لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 27
موضوع:محیط زیست
آلودگی محیط زیست و راه های جلوگیری
پیشگفتار:
آلودگی محیط زیست از منابع گوناگون صورت میگیرد. با پیشرفت تمدن بشری و توسعه فنآوری و ازدیاد روز افزون جمعیت ، در حال حاضر دنیا با مشکلی به نام آلودگی در هوا و زمین روبرو شده است که زندگی ساکنان کره زمین را تهدید میکند. بطوری که در هر کشور حفاظت محیط زیست مورد توجه جدی دولتمردان است. امروزه وضعیت زیست محیطی به گونهای شده است که مردم یک شهر یا حتی یک کشور از آثار آلودگی در شهر یا کشور دیگر در امان نیستند.
چکیده
در اکثر شهر ها مسیل های ناحیه شهری و مسکونی همواره کانون تخلیه فاضلابها، زباله ها و نخاله های ساختمانی هستند.بخصوص در حاشیه شهرها این رخداد از شدت بیشتری برخوردار می باشد. این پدیده باعث می گردد تا مسیل چهره زشت و پلشت به خود گیرد و کانون آلودگی و پرورش و تکثیر جوندگان و حشرات و منبع انتشار بوهای نامطلوب باشد. مسیل هایی با این مشخصات همواره باعث تنفر شهرنشینان است و برای شهرداری ها مشکلات بهداشتی و اجتماعی ایجاد می کند. برای حفظ بهداشت عمومی باید شهرداری ها اهمیت زیادی برای بهسازی و بهداشت مسیل های شهری قائل شوند .در این مقاله آلودگی ها، عوارض آنها و نکات فنی جهت جلوگیری از آلاینده ها ،دفع شر جوندگان و حشرات ارائه می گردد.
مقدمه
مسیل مجرای طبیعی است که روان آب حاصل از باران ، برف و رگبار ها موقتاً در آن جریان پیدا می کند . در گذشته های دور انسان برای دسترسی بهتر و آسان تر به آب برای امورات کشاورزی و عمرانی در جوار رودخانه ها و مسیلها سکونت گزیده است.به مرور زمان با توسعه شهرها و رشد جمعیت مسیلها در معرض تخریب و آلودگی قرار گرفته اند . شناخت عوامل آلاینده مسیل ها و کنترل آنها باعث می شود شهرها به صورت محیط های جذاب و سالم تری برای زندگی در آیند و شهرنشینان احساس امنیت بهداشتی بیشتری داشته باشند .
روش کار
بررسی عوامل آلوده کننده مسیل
1 - فرسایش در حوضه بالا دست مسیل
آبی که در مسیل جریان می یابد حاصل نزولات جوی است . آب باران و برف خالص ترین آب است ، اما ضمن نزول به سمت زمین غبار و گازهای موجود در هوا را در خود می گیرد و شکلی اسیدی می یابد . این آب در اثر جاری شدن در سطح حوضه آبخیز باعث فرسایش و حمل ذرات خاک ، لاشبرگ و خار و خاشاک می شود. قسمتی از مسیل که خارج از منطقه مسکونی است آلودگی آب آن در اولین سیلاب بیشترین آلودگی را دارد ولی در سیلاب های بعدی رسوبات معلق و بار کف که ناشی از پدیده فرسایش حوضه و کف کنی مسیل است ، بیشترین غلظت را به خود اختصاص می دهند .شکل (1) فرساِِِیِش و تولید رسوب را در سرشاخه مسیل نشان می دهد.
2- کثافات و لجن های خیابانی
آلودگی ثانویه در قسمتی از مسیل که در منطقه مسکونی قرار دارد اتفاق می افتد. در منطقه مسکونی ابتدایی ترین نوع مواد آلاینده کثافات و لجن های حاصل از خیابانها و معابر و جوی ها است که به مسیل وارد می شوند . میزان و مقدار این مواد بستگی به فعالیت های تنظیفی شهرداری در شهرها دارد . هر چه سطح شهر تمیز تر و جوی ها فاقد لجن کمتری باشند ، دریافت آلودگی مسیل کمتر خواهد بود .
