لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 28 صفحه
قسمتی از متن .doc :
کارخانه: لاوانی
تاریخ تاسیس : اواخر سال 84
کلیه ی محصولات این کارخانه تحت لیسانس lafano ایتالیا می باشد .......... و مواد اولیه مستقیما از ایتالیا به ایران صادر می شود.
دستگاه ها و تجهیزات کارخانه
دستگاه NC مارک Tekna
دستگاه CNC مارک Tekna
پرس روغنی
اره آلومنیوم بر
فرز پانتوگراف
اره برش زاویه ی نیمه اتوماتیک
پرس کننده ی تراورس
دریل عمودی
اره نواری آهن بر 260
تمامی دستگاه ها در یک سوله ی 960 متری واقع شده اند.(20*48)
مواد اولیه ی این کارخانه عبارتند از انواع TRAVERS های 975و1475و1975 میلیمتری که به عنوان ستون یا السکلت درون قاب ها استفاده می شود .
انواع قاب های درب
قاب های پنجره
دو کوب که برای سقف های باز استفاده می شود.
انواع ناودانی های سقف ، کف و بغل
ستون های کناره در شکل های مختلف که موارد ذکر شده به جز ماده
همگی از آلومنیوم هستند.
7-..........
طرز کار : ابتدا نقشه ی اولیه ی محلی که باید پارتیشن بندی شود توسط طراح کارخانه کشیده می شودو با استفاده از نرم افزار اتوکد تمامی اندازه ها بدست می آید. در مرحله ی دوم برنامه ی برش توسط طراح نوشته شده و به دست اپراتور NC می رسد .
مثلا برای یک پارتیشن مربعی 1 در 1 به ارتفاع 2 متر و سقف باز به 8 قطعه ناودانی 2 متری بغل ، 4 ناودانی کف و 4 ناودانی سقف به اندازه ی 1 متر نیاز است .
4 مورد روکوب 1 متری ، 8 عدد ستون پانچ و انواع یراق مورد نیاز لازم می باشد . اپراتور پس از درخواست مواد اولیه از انبار و با در دست داشتن برنامه برش تمامی قطعات را با اندازه های خواسته شده برش زده و قطعات پس از آن برای نصب محل یراق ها به اپراتور CNC سپرده می شود . در این مرحله اپراتور Cnc تمامی سوراخ ها برای نصب یراق ها را ایجاد می کند.
حال می بایست یراق ها روی قطعات نصب شوند که این توسط دریل شارژی انجام می گیرد . پس از این مرحله قاب ها 2 به 2 باید با زاویه ی درجه به یکدیگر متصل شوند که این کار توسط دستگاه پرس روغنی انجام می گیرد . بنا به درخواست مشتری در داخل پارتیشن ها از MDF و یا شیشه ای 1 جداره یا 2 جداره استفاده می شود. سپس قطعات توسط مسئولین بسته بندی شده و آماده ی حمل به محل نصب می شوند. .......
و در محل نصب کارگرهای نصب عملیات مخصوص به خود را انجام می دهند.
مثال ذکر شده ساده ترین مثال بود و در آن حتی درب تعبیه نشده بود.....
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 28 صفحه
قسمتی از متن .doc :
کارخانه: لاوانی
تاریخ تاسیس : اواخر سال 84
کلیه ی محصولات این کارخانه تحت لیسانس lafano ایتالیا می باشد .......... و مواد اولیه مستقیما از ایتالیا به ایران صادر می شود.
دستگاه ها و تجهیزات کارخانه
دستگاه NC مارک Tekna
دستگاه CNC مارک Tekna
پرس روغنی
اره آلومنیوم بر
فرز پانتوگراف
اره برش زاویه ی نیمه اتوماتیک
پرس کننده ی تراورس
دریل عمودی
اره نواری آهن بر 260
تمامی دستگاه ها در یک سوله ی 960 متری واقع شده اند.(20*48)
مواد اولیه ی این کارخانه عبارتند از انواع TRAVERS های 975و1475و1975 میلیمتری که به عنوان ستون یا السکلت درون قاب ها استفاده می شود .
