انواع سنگ‌های آذرین

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

سنگ‌های آذرین

آندزیت

سنگ‌های آذرین بیرونی هستند که از ماگما‌های آندزیتی ( بازیک ) تولید می‌شوند. ماگما‌های آندزیتی معمولاً از آتشفشان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ های استراتوولکان به صورت گدازه با دمای بین نهصدتاهزاروصددرجه‌ی سانتیگراد خارج می‌شوند و می‌توانند منطقه‌ای در حدود چندین کیلومتر را بپوشانند. این ماگماها می‌توانند فوران‌های انفجاری بسیار قوی همراه با مقدار زیادی مواد پیروکلاستیک تولید نمایند. آندزیت‌ها سنگ‌های دانه‌ریز و تقریباً روشن می‌باشند که کانی‌ها اصلی سازنده‌ی آنها ( پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول و بیوتیت ) در زمینه‌ای خاکستری رنگ تا سیاه قرار گرفته است.

پلاژیوکلاز

آندزیت‌ها به دلیل مقاومت‌ زیاد در مقابل عوامل جوی درساختمان‌‌سازی به عنوان سنگ‌نما بکار برده می‌شوند.

آندزیت

بازالت ( سیاه سنگ)

یک سنگ سخت و سیاه و دانه ریز ولکانیکی با کمتر ازپنجاه و دو درصدسیلیس(SiO2) است. بافت سنگ‌های بازالت می‌تواند حفره‌دار و یا متراکم باشد. ماگماهای سازنده این سنگها به دلیل کم بودن میزانSiO2 ،ویسکوزیته‌ کمی دارند. به همین دلیل گدازه‌های بازالتی بر روی زمین می‌توانند سطحی تا حدودبیست کیلومتر را بپوشاند

بازالت

بازالت‌ها که معادل بیرونی گابرو به شمار می‌روند فراوانترین سنگ آذرین بیرونی در پوسته اقیانوس‌ها هستند در صورتی که ماگمای بازالتی در زیر آب فوران نمایند اشکال ویژه‌ای را که به گدازه‌های بالشتی(Pillow lava) معروفند ایجاد می‌‌کند. وجود این اشکال در توالی‌های سنگی قدیمی در شناسایی محیط‌های دریایی و آبی قدیمی به زمین‌شناسان کمک فراوانی می‌کند.

گدازه های بالشتی

فراوانترین کانی‌های سازنده‌ی این عبارتند از، الیوین، پیروکسن و پلاژیوکلاز. رنگ بازالت بر اساس میزان و نوع کانی‌های موجود در سنگ بخصوص الیوین می‌تواند از خاکستری روشن تا خاکستری تیره و سیاه تغییر نماید.

دمای گدازه‌های بازالتی معمولاً بین هزاروصد تا هزارودویست و پنجاه درجه‌ی سانتیگراد می‌باشد.

در صورتی که گدازه‌های بازالتی به سرعت سرد شوند یک نوع شیشه‌ بازالتی سیاهرنگ می‌سازد که تاکی‌لیتtachylite نامیده می‌شوند.

تاکیلیت

دیوریت

دیوریت یک سنگ حد واسط دانه درشت و ندرتاً نهانبلوراست که رنگ آن معمولاً متمایل به سبز می‌باشد

کانی‌های اصلی سازنده‌ی این سنگ عبارتند از کوارتز، پلاژیوکلاز، فلدسپات، آمفیبول و بیوتیت. دیوریت از کلمه‌ای یونانی به همین شکل به معنی تشخیص دادن گرفته شده است. این سنگ در تزئین ساختمان‌ها و بناها کاربرد فراوان دارد.

گابرو

گابروها سنگ‌های آذرین درونی سخت، تیره، دانه درشت و بازیکی هستند که درشتی بلور آنها بیانگر سردشدن آرام مواد مذاب در درون زمین است گاهی می‌توان آثار جریان مواد مذاب را در این سنگ مشاهده نمود.

گابرو فراوانترین و معمولی‌‌‌‌‌‌ ترین سنگ‌های پلوتونیک در پوسته‌ی اقیانوس‌ها و بعد از گرانیت‌ها، فراوان‌ترین سنگ‌های پلوتونیک در نواحی قاره‌ای محسوب می‌شوند.