3 - فاضلاب
نوع دیگر آلاینده هایی که به مسیل ها وارد می شوند ، فاضلابها هستند. در برخی شهرها فاضلاب ناشی از شستشوی آشپزخانه ، حیاط و حتی حمام به جوی خیابان ریخته شده و به مسیل منتهی می گردند . در برخی شهرها که منطقه مسکونی سنگلاخ و فاقد چاه جذبی و شبکه جمع آوری فاضلاب هستند علاوه بر فاضلاب فوق ، فاضلاب خانگی خروجی از سپتیک تانک یا گند گاه مستقیما به مسیل وارد می شود . نمونه عینی این پدیده در شهر اراک قبل از اجرای طرح جمع آوری فاضلاب قابل مشاهده بود.
برخی مسیل ها نیز فاضلاب صنایع کوچک مثل سنگبری ، ماسه شویی ، صنایع غذایی ، موزاییک سازی به آنها وارد می شوند . مسیل شهری اراک نمونه اینگونه مسیل ها است.
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 22
دید کلی
چند بار تا به حال دوده خفه کننده ماشینها را در خیابان دیدهاید؟
چرا در روز روشن آسمان آبی را نمیبینید؟
فوران دوده از کارخانجات صنعتی چه فوایدی دارد؟
پناهگاه بیماران تنف
سی در شهر آلوده کجا میتواند باشد؟
این آلودگی هواست که طبیعت زیبا را در خود گم میکند و زندگی سالم را نه تنها از انسانها بلکه از تمام موجودات سلب میکند.
موضوع چیست؟
اوزون که جزء اصلی مه دود است، گازی است که از ترکیب اکسید نیتروژن و هیدروکربنها در حضور نور آفتاب بوجود میآید. در اتمسفر ، ازن بطور طبیعی به صورت لایهای که ما را از اشعه ماورای بنفش محافظت میکند، وجود دارد. ولی زمانی که در سطح زمین تولید شود، کشنده است.
اوزون از کجا میآید؟
اتومبیلها ، کامیونها و ... ، یکی از اصلی ترین منابع اوزون هستند. در سال 1986 ، مقدار حیرت انگیز 6.5 میلیون تن هیدروکربنهای مختلف و 8.5 میلیون تن اکسیدهای نیتروژن توسط خودروهای موتوری وارد هوا شدند. نیروگاهها ، کارخانههای شیمیایی و پالایشگاههای نفت نیز سهم بزرگی در همین مساله دارند و نیمی از انتشار هیدروکربنها و نیتروژن در کشور آمریکا مربوط به آنهاست.
خطر مه دود
صدمات ریوی ناشی از هوای آلوده به اوزون ، خطری است که هر 3 نفر از 5 نفر با آن روبرو هستند. اکثر مردم نمیدانند که مه دود به غیر از انسان به سایر موجودات زنده هم آسیب میرساند. مه دود ازنی ، مسئول صدمات زیاد به درختان کاج و نابودی محصولات کشاورزی در بسیاری از مناطق کشاورزی است.
هوای آلوده چیست؟
هر مادهای که وارد هوا شود ، خواص فیزیکی ، شیمیایی و زیستی آن را تغییر میدهد و به چنین هوای تغییر یافته ، هوای آلوده گویند.
زبالههای موجود در هواهوای شهرها دارای یک ترکیب از گازهایآلوده کننده میباشد. در شهرلوس آنجلس ، گازهای کشنده ناشیاز کارخانجات با دوده ، اکسید نیتروژن ،منوکسید کربن و سرب اگزوز ماشینها ترکیب میشود.
عوامل آلوده کننده هوا
عوامل طبیعی: فورانهای شدید آتشفشان ، وزش توفان ، بادهای شدید و … ، گازها و ذراتی را وارد هوا میکنند و سبب آلودگی آن میشوند.