انواع قاب های درب
قاب های پنجره
دو کوب که برای سقف های باز استفاده می شود.
انواع ناودانی های سقف ، کف و بغل
ستون های کناره در شکل های مختلف که موارد ذکر شده به جز ماده
همگی از آلومنیوم هستند.
7-..........
طرز کار : ابتدا نقشه ی اولیه ی محلی که باید پارتیشن بندی شود توسط طراح کارخانه کشیده می شودو با استفاده از نرم افزار اتوکد تمامی اندازه ها بدست می آید. در مرحله ی دوم برنامه ی برش توسط طراح نوشته شده و به دست اپراتور NC می رسد .
مثلا برای یک پارتیشن مربعی 1 در 1 به ارتفاع 2 متر و سقف باز به 8 قطعه ناودانی 2 متری بغل ، 4 ناودانی کف و 4 ناودانی سقف به اندازه ی 1 متر نیاز است .
4 مورد روکوب 1 متری ، 8 عدد ستون پانچ و انواع یراق مورد نیاز لازم می باشد . اپراتور پس از درخواست مواد اولیه از انبار و با در دست داشتن برنامه برش تمامی قطعات را با اندازه های خواسته شده برش زده و قطعات پس از آن برای نصب محل یراق ها به اپراتور CNC سپرده می شود . در این مرحله اپراتور Cnc تمامی سوراخ ها برای نصب یراق ها را ایجاد می کند.
حال می بایست یراق ها روی قطعات نصب شوند که این توسط دریل شارژی انجام می گیرد . پس از این مرحله قاب ها 2 به 2 باید با زاویه ی درجه به یکدیگر متصل شوند که این کار توسط دستگاه پرس روغنی انجام می گیرد . بنا به درخواست مشتری در داخل پارتیشن ها از MDF و یا شیشه ای 1 جداره یا 2 جداره استفاده می شود. سپس قطعات توسط مسئولین بسته بندی شده و آماده ی حمل به محل نصب می شوند. .......
و در محل نصب کارگرهای نصب عملیات مخصوص به خود را انجام می دهند.
مثال ذکر شده ساده ترین مثال بود و در آن حتی درب تعبیه نشده بود.....
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 19
ارگونومی و کاربرد آن
چکیده
ارگونومی یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی، علمی ترکیبی است که سعی دارد ابزارها، دستگاه ها، محیط کار و مشاغل را با توجه به توانایی هایی جسمی – فکری و محدودیت ها و علائق انسانها، طراحی نماید. این علم با هدف افزایش بهره وری، با عنایت بر سلامتی، ایمنی و رفاه انسان در محیط، شکل گرفته است. همچنین این علم در تلاش است بجای متناسب سازی انسان با محیط، محیط را با انسان متناسب سازد. در این راستا، سازمان بین المللی کار ، واژة ارگونومی را به معنای متناسب کردن کار و شغل برای انسان تعریف کرده است.
این علم برای طراحی و ساخت ابزار و سیستم های تولیدی از ساده تا پیچیده و بغرنج، حل مشکلات مربوط به تکنولوژی نوین، و حتی ابزار و وسائل زندگی روزمره، کاربرد دارد. امروزه، از طراحی یک ابزار ساده نظیر انبردستی ساده ( از نظر نوع جنس، مصالح بکار رفته، اندازة دسته، نوع و ترکیب پلاستیکی دسته آن و … ) و یا یک خودکار ( از نظر قطر، اندازه، رنگ و … ) گرفته تا طراحی یک سیستم تولیدی کامل، از ارگونومی استفاده میشود. عمدتا زمینه هایی که ارگونومی در آنها مطالعه و اقدام میکند، عبارتند از : طراحی ابزار، وسائل، ماشین ها و تاسیسات به طرز صحیح و مطلوب، طراحی روش انجام کار با توجه به بهترین نحوه اجراء و متناسب با سیستم عضلانی و ساختمان فیزیکی بدن انسان و با هماهنگی روانی میان افراد و محیط کار و ابزار کار، وضعیت صحیح قرار گرفتن بدن و حرکات انسان حین انجام کار، شرایط فیزیکی مناسب در محیط کار ( با توجه به عواملی از قبیل : دما ، رطوبت ، جریان هوا ، ارتعاشات ، سر و صدا ، نور و روشنایی ، گرد و غبار ، تشعشعات و آلودگی های -مختلف ).