پیروکسن و پلاژیوکلاز دو کانی اصلی سازنده‌ی این نوع سنگ به شمار ‌می‌روند.

نام آن از کلمه‌ای ایتالیایی به همین شکل گرفته شده ‌است.

گرانیت ( سنگ خارا ):

فراوانترین و معمولی‌ترین سنگ پلوتونیک در نواحی قاره‌ای که سازنده‌ی بزرگترین باتولیت‌های جهان محسوب ‌می‌شوند.

با توجه به گرانیتی بودن پوسته‌ی قاره‌ها می‌توان نتیجه گرفت که اغلب این سنگ‌های اسیدی از ذوب پوسته تشکیل شده‌اند. گرانیت‌ها سنگ‌هایی به رنگ روشن با کوارتز فراوان ( حداقل 25% ) و دانه درشتند. طول بلور کانی‌های سازنده‌ی این سنگ‌ها ممکن است به چندین سانتی‌متر نیز برسد وجود این بلورهای درشت تجزیه سنگ را تسهیل کرده و در اثر تجزیه فلدسپات، آنها به کائولن تبدیل می‌‌شود .

انواع سنگ‌های آذرین

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

سنگ‌های آذرین

آندزیت

سنگ‌های آذرین بیرونی هستند که از ماگما‌های آندزیتی ( بازیک ) تولید می‌شوند. ماگما‌های آندزیتی معمولاً از آتشفشان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ های استراتوولکان به صورت گدازه با دمای بین نهصدتاهزاروصددرجه‌ی سانتیگراد خارج می‌شوند و می‌توانند منطقه‌ای در حدود چندین کیلومتر را بپوشانند. این ماگماها می‌توانند فوران‌های انفجاری بسیار قوی همراه با مقدار زیادی مواد پیروکلاستیک تولید نمایند. آندزیت‌ها سنگ‌های دانه‌ریز و تقریباً روشن می‌باشند که کانی‌ها اصلی سازنده‌ی آنها ( پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول و بیوتیت ) در زمینه‌ای خاکستری رنگ تا سیاه قرار گرفته است.

پلاژیوکلاز

آندزیت‌ها به دلیل مقاومت‌ زیاد در مقابل عوامل جوی درساختمان‌‌سازی به عنوان سنگ‌نما بکار برده می‌شوند.

آندزیت

بازالت ( سیاه سنگ)

یک سنگ سخت و سیاه و دانه ریز ولکانیکی با کمتر ازپنجاه و دو درصدسیلیس(SiO2) است. بافت سنگ‌های بازالت می‌تواند حفره‌دار و یا متراکم باشد. ماگماهای سازنده این سنگها به دلیل کم بودن میزانSiO2 ،ویسکوزیته‌ کمی دارند. به همین دلیل گدازه‌های بازالتی بر روی زمین می‌توانند سطحی تا حدودبیست کیلومتر را بپوشاند

بازالت

بازالت‌ها که معادل بیرونی گابرو به شمار می‌روند فراوانترین سنگ آذرین بیرونی در پوسته اقیانوس‌ها هستند در صورتی که ماگمای بازالتی در زیر آب فوران نمایند اشکال ویژه‌ای را که به گدازه‌های بالشتی(Pillow lava) معروفند ایجاد می‌‌کند. وجود این اشکال در توالی‌های سنگی قدیمی در شناسایی محیط‌های دریایی و آبی قدیمی به زمین‌شناسان کمک فراوانی می‌کند.

گدازه های بالشتی

فراوانترین کانی‌های سازنده‌ی این عبارتند از، الیوین، پیروکسن و پلاژیوکلاز. رنگ بازالت بر اساس میزان و نوع کانی‌های موجود در سنگ بخصوص الیوین می‌تواند از خاکستری روشن تا خاکستری تیره و سیاه تغییر نماید.

دمای گدازه‌های بازالتی معمولاً بین هزاروصد تا هزارودویست و پنجاه درجه‌ی سانتیگراد می‌باشد.

در صورتی که گدازه‌های بازالتی به سرعت سرد شوند یک نوع شیشه‌ بازالتی سیاهرنگ می‌سازد که تاکی‌لیتtachylite نامیده می‌شوند.

