چکیده:
فلزات سنگین از عوامل مهم آلاینده محیط زیست به شمار می روندکه از طریق آبیاری با فاضلاب در خاک و گیاه تجمع می یابند و مصرف این گیاهان آلوده توسط انسان و دام در نهایت به سلامت جوامع صدمه می زند.هدف از این تحقیق بررسی میزان مس ، روی ،کادمیوم و سرب در خاک و گیاهان کشت شده با فاضلاب شهری می باشد.
ضایعات و عناصر خطرناک که حاصل فعالیت بشر در بخش های مختلف صنعت، کشاورزی و تجارت می باشد در طول سالیان متمادی بدون توجه به اصول مهندسی و زیست محیطی در زمین یا آب های پذیرنده تخلیه شده که باعث آلودگی آب، خاک، مزارع کشاورزی و سلامت انسان و دیگر موجودات گردیده است. فلزات سنگین در یک مقیاس وسیع، از منابع طبیعی و انسان-ساخت وارد محیط زیست می شوند. میزان ورود این فلزات سنگین به داخل محیط زیست، بسیار فراتر از میزانی است که به وسیله فرایندهای طبیعی برداشت می شوند. بنابراین تجمع فلزات سنگین در محیط زیست قابل ملاحظه است. (1) اولین عامل اثرات آلودگی فلزات در یک اکوسیستم، وجود فلزات سنگین در بیومس یک منطقه آلوده است که سلامت انسان را به مخاطره می اندازد. تجمع فلزات سنگین در آب، هوا و خاک، یک مشکل زیست محیطی بسیار مهم می باشد. یکی از اساس ترین مسئله در ارتباط با فلزات سنگین عدم متابولیزه شدن آنها در بدن می باشد. در واقع فلزات سنگین پس از ورود به بدن دیگر از بدن دفع نشده بلکه در بافتهائی مثل چربی، عضلات، استخوانها و مفاصل رسوب کرده و انباشته می گردندکه همین امر موجب بروز بیماریها و عوارض متعددی در بدن می شود. به طور کلی اختلالات عصبی [پارکینسون، آلزایمر، افسردگی، اسکیزوفرنی] - انواع سرطان ها - فقر مواد مغذی - بر هم خوردن تعادل هورمونها –و...از نتایج اثرات ورود فلزات سنگین به بدن انسان می باشد.
چکیده: 1
مقدمه: 2
اثر آبیاری با فاضلاب شهری.. 5
انواع آلایندههای موجود در فاضلابهای شهری.. 9
اثرات بهداشتی استفاده مجدد از فاضلاب... 9
اثر آبیاری با پساب بر برخی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک.. 10
نمونهبرداری و آنالیزشیمیایی و فیزیکی خاک.. 11
اثرات آلایندهها بر گیاهان. 18
فلزات سنگین به عنوان آلایندة محیط.. 19
اهداف مهم در ارتباط با استفاده از گیاهان در زیست ردیابی: 24
نکات لازم در تحقیقات زیست ردیابی.. 25
تجزیه خاک.. 27
عناصر سنگین خاک.. 29
کادمیوم (Cd) 30
تجزیه گیاه 37
تأثیر شستشوی برگ در حذف فلزات سنگین.. 41
عوامل آلوده کننده محیط زیست... 43
نتیجه گیری.. 49
بررسی میزان فلزات سنگین در خاک کشاورزی وگیاهان آبیاری شده با فاضلاب شهری زابل.. 53
منابع 58
این فایل به صورت word و در 64 صفحه ارائه شده است.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 18
جداسازى مولیبدنیت از کنسانتره مس سرچشمه کرمان
« به روش فلوتاسیون ستونی »
روش تحقیق و آزمایش
آزمایشهای فلوتاسیون معمولى توسط سلول معمولى در مقیاس آزمایشگاهى و آزمایشهای فلوتاسیون ستونى توسط ستونى به ارتفاع 200 سانتى متر و قطر 9 سانتى متر بر روی نمونه مورد نظر صورت پذیرفته است. مولیبدنیت از کنسانتره مس- مولیبدن توسط فلوتاسیون مستقیم، بدون استفاده از کلکتور، بازیابی شده است. کانى های مس و آهن همراه مولیبدنیت بازداشت و از صعود این کانى ها به ناحیه کف جلوگیری مى شود. بهترینpH جهت فلوتاسیون مولیبدنیت 8 بوده که چون pH نمونه تهیه شده 12 بوده و در صنعت (مجتمع مس سرچشمه) در همینpH فلوتاسیون صورت مى پذیرد لذا کلیه آزمایشها در 12=pH بعمل آمده است.
