پاورپوینت طب سنتی ایران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل :  .ppt ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید : 10 اسلاید

 قسمتی از متن .ppt : 

تهیه کننده :

آرین آصف جاه

استاد:

دکتر سروش

به نام خدا

طب سنتی ایران

آغاز تاریخچه پزشکی در ایران در واقع از دوره ای می باشد که آریایی ها در زادگاه نخستین خود در نزدیکی خوارزم زندگی می کردند و اولین پزشک آریایی"تریتا" نامیده شده که در واقع مانند اسکلپیوس برای یونانیان و آسکولاپیوس برای رومیان می باشد.(1) نوشته های کتابهای مختلف زبان پهلوی نشان می دهند که"تریتا" در جراحی نیز دست داشته . تریتا از خواص دارویی گیاهان مختلف نیز آگاهی کامل داشته وبه ویژه خود عصاره ی آنها را تهیه می کرد . همانگونه که در یسنای 9 بند 10آمده است :" سومین ناموری که گیاه هئوما را فشرد وعصاره آن را مهیا ساخت تریتا از خاندان سام بود ، آنکه صاحب دو پور دلیر یکی ارواخشیه ودیگری گرشاسب گردید" .(2)

نام این پزشک نه تنها در پزشکی ایران به جامانده است بلکه درمنطقهِ هندوستان نیز نخستین پزشک آریایی شناخته شده واین نشان می دهد که وی هنگامی زندگی می کرده که آریاییان هند و ایران از هم جدانبوده اند .

پس از تریتا درناحیهِ آریاویژ درمکانی به نام "ورایماکرت" یک پزشک آریایی به نام"یما" توانست گروهی از بیماریان پوستی واستخوانی ودندانی وبسیاری از بیماران دیگر را از افراد سالم تشخیص دهد.

سرآغاز پزشکی ایران

ساکنین این ناحیه جهت سلامتی خود از پرتوهای آفتاب بهره می گرفتند .. در مینوخد پرسش 60 بند 2 اشاره می نماید : ورایماکرت در ایران ویژ، ساخته یما است وهرآیین مردمان وستوران وپرندگان در آنجا به خوبی زیسته ودر آنجا از مردان وزنان هر چهل سال نسلی جدید وخانواده ای پدید آید وزندگانی آنها بسیار وایشان را درد ورنج وبیماری کمتر است" . ناگفته نماند نام یما نیز مانند تریتا در کتب هنود یادشده است .(3) بقراط ظاهرا اولین کسی بود که در تاریخ طب را بصورت منظم ومدون ارائه کرد وآنرا از سحر وجادو جدا ساخت بود ( 460-355 قبل از میلاد مسیح ) . پس از وی ، جالینوس ( سال 199- 129 میلادی ) مدرسه جدیدی برای تشریح بنا کرد وآثارش برای مدت بیش هزار سال اساس عقاید طبیعی دانان قرار گرفت . طب مزاجی در واقع اساس روش درمانی بقراط وجالینوس بود. دکتر نجم آبادی در کتاب تاریخ طب در ایران ضمن اشاره به این مطلب اذعان می کند که" مکتب طبی زرتشت خیلی پیش تر از مکاتب طبی یونان ، در عالم وجود داشته است" . اما بهرحال در میان مورخین در مورد مبدا طب مزاجی اتفاق نظر وجود ندارد.(5) آقای سیریل الگود نویسنده کتاب تاریخ پزشکی ایران در صفحه 36 این کتاب عنوان کرده است:" تا آنجا که از اطلاعات بدست آمده معلوم می شود ، در ایران قدیم وضعیت طب پیشرفته تر از آشور بود . حتی به جرات می توان پارا فراتر نهاده گفت که ایرانیان اصول آن چیزی را که طب یونانی نامیده شده به یونانیان تعلیم داده اند .حتی خود یونانی ها هم فرضیه طبایع چهارگانه خود را یک فرضیه بیگانه می شناختند وبه رسم آن زمان آن را ایرانی می نامیدند ."(4)

در قرن چهارم میلادی بود که مردم و حتی اطباء کم کم روش بنا نهاده شده توسط بقراط وجالینوس را رها کردند وبرای درمان بیماریها به معالجه باسحر وطلسم متوسل شدند و سال های متمادی روش بقراط وجالینوس به فراموشی نهاده شده بود.