1- مقدمه
در جهان کنونی و در سرآغاز سده بیست و یکم میلادی، علوم، بخش عمدهای از مشکلات افراد را در سیستمهای کاری گوناگون حل و فصل کرده است. در این راستا، علوم و فنونی وجود دارند که از زوایای مختلف سلامت و بهداشت انسانها و نیز کارآیی آنها را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار میدهند. یکی از این علوم، ارگونومی یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی است.
نیاز توجه هر چه بیشتر به عوامل انسانی در هر سازمانی بدون شک جزو مهمترین اصول و معیارهای آن سازمان است زیرا تمامی سازمانها بدون استفاده از منابع انسانی، در واقع بیمعنی و بیاعتبار هستند و فلسفه وجودی1 شان به خطر میافتد. پس، ناگفته پیداست که باید به این انسانهای شریفی که در سازمانها و شرکتهای مختلف با دل و جان کار میکنند، ارزش قائل شده و قبل از هر چیز آنها را به عنوان همنوع خود در نظر آوریم، نه به مثابه قسمتی از دستگاه تولیدی سازمان (کارزار جدی 1379).
جویس مریلین، رئیس مؤسسه جویس در سیاتل آمریکا بر این عقیده است که اکنون دیگر این باور عمومیت یافته است که شرکتهایی که بهره وری و کنترل کیفیت را مدِ نظر دارند، دخالت دادن ارگونومی را در برنامههایشان به عنوان یک شم تجاری بکار میگیرند؛ شرکتهای موفق برنامه ارگونومی را با ایمنی، کنترل کیفیت و برنامههای تولیدی جهت دستیابی به حداکثر سود تلفیق نموده اند (طاهری 1376).
بالاخره باید اشاره کرد که در نظر گرفتن اصول ارگونومی در کار، نه تنها باعث حفظ سلامت نیروی انسانی و کارآمد در جوامع بشری میشود، بلکه مانع تحمل بسیاری از هزینههای مالی بر اقتصاد کشورهای فقیر خواهدشد. بعنوان مثال با طراحی درست و اصولی محل کار، میتوان از متحمل شدن بیشترِ هزینههایی چون هزینه از کار افتادگی، هزینه ناشی از حوادث، هزینه زمان از دست رفته تولید، هزینه ضایعات تولید اجتناب کرد. کم کردن زمان انجام کار، حذف حرکات اضافی در روند کار، شیوه ارتباط با محیط بیرونی، موازنه عرضه و تقاضا، بهینه سازی محیط کار، صرفه جویی در مصرف انرژی، و در یک کلام ارتقاءِ سطح سلامت انسان و شکوفایی اقتصادی، همه و همه از جمله مسائلی است که با شناخت صحیح از این دانش نوین میتوان به آن دست یافت.
در حال حاضر در صنایع مختلف کشور، بخشهای زیادی به چشم میخورد که کارگران در آن واحدها مشغول انجام فعالیتهای بدنی و جسمانی میباشند. بنابراین عدم توجه به چگونگی انجام کار، میتواند صدمات یاد شده را سبب گردد. عوارض استخوانی ـ عضلانی در حقیقت از جمله بیماریهای مرتبط با کار هستند که میتوانند بسیار ناتوان کننده ظاهر شده و باعث افت راندمان، افزایش غیبت های ناشی از کار، غرامت های دستمزد و نهایتاً، از کار افتادگی کارگر شوند.