جدول 1- نتایج فلوتاسیون مکانیکی و ستونی مولیبدنیت از نیوفوندلند (Newfoundland)در این بررسى آزمایشهای فلوتاسیون ستونى طى 3 مرحله با اعمال تغییر در چهار پارامتر عملیاتى نرخ هوا، نرخ آب شستشو، نرخ ته ریز، نرخ خوراک و نیز میزان مصرف بازداشت کننده صورت پذیرفته است. همچنین آزمایشهای فلوتاسیون معمولى در شرایط عملیاتى آزمایش نهایی فلوتاسیون ستونى صورت پذیرفته است. در کلیه این آزمایشها از آهک بعنوان تنظیم کننده pH و روغن کاج به عنوان کف ساز، به میزان 20 گرم به ازای هر تن خوراک، استفاده شده است.
شناسایى نمونه
نمونه مورد نظر از خوراک مرحله رافر ماشینهای فلوتاسیون در کارخانه فراوری مولیبدنیت سرچشمه تهیه شده است. بر روی نمونه تهیه شده، آنالیز XRD،XRF جذب اتمى، آنالیز سرندی تر، بعمل آمده است. نتایج بررسى های بعمل آمده در ذیل آورده شده است.
1- آنالیز XRD
نتایج این آنالیز نشان مى دهد نمونه مورد آزمایش از کانى های پیریت، کالکوپیریت و فلوگوپیت تشکیل یافته است.
2- آنالیز جذب اتمى
در آنالیز جذب اتمى میزان سه عنصر مولیبدن، آهن، مس اندازه گیری شد. چون میزان آهن و مس در کنسانتره نهایی مولیبدنیت باید کنترل شود، لذا در آنالیزهای صورت پذیرفته تنها مقدار این دو عنصر به همراه مولیبدن اندازه گیری شده است. نتایج آنالیز جذب اتمی نمونه مورد نظر برای سه عنصر مولیبدن، مس، آهن در جدول 2 آورده شده است.
جدول 2 – نتایج آنالیز جذب اتمی نمونه مورد نظر
3- آنا لیز XRF
روش آنالیز XRF جهت اندازه گیری میزان تمام عناصر تشکیل دهنده نمونه صورت پذیرفته است. نتایج این آنالیز در جدول 3 آورده شده است.
جدول 3- نتایج آنالیز XRF نمونه مورد آزمایش
4- آنالیز سرندى تر
150 گرم نمونه خشک شده جهت آنالیز سرندی تر انتخاب شده است. نتایج این آنالیز در جدول 4 آورده شده است.
جدول 4- آنالیز دانه بندی نمونه مورد نظر
نتایج جدول 4 و شکل 1 نشان مى دهند دانه بندی نمونه مورد مطالعه (80 d) 42 میکرون مى باشد و لذا خیلى ریز بوده و نیاز به خردایش و آسیا ندارد.