فعالیت انسان: کارخانجات صنعتی ، کشاورزی ، شهرسازی ، وسایل گرمازا ، نیروگاهها ، وسایل نقلیه و ... ، از عوامل آلوده کننده هوا هستند.
مواد آلوده کننده هوا
منوکسید کربن: گاز سمی منوکسید کربن ، بطور عمده مربوط به خودروهایی است که مصرف سوخت آنها بنزین میباشد. این خودروها مقدار زیادی گاز CO را از طریق لوله اگزوز وارد هوا میکنند.
دیاکسید گوگرد: عمدتا مربوط به نفت کوره)نفت سیاه( است که در بعضی صنایع و تاسیسات حرارت مرکزی و تولید نیرو مورد استفاده قرار میگیرد.
اکسیدهای نیتروژن دار: بطور عمده مربوط به نفت کوره ، گازوئیل و مقدار کمتری مربوط به مصرف بنزین و نفت سفید است.
هیدروکربنهای سوخته نشده: عمدتا مربوط به خودروهایی است که بنزین مصرف میکنند. نفت کوره و گازوئیل در این مورد سهم کمتری دارند.
ذرات ریز معلق: بطور عمده ، از سوختن نفت کوره حاصل میشود.
برمید سرب: در نتیجه مصرف بنزین در موتور اتومبیلها حاصل میشود.
سایر ترکیبات سربی: بنزین خودروها اغلب دارای مادهای به نام تترا اتیل سرب است که به منظور روان کردن کار سوپاپها و بهسوزی بنزین به آن اضافه میشود. این ماده هنگام سوختن بنزین ، باعث پراکنده شدن ذرههای جامد و معلق ترکیبات سرب در هوا میشود که هم سمیاند و هم به صورت رسوبهای جامد وارد دستگاه تنفسی میشوند.
تاثیر دی اکسید گوگرد بر سلامت
دی اکسید گوگرد گازی فعال و بدون رنگ است. So2 زمانی تشکیل میشود که سولفور موجود در سوختهایی از قبیل زغال و نفت سوزانده شوند. منابع عمده SO2 شامل نیروگاهها و بویلرهای صنعتی است. عموماً بالاترین سطوح SO2 نزدیک به مجتمعهای صنعتی است.
دی اکسید گوگرد گازی محرک است که توسط مجاری بینی گرفته میشود. سطوح فعالیت متوسط که منجر به تنفس دهانی میشود (مانند پیادهروی تند) موجب میشود که دی اکسید گوگرد اثرات خود بر سلامتی را نشان دهد.
• گروههای در معرض خطر
کسانی که آسم دارند و فعالیتهای خارج از منزل دارند بیشتر از دیگران اثرات SO2 را تجربه میکنند. در یک تماس کوتاه، اثر عمده SO2 تنگی مجاری تنفسی مثل تنگی برونشها خواهد بود. این موضوع منجر به خس خس کردن هنگام تنفس، کوتاهی تنفس و فشردگی در قفسه سینه میشود. علائم با افزایش میزان SO2 و یا میزان تنفس افزایش می یابد.
وقتی که تماس با SO2 قطع میشود عملکرد ریه ظرف یک ساعت به صورت نرمال باز میگردد.
در سطوح بالای SO2، ممکن است فشردگی قفسه سینه خسخس و کوتاهی تنفس برای کسانی که آسم هم ندارند اتفاق بیفتد. تماسهای بلند مدت با دی اکسیدگوگرد میتواند بیماریهای تنفسی را موجب شود، مکانیسمهای دفاعی ریه را کاهش داده و بیماریهای قلبی را تشدید نماید.
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 22
دید کلی
چند بار تا به حال دوده خفه کننده ماشینها را در خیابان دیدهاید؟
چرا در روز روشن آسمان آبی را نمیبینید؟
فوران دوده از کارخانجات صنعتی چه فوایدی دارد؟
پناهگاه بیماران تنف
سی در شهر آلوده کجا میتواند باشد؟
این آلودگی هواست که طبیعت زیبا را در خود گم میکند و زندگی سالم را نه تنها از انسانها بلکه از تمام موجودات سلب میکند.