ارگونومی2 یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی3، علمی ترکیبی است که سعی دارد ابزارها، دستگاه ها، محیط کار و مشاغل را با توجه به توانایی هایی جسمی ـ فکری و محدودیت ها و علائق انسانها، طراحی نماید. این علم با هدف افزایش بهره وری، با عنایت بر سلامتی، ایمنی و رفاه انسان در محیط، شکل گرفته است. همچنین این علم در تلاش است بجای متناسب سازی انسان با محیط، محیط را با انسان متناسب سازد. در این راستا، سازمان بین المللی کار4، واژه ارگونومی را به معنای متناسب کردن کار و شغل برای انسان5 تعریف کرده است (فروزانفر 1378).
این علم برای طراحی و ساخت ابزار و سیستم های تولیدی از ساده تا پیچیده و بغرنج، حل مشکلات مربوط به تکنولوژی نوین، و حتی ابزار و وسائل زندگی روزمره، کاربرد دارد. امروزه، از طراحی یک ابزار ساده نظیر انبردستی ساده (از نظر نوع جنس، مصالح بکار رفته، اندازه دسته، نوع و ترکیب پلاستیکی دسته آن و …) و یا یک خودکار (از نظر قطر، اندازه، رنگ و …) گرفته تا طراحی یک سیستم تولیدی کامل، از ارگونومی استفاده میشود. عمدتاً زمینههایی که ارگونومی در آنها مطالعه و اقدام میکند، عبارتند از طراحی ابزار، وسائل، ماشین ها و تأسیسات به طرز صحیح و مطلوب، طراحی روش انجام کار با توجه به بهترین نحوه اجراء و متناسب با سیستم عضلانی و ساختمان فیزیکی بدن انسان و با هماهنگی روانی میان افراد و محیط کار و ابزار کار، وضعیت صحیح قرار گرفتن بدن و حرکات انسان حین انجام کار، شرایط فیزیکی مناسب در محیط کار با توجه به عواملی از قبیل دما، رطوبت، جریان هوا، ارتعاشات، سر و صدا، نور و روشنایی، گرد و غبار، تشعشعات و آلودگی های مختلف.
2- تعاریف ارگونومی
واژه «ارگونومی» از دو کلمه یونانی «ارگو6» به معنی کار و «نوموس7» به معنی قانون و قاعده طبیعی مشتق شده است و در لغت به معنای قوانین طبیعی کار است. اما در اصطلاح کاربردی علم ارگونومی مجموعه دانشی است که از تلفیق علوم زیستی،
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 19
ارگونومی و کاربرد آن
چکیده
ارگونومی یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی، علمی ترکیبی است که سعی دارد ابزارها، دستگاه ها، محیط کار و مشاغل را با توجه به توانایی هایی جسمی – فکری و محدودیت ها و علائق انسانها، طراحی نماید. این علم با هدف افزایش بهره وری، با عنایت بر سلامتی، ایمنی و رفاه انسان در محیط، شکل گرفته است. همچنین این علم در تلاش است بجای متناسب سازی انسان با محیط، محیط را با انسان متناسب سازد. در این راستا، سازمان بین المللی کار ، واژة ارگونومی را به معنای متناسب کردن کار و شغل برای انسان تعریف کرده است.
این علم برای طراحی و ساخت ابزار و سیستم های تولیدی از ساده تا پیچیده و بغرنج، حل مشکلات مربوط به تکنولوژی نوین، و حتی ابزار و وسائل زندگی روزمره، کاربرد دارد. امروزه، از طراحی یک ابزار ساده نظیر انبردستی ساده ( از نظر نوع جنس، مصالح بکار رفته، اندازة دسته، نوع و ترکیب پلاستیکی دسته آن و … ) و یا یک خودکار ( از نظر قطر، اندازه، رنگ و … ) گرفته تا طراحی یک سیستم تولیدی کامل، از ارگونومی استفاده میشود. عمدتا زمینه هایی که ارگونومی در آنها مطالعه و اقدام میکند، عبارتند از : طراحی ابزار، وسائل، ماشین ها و تاسیسات به طرز صحیح و مطلوب، طراحی روش انجام کار با توجه به بهترین نحوه اجراء و متناسب با سیستم عضلانی و ساختمان فیزیکی بدن انسان و با هماهنگی روانی میان افراد و محیط کار و ابزار کار، وضعیت صحیح قرار گرفتن بدن و حرکات انسان حین انجام کار، شرایط فیزیکی مناسب در محیط کار ( با توجه به عواملی از قبیل : دما ، رطوبت ، جریان هوا ، ارتعاشات ، سر و صدا ، نور و روشنایی ، گرد و غبار ، تشعشعات و آلودگی های -مختلف ).