شکل 1- دانه بندی نمونه مورد نظر
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 18
جداسازى مولیبدنیت از کنسانتره مس سرچشمه کرمان
« به روش فلوتاسیون ستونی »
روش تحقیق و آزمایش
آزمایشهای فلوتاسیون معمولى توسط سلول معمولى در مقیاس آزمایشگاهى و آزمایشهای فلوتاسیون ستونى توسط ستونى به ارتفاع 200 سانتى متر و قطر 9 سانتى متر بر روی نمونه مورد نظر صورت پذیرفته است. مولیبدنیت از کنسانتره مس- مولیبدن توسط فلوتاسیون مستقیم، بدون استفاده از کلکتور، بازیابی شده است. کانى های مس و آهن همراه مولیبدنیت بازداشت و از صعود این کانى ها به ناحیه کف جلوگیری مى شود. بهترینpH جهت فلوتاسیون مولیبدنیت 8 بوده که چون pH نمونه تهیه شده 12 بوده و در صنعت (مجتمع مس سرچشمه) در همینpH فلوتاسیون صورت مى پذیرد لذا کلیه آزمایشها در 12=pH بعمل آمده است.
جدول 1- نتایج فلوتاسیون مکانیکی و ستونی مولیبدنیت از نیوفوندلند (Newfoundland)در این بررسى آزمایشهای فلوتاسیون ستونى طى 3 مرحله با اعمال تغییر در چهار پارامتر عملیاتى نرخ هوا، نرخ آب شستشو، نرخ ته ریز، نرخ خوراک و نیز میزان مصرف بازداشت کننده صورت پذیرفته است. همچنین آزمایشهای فلوتاسیون معمولى در شرایط عملیاتى آزمایش نهایی فلوتاسیون ستونى صورت پذیرفته است. در کلیه این آزمایشها از آهک بعنوان تنظیم کننده pH و روغن کاج به عنوان کف ساز، به میزان 20 گرم به ازای هر تن خوراک، استفاده شده است.
شناسایى نمونه
نمونه مورد نظر از خوراک مرحله رافر ماشینهای فلوتاسیون در کارخانه فراوری مولیبدنیت سرچشمه تهیه شده است. بر روی نمونه تهیه شده، آنالیز XRD،XRF جذب اتمى، آنالیز سرندی تر، بعمل آمده است. نتایج بررسى های بعمل آمده در ذیل آورده شده است.
1- آنالیز XRD
نتایج این آنالیز نشان مى دهد نمونه مورد آزمایش از کانى های پیریت، کالکوپیریت و فلوگوپیت تشکیل یافته است.
2- آنالیز جذب اتمى
در آنالیز جذب اتمى میزان سه عنصر مولیبدن، آهن، مس اندازه گیری شد. چون میزان آهن و مس در کنسانتره نهایی مولیبدنیت باید کنترل شود، لذا در آنالیزهای صورت پذیرفته تنها مقدار این دو عنصر به همراه مولیبدن اندازه گیری شده است. نتایج آنالیز جذب اتمی نمونه مورد نظر برای سه عنصر مولیبدن، مس، آهن در جدول 2 آورده شده است.
جدول 2 – نتایج آنالیز جذب اتمی نمونه مورد نظر
3- آنا لیز XRF
روش آنالیز XRF جهت اندازه گیری میزان تمام عناصر تشکیل دهنده نمونه صورت پذیرفته است. نتایج این آنالیز در جدول 3 آورده شده است.
جدول 3- نتایج آنالیز XRF نمونه مورد آزمایش
4- آنالیز سرندى تر
150 گرم نمونه خشک شده جهت آنالیز سرندی تر انتخاب شده است. نتایج این آنالیز در جدول 4 آورده شده است.
جدول 4- آنالیز دانه بندی نمونه مورد نظر
نتایج جدول 4 و شکل 1 نشان مى دهند دانه بندی نمونه مورد مطالعه (80 d) 42 میکرون مى باشد و لذا خیلى ریز بوده و نیاز به خردایش و آسیا ندارد.
