لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 56
به نام خدا
این دریای نیمه شور و بسته خزر بین دو قاره آسیا و اروپا واقع شده از جهت دارا بودن ذخایر مختلف انرژی در طبقات زیرین آنها و نیز منابع بیولوژیکی و بهره برداری از آنها نقش مهمی در شکوفایی اقتصادی کشورهای همساهی ایفا می کند. دریاچه خزر با ایجاد کانال ولگا ـ دن بواسطة ارتباط با دریای آزوف و دریای سیاه می تواند با آبهای آزاد مرتبط باشد. از این رو اهمیت ویژه ای را بخود اختصاص داده است.
معرفی دریای خزر
دریای خزر یا دریای مازندران به شکل تقریباً مستطیلی است که طول آن شمالی جنوبی بوده در شمال کشور ایران و در قاره آسیا واقع است. مجموع سواحل شمالی ایران بطول 992 کیلومتر از آستارا تا خلیج حسینقلی بخش جنوبی آن را در بر گرفته است.
از نظر اروپائیان نام کاسپین از نام قومی به نام کاسپی که در جنوب غرب این دریا می زیسته اند گرفته شده است نامهای دیگری نیز به این دریا داده شده است.
معدودی از آن عبارتند از:
بحر حیوانات، بحر آبسکون، دریای طبرستان، دریای قزوین و غیره.
(دریای خزر به سبب اینکه بطور طبیعی به اقیانوسهای منجمد شمالی یا اقیانوس اطلس راه ندارد دریاچه ای است که از نظر وسعت و بزرگی از زمانهای قدیم به غلط نام دریا به آن داده شده است به سبب انحلال 85/12 (در هزار) نمک آب آن کمی شور است ولی این شوری از دریاهای دیگر کمتر است.)
از نظر وسعت می توان آن را بزرگترین دریاچه کره زمین دانست طول آن از شمال به جنوب حدود (1205) کیلومتر و پهنای آن در پهن ترین منطقه در بخش شمالی دریا حدود (554) کیلومتر و در تنگ ترین قسمتها که بین شبه جزیره آبشوران و دماغه کیا ولی قرار دارد (202) کیلومتر است.
این دریا بین عرض های 35 ، 34 ، 36 ، 13 ، 42 شمالی و طولهای 29 ، 44 ، 54 ، 39 ، 38 ، 46 شرقی قرار دارد. از این نظر، گسترش شمالی و جنوبی و شرقی و غربی آن شرایط بسیار متفاوتی از نظر آب و هوا میزان تبخیر و واردات آب شیرین در آن ایجاد می کند که نه تنها از نظر اکولوژی و محیط زیست تنوع فراوانی به آن می دهد بلکه از نظر ساختمانی نیز تغییراتی از نظر عمق نیروهای مؤثر و بالاخره ویژگیهایی از نظر روانهای دریایی در آن ایجاد می شود.
محیط این دریا حدود 6379 کیلومتر که 992 کیلومتر آن در خاک ایران و بقیه در خاک شوروی است مساحت آن حدود 000/438 کیلومترمربع یعنی 5/6 برابر دریاچه آرال و 5 برابر دریاچه سوپریورو 13 برابر دریاچه بایکال است. حجم آن طبق محاسبه جدید حدود 79319 کیلومترمکعب می باشد. طول مجمع خطوط کرانه های آن 6379 کیلومتر است که 992 کیلومتر سواحل جنوبی آن از مصب رود اترک در شرق تا مصب رود آستارا در غرب ایران است. عمق متوسط این دریا 180 متر و حداکثر آن در بخش جنوبی به 50/945 متر می رسد. از مجموع مساحت 3733000 کیلومترمربع حوضه آبگیر دریای خزر حدود 2516000 کیلومترمربع آن در سطح ایران (دامنه های شمالی سلسله جبال البرز) و بقیه در سطح کشور شوروی قرار دارد. سطح آب دریای خزر در دوره یخچال اوایل دوران چهارم حدود 80 متر از سطح فعلی آن بالاتر بوده ولی امروز سطح آن 26 متر از سطح اقیانوسها کمتر است.