در جنگ های ایران ویونان بود که آثار طبی بقراط ودیگر اطبای یونانی بدست ایرانیان افتاد و ایرانیان از آن بهره جستند. در واقع درمدرسه جندی شابور با ترجمه آثار مهم نویسندگان یونانی ، بکمک دانشمندان ایرانی طب یونان دوباره شکوفا شد. بعد از اسلام نیز با شکوفایی ترجمه کتب طبی یونان، دانشمندان مسلمان بزرگی از جمله محمدبن زکریای رازی و ابن سیناظهور کردند . پیشرفت های علمی سریع مسلمانان موجب شگفتی جهانیان شده بود، طوریکه هر کس به دنبال علم بود پا به این سرزمین می گذاشت .اما در اروپا شرایط متفاوت بود. درآن زمان در اروپا نقاط بیمارستانی کمی وجود داشت و شیوه درمانی علمی چندان مرسوم نبود، در حالیکه در قلمرو اسلام بیمارستانهایی مجهز به بخشهای مختلف با تخصصهای مختلف وجودداشت .

همچنین آورده‌اند که بیمارستانها دارا ی کتابخانه ، سالن تدریس وداروخانه بطور مجزا بوده است . در دوران پیش از رنسانس که اروپا تحت فرمان کلیسا اداره می شد اروپائیان کار ی نمی کردند مگر با انگیزه های دینی و خرافات برگرفته از دین مسیحیت، طوریکه در درمان بیماریها نیز فقط به دعا درمانی می پرداختند. با فتح شهرهای مسلمانان توسط مسیحیان ،آثار علم وفن آوری و تمدن مسلمین در این شهرها موجب تعجب اروپائیان شد که از جملهِ این شهرها بیت المقدس بود . این مسائل موجب زمینه سازی "انقلاب رنسانس" در اروپا شد .در طی دوران رنسانس کتابهای دانشمندان مسلمان به زبانهای اروپائی ترجمه شدند و این روند باعث پیشرفت اروپایی ها شد. گفته می شود که در زمینه طب ، پس از انجیل کتاب " قانون در طب" ابن سینا متداول ترین کتاب در اروپا شد و طب ابن سینا برای مدت ها دراروپا تدریس می شد . در این دوران بود که مسلمانان دچار جنگهای داخلی و حکمفرمائی حکام نالایق وسیاستهای استعماری دولتهای اروپائی شدند و بتدریج از علوم دور ماندند.

طب شیمیایی در مقابل طب مزاجی

یعد از رنسانس اروپائی ها به دنبال این بودند که خود را از شرمندگی تقلید دانش از مسلمانان خارج کنند و بنابراین تلاشهای بسیاری انجام دادند.برخی از آنان براندازی سنتهای عربی را پیشهِ خود کردند . گفته می شود که شخصی به نام "پاراسلس" ( 1541-1493 میلادی ) که کیمیاگری از سرزمین سوئیس بود شروع به تدرس پزشکی در" دانشگاه بال" سوئیس کرد و در روز شروع استادی خود کتاب "قانون" را در آتش سوزاند واین گونه فریاد کشید : "با کمال بی باکی به شما می گویم که موهای پشت گردن من بیش از کلیه دانشمندان شما معلومات دارد . تکمه ای در کفش من از ابن سینا خردمندتر است وریش من از آکادمی شما تجربه بیشتری دارد و...وسپس روبه پزشکان حاضر در جلسه کرد وگفت : کلید اصلی پزشکی وبه ویژه درمان شناسی قبل از هر چیز در کمیاگری است ... این حالت خودباوری او توسط اطباء اروپایی مورد تأیید قرا رفت وبه این ترتیب مسیر طب تغییر یافت واز داروهای طبیعی به سمت داروهای شیمیایی انتقال یافت" (6). با این حال داروهای شیمیایی نیز جایگاه خاص خود را در طب سنتی داشتند وبه آنها عناوینی مثل داروها "ذوالخاصیت" ( یعنی داروهایی که در هر مزاجی وبا هر طبعی یک کار مشخص ومعین را انجام می دهند ) داده شده است .

