صورت قسمتی از سود خواهد شد و جای دستمزدهای ثابت را میگیرد. کارکنان خود را باید با قراردادهای نامعین و مستقل وفق دهند. در این شرایط کارکنان مجبورند همواره در حال یادگیری باشند که دلیل این وضعیت افزایش روزافزون رقابت است. در آینده امنیت استخدام بر مبنای توانایی کارکنان در ایجاد ارزش افزوده میباشد. با توجه به این عوامل میتوان نتیجه گرفت که در آینده عمده مسئولیت ایمنی و سلامت به عهده کارکنان است (وارن 1996؛ یوسف 1998).
3- تعاریف و مفاهیم ایمنی و بهداشت کار
ایمنی2: ایمنی میزان دوری از خطر تعریف شده است. ایمنی یک موضوع حفاظت نسبی از برخورد با خطرات است و کمیتی نسبی میباشد.
خطر بالقوه3: شرایطی که دارای پتانسیل صدمه به افراد، خسارت به تجهیزات و ساختمانها، از بین بردن مواد و ... باشد.
خطر بالفعل4: واژه خطر بالفعل بیان کننده قرارگرفتن نسبی در معرض یک خطر بالقوه میباشد ولی وقتی که یک خطر بالقوه وجود داشته باشد الزاماً یک خطر بالفعل را به همراه نخواهد داشت.
حادثه ناشی از کار5: حادثه یک رویداد یا واقعه برنامه ریزی نشده و بعضاً آسیبرسان و خسارتآور است که انجام، پیشرفت، یا ادامه کار را به صورت طبیعی مختل ساخته و همواره در اثر یک عمل یا انجام یک کار غیرایمن یا در اثر شرایط غیرایمن یا در اثر ترکیبی از این دو به وقوع میپیوندد.
ریسک6: ریسک عبارت است از امکان وارد آمدن آسیب به انسان یا دارائی او (حقیقی 1379، 110).
4- روشهای متداول بررسی و اقدام در زمینه بهداشت و ایمنی محیط کار
روشهای تامین سلامت کارکنان در محل کار: شامل روشهای طبی، روشهای کنترل محیط و روشهای روانشناسی است. در این مقاله بر روی این روشها صحبت میشود.
ارگونومی: به مطالعاتی اطلاق میشود که در آن ساخت ترکیب و سازمان کار طراحی تجهیزات شغل و محل کار در رابطه با عامل انسانی مورد بررسی قرار میگیرد و در این روشها به مسائل فیزیولوژیکی، ادراکی و تاحدی رفتاری انسان توجه میگردد.
روشهای بیومکانیکی: این روشها تعامل فیزیکی بین انسان و سیستم مکانیکی اطراف او را مورد نظر داشته، ابزار، تجهیزات و تسهیلات محل کار را در این رابطه مورد مطالعه قرار میدهد.
مهندسی سیستم ها: در این روش با توجه به اصول سیستمها تمامی اجزای موجود شناسائی شده و با استفاده ار روشهای تجزیه و تحلیل کمی مسائل ایمنی را مورد مطالعه قرار میدهد.
روشهای اکتشافی: در این روشها با مطاله در نحوه توزیع و تشخیص بیماریها و روشهای آماری و مقایسه میزان سلامت و ایمنی مورد تحلیل قرار میگیرد.
روشهای رفتاری: در این روشها برای بررسی ایمنی و سلامت از متغیر هایی نظیر رضایت از کار ، انگیزش، مشارکت و عواملی از این دست پرداخته میشود که در این مقاله از این روشها نیز استفاده میشود (میرسپاسی 1375، 239-240).
5- قوانین دولتی و ایمنی و سلامت حرفهای
با توجه به اهمیت ایمنی و سلامت، کارفرمایان همواره از طرف افراد جامعه، کارگران و کارمندان و گروهها و اتحادیههای کارگری به منظور پذیرفتن مسئولیت بیشتر در مورد ایمنی و سلامت کارکنان تحت فشار بودهاند. این فشارها باعث شده تا دولتها به ایجاد قوانین