تقسیمات = از نظر اختصاصات حیاتی و عمق سنجی آن را به سه قسمت شمالی، مرکزی و جنوبی تقسیم می کنند. عمق متوسط در بخش شمالی یعنی در شمال که خطی از جزیره تیولن به دماغه توب کارآگای می رسد در حدود 5 متر و حجم آن حدود 94/0 درصد کل این دریاست از نظر مساحت بخش شمالی این دریا حدود 73/27% مساحت کل دریای خزر را شامل می شود. این قسمت در حد جنوبی خود حداکثر تا 50 متر عمق دارد خزر شمالی مدت زیادی از سال را منجمد است و سواحل آن پست و شنی و دارای جزایر متعددی است. حد جنوبی قسمت خزر میانی خطی است که از جزیره ژیلوی به دماغه کوالی می رسد عمق متوسط آن 176 متر و حداکثر عمق آن 770 متر می باشد. حجم خزر میانی کمتر از 3/1 حجم کل دریای خزر است.
خزر جنوبی = این منطقه شامل سواحل ایران و شبه جزیره آشوران و دماغه کوالی است. عمق متوسط آن 325 متر و عمیق ترین نقطه آن دارای عمق 980 متر است حجم آن کمی کمتر از 3/2 حجم کل دریای خزر است. در سواحل ایران عمیق ترین نقطه در نزدیک و امتداد سواحل شهسوار است و برجستگی زیر دریایی یا ارتفاعی که بخش مرکزی را از بخش جنوبی جدا می کند در خاک روسیه قرار دارد.
3ـ4ـ توپوگرافی سواحل و بستر دریای خزر
در سمت شمال این دریا، جلگه وسیعی امداد یافته که به نام جلگه شمال خزر نامیده می شود. در بخش میانی دریا در قسمت ساحل غربی، ادامه رشته کوههای قفقاز دیده می شوند و در منطقه شبه جزیره آپشرون دوباره می توان جلگه ها و زمینهای پستی را مشاهده نمود.
در جنوبی ترین قسمت در طول ساحل در منطقه ای باریک، ناحیه جلگه ای لنکران امتداد یافته که به این ترتیب کوههای طالش را از دریای خزر جدا می کند. در بخش ساحلی جنوب دریاچه یک جلگه بسیار باریک خزر را در بر گرفته و به موازات ساحل رشته کوههای البرز قرار دارد. وجود تپه ها، برجستگیها و چین خوردگیهای با شیب تند و جلگه های بسیار مرتفع در بخش شرقی از سمت شبه جزیره تیوپ کاراگان به سمت سواحل دریا کاملاً مشهود است. فلات مان قشلاق، کندرلی و وستیورت و خلیج معروف قره بغاز در قسمت شمال شرقی به جلگه اوستیورت پیوسته و در بخش جنوبی این خلیج فلاتی بنام کراسنوودسک قرار گرفته است. در امتداد طولی منطقه کراسنوودسک رشته کوههای کپه داغ کشیده شده و ساحل در بخش جنوبی این ناحیه در سطح پایینتری قرار دارد. بطور کلی تنوع و گوناگونی پستی و بلندیهای سواحل و بستر دریاچه خزر را می توان ناشی از ساختار زمین شناسی آن دانست.
پستی و بلندیهای کف دریای خزر را می توان به سه بخش تقسیم نمود:
فلات قاره ای، شیب قاره ای و بستر گودالهای عمیق.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 17 صفحه
قسمتی از متن .doc :
مقدمه
دریای خزر بزرگ ترین دریاچه جهان
بزرگ ترین دریاچه جهان که در اصطلاح آن را دریا مى نامند دریاچه مازندران است. این دریاچه از دریاچه سوپریور که دومین دریاچه بزرگ دنیا است ۵ برابر وسیع تر است و عمق آن از شمال به جنوب افزایش مى یابد. عمق این دریاچه در ناحیه شمالى به طور متوسط کمتر از ۱۰ متر، در بخش میانى بین ۱۸۰ تا ۷۸۸ متر و در بخش جنوبى که آب هاى ساحلى ایران را تشکیل مى دهد به ۹۶۰ تا ۱۰۰۰ متر مى رسد. تا عمق ۱۰۲۵ مترى نیز در ناحیه جنوبى این دریاچه گزارش شده است .