تحقیق درباره: موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 31

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون میتواند استاندارد رسمی فرآورده‏ها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورایعالی استاندارد اجباری اعلام نماید. وظایف و هدفهای موسسه عبارتست از:

(تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی – انجام تحقیقات بمنظور تدوین استاندارد بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی، کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارائی صنایع در جهت خودکفائی کشور - ترویج استانداردهای ملی – نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری – کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استاندارد اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب بمنظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین المللی کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری بمنظور حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید، نگهداری، بسته بندی و ترابری کالاهای مختلف – ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش – آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط، اعلام مشخصات و اظهارنظر مقایسه ای و صدور گواهینامه های لازم).

موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد میباشد و لذا در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده مینماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار میدهد.

اجرای استانداردهای ملی ایران بنفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینه‏ها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتها میشود.

تهیه کننده

کمیسیون استاندارد آرد

 رئیس

سعادت لاجوردی - ناصر

دکتر علوم کشاورزی

استاد دانشکده کشاورزی

 اعضاء

پایان - رسول

فوق لیسانس بخش صنایع غذائی

مدیر گروه علوم و صنایع غذائی انستیتو تغذیه ایران

توکلی - منصور

دکتر کشاورزی

دانشیار دانشگاه تهران ـ دانشکده کشاورزی

 دبیر

همایونی - همایون

مهندس کشاورزی

کارشناس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

فهرست مطالب

استاندارد آرد کنجاله بادام زمینی

هدف

دامنه کاربرد

ویژگیها

بسته بندی و علامتگذاری

نمونه‏برداری

روشهای آزمون

تحقیق در مورد صنعت شیشه در ایران 10 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 9 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

بسم الله الرحمن الرحیم

صنعت شیشه در ایران

مقدمه

ایران با در اختیار داشتن بیشترین منابع و مواد اولیه مورد نیاز صنعت شیشه کم ترین سهم را در تجارت جهانی این صنعت پرسود دارا است و هیچگاه در برنامه ریزی ها و نگرش های کلان اقتصاد ایران این صنعت که اتفاقا در ایران سابقه ای بسیار طولانی دارد در اواویت نبوده است و طی سال های اخیر صنایع داخلی به هیچ وجه متناسب با تحولات جهانی این صنعت پیش نرفته اند .

شیشه و بلور ایران جزو آن دسته از کالاهایی است که به یمن وجود تجارت آزاد غیررسمی ، واردات آن از کشورهای مختلف شرق و غرب به وفور و به آسانی صورت می گیرد و بازار داخلی از شیشه و بلور ژاپنی ، چینی ، فرانسوی ، اتریشی و ...... اشباع شده است و از بازار بسیار مناسبی برخوردار است .

حقیقت این است که ایران از غنی ترین و ارزان ترین مواد اولیه شیشه جهان را در اختیار دارد اما هیچ گاه سرمایه گذاری اصولی در این صنعت صورت نگرفته است وتولید شیشه به صورت سنتی ، غیر عملی و با ابزار آلات غیر ماشینی تولید شده است و به علت ارزش افزوده بالا و بازار نسبی داخلی زحمت زیادی برای بالا بردن سطح تکنولوژی این صنعت کشیده نشده است و در نتیجه با وجود مزیت نسبی نه تنها به بازار جهانی دست نیافتیم بلکه بازار داخلی را نیز نسبت به محصولات ایرانی بی اعتماد کرده ایم .