موضوع چیست؟
اوزون که جزء اصلی مه دود است، گازی است که از ترکیب اکسید نیتروژن و هیدروکربنها در حضور نور آفتاب بوجود میآید. در اتمسفر ، ازن بطور طبیعی به صورت لایهای که ما را از اشعه ماورای بنفش محافظت میکند، وجود دارد. ولی زمانی که در سطح زمین تولید شود، کشنده است.
اوزون از کجا میآید؟
اتومبیلها ، کامیونها و ... ، یکی از اصلی ترین منابع اوزون هستند. در سال 1986 ، مقدار حیرت انگیز 6.5 میلیون تن هیدروکربنهای مختلف و 8.5 میلیون تن اکسیدهای نیتروژن توسط خودروهای موتوری وارد هوا شدند. نیروگاهها ، کارخانههای شیمیایی و پالایشگاههای نفت نیز سهم بزرگی در همین مساله دارند و نیمی از انتشار هیدروکربنها و نیتروژن در کشور آمریکا مربوط به آنهاست.
خطر مه دود
صدمات ریوی ناشی از هوای آلوده به اوزون ، خطری است که هر 3 نفر از 5 نفر با آن روبرو هستند. اکثر مردم نمیدانند که مه دود به غیر از انسان به سایر موجودات زنده هم آسیب میرساند. مه دود ازنی ، مسئول صدمات زیاد به درختان کاج و نابودی محصولات کشاورزی در بسیاری از مناطق کشاورزی است.
هوای آلوده چیست؟
هر مادهای که وارد هوا شود ، خواص فیزیکی ، شیمیایی و زیستی آن را تغییر میدهد و به چنین هوای تغییر یافته ، هوای آلوده گویند.
زبالههای موجود در هواهوای شهرها دارای یک ترکیب از گازهایآلوده کننده میباشد. در شهرلوس آنجلس ، گازهای کشنده ناشیاز کارخانجات با دوده ، اکسید نیتروژن ،منوکسید کربن و سرب اگزوز ماشینها ترکیب میشود.
عوامل آلوده کننده هوا
عوامل طبیعی: فورانهای شدید آتشفشان ، وزش توفان ، بادهای شدید و … ، گازها و ذراتی را وارد هوا میکنند و سبب آلودگی آن میشوند.
فعالیت انسان: کارخانجات صنعتی ، کشاورزی ، شهرسازی ، وسایل گرمازا ، نیروگاهها ، وسایل نقلیه و ... ، از عوامل آلوده کننده هوا هستند.
مواد آلوده کننده هوا
منوکسید کربن: گاز سمی منوکسید کربن ، بطور عمده مربوط به خودروهایی است که مصرف سوخت آنها بنزین میباشد. این خودروها مقدار زیادی گاز CO را از طریق لوله اگزوز وارد هوا میکنند.
دیاکسید گوگرد: عمدتا مربوط به نفت کوره)نفت سیاه( است که در بعضی صنایع و تاسیسات حرارت مرکزی و تولید نیرو مورد استفاده قرار میگیرد.
اکسیدهای نیتروژن دار: بطور عمده مربوط به نفت کوره ، گازوئیل و مقدار کمتری مربوط به مصرف بنزین و نفت سفید است.
هیدروکربنهای سوخته نشده: عمدتا مربوط به خودروهایی است که بنزین مصرف میکنند. نفت کوره و گازوئیل در این مورد سهم کمتری دارند.
ذرات ریز معلق: بطور عمده ، از سوختن نفت کوره حاصل میشود.
برمید سرب: در نتیجه مصرف بنزین در موتور اتومبیلها حاصل میشود.
سایر ترکیبات سربی: بنزین خودروها اغلب دارای مادهای به نام تترا اتیل سرب است که به منظور روان کردن کار سوپاپها و بهسوزی بنزین به آن اضافه میشود. این ماده هنگام سوختن بنزین ، باعث پراکنده شدن ذرههای جامد و معلق ترکیبات سرب در هوا میشود که هم سمیاند و هم به صورت رسوبهای جامد وارد دستگاه تنفسی میشوند.