1- مقدمه
در جهان کنونی و در سرآغاز سده بیست و یکم میلادی، علوم، بخش عمدهای از مشکلات افراد را در سیستمهای کاری گوناگون حل و فصل کرده است. در این راستا، علوم و فنونی وجود دارند که از زوایای مختلف سلامت و بهداشت انسانها و نیز کارآیی آنها را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار میدهند. یکی از این علوم، ارگونومی یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی است.
نیاز توجه هر چه بیشتر به عوامل انسانی در هر سازمانی بدون شک جزو مهمترین اصول و معیارهای آن سازمان است زیرا تمامی سازمانها بدون استفاده از منابع انسانی، در واقع بیمعنی و بیاعتبار هستند و فلسفه وجودی1 شان به خطر میافتد. پس، ناگفته پیداست که باید به این انسانهای شریفی که در سازمانها و شرکتهای مختلف با دل و جان کار میکنند، ارزش قائل شده و قبل از هر چیز آنها را به عنوان همنوع خود در نظر آوریم، نه به مثابه قسمتی از دستگاه تولیدی سازمان (کارزار جدی 1379).
جویس مریلین، رئیس مؤسسه جویس در سیاتل آمریکا بر این عقیده است که اکنون دیگر این باور عمومیت یافته است که شرکتهایی که بهره وری و کنترل کیفیت را مدِ نظر دارند، دخالت دادن ارگونومی را در برنامههایشان به عنوان یک شم تجاری بکار میگیرند؛ شرکتهای موفق برنامه ارگونومی را با ایمنی، کنترل کیفیت و برنامههای تولیدی جهت دستیابی به حداکثر سود تلفیق نموده اند (طاهری 1376).
بالاخره باید اشاره کرد که در نظر گرفتن اصول ارگونومی در کار، نه تنها باعث حفظ سلامت نیروی انسانی و کارآمد در جوامع بشری میشود، بلکه مانع تحمل بسیاری از هزینههای مالی بر اقتصاد کشورهای فقیر خواهدشد. بعنوان مثال با طراحی درست و اصولی محل کار، میتوان از متحمل شدن بیشترِ هزینههایی چون هزینه از کار افتادگی، هزینه ناشی از حوادث، هزینه زمان از دست رفته تولید، هزینه ضایعات تولید اجتناب کرد. کم کردن زمان انجام کار، حذف حرکات اضافی در روند کار، شیوه ارتباط با محیط بیرونی، موازنه عرضه و تقاضا، بهینه سازی محیط کار، صرفه جویی در مصرف انرژی، و در یک کلام ارتقاءِ سطح سلامت انسان و شکوفایی اقتصادی، همه و همه از جمله مسائلی است که با شناخت صحیح از این دانش نوین میتوان به آن دست یافت.
در حال حاضر در صنایع مختلف کشور، بخشهای زیادی به چشم میخورد که کارگران در آن واحدها مشغول انجام فعالیتهای بدنی و جسمانی میباشند. بنابراین عدم توجه به چگونگی انجام کار، میتواند صدمات یاد شده را سبب گردد. عوارض استخوانی ـ عضلانی در حقیقت از جمله بیماریهای مرتبط با کار هستند که میتوانند بسیار ناتوان کننده ظاهر شده و باعث افت راندمان، افزایش غیبت های ناشی از کار، غرامت های دستمزد و نهایتاً، از کار افتادگی کارگر شوند.