شکل 1- دانه بندی نمونه مورد نظر
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 14 صفحه
قسمتی از متن .doc :
کمبود مس :
نگارش : دکتر امیدرضا امرآبادی
کارشناس شبکه دامپزشکی شهرستان شیراز
1383
عناصـر معــدنی
عناصر معدنی 5-2 درصد وزن بدن جانوران را تشکیل می دهند که 75 درصد از این میزان در استخوانها متمرکز میباشد. اکثر عناصر معدنی طبیعت در بدن یافت شده اند و وجود آنها در غذا ضروری می باشد. تعداد 16 عنصر از مواد معدنی در متابولسیم بدن نقش دارند که مواد معدنی ضروری می باشند. این 16 عنصر بر اساس تراکم در بدن به دو دسته تقسیم میشوند:
1ـ ماکرومینرال Macromineral
2ـ میکرومینرال Micromineral
دسته ماکرومینرالها نسبت به میکرومینرالها در بدن تراکم بیشتری دارند و بایستی مقدارشان در غذای دام بیشتر باشد. مقدار این مواد معدنی را به درصد بیان می کنیم مانند: سدیم، کلر، کلسیم، فسفر، پتاسیم، منیزیم و گوگرد.
دسته میکرومینرالها یا عناصر کم مقدار: چون مقدارشان کم است بر اساس درصد بیان نمیشوند. از P.P.M یا mg/kg استفاده میشود از این گروه میتوان ید، آهن، مس، سلنیوم، مولیبدن، فلوئور، کبالت، منگنز و روی را نام برد.
نقـش یا وظائـف عنـاصر معــدنی:
1ـ بعضی از این عناصر در ساختمان اسکلت و دندانها بکار رفته و باعث استحکام این بافتها می شوند مانند کلسیم و فسفر.
2ـ بعضی در ساختمان مواد آلی بکار می روند مانند فسفولیپیدها و اسیدهای نوکلئیک که فسفر دارند و هموگلوبین که دارای آهن است و اسید آمینه هایی مانند سیستئین و میتیونین که حاوی گوگرد می باشند.
3ـ بعضی از عناصر معدنی بصورت کوآنزیم عمل می کنند، یعنی باعث فعال شدن آنزیمهائی میشوند. مثل منیزیم، منگنز و روی.
4ـ بعضی بصورت محلول در خون و سایر مایعات بدن وجود دارند که هر کدام یک نقش فیزیولوژیکی مهمی را بعهده دارند. مانند سدیم و پتاسیم که در تنظیم فشار اسمزی و تحریک پذیری سلولهای ماهیچه ای و عصبی دخالت دارند.
شـرایط کلـی ایجـاد کمبـود عنـاصر معــدنی:
1ـ کمبود در غذا:
جیره متعادل باید مخلوطی از چند غذا باشد اما به لحاظ اینکه دامدار صرفه اقتصادی را در نظر می گیرد و عموماً از غذاهای اطرافش جهت دامهایش استفاده میکند. عموماً کمبود مواد معدنی را بدنبال دارند. مثلاً عناصر لگومینه مواد معدنی بیشتری دارند که اگر کم مصرف شوند نهایتاً کمبود داریم.
2ـ کمبود در خاک:
بعضی مناطق بطور طبیعی دارای خاک فقیری هستند و در نتیجه گیاهانشان نیز فقیر میباشند. اگر در یک ناحیه چندین سال متوالی فقط یک نوع گیاه کاشته شود. بسته به نوع گیاه بعضی از مواد معدنی در خاک کم میشوند به خصوص میکرومینرالها گاهی اوقات عناصر معدنی موجود در خاک کافی میباشد اما شرایطی در خاک وجود دارد که از جذب این عناصر جلوگیری می کند. مثلاً در خاک قلیایی جذب منگنز کم میشود.