تاکیلیت

دیوریت

دیوریت یک سنگ حد واسط دانه درشت و ندرتاً نهانبلوراست که رنگ آن معمولاً متمایل به سبز می‌باشد

کانی‌های اصلی سازنده‌ی این سنگ عبارتند از کوارتز، پلاژیوکلاز، فلدسپات، آمفیبول و بیوتیت. دیوریت از کلمه‌ای یونانی به همین شکل به معنی تشخیص دادن گرفته شده است. این سنگ در تزئین ساختمان‌ها و بناها کاربرد فراوان دارد.

گابرو

گابروها سنگ‌های آذرین درونی سخت، تیره، دانه درشت و بازیکی هستند که درشتی بلور آنها بیانگر سردشدن آرام مواد مذاب در درون زمین است گاهی می‌توان آثار جریان مواد مذاب را در این سنگ مشاهده نمود.

گابرو فراوانترین و معمولی‌‌‌‌‌‌ ترین سنگ‌های پلوتونیک در پوسته‌ی اقیانوس‌ها و بعد از گرانیت‌ها، فراوان‌ترین سنگ‌های پلوتونیک در نواحی قاره‌ای محسوب می‌شوند.

پیروکسن و پلاژیوکلاز دو کانی اصلی سازنده‌ی این نوع سنگ به شمار ‌می‌روند.

نام آن از کلمه‌ای ایتالیایی به همین شکل گرفته شده ‌است.

گرانیت ( سنگ خارا ):

فراوانترین و معمولی‌ترین سنگ پلوتونیک در نواحی قاره‌ای که سازنده‌ی بزرگترین باتولیت‌های جهان محسوب ‌می‌شوند.

با توجه به گرانیتی بودن پوسته‌ی قاره‌ها می‌توان نتیجه گرفت که اغلب این سنگ‌های اسیدی از ذوب پوسته تشکیل شده‌اند. گرانیت‌ها سنگ‌هایی به رنگ روشن با کوارتز فراوان ( حداقل 25% ) و دانه درشتند. طول بلور کانی‌های سازنده‌ی این سنگ‌ها ممکن است به چندین سانتی‌متر نیز برسد وجود این بلورهای درشت تجزیه سنگ را تسهیل کرده و در اثر تجزیه فلدسپات، آنها به کائولن تبدیل می‌‌شود .

انواع سنگ‌های آذرین

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

سنگ‌های آذرین

آندزیت

سنگ‌های آذرین بیرونی هستند که از ماگما‌های آندزیتی ( بازیک ) تولید می‌شوند. ماگما‌های آندزیتی معمولاً از آتشفشان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ های استراتوولکان به صورت گدازه با دمای بین نهصدتاهزاروصددرجه‌ی سانتیگراد خارج می‌شوند و می‌توانند منطقه‌ای در حدود چندین کیلومتر را بپوشانند. این ماگماها می‌توانند فوران‌های انفجاری بسیار قوی همراه با مقدار زیادی مواد پیروکلاستیک تولید نمایند. آندزیت‌ها سنگ‌های دانه‌ریز و تقریباً روشن می‌باشند که کانی‌ها اصلی سازنده‌ی آنها ( پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول و بیوتیت ) در زمینه‌ای خاکستری رنگ تا سیاه قرار گرفته است.

پلاژیوکلاز

آندزیت‌ها به دلیل مقاومت‌ زیاد در مقابل عوامل جوی درساختمان‌‌سازی به عنوان سنگ‌نما بکار برده می‌شوند.

آندزیت

بازالت ( سیاه سنگ)

یک سنگ سخت و سیاه و دانه ریز ولکانیکی با کمتر ازپنجاه و دو درصدسیلیس(SiO2) است. بافت سنگ‌های بازالت می‌تواند حفره‌دار و یا متراکم باشد. ماگماهای سازنده این سنگها به دلیل کم بودن میزانSiO2 ،ویسکوزیته‌ کمی دارند. به همین دلیل گدازه‌های بازالتی بر روی زمین می‌توانند سطحی تا حدودبیست کیلومتر را بپوشاند

بازالت

بازالت‌ها که معادل بیرونی گابرو به شمار می‌روند فراوانترین سنگ آذرین بیرونی در پوسته اقیانوس‌ها هستند در صورتی که ماگمای بازالتی در زیر آب فوران نمایند اشکال ویژه‌ای را که به گدازه‌های بالشتی(Pillow lava) معروفند ایجاد می‌‌کند. وجود این اشکال در توالی‌های سنگی قدیمی در شناسایی محیط‌های دریایی و آبی قدیمی به زمین‌شناسان کمک فراوانی می‌کند.