تاثیر دی اکسید گوگرد بر سلامت
دی اکسید گوگرد گازی فعال و بدون رنگ است. So2 زمانی تشکیل میشود که سولفور موجود در سوختهایی از قبیل زغال و نفت سوزانده شوند. منابع عمده SO2 شامل نیروگاهها و بویلرهای صنعتی است. عموماً بالاترین سطوح SO2 نزدیک به مجتمعهای صنعتی است.
دی اکسید گوگرد گازی محرک است که توسط مجاری بینی گرفته میشود. سطوح فعالیت متوسط که منجر به تنفس دهانی میشود (مانند پیادهروی تند) موجب میشود که دی اکسید گوگرد اثرات خود بر سلامتی را نشان دهد.
• گروههای در معرض خطر
کسانی که آسم دارند و فعالیتهای خارج از منزل دارند بیشتر از دیگران اثرات SO2 را تجربه میکنند. در یک تماس کوتاه، اثر عمده SO2 تنگی مجاری تنفسی مثل تنگی برونشها خواهد بود. این موضوع منجر به خس خس کردن هنگام تنفس، کوتاهی تنفس و فشردگی در قفسه سینه میشود. علائم با افزایش میزان SO2 و یا میزان تنفس افزایش می یابد.
وقتی که تماس با SO2 قطع میشود عملکرد ریه ظرف یک ساعت به صورت نرمال باز میگردد.
در سطوح بالای SO2، ممکن است فشردگی قفسه سینه خسخس و کوتاهی تنفس برای کسانی که آسم هم ندارند اتفاق بیفتد. تماسهای بلند مدت با دی اکسیدگوگرد میتواند بیماریهای تنفسی را موجب شود، مکانیسمهای دفاعی ریه را کاهش داده و بیماریهای قلبی را تشدید نماید.
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 15
آلودگی هوا
آلودگی هوا عبارت است از حضور مواد نامطلوب در هوا به مقداری که بتواند اثرات مضر ایجاد کند. اگر چه در حالت عادی تنها به اثرات سوء وارد بر انسان توجه می شود، اما این تعریف، آلودگی هوا را تنها به این اثرات محدود نمی نماید. مواد نامطلوب می توانند، بر انسان و گیاه، مواد و اشیاء یا محیط زیست جهانی تأثیر گذاشته و یا با مه آلود کردن هوا وایجاد بوهای نامطلوب مناظره جلوه های نامناسب ایجاد نمایند. بسیاری از این مواد مضر از طریق مناسبی که در حال حاضر تحت کنترل انسان نمی باشد، وارد اتمسفر می شوند، در عین حال در اکثر مناطق با تراکم جمعیت زیاد، خصوصاً کشورهای صنعتی، منشاء اصلی این آلاینده ها فعالیت های انسانی می باشد. بطوریکه امروزه شدت آلودگی در سطح جهانی به حدی رسیده است، که بالقوه می تواند برای زمین بحرانی باشد. حوادث ناگوار ناشی از آلودگی هوا مانند حادثه لندن که باعث مرگ بیش از 4000 نفر در سال 1952 در شهر لندن در اثر مه دود فتوشیمیایی، گرم شدن کره زمین، تخریب لایه ازن، ریزش باران های اسیدی، تغییرات شدید اقلیمی و بسیاری از عوارض دیگر، نتیجه ورود آلودگی ها به اتمسفر می باشد. که حیات موجودات را بیش از پیش مورد تهدید قرار می دهد. لذا بایستی، نسبت به کاهش و کنترل آلاینده های تصمیمات جدی تر و عملی تر اتخاذ گردد.