ارگونومی2 یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی3، علمی ترکیبی است که سعی دارد ابزارها، دستگاه ها، محیط کار و مشاغل را با توجه به توانایی هایی جسمی ـ فکری و محدودیت ها و علائق انسانها، طراحی نماید. این علم با هدف افزایش بهره وری، با عنایت بر سلامتی، ایمنی و رفاه انسان در محیط، شکل گرفته است. همچنین این علم در تلاش است بجای متناسب سازی انسان با محیط، محیط را با انسان متناسب سازد. در این راستا، سازمان بین المللی کار4، واژه ارگونومی را به معنای متناسب کردن کار و شغل برای انسان5 تعریف کرده است (فروزانفر 1378).
این علم برای طراحی و ساخت ابزار و سیستم های تولیدی از ساده تا پیچیده و بغرنج، حل مشکلات مربوط به تکنولوژی نوین، و حتی ابزار و وسائل زندگی روزمره، کاربرد دارد. امروزه، از طراحی یک ابزار ساده نظیر انبردستی ساده (از نظر نوع جنس، مصالح بکار رفته، اندازه دسته، نوع و ترکیب پلاستیکی دسته آن و …) و یا یک خودکار (از نظر قطر، اندازه، رنگ و …) گرفته تا طراحی یک سیستم تولیدی کامل، از ارگونومی استفاده میشود. عمدتاً زمینههایی که ارگونومی در آنها مطالعه و اقدام میکند، عبارتند از طراحی ابزار، وسائل، ماشین ها و تأسیسات به طرز صحیح و مطلوب، طراحی روش انجام کار با توجه به بهترین نحوه اجراء و متناسب با سیستم عضلانی و ساختمان فیزیکی بدن انسان و با هماهنگی روانی میان افراد و محیط کار و ابزار کار، وضعیت صحیح قرار گرفتن بدن و حرکات انسان حین انجام کار، شرایط فیزیکی مناسب در محیط کار با توجه به عواملی از قبیل دما، رطوبت، جریان هوا، ارتعاشات، سر و صدا، نور و روشنایی، گرد و غبار، تشعشعات و آلودگی های مختلف.
2- تعاریف ارگونومی
واژه «ارگونومی» از دو کلمه یونانی «ارگو6» به معنی کار و «نوموس7» به معنی قانون و قاعده طبیعی مشتق شده است و در لغت به معنای قوانین طبیعی کار است. اما در اصطلاح کاربردی علم ارگونومی مجموعه دانشی است که از تلفیق علوم زیستی،
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 16
ارگونومی و کاربرد آن
چکیده
ارگونومی یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی، علمی ترکیبی است که سعی دارد ابزارها، دستگاه ها، محیط کار و مشاغل را با توجه به توانایی هایی جسمی – فکری و محدودیت ها و علائق انسانها، طراحی نماید. این علم با هدف افزایش بهره وری، با عنایت بر سلامتی، ایمنی و رفاه انسان در محیط، شکل گرفته است. همچنین این علم در تلاش است بجای متناسب سازی انسان با محیط، محیط را با انسان متناسب سازد. در این راستا، سازمان بین المللی کار ، واژة ارگونومی را به معنای متناسب کردن کار و شغل برای انسان تعریف کرده است.
این علم برای طراحی و ساخت ابزار و سیستم های تولیدی از ساده تا پیچیده و بغرنج، حل مشکلات مربوط به تکنولوژی نوین، و حتی ابزار و وسائل زندگی روزمره، کاربرد دارد. امروزه، از طراحی یک ابزار ساده نظیر انبردستی ساده ( از نظر نوع جنس، مصالح بکار رفته، اندازة دسته، نوع و ترکیب پلاستیکی دسته آن و … ) و یا یک خودکار ( از نظر قطر، اندازه، رنگ و … ) گرفته تا طراحی یک سیستم تولیدی کامل، از ارگونومی استفاده میشود. عمدتا زمینه هایی که ارگونومی در آنها مطالعه و اقدام میکند، عبارتند از : طراحی ابزار، وسائل، ماشین ها و تاسیسات به طرز صحیح و مطلوب، طراحی روش انجام کار با توجه به بهترین نحوه اجراء و متناسب با سیستم عضلانی و ساختمان فیزیکی بدن انسان و با هماهنگی روانی میان افراد و محیط کار و ابزار کار، وضعیت صحیح قرار گرفتن بدن و حرکات انسان حین انجام کار، شرایط فیزیکی مناسب در محیط کار ( با توجه به عواملی از قبیل : دما ، رطوبت ، جریان هوا ، ارتعاشات ، سر و صدا ، نور و روشنایی ، گرد و غبار ، تشعشعات و آلودگی های -مختلف ).