گدازه های بالشتی

فراوانترین کانی‌های سازنده‌ی این عبارتند از، الیوین، پیروکسن و پلاژیوکلاز. رنگ بازالت بر اساس میزان و نوع کانی‌های موجود در سنگ بخصوص الیوین می‌تواند از خاکستری روشن تا خاکستری تیره و سیاه تغییر نماید.

دمای گدازه‌های بازالتی معمولاً بین هزاروصد تا هزارودویست و پنجاه درجه‌ی سانتیگراد می‌باشد.

در صورتی که گدازه‌های بازالتی به سرعت سرد شوند یک نوع شیشه‌ بازالتی سیاهرنگ می‌سازد که تاکی‌لیتtachylite نامیده می‌شوند.

تاکیلیت

دیوریت

دیوریت یک سنگ حد واسط دانه درشت و ندرتاً نهانبلوراست که رنگ آن معمولاً متمایل به سبز می‌باشد

کانی‌های اصلی سازنده‌ی این سنگ عبارتند از کوارتز، پلاژیوکلاز، فلدسپات، آمفیبول و بیوتیت. دیوریت از کلمه‌ای یونانی به همین شکل به معنی تشخیص دادن گرفته شده است. این سنگ در تزئین ساختمان‌ها و بناها کاربرد فراوان دارد.

گابرو

گابروها سنگ‌های آذرین درونی سخت، تیره، دانه درشت و بازیکی هستند که درشتی بلور آنها بیانگر سردشدن آرام مواد مذاب در درون زمین است گاهی می‌توان آثار جریان مواد مذاب را در این سنگ مشاهده نمود.

گابرو فراوانترین و معمولی‌‌‌‌‌‌ ترین سنگ‌های پلوتونیک در پوسته‌ی اقیانوس‌ها و بعد از گرانیت‌ها، فراوان‌ترین سنگ‌های پلوتونیک در نواحی قاره‌ای محسوب می‌شوند.

پیروکسن و پلاژیوکلاز دو کانی اصلی سازنده‌ی این نوع سنگ به شمار ‌می‌روند.

نام آن از کلمه‌ای ایتالیایی به همین شکل گرفته شده ‌است.

گرانیت ( سنگ خارا ):

فراوانترین و معمولی‌ترین سنگ پلوتونیک در نواحی قاره‌ای که سازنده‌ی بزرگترین باتولیت‌های جهان محسوب ‌می‌شوند.

با توجه به گرانیتی بودن پوسته‌ی قاره‌ها می‌توان نتیجه گرفت که اغلب این سنگ‌های اسیدی از ذوب پوسته تشکیل شده‌اند. گرانیت‌ها سنگ‌هایی به رنگ روشن با کوارتز فراوان ( حداقل 25% ) و دانه درشتند. طول بلور کانی‌های سازنده‌ی این سنگ‌ها ممکن است به چندین سانتی‌متر نیز برسد وجود این بلورهای درشت تجزیه سنگ را تسهیل کرده و در اثر تجزیه فلدسپات، آنها به کائولن تبدیل می‌‌شود .

انواع سنگهای آذرین

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 38

انواع سنگهای آذرین

دیدکلی

چندین سیستم مختلف برای طبقه بندی سنگهای آذرین ارائه شده است. نکته مشترک تمامی این سیستمهای طبقه بندی این است که در جزئیات همگی جنبه‌ای اختیاری و مصنوعی داشته و متکی به پاره‌ای خواص هستند که نمی‌توان آنها را از روی نمونه دستی و یا در صحرا تعیین کرد. در طبقه بندی سنگهای آذرین بافت و ترکیب سنگهای آذرین از مهمترین مواردی هستند که باید در نظر گرفته شوند. در این نوع طبقه بندی نمودارهایی که در آنها نسبت سیلیکاتها در هر یک از سنگهای آذرین را نمایش می‌دهد کاربرد دارند.