3ـ عدم تعادل بین مقدار عناصر معدنی:
وجود عناصر معدنی در غذا به تنهایی برای رفع احتیاجات کافی نیست. برای جذب صحیح باید بین بعضی از عناصر معدنی یک نسبت متعادل برقرار باشد. مثلاً بهترین نسبت بین کلسیم و فسفر 1/2 یا 1/1 میباشد. اگر میزان کلسیم بالا باشد از جذب فسفر، منگنز و روی کاسته می شود.
عناصر معدنی در بدن ذخیره میشوند و به همین دلیل کمبود آنها احساس نمیشود و حتی بدن ممکن است مکانیسم هایی برای نگهداری آنها داشته باشد. کمبود ممکن است کم باشد و ظاهر حیوان چیزی را نشان ندهد ولی تمام کمبودها دیر یا زود حیوان را تحت تاثیر قرار میدهد. مثلاً تولید شیر با پشم کاهش می یابد. تشخیص کمبود ها آسان نمی باشد زیرا علائم اختصاصی نداریم و با علائم کمبود ویتامینها و ناراحتی های انگلی و بیماریهای عفونی اشتباه می شوند و گاهی ممکن است کمبود دو یا چند عنصر را داشته باشیم و یا همراه با کمبود مواد معدنی باشد. در شرایط عادی کمبود فلوئور و مولیبدن اصلاً ایجاد نمی شود. چون در تمامی غذاها موجود می باشند بیشتر زیاد بودن این دو عنصر مطرح است چون سمی می باشند. کمبود پتاسیم و روی نادر است. کمبود بعضی از عناصر مانند مس و سلنیوم و ید بیشتر در مناطقی با خاک فقیر دیده می شوند.
مـس «Cu» :
مس بطور عمده در کبد، مغز، کلیه ها، قلب و در بخشهای رنگی چشم و موها و پشم وجود دارد. مس یکی از عناصر ضروری بافتهای خون از نظر رشد سلولهای خون یا ترمبوسیتها است بعلاوه نگهداری سلولهای فوق با مقدار کافی مس در بدن هم بستگی دارد و در اثر کمبود مس ممکن است اختلالاتی در ادامه فعالیت ترمبوسیستها از نظر مکانیسم انعقاد خون رخ دهد. در آزمایشهایی که بوسیله مس نشاندار در تغذیه گوسفند بعمل آمده مس بلافاصله در خون حیوان ظاهر می شود و با فراکسیون آلبومین باند اتصالی تشکیل می دهد. بعد از 24 ساعت قسمت بیشتر مس نشاندار در سرولوپلاسمین، (پروتئین مس دار خون) و متصل با جزء گلوبولین آن مشاهده می شود.
آزمایش نشان داده است که تقریباً نصف مس موجود در بدن گوسفند در عضلات متمرکز گردیده است و نصف بقیه در تمام بافتهای بدن وجود دارد. مس در درجه اول در کبد و آنگاه در مغز استخوان و به مقدار کمتر در بافتهای دیگر گوسفند ذخیره می شود.
مقدار مس ذخیره در بدن بره هنگام تولد مشابه آهن ذخیره، تقریباً زیاد است و چون شیر از نظر مس فقیر است، مس ذخیره در بدن بره نوزاد، میتواند احتیاجات حیوان را از این نظر برطرف سازد.
مس بعنوان کاتالیزور در سنتز هموگلوبین نقشی بعهده دارد و از نظر فیزیولوژی با متابولیسم آهن در بدن ارتباط می یابد. در اثر کمبود در بدن انتقال آهن از بافتها به پلاسمای خون کاهش یافته و هیپوفریمی یا کاهش غلظت آهن در خون بوجود می آید و نهایتاً کم خونی (Anemia) را داریم.