جهت جریان آب این دریاچه از سمت شمال غرب به جنوب شرق است. همین جهت جریان و عمق زیاد آب در سواحل ایران که باعث کندى حرکت جریان مى شود منجر به تجمع انواع آلودگى هاى این دریاچه در سواحل ایران به میزانى بیش از سواحل سایر کشورها مى شود .
دریاى مازندران دریایى بسته است و خروجى عمده اى جز تبخیر ندارد. در این گونه محیط هاى آبى بسته اهمیت کنترل آلودگى ها به مراتب بیش از منابع آبى است که جریان خروجى دیگرى به جز تبخیر نیز دارند. آمار نشان مى دهد که نزولات جوى در سال هاى اخیر روى دریاى مازندران ۵۰ میلى متر افزایش داشته و تبخیر از سطح آن حدود ۴۰ میلى متر کاهش داشته است. با توجه به حساسیت سطح آب دریاى مازندران نسبت به تبخیر و بارندگى شاید یکى از دلایل افزایش سطح آب دریاى مازندران نیز همین پدیده باشد .
دریاچه مازندران توسط ۵ کشور ساحلى احاطه شده است. این کشورها از نظر موقعیت جغرافیایى بین اروپا و آسیا واقع شده و همین امر موقعیت ترابرى ویژه اى براى دریاى مازندران به وجود آورده است .
این دریاچه در حقیقت شاهراه ارتباطى کشورهاى شمال به شرق آسیا و هند است. مسیر ترانزیت کالاى شمال جنوب (Nostrac) از شهر هلسینکى فنلاند شروع شده و پس از عبور از خلیج فنلاند و بنادر و سرزمین هاى داخلى روسیه به طرف دریاى مازندران و پس از عبور از خلیج فنلاند و بنادر ایرانى دریاى مازندران به خلیج فارس مى رسد و با کشورهاى شبه قاره هند و سواحل جنوبى خلیج فارس ارتباط برقرار کند .
راه ترانزیت شرق _ غرب (کریدور ترانس قفقاز) نیز یکى دیگر از مسیرهاى ترانزیتى مهم این دریاچه است. مسیر شرق _ غرب به وسیله خطوط کشتیرانى از دریاى مازندران گذشته و بنادر باکو، ترکمن باشى و اکتائو را به هم متصل مى کند. نقشه هاى ۲ _ ۱ و ۳- ۱ این مسیرهاى ترانزیتى مهم را نشان مى دهند. کارشناسان، دریاى مازندران را بعد از خلیج فارس و سیبرى سومین منطقه از نظر ذخایر عظیم نفت و گاز مى دانند. چگونگى بهره بردارى از این منابع توسط کشورهاى حاشیه دریاى مازندران به دلیل عدم توافق عمومى در زمینه رژیم حقوقى این دریا مبهم بوده و مى تواند عامل مشکلات متفاوتى باشد. رقابت کمپانى هاى متعدد غربى و چندملیتى و سرمایه گذارى هاى هنگفت آنان براى شناسایى، اکتشاف و بهره بردارى از این منابع، بیانگر اهمیت قابل توجه این منابع است .