ترکیب هوا:
اجزای اتمسفر را می توان در یک تقسیم بندی کمابیش اختیاری به تشکیل دهنده های عمده، غیرعمده و ناچیز تقسیم کرد. مقدار این اجزاء در هوای خشک و پاک در سطح زمین در جدول(4-1) نمایان است. علاوه بر اجزای مذکور در جداول، هوا ممکن است. حاوی 5-1/0 درصد حجمی آب باشد مقدار عادی آب در اتمسفر 3-1 درصد است. تحت اثر قوانین گازها و جاذبه چگالی اتمسفر با افزایش ارتفاع به شدت کاهش می یابد. بیش از 99% کل جرم اتمسفر در فاصله 30 کیلومتری از سطح زمین یافت می شود. جرم کل اتمسفر در حدود تن برآورد شده است.این عدد هرچند بزرگ است ولی فقط حدود یک میلیونیم جرم کل زمین را تشکیل می دهد. خصوصیات اتمسفر با تغییر ارتفاع، تغییر می کند. سایر عوامل مؤثر در این تغییرات عبارتند از: فصل، عرض جغرافیایی، زمان و حتی فعالیت خورشیدی، دمای اتمسفر ممکن است. مقادیر بسیار کم مانند تا بیش از متفاوت باشد. فشار اتمسفری از 1ا تمسفر سطح دریا به اتمسفر در یکصد کیلومتر بالاتر از سطح دریا تنزل می کند. به دلیل این تغییرات، کیفیت شیمیایی اتمسفر، تغییر ارتفاع، تغییرات عمده ای نشان می دهد.
اجزاء عمده
درصد حجمی
نیتروژن
اکسیژن
اجزاء غیر عمده
آرگون
دی اکسیدکربن
اجزاء ناچیز
نئون
هلیوم
متان
کریپتون
اکسیدنیترو
هیدروژن
گزنون
دی اکسیدگوگرد
دی اکسید نیتروژن
آمونیاک
منواکسیدکربن
جدول (4-1) اجزای تشکیل دهنده هوای پاک و خشک در سطح زمین مقادیر برحسب درصد حجمی
مقادیر جزئی آرگون، نئون، هلیوم،
کریپتون، هیدروژن، گزنون
ناخالصی های اتمسفری گاز های مختلف
خاکستری آتشفشانی بخار آب
نمک و دریا، دی ا کسید کربن
گردوغبار، شن، متان
گرده، کپک و منواکسیدکربن
اسپور های باکتریایی ازن
آمونیاک
اکسیدهای ازت
سولفید هیدروژن
اهمیت و تعاریف آلودگی هوا:
بدون شک هر موجود زنده برای ادامه حیات خود نیازمند آب، غذا، و هوا می باشد که در این میان نقش هوا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بطوریکه یک انسان معمولی در حالت استراحت به 12، کار سبک 45 و کار سنگین 69 کیلوگرم هوا نیاز دارد، در صورتی که مقدار غذایی را که یک انسان در روز مصرف می کند می تواند در حدود 5/1 کیلوگرم و مقدار آب مصرفی اش را 5/2 کیلوگرم تخمین زد. از طرفی یک انسان می تواند بدون غذا تقریباً هفته و بدون آب حدود 5 روز زنده بماند، ولی بدون هوا بیش از چند دقیقه قادر به ادامه حیات نخواهد بود. لذا پاکیزگی و بهداشت هوا هم از نظر کیفی و هم از کمی ارتباط مستقیم با سلامت موجودات( انسان، حیوان، گیاه) دارد.
تعریف آلودگی هوا(Air Pollution ):
عبارتست از وجود یک یا چند و یا مخلوطی از آلوده کننده های مختلف در هوای آزاد، به آن اندازه تداومی که برای انسان مضر بوده و یا موجب زیان رساندن به حیوانات، گیاهان و اموال شوند.
آلوده کننده های مختلفی که ممکن است از منابع طبیعی و یا مصنوعی وارد اتمسفر گردد عبارتند از:
1- آئروسل(Aerosol ):پراکندگی ذرات میکروسکوپی جامد یا مایع در محیط گازی است. مانند مه، دود و میست.