سنگهای آذرین روشن

این سنگها از رنگی روشن و نیز وزن مخصوصی نسبتا کم برخوردارند. گاهی اوقات این سنگها را تحت عنوان سنگهای سیاسی می‌شناسند. دو سنگ ، گرانیت و گرانودیوریت روی هم رفته 95

درصد از کل سنگهای آذرین قاره‌ای ناشی از انجماد ماگما را تشکیل می‌دهند.

گرانیت سنگی دانه‌ای است و ترکیب کانیایی آن شامل دو قسمت فلدسپات اورتوکلاز + یک قسمت کوارتز + یک قسمت فلدسپات پلاژیو کلاژ + مقادیر ناچیزی از آهن – منیزیم‌دارها.

سنگهایی که ترکیب کانی شناسی آنها مشابه گرانیتها باشد ولی به جای بافت دانه‌ای دارای بافت ریز بلور باشد، ریولیت نامیده می‌شود. معادل شیشه‌ای گرانیت، ابسیدین نام دارد. این سنگ معمولا ظاهری قیرگون دارد و کاملا سیاه است ولی باید توجه داشت که اگر قطعه‌ای بسیار نازک از ابسیدین را که ظاهری نیمه شفاف دارد را در مقابل زمینه روشن قرار دهیم رنگی سفید دودی از خود نشان می‌دهد.

سنگهای آذرین تیره

بر اساس تخمین های انجام گرفته 98 درصد از حجم کل سنگهای تشکیل شده از ماگماهای بیرون ریخته بر روی سطح زمین ترکیبی بازالتی ، آندریتی دارند. واژه مترادف بازالت سنگ پلاکانی است و این اسم از آنجا ناشی می‌شود که بازالت در برخی از بیرون زدگی‌ها ، ستونهایی تشکیل می‌دهد که ظاهری شبیه به پلکان دارند. این ستونها حاصل فرآیند سرد شدن بوده و در اثر هوازدگی ظاهر می‌شوند. بازالت بافتی ریز بلور داشته و ترکیب کانی شناسی آن به شرح زیر است:

یک قسمت فلسپار پلاژیوکلاژ + یک قسمت آهن – منیزیم‌دارها.

گابرو سنگی است که ترکیبی مانند بازالت داشته اما بافت آن به جای ریز بلورین بودن دانه‌ای است.

پریدوتیت سنگ آذرینی با بافت دانه‌ای است که عمدتا از آهن – منیزیم‌دارها تشکیل می‌شود.

سنگهای آذرین بینابینی

هنگامی که در نمودار طبقه بندی سنگها از جهت دربر دارند سنگهای روشن به طرف جناح دربرگیرنده سنگهای تیره حرکت می‌کنیم. ترکیب سنگهای آذرین بطور پیوسته از نوعی به نوع دیگر تغییر می‌یابد. آندزیت نامی است که به سنگی آذرین و ریزبلوری که ترکیبی بین گرانیت و بازالت دارد اطلاق می‌شود. این سنگها برای اولین بار در کوههای آند در آمریکای جنوبی دیده شدند و نام آنها نیز از همین امر ناشی شده است. آندزیتها اکثرا در مناطق اطراف اقیانوس آرام یافت می‌شوند و معادل دانه‌ای آندزیت ، دیوریت نام دارد.

پگماتیت

محلولهایی را که در مراحل آخر سرد شدن و انجماد ماگما تولید می‌شوند، محلولهای گرمایی می‌نامند. از تبلور این محلولها سنگ آذرین بسیار درشت دانه‌ای موسوم به پگماتیت تشکیل می‌شود از واژه لاتین پگمات به معنی به هم بافته شده مشتق شده است. کوارتز و فلدسپات پتاسیم‌دار کانیهای اصلی حاصل از تبلور محلولهای گرمایی هستند. پگماتیتها صرفا بر مبنای اندازه‌های غیر عادی دانه‌های کانی موجود قابل تشخیص‌اند.

در معدودی از پگماتیت‌ها دانه‌های فلدسپات پتاسیم و کوارتز رشد در هم داشته و اساسا یک واحد را تشکیل می‌دهند. در این پگماتیت‌ها کوارتز رنگی تیره تر از فلدسپات داشته و در نتیجه شکل کلی آن شبیه کتیبه‌های باستانی آشوری و بابلی است. به همین علت این نوع رشد در هم به ساختار گرافیک شهرت یافته است (از واژه لاتین گرافین به معنی نوشتن مشتق شده است).