ایران نیز در اطراف منطقه انزلى و به مقدار کمتر در قسمت هاى شرقى فلات قاره ۱۸ حوزه نفتى شناسایى کرده است اما شرایط بهره بردارى از این حوزه هاى نفتى بسیار دشوار است. این دریا، محیط زیست گرانبها ترین ماهى هاى دنیا است. در بخش جنوبى دریاى مازندران و رودخانه هایى که به آن مى ریزند یعنى سواحل مربوط به ایران ۷۸ گونه و زیرگونه ماهى یافت مى شود. دریاى مازندران یکى از منحصربه فردترین اکوسیستم هاى آبى جهان بوده که محیطى مناسب براى زندگى و رشد مرغوب ترین ماهى هاى خاویارى جهان است. ۹۰ درصد صید ماهیان خاویارى مختص به این دریا است.
مطالعات انجام شده، عواملى نظیر آلودگى هاى وارده به دریاى مازندران از طریق رودخانه هایى که از سمت خشکى به دریا جریان دارند را یکى از علل آلودگى این دریا و کاهش ماهیان شیلاتى مى دانند. رود ولگا و رودخانه هاى غرب آن که از جمهورى آذربایجان سرچشمه مى گیرند موجب هشتاد درصد از آلودگى هاى این دریا است. از دیگر عوامل آلودگى دریاى مازندران که عمدتاً منشاء دریایى دارد، عملیات بهره بردارى و اکتشاف منابع نفت و گاز است. سالانه پانزده هزار تن نفت فقط از حوضچه هاى نفتى جمهورى آذربایجان وارد این دریاچه مى شود. صید بى رویه، رشد بى رویه شیوه صیادى دام گستر در بعد از انقلاب، تخریب تالاب هاى منطقه، تخریب محیط طبیعى رودخانه هاى محل تخم ریزى ماهیان در اثر اجراى طرح هاى بدون ارزیابى زیست محیطى و نیز آلودگى هاى وارده از جانب خشکى به دریا را مى توان ذکر کرد. همه عوامل فوق موجب شده است که میزان صید هفتصدهزار تن در سال ۱۳۱۲ به پانصد هزار تن در حال حاضر برسد .
کیفیت آب مناطق ساحلى در اندازه گیرى هاى انجام شده از ناپاک تا شدیداً آلوده متغیر است. در ۲۳ منطقه که اندازه گیرى در آنها انجام شده است، ۷ منطقه ناپاک، ۴ منطقه ناپاک تا آلوده، ۱۰ منطقه آلوده، ۱ منطقه خیلى آلوده و ۱ منطقه نیز خیلى آلوده تا آلودگى شدید در مناطق ساحلى مشاهده شده است .
نتایج این تحقیق نشان مى دهد آلودگى مناطق ساحلى شدیدتر از آلودگى محیط آبى دریاىمازندران است. این پدیده دلیل قانع کننده بر این مهم است که آلودگى هاى ناشى از خشکى هاى ساحلى و نیز فعالیت هاى اکتشاف و استخراج در مناطق ساحلى عمده ترین عامل آلودگى دریاى مازندران است. آلوده ترین مناطق ساحلى بندر باکو و سومگائیت متعلق به جمهورى آذربایجان و کم آلوده ترین سواحل، مناطقى عمدتاً واقع در سواحل روسیه ابزرگ ترین دریاچه جهان که در اصطلاح آن را دریا مى نامند دریاچه مازندران است. این دریاچه از دریاچه سوپریور که دومین دریاچه بزرگ دنیا است ۵ برابر وسیع تر است و عمق آن از شمال به جنوب افزایش مى یابد. عمق این دریاچه در ناحیه شمالى به طور متوسط کمتر از ۱۰ متر، در بخش میانى بین ۱۸۰ تا ۷۸۸ متر و در بخش جنوبى که آب هاى ساحلى ایران را تشکیل مى دهد به ۹۶۰ تا ۱۰۰۰ متر مى رسد. تا عمق ۱۰۲۵ مترى نیز در ناحیه جنوبى این دریاچه گزارش شده است .
جهت جریان آب این دریاچه از سمت شمال غرب به جنوب شرق است. همین جهت جریان و عمق زیاد آب در سواحل ایران که باعث کندى حرکت جریان مى شود منجر به