2- غبار(Dust ): به ذرات جامدی که غالباً بزرگتر از کلوئید هستند و قادرند موقتاً در هوا و یا گازی دیگر به حالت تعلیق درآیند اطلاق می شود.
3- قطره(Droplet ): ذره کوچک مایع دارای اندازه و وزن مخصوصی که در شرایط سکون سقوط کند، اما ممکن است در شرایط متلاطم بصورت معلق بماند.
4- خاکستر فرار(Fly ash ): به ذرات بسیار کوچک خاکستر که در اثر احتراق مواد سوختی وارد جریان گاز دودکش می شوند، اطلاق می شود.
5- مه(Fog ): عبارتست از آئروسل های مرئی که بصورت ذرات و قطرات ریزمایع در هوا تولید می گردد.
6- دمه(Fume ): ذرات جامدی هستند که در اثر تراکم حالت گازی و معمولی، بعد از تبخیر مواد ذوب شده و غالباً توأم با یک واکنش شیمیایی مانند اکسیداسیون، تولید می شوند.
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 15
آلودگی هوا
آلودگی هوا عبارت است از حضور مواد نامطلوب در هوا به مقداری که بتواند اثرات مضر ایجاد کند. اگر چه در حالت عادی تنها به اثرات سوء وارد بر انسان توجه می شود، اما این تعریف، آلودگی هوا را تنها به این اثرات محدود نمی نماید. مواد نامطلوب می توانند، بر انسان و گیاه، مواد و اشیاء یا محیط زیست جهانی تأثیر گذاشته و یا با مه آلود کردن هوا وایجاد بوهای نامطلوب مناظره جلوه های نامناسب ایجاد نمایند. بسیاری از این مواد مضر از طریق مناسبی که در حال حاضر تحت کنترل انسان نمی باشد، وارد اتمسفر می شوند، در عین حال در اکثر مناطق با تراکم جمعیت زیاد، خصوصاً کشورهای صنعتی، منشاء اصلی این آلاینده ها فعالیت های انسانی می باشد. بطوریکه امروزه شدت آلودگی در سطح جهانی به حدی رسیده است، که بالقوه می تواند برای زمین بحرانی باشد. حوادث ناگوار ناشی از آلودگی هوا مانند حادثه لندن که باعث مرگ بیش از 4000 نفر در سال 1952 در شهر لندن در اثر مه دود فتوشیمیایی، گرم شدن کره زمین، تخریب لایه ازن، ریزش باران های اسیدی، تغییرات شدید اقلیمی و بسیاری از عوارض دیگر، نتیجه ورود آلودگی ها به اتمسفر می باشد. که حیات موجودات را بیش از پیش مورد تهدید قرار می دهد. لذا بایستی، نسبت به کاهش و کنترل آلاینده های تصمیمات جدی تر و عملی تر اتخاذ گردد.
ترکیب هوا:
اجزای اتمسفر را می توان در یک تقسیم بندی کمابیش اختیاری به تشکیل دهنده های عمده، غیرعمده و ناچیز تقسیم کرد. مقدار این اجزاء در هوای خشک و پاک در سطح زمین در جدول(4-1) نمایان است. علاوه بر اجزای مذکور در جداول، هوا ممکن است. حاوی 5-1/0 درصد حجمی آب باشد مقدار عادی آب در اتمسفر 3-1 درصد است. تحت اثر قوانین گازها و جاذبه چگالی اتمسفر با افزایش ارتفاع به شدت کاهش می یابد. بیش از 99% کل جرم اتمسفر در فاصله 30 کیلومتری از سطح زمین یافت می شود. جرم کل اتمسفر در حدود تن برآورد شده است.این عدد هرچند بزرگ است ولی فقط حدود یک میلیونیم جرم کل زمین را تشکیل می دهد. خصوصیات اتمسفر با تغییر ارتفاع، تغییر می کند. سایر عوامل مؤثر در این تغییرات عبارتند از: فصل، عرض جغرافیایی، زمان و حتی فعالیت خورشیدی، دمای اتمسفر ممکن است. مقادیر بسیار کم مانند تا بیش از متفاوت باشد. فشار اتمسفری از 1ا تمسفر سطح دریا به اتمسفر در یکصد کیلومتر بالاتر از سطح دریا تنزل می کند. به دلیل این تغییرات، کیفیت شیمیایی اتمسفر، تغییر ارتفاع، تغییرات عمده ای نشان می دهد.