مس برای جذب آهن و آزاد شدن آهن از محل ذخیره لازم است. ترانسفرین آهن را بصورت Fe3+ در خون حمل می کند و لازم است که آهن هم در موقع جذب و هم در زمان آزاد شدن
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 34
قابلیت جوش پذیری و جوشکاری مس و آلیاژهای آن
مس، اولین فلزی است که توسط انسان مورد استفاده قرار گرفت. پنج هزار سال پیش، یونانی ها و رومیان باستان، آن را از جزیره قبرس کنونی استخراج می کردند. یونانیان آن را به نام کالکو (Chalco) و رومیان به نام آیس (Aes) می شناختند و چون از جزیره قبرس استخراج می شد آن را آیس سیپریم (Cypirum) نامیدند. بعداً در زبان های مختلف اروپایی ، به دلیل تلفظ های متفاوت کلمه، سپیریم شکل های متفاوتی به خود گرفت، به طوری که امروز در انگلیسی آن را کوپر (Copper) و درآلمانی (Kupfer) و در فرانسه (Cuivre) می نامند.
این فلز، به دلیل سختی توأم با انعطاف پذیری، هدایت حرارتی و الکتریکی بالا، قبول عملیات مکانیکی گوناگون، شکل پذیری فوق العاده ، مقاومت در برابر خوردگی، رنگ های زیبا، غیرمغناطیسی بودن، قابلیت ریخته گری مناسب، لحیم کاری نرم و سخت، جوش پذیری، غیر سمی بودن، .... و نیز امکان تهیه آلیاژهای گوناگون در کنار سایر فلزات، به یک عنصر بسیار مفید و غیر قابل چشم پوشی در صنایع بشری آمده است.
مس با جرم اتمی 54/63 و ساختار (FCC) در 0c1083 ذوب می شود. این عنصر، به دلایل متالورژیکی، به عنوان حلال ترین فلز شناخته شده و به غیر از سرب، تقریباً کلیه عناصر با آن، قابلیت انحلال دارند.
از نظر شیمیایی، مس از فلزات نجیب به شمار آمده و در جدول تانسیون، پس از نقره قرار دارد. مس در مجاورت هوا و رطوبت، از یک قشر نازک اکسید مس که مخلوطی از CuO و Cu2O است پوشیده می شود. این قشر نازک، بقیه فلز را از اکسیده شدن محافظت می کند. اگر این اکسیدها مدت زیادی در مجاورت هوا قرار گیرند و یا سطح مس به شدت اکسیده شود، رنگ مایل به سیاه، آن ، به تدریج به رنگ سبز که مخلوطی از سولفات و یا کلرورهای قلیایی است تبدیل می شود که آن را زنگار (Patina) می گویند. هوای محیط، در تشکیل این ترکیبات بسیار مؤثر است. به طوری که اکثراً در نواحی صنعتی، ترکیبات سولفات به فرمول 3Cu(OH)2 و CuSo4 و در مجاورت دریاها ترکیبات کلروری مثل 3Cu(OH)2 و CuCl2 به وجود می آید.
مس مذاب، قابلیت انحلال شدیدی برای گازهای مختلف دارد و این پدیده، هنگام انجماد به سرعت کاهش می یابد. مقدار حل شدن گازها در مس، به درجه حرارت و فشار جزیی گازها در محیط خارج بستگی دارد.
گازها در مس بیشتر به صورت بیشتر به صورت اتمی حل می شوند. مقدار حلالیت گازها را می توان به صورت رابطه نمایش داد که در آن C مقدار گاز حل شده بر حسب سانتی متر مکعب در هر 100 گرم فلز مس بوده، P فشار جزئی گاز در محیط خارج و K ضریب ثابتی است که به درجه حرارت بستگی دارد. با توجه به رابطه بالا می توان نتیجه گرفت که افزایش دما با افزایش K و در نتیجه افزایش مقدار گاز حل شده مذاب رابطه مستقیم دارد.