1- مقدمه
در جهان کنونی و در سرآغاز سده بیست و یکم میلادی، علوم، بخش عمدهای از مشکلات افراد را در سیستمهای کاری گوناگون حل و فصل کرده است. در این راستا، علوم و فنونی وجود دارند که از زوایای مختلف سلامت و بهداشت انسانها و نیز کارآیی آنها را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار میدهند. یکی از این علوم، ارگونومی یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی است.
نیاز توجه هر چه بیشتر به عوامل انسانی در هر سازمانی بدون شک جزو مهمترین اصول و معیارهای آن سازمان است زیرا تمامی سازمانها بدون استفاده از منابع انسانی، در واقع بیمعنی و بیاعتبار هستند و فلسفه وجودی1 شان به خطر میافتد. پس، ناگفته پیداست که باید به این انسانهای شریفی که در سازمانها و شرکتهای مختلف با دل و جان کار میکنند، ارزش قائل شده و قبل از هر چیز آنها را به عنوان همنوع خود در نظر آوریم، نه به مثابه قسمتی از دستگاه تولیدی سازمان (کارزار جدی 1379).
جویس مریلین، رئیس مؤسسه جویس در سیاتل آمریکا بر این عقیده است که اکنون دیگر این باور عمومیت یافته است که شرکتهایی که بهره وری و کنترل کیفیت را مدِ نظر دارند، دخالت دادن ارگونومی را در برنامههایشان به عنوان یک شم تجاری بکار میگیرند؛ شرکتهای موفق برنامه ارگونومی را با ایمنی، کنترل کیفیت و برنامههای تولیدی جهت دستیابی به حداکثر سود تلفیق نموده اند (طاهری 1376).
بالاخره باید اشاره کرد که در نظر گرفتن اصول ارگونومی در کار، نه تنها باعث حفظ سلامت نیروی انسانی و کارآمد در جوامع بشری میشود، بلکه مانع تحمل بسیاری از هزینههای مالی بر اقتصاد کشورهای فقیر خواهدشد. بعنوان مثال با طراحی درست و اصولی محل کار، میتوان از متحمل شدن بیشترِ هزینههایی چون هزینه از کار افتادگی، هزینه ناشی از حوادث، هزینه زمان از دست رفته تولید، هزینه ضایعات تولید اجتناب کرد. کم کردن زمان انجام کار، حذف حرکات اضافی در روند کار، شیوه ارتباط با محیط بیرونی، موازنه عرضه و تقاضا، بهینه سازی محیط کار، صرفه جویی در مصرف انرژی، و در یک کلام ارتقاءِ سطح سلامت انسان و شکوفایی اقتصادی، همه و همه از جمله مسائلی است که با شناخت صحیح از این دانش نوین میتوان به آن دست یافت.
در حال حاضر در صنایع مختلف کشور، بخشهای زیادی به چشم میخورد که کارگران در آن واحدها مشغول انجام فعالیتهای بدنی و جسمانی میباشند. بنابراین عدم توجه به چگونگی انجام کار، میتواند صدمات یاد شده را سبب گردد. عوارض استخوانی ـ عضلانی در حقیقت از جمله بیماریهای مرتبط با کار هستند که میتوانند بسیار ناتوان کننده ظاهر شده و باعث افت راندمان، افزایش غیبت های ناشی از کار، غرامت های دستمزد و نهایتاً، از کار افتادگی کارگر شوند.