در سالهای اخیر چند سرمایه گذاری گسترده قابل توجه در صنعت شیشه صورت گرفته که نشان

دهنده این است که چشم انداز این صنعت در کشورمان بسیار روشن است و تولید کنندگان خارجی با آگهی از مزیت نسبی ما و مشاهد سرمایه گذاری صورت گرفته کمی به خود آمده اند و برای رقابت با تولید کنندگان داخلی یا سهیم شدن در سرمایه گذاریها حساب ویژه ای باز کرده اند .

در این میان نقش دولت به عنوان بزرگترین مرجع حمایت کننده صنایع بخش خصوصی بسیار تعیین کننده خواهد بود و البته منظور از حمایت ، پرداخت کمک های نقدی و امکانات نیست بلکه رفع موانع و مزاحمت های موجود بر سر راه صنایع است که هر صنعتگری را از ادامه راه خود منصرف خواهد کرد .

تاریخچه پیدایش شیشه

پلینی 1 مورخ بزرگ رومی کشف شیشه را به گروهی از دریانوردان فنیقی نسبت می دهد . به نظر این مورخ این دریانوردان در ساحل برای تهیه و پخت غذا مجبور به روشن کردن آتش بودند ، ولی قطعات سنگی که ظروف آشپزی خود را بر روی آن بگذارند یافت نمی کردند ، بدین دلیل قطعاتی از قلیا یا کربنات سدیم طبیعی آبدار را که برای مومیایی کردن اجساد حمل می کردند از میان بار کشتی ها خارج می ساختند و از آن برای ساختن پایه هایی برای قرارگیری ظروفشان استفاده می کردند .

وقتی این قطعات قلیا حرارت می دیدند با ماسه های ساحل آمیخته می شدند و در نهایت مایع ناشناخته ای به صورت جوی باریکی از محل آتش جاری می گردید که به نظر پلینی این مایع ، شکل اولیه شیشه بود .

__________________________________________________________

1 . Pliny

مصارف شیشه

پس از کشف شیشه ، شیشه ها در فرم های گوناگون خود به خدمت بشر درآمدند . امروزه شیشه یکی از پرمصرف ترینمواد برای ساخت مصنوعات بشر است ، بویژه در کارهای ظریفه و اصولا کارهایی که با ذوق و سلیقه بشر سروکار دارد .

از شیشه می توان در ساخت آینه های تلسکوپ ها استفاده کرد ، آینه هایی که ابعاد آنها می تواند به بزرگی یک زمین تنیس باشد یا به کوچکی و سادگی تیله های بازی بچه ها ، از شیشه در ساخت ظروف و حباب لامپ ها استفاده می شود . شیشه موجب وضوح در دید می گردد و میتوان با آن آینه ساخت و به زندگی معنا بخشید و نیز به بشر اجازه داد تا با نگاه به خود پنهانی ترین زوایای چهره خود بنگرد ، همانطور که این امکان را می دهد که به درون یا برون یک چیز بنگریم . از شیشه برای زیبایی در نمای ساختمانهای بلند استفاده می شود .

شیشه پوششی است برای پنجره هایی که ما توسط آنها سایه های زندگی خصوصی خود را از محیط بیرون جدا می سازیم . موارد مصرف این ماده انطباق پذیر با صنایع گوناگون در سایه پیشرفت های فنی گسترش چشم گیری پیدا کرده که به عنوان مثال می توان به موارد زیر اشاره نمود :

- فیبرهای نوری که هم اکنون با طولی بیش از 8 میلیون مایل ارتباط تلفنی و تصویری را بین نقاط گوناگون دنیا برقرار می سازند .

- سرامیک های شیشه 1 که از آنها در بخش دماغه موشک ها و تاج دندان استفاده می گردد .