سنگهای آذرین کره ماه

تجزیه شیمیایی سنگهایی که طی ماموریتهای مختلف سفینه آپولو از کره ماه به زمین آورده شد نشان می‌دهد که بجز در مورد فقدان آب و اکسیژن آزاد ، ترکیب سنگهای کرده ماه بسیار شبیه ترکیب سنگهای زمین است. اکثر سنگهای ماه از نظر منشا آذرین هستند. برای مثال سنگهای حوضچه ماریا همه گدازه‌های بازالتی و نمونه‌های مناطق مرتفع ماه همه از انواع گابرو ، نوریت (گابرویی متشکل از پلاژیوکلاز و پیروکسن ارتورومبیک) و آنورتوزیت (سنگی عمدتا متشکل از پلاژیوبافت سنگ آذرین

تعریف

منظور از بافت ، شکل و اندازه بلور و رابطه فیزیکی آنها با یکدیگر است که توسط میکروسکوپ مورد مطالعه قرار می‌گیرد. بنابراین بافت سنگ آذرین می‌تواند مراحل مختلف انجماد نحوه تبلور سنگ آذرین را مشخص نماید. از این رو بافت سنگهای آذرین بصورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند.

بافت درشت بلور

بافت درشت بلور به سنگهای آذرینی اختصاص دارد که آرام در اعماق سرد شده و همه بلورها فرصت کافی برای رشد یافته‌اند. در بافت درشت بلور اندازه بلورها بین چند دهم میلیمتر تا چند سانتیمتر متغیر است. در این بافت به هیچ وجه بخش شیشه‌ای و غیر متبلور وجود ندارد. اغلب

انواع سنگهای آذرین

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 38

انواع سنگهای آذرین

دیدکلی

چندین سیستم مختلف برای طبقه بندی سنگهای آذرین ارائه شده است. نکته مشترک تمامی این سیستمهای طبقه بندی این است که در جزئیات همگی جنبه‌ای اختیاری و مصنوعی داشته و متکی به پاره‌ای خواص هستند که نمی‌توان آنها را از روی نمونه دستی و یا در صحرا تعیین کرد. در طبقه بندی سنگهای آذرین بافت و ترکیب سنگهای آذرین از مهمترین مواردی هستند که باید در نظر گرفته شوند. در این نوع طبقه بندی نمودارهایی که در آنها نسبت سیلیکاتها در هر یک از سنگهای آذرین را نمایش می‌دهد کاربرد دارند.

سنگهای آذرین روشن

این سنگها از رنگی روشن و نیز وزن مخصوصی نسبتا کم برخوردارند. گاهی اوقات این سنگها را تحت عنوان سنگهای سیاسی می‌شناسند. دو سنگ ، گرانیت و گرانودیوریت روی هم رفته 95

درصد از کل سنگهای آذرین قاره‌ای ناشی از انجماد ماگما را تشکیل می‌دهند.

گرانیت سنگی دانه‌ای است و ترکیب کانیایی آن شامل دو قسمت فلدسپات اورتوکلاز + یک قسمت کوارتز + یک قسمت فلدسپات پلاژیو کلاژ + مقادیر ناچیزی از آهن – منیزیم‌دارها.

سنگهایی که ترکیب کانی شناسی آنها مشابه گرانیتها باشد ولی به جای بافت دانه‌ای دارای بافت ریز بلور باشد، ریولیت نامیده می‌شود. معادل شیشه‌ای گرانیت، ابسیدین نام دارد. این سنگ معمولا ظاهری قیرگون دارد و کاملا سیاه است ولی باید توجه داشت که اگر قطعه‌ای بسیار نازک از ابسیدین را که ظاهری نیمه شفاف دارد را در مقابل زمینه روشن قرار دهیم رنگی سفید دودی از خود نشان می‌دهد.

سنگهای آذرین تیره

بر اساس تخمین های انجام گرفته 98 درصد از حجم کل سنگهای تشکیل شده از ماگماهای بیرون ریخته بر روی سطح زمین ترکیبی بازالتی ، آندریتی دارند. واژه مترادف بازالت سنگ پلاکانی است و این اسم از آنجا ناشی می‌شود که بازالت در برخی از بیرون زدگی‌ها ، ستونهایی تشکیل می‌دهد که ظاهری شبیه به پلکان دارند. این ستونها حاصل فرآیند سرد شدن بوده و در اثر هوازدگی ظاهر می‌شوند. بازالت بافتی ریز بلور داشته و ترکیب کانی شناسی آن به شرح زیر است:

یک قسمت فلسپار پلاژیوکلاژ + یک قسمت آهن – منیزیم‌دارها.