ارگونومی2 یا همان مهندسی فاکتورهای انسانی3، علمی ترکیبی است که سعی دارد ابزارها، دستگاه ها، محیط کار و مشاغل را با توجه به توانایی هایی جسمی ـ فکری و محدودیت ها و علائق انسانها، طراحی نماید. این علم با هدف افزایش بهره وری، با عنایت بر سلامتی، ایمنی و رفاه انسان در محیط، شکل گرفته است. همچنین این علم در تلاش است بجای متناسب سازی انسان با محیط، محیط را با انسان متناسب سازد. در این راستا، سازمان بین المللی کار4، واژه ارگونومی را به معنای متناسب کردن کار و شغل برای انسان5 تعریف کرده است (فروزانفر 1378).
این علم برای طراحی و ساخت ابزار و سیستم های تولیدی از ساده تا پیچیده و بغرنج، حل مشکلات مربوط به تکنولوژی نوین، و حتی ابزار و وسائل زندگی روزمره، کاربرد دارد. امروزه، از طراحی یک ابزار ساده نظیر انبردستی ساده (از نظر نوع جنس، مصالح بکار رفته، اندازه دسته، نوع و ترکیب پلاستیکی دسته آن و …) و یا یک خودکار (از نظر قطر، اندازه، رنگ و …) گرفته تا طراحی یک سیستم تولیدی کامل، از ارگونومی استفاده میشود. عمدتاً زمینههایی که ارگونومی در آنها مطالعه و اقدام میکند، عبارتند از طراحی ابزار، وسائل، ماشین ها و تأسیسات به طرز صحیح و مطلوب، طراحی روش انجام کار با توجه به بهترین نحوه اجراء و متناسب با سیستم عضلانی و ساختمان فیزیکی بدن انسان و با هماهنگی روانی میان افراد و محیط کار و ابزار کار، وضعیت صحیح قرار گرفتن بدن و حرکات انسان حین انجام کار، شرایط فیزیکی مناسب در محیط کار با توجه به عواملی از قبیل دما، رطوبت، جریان هوا، ارتعاشات، سر و صدا، نور و روشنایی، گرد و غبار، تشعشعات و آلودگی های مختلف.
2- تعاریف ارگونومی
واژه «ارگونومی» از دو کلمه یونانی «ارگو6» به معنی کار و «نوموس7» به معنی قانون و قاعده طبیعی مشتق شده است و در لغت به معنای قوانین طبیعی کار است. اما در اصطلاح کاربردی علم ارگونومی مجموعه دانشی است که از تلفیق علوم زیستی، فیزیولوژی انسانی، سیستمها و روش ها، طراحی مشاغل و محیط کار به وجود آمده است که سعی دارد ابزارها، دستگاهها و محیط کار را با توجه به در نظر گرفتن توانایی های جسمانی، فکری و محدودیتها و علائق انسانها، طراحی کند. این علم با هدف افزایش بهرهوری با توجه به سلامتی، ایمنی و رفاه کارکنان در محیط کار شکل یافته است (صادقی 1379؛ طاهری 1376).
برخی از تعاریفی که متخصصان و کارشناسان این علم از ارگونومی نمودهاند، به عنوان نمونه در زیر آورده میشود:
ارگونومی علم مطالعه انسانها در حین انجام کار، برای درک ارتباط پیچیده میان افراد و جنبه های فیزیکی و روانشناختی محیط کار، نیازهای شغلی و روشهای کار میباشد (WHO 1978).
ارگونومی علمی است که انسان و تعامل آن را با محصولات، تولیدات، تجهیزات، امکانات، روش ها و محیط کار و زندگی مورد مطالعه قرار میدهد و علیرغم علوم فنی ـ مهندسی (که عمدتا به تکنیک ها و فنون می پردازد) بر انسان و طراحی وسائل برای افراد تاکید دارد (ساندرز و دیگران 1378).
ارگونومی عبارتست از کاربرد اطلاعات علمی موجود درباره انسان (و روش های علمی کسب چنین اطلاعاتی) برای حل مشکلات طراحی (هلاندر 1375).
انجمن بینالمللی ارگونومی8، ارگونومی را چنین تعریف میکند: ارگونومی علمی است که دانش حاصل از علوم انسانی را با مشاغل، سیستمها، محصولات و محیط زیست با توجه به توانایی های جسمانی و روانی و محدودیتهای انسانی مرتبط می سازد (هانچینسون و دیل).