اصولا شیشه با ویژگیهای منحصر بفرد زیاد از قبیل : شکل پذیری آسان ، شفافیت ، دوام زیاد ،

__________________________________________________________

1 . Glass Ceramic

قیمت نسبتا پایین موجب گسترش مصارف جدیدی از آن شده است ، با توجه به همین ویژگیهاست که ویلیام . ر . پریندل 2 مدیر مسئول گروه تکنولوژی شیشه کورنینگ ، شهر کورنینگ نیویورگ گفته است که : شیشه در رشد ارتباطات ، اطلاعات و صنایع در آینده نقش غیر قابل انکاری خواهد داشت . در یک کلام ، برای آن صنایعی که جهت ساخت سیستم های رایانه ای و تلویزیونی خود به لامپ تصویر و یا ورقه های نازک و صاف کریستال مایع نیاز دارند ، شیشه بهترین انتخاب است .

توسعه صنعت شیشه ایران

حفظ تنوع زیستی در ایران و زمینه

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 64 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

حفظ تنوع زیستی در ایران و زمینه‌های همکاری با CITES

CITES نهادی بین المللی زیر نظر سازمان ملل متحد می‌باشد که نظارت بر "تجارتِ گونه‌های وحشی گیاهی و جانوری" را در دنیا به عهده دارد.

سالانه میلیاردها دلار برای تجارت گونه‌های وحشی گیاهی و جانوری در سطح بین‌المللی تبادل می‌شود. این تجارت شامل شیوه‌های بسیار متنوعی از تجارتِ فرآورده‌های غذایی، چرم و محصولات دارویی گرفته تا آلات موسیقی، علوفه، الوار ساختمانی، صنایع دستی و محصولات جهانگردی می‌گردد. پیمانِ "سایتس" در روز سوم مارچ سال ۱۹۷۳ منعقد گشته‌ و از سال ۱۹۷۵ از شهر واشنگتن‌دی‌سی به طور رسمی کار خود را آغاز کرده است.

در حال حاضر مقر این سازمان در کشور سوییس می‌باشد و ۱۶۹ کشور در آن عضو هستند. کشورهای مختلف از سراسر دنیا با عضویت داوطلبانه در این سازمان به اجرای قوانین آن متعهد شده و برای حمایت از گونه‌های وحشی کمیاب و در معرض خطرِ گیاهی و جانوری هم‌پیمان می‌‌شوند.

ایران در سال ۱۹۷۶ در مقامِ سی‌اُم و جزو اولین کشور‌هایی بوده که به عضویت این سازمان در‌آمده و از آن زمان تاکنون در زمره‌ی بهترین و فعال‌ترینِ اعضا همواره به مقرراتِ سازمان سرسختانه متعهد بوده است.

هرگونه واردات و یا صادراتی که مربوط به یکی از گونه‌های گیاهی و یا جانوری مورد حمایت سایتس باشد منوط به تصویب و اجازه‌ی این سازمان است.

تمامی کشورهای عضو وظیفه دارند که یک یا چند مدیریت اجرایی را برای صدور پروانه و همچنین راهنمایی افرادِ علاقمند به تجارت گونه‌های کمیاب گیاهی و جانوری، بگمارند.

در ایران سه سازمانِ حفاظت محیط زیست، وزارت کشاورزی و همچنین سازمانِ بین‌المللی تحقیقات ماهیان خاویاری با یکدیگر همکاری دارند و هر‌کدام مسوولیت بخشی از کار را عهده‌دار شده‌اند.

برای جلوگیری از سوء‌استفاده‌ی کشور‌های متخلّفی که با تجارت کنترل‌نشده و نامحدود، تنوع زیستی جهان را به‌خطر می‌اندازند باید تلاشی بین‌المللی صورت گیرد و سایتس چنین تعاونی را میان کشورهای عضو ممکن می‌سازد.