گابرو سنگی است که ترکیبی مانند بازالت داشته اما بافت آن به جای ریز بلورین بودن دانه‌ای است.

پریدوتیت سنگ آذرینی با بافت دانه‌ای است که عمدتا از آهن – منیزیم‌دارها تشکیل می‌شود.

سنگهای آذرین بینابینی

هنگامی که در نمودار طبقه بندی سنگها از جهت دربر دارند سنگهای روشن به طرف جناح دربرگیرنده سنگهای تیره حرکت می‌کنیم. ترکیب سنگهای آذرین بطور پیوسته از نوعی به نوع دیگر تغییر می‌یابد. آندزیت نامی است که به سنگی آذرین و ریزبلوری که ترکیبی بین گرانیت و بازالت دارد اطلاق می‌شود. این سنگها برای اولین بار در کوههای آند در آمریکای جنوبی دیده شدند و نام آنها نیز از همین امر ناشی شده است. آندزیتها اکثرا در مناطق اطراف اقیانوس آرام یافت می‌شوند و معادل دانه‌ای آندزیت ، دیوریت نام دارد.

پگماتیت

محلولهایی را که در مراحل آخر سرد شدن و انجماد ماگما تولید می‌شوند، محلولهای گرمایی می‌نامند. از تبلور این محلولها سنگ آذرین بسیار درشت دانه‌ای موسوم به پگماتیت تشکیل می‌شود از واژه لاتین پگمات به معنی به هم بافته شده مشتق شده است. کوارتز و فلدسپات پتاسیم‌دار کانیهای اصلی حاصل از تبلور محلولهای گرمایی هستند. پگماتیتها صرفا بر مبنای اندازه‌های غیر عادی دانه‌های کانی موجود قابل تشخیص‌اند.

در معدودی از پگماتیت‌ها دانه‌های فلدسپات پتاسیم و کوارتز رشد در هم داشته و اساسا یک واحد را تشکیل می‌دهند. در این پگماتیت‌ها کوارتز رنگی تیره تر از فلدسپات داشته و در نتیجه شکل کلی آن شبیه کتیبه‌های باستانی آشوری و بابلی است. به همین علت این نوع رشد در هم به ساختار گرافیک شهرت یافته است (از واژه لاتین گرافین به معنی نوشتن مشتق شده است).

سنگهای آذرین کره ماه

تجزیه شیمیایی سنگهایی که طی ماموریتهای مختلف سفینه آپولو از کره ماه به زمین آورده شد نشان می‌دهد که بجز در مورد فقدان آب و اکسیژن آزاد ، ترکیب سنگهای کرده ماه بسیار شبیه ترکیب سنگهای زمین است. اکثر سنگهای ماه از نظر منشا آذرین هستند. برای مثال سنگهای حوضچه ماریا همه گدازه‌های بازالتی و نمونه‌های مناطق مرتفع ماه همه از انواع گابرو ، نوریت (گابرویی متشکل از پلاژیوکلاز و پیروکسن ارتورومبیک) و آنورتوزیت (سنگی عمدتا متشکل از پلاژیوبافت سنگ آذرین

تعریف

منظور از بافت ، شکل و اندازه بلور و رابطه فیزیکی آنها با یکدیگر است که توسط میکروسکوپ مورد مطالعه قرار می‌گیرد. بنابراین بافت سنگ آذرین می‌تواند مراحل مختلف انجماد نحوه تبلور سنگ آذرین را مشخص نماید. از این رو بافت سنگهای آذرین بصورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند.

بافت درشت بلور

بافت درشت بلور به سنگهای آذرینی اختصاص دارد که آرام در اعماق سرد شده و همه بلورها فرصت کافی برای رشد یافته‌اند. در بافت درشت بلور اندازه بلورها بین چند دهم میلیمتر تا چند سانتیمتر متغیر است. در این بافت به هیچ وجه بخش شیشه‌ای و غیر متبلور وجود ندارد. اغلب