بررسی حلالیت گازها در مس و آلیاژهای آن
گازهایی مثل اکسیژن، هیدروژن و ... در مس قابل حل بوده و تأثیراتی بر آن می گذارد و که بدین قرار است :
- حلالیت اکسیژن
اکسیژن، به صورت اتمی در درجه حرارت اوتکتیک 1065 درجه سانیتگراد حدود 009/0 درصد و درجه حرارت محیط حدود 002/0 درصد در مس قابل حل است. در صورتی که مقدار اکسیژن، این حدود باشد، با مس وارد ترکیب شده و اتکتیکی به صورت Cu-Cu2O با حدود 39/0 درصد اکسیژن تشکیل می دهد.
Cu-Cu2O شکل (1) دیاگرام تعادلی
شکل (2) حلالیت اکسیژن در مس
همانگونه که از منحنی های شکل (1) و (2) مشخص است، ترکیب اکسید فلزی Cu2O در درجه حرارت 1000 تا 1050 درجه سانتی گراد پایدار است. در درجه حرارت های پایین تر، این ترکیب به CuO تبدیل می شود. بنابراین پس از جوشکاری، براساس یکی از واکنش های زیر، CuO در اثر سرد شدن تشکیل خواهد شد.
2Cu2O + O2 4 Cu2O
Cu2O CuO +Cu
در اثر جوشکاری و در درجه حرارت های بالاتر از 1050 درجه سانتیگراد، Cu2O تجزیه شده و اکسیژن آزاد می کند که در اثر فعل و انفعالات شیمیایی جانشینی با سایر عناسر موجود، ترکیب شده و بخار آب و سایر اکسیدهای فلزی، تولید می کند.
همچنین در هنگام پیشگرم کردن و شروع جوشکاری در حرات های حدود 700 درجه سانتی گراد، مس با یک شعله سبز رنگ با اکسیژن محیط ترکیب شده و CuO تولید می کند :
که در درجه حرارت های بالاتر CuO حاصله بهCu2O تبدیل خواهد شد.
با توجه به این نتایج و بررسی انجام شده می توان گفت که مقدار جذب اکسیژن در مس مذاب به زمان بستگی دارد و از این رو، برای محافظت مس مذاب از ورود اکسیژن، بهترین روش استفاده از جوشکاری با سرعت بالا و وجود گازهای محافظ حوضچه است.
حلالیت هیدروژن
هیدروژن در مس مذاب، در 1083 درجه سانتیگراد به میزان 6 سانتی متر مکعب در هر 100 گرم از فلز حل می شود ولی در حضور عناصر آلیاژی مثل قلع، روی یا آلومینیوم این حلالیت به شدت کاهش می یابد. به طور مثال ، در آْلیاژ مس با 10 درصد آلومینیوم، حلالیت هیدروژن تا 50 درصد کاهش می یابد. جذب هیدروژن توسط حوضچه مذاب از منابع مختلف مثل هوای محیط، مواد مصرفی، رطوبت و چربی و غیره انجام می گیرد. با انجماد مس نیز، میزان حلالیت آن تا حدود کاهش می یابد. در صنعت مس، تأثیر هیدروژن چه در حالت مذاب و چه در حالت جامد، یکی از فاکتورهای مهم به حساب می آید. در حالت جامد، اگر مس در درجه حرارت های بالا با هیدروژن در تماس باشد، هیدروژن به دلیل دارا بودن شعاع اتمی بسیار کوچکتر نسبت به مس می تواند در مس نفوذ کرده و سپس تشکیل ملکول H2 بدهد و اگر در مس اکسیژن وجود داشته باشد، واکنش زیر حاصل خواهد شد :
بخار آب تولید شده بر خلاف هیدروژن، در مس نامحلول است و بنابراین در اطراف مرزدانه ها جمع و به علت تراکم و فشار زیادی که ایجاد می کند، مرزدانه ها را سست، ضعیف و شکننده می کند. (3). این خاصیت خطرناک به هیدروژن تردی شهرت پیدا کرده، بنابراین در زمان جوشکاری باید از قطعات مسی و پر کننده هایی استفاده کرد که قبلاً اکسیژن زدایی شده باشند.
شکل (3) هیدروژن تردی در مس