اجزاء عمده
درصد حجمی
نیتروژن
اکسیژن
اجزاء غیر عمده
آرگون
دی اکسیدکربن
اجزاء ناچیز
نئون
هلیوم
متان
کریپتون
اکسیدنیترو
هیدروژن
گزنون
دی اکسیدگوگرد
دی اکسید نیتروژن
آمونیاک
منواکسیدکربن
جدول (4-1) اجزای تشکیل دهنده هوای پاک و خشک در سطح زمین مقادیر برحسب درصد حجمی
مقادیر جزئی آرگون، نئون، هلیوم،
کریپتون، هیدروژن، گزنون
ناخالصی های اتمسفری گاز های مختلف
خاکستری آتشفشانی بخار آب
نمک و دریا، دی ا کسید کربن
گردوغبار، شن، متان
گرده، کپک و منواکسیدکربن
اسپور های باکتریایی ازن
آمونیاک
اکسیدهای ازت
سولفید هیدروژن
اهمیت و تعاریف آلودگی هوا:
بدون شک هر موجود زنده برای ادامه حیات خود نیازمند آب، غذا، و هوا می باشد که در این میان نقش هوا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بطوریکه یک انسان معمولی در حالت استراحت به 12، کار سبک 45 و کار سنگین 69 کیلوگرم هوا نیاز دارد، در صورتی که مقدار غذایی را که یک انسان در روز مصرف می کند می تواند در حدود 5/1 کیلوگرم و مقدار آب مصرفی اش را 5/2 کیلوگرم تخمین زد. از طرفی یک انسان می تواند بدون غذا تقریباً هفته و بدون آب حدود 5 روز زنده بماند، ولی بدون هوا بیش از چند دقیقه قادر به ادامه حیات نخواهد بود. لذا پاکیزگی و بهداشت هوا هم از نظر کیفی و هم از کمی ارتباط مستقیم با سلامت موجودات( انسان، حیوان، گیاه) دارد.
تعریف آلودگی هوا(Air Pollution ):
عبارتست از وجود یک یا چند و یا مخلوطی از آلوده کننده های مختلف در هوای آزاد، به آن اندازه تداومی که برای انسان مضر بوده و یا موجب زیان رساندن به حیوانات، گیاهان و اموال شوند.
آلوده کننده های مختلفی که ممکن است از منابع طبیعی و یا مصنوعی وارد اتمسفر گردد عبارتند از:
1- آئروسل(Aerosol ):پراکندگی ذرات میکروسکوپی جامد یا مایع در محیط گازی است. مانند مه، دود و میست.
2- غبار(Dust ): به ذرات جامدی که غالباً بزرگتر از کلوئید هستند و قادرند موقتاً در هوا و یا گازی دیگر به حالت تعلیق درآیند اطلاق می شود.
3- قطره(Droplet ): ذره کوچک مایع دارای اندازه و وزن مخصوصی که در شرایط سکون سقوط کند، اما ممکن است در شرایط متلاطم بصورت معلق بماند.
4- خاکستر فرار(Fly ash ): به ذرات بسیار کوچک خاکستر که در اثر احتراق مواد سوختی وارد جریان گاز دودکش می شوند، اطلاق می شود.
5- مه(Fog ): عبارتست از آئروسل های مرئی که بصورت ذرات و قطرات ریزمایع در هوا تولید می گردد.
6- دمه(Fume ): ذرات جامدی هستند که در اثر تراکم حالت گازی و معمولی، بعد از تبخیر مواد ذوب شده و غالباً توأم با یک واکنش شیمیایی مانند اکسیداسیون، تولید می شوند.