خیلی از کشورهای جهان هنوز به عضویت سایتس در‌نیامده‌اند و بعضی از آن‌ها نیز همچون لیبی، ایرلند، کویت، آلبانی، قطر، ایسلند و سوریه اخیراً به مقرراتِ این پیمان متعهد گشته‌اند؛ ولی کشور‌های عضو همیشه با همکاری یکدیگر موفق شده‌اند کشور‌هایی را که از مقررات مصوب سایتس تخلف کرده‌اند تحت فشار قرار داده و آن‌ها را مجبور به تغییر رویه‌ کنند تا دست از تجارت گونه‌های گیاهی و جانوری حمایت شده‌ بردارند و در برابرِ خواستِ دنیا تسلیم شوند.

کشور پهناور ایران با ۸/۱۶۴ میلیون هکتار مساحت و بر‌خورداری از طبیعت هزار رنگی شاملِ جنگل‌های انبوه، ماسه‌زارهای طلایی، رشته‌کوه‌های پر‌دامنه‌ی پیچ‌ در پیچِ، باتلاق‌های اسرار‌آمیزِ، دریاچه‌های نمک، مراتع سرسبز و حوضچه‌های چشمه‌های کوهستانی، زیستگاهِ گونه‌های گیاهی و جانوری بسیاری است که به‌تبعِ نمونه‌های جهانی، بدست آوردن آمار دقیقی از آن‌ها عملاً غیر ممکن است.

چرا که بشر با وجود تمامی موفقیت‌های بزرگی که در عرصه‌های علمی و پیشرفت‌های تکنولوژی عاید خود ساخته، هرگز مدعی تسلط بی‌چون چرا بر جهان خاکی نبوده و نیست.

اکتشاف و دستیابی به موقعیت‌های جدید و شناسایی گونه‌های زیستی ناشناخته توسط دانشمندان تأییدی بر این تفکر می‌باشد. صاحب‌نظران زیست محیطی تا دوازده هزار گونه‌ی گیاهی را در ایران تخمین زده‌اند که تا کنون در حدود بیش از نُه هزار گونه‌ی آن جمع‌آوری و نام‌گزاری شده‌است.

این رقم سبب گشته ایران به عنوان یکی از ده خاستگاه مهم گونه‌زایی گیاهی در جهان مطرح شود. گستره‌ی بی‌نظیر و شگفتی‌آفرینِ چهارپایان، حشرات و پرندگان ایرانی در اصل حاصل پوشش گیاهی وسیع و متنوع‌ای است که شامل موارد نادر و بی‌همتایی در دنیا می‌باشد.

کوچکترین پستاندار شناخته‌شده‌ی جهان مشهور به "حشره‌خوار کوتوله"در دشت گرگان زندگی می‌کند و بزرگترین پستاندار جهان، "وال آبی" که ۳۳ متر طول دارد و وزن آن به ۱۹۰ تُن می‌رسد در دریای عمان و خلیج فارس نیز دیده‌می‌شود.

دانلود تحقیق تاریخ هنر ایران

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 9

تاریخ هنر ایران

هدف تاریخ هنر عبارت است از شناخت و ارزیابى هنر از هر زمان و مکانى که آمده باشد. هنر و تاریخ تنها در عرصهٔ فرهنگ این‌چنین در کنار هم قرار مى‌گیرند. هر اثر هنرى رویدادى است پایدار؛ این اثر متعلق به هر دوره‌اى که باشد، تا مدت‌هاى مدید پس از روزگار خویش باقى مى‌ماند و به حیاتش ادامه مى‌دهد. اثر هنرى همزمان یک شى‌ء و یک رویداد تاریخى به شمار مى‌آید. قدمت تمدن و فرهنگ در خطّهٔ فلات ایران به چند هزار سال قبل از ورود آریائى‌ها باز مى‌گردد. اقوام آریایی، احتمالاً از اوایل هزارهٔ اول ق.م در فلات ایران ساکن شده و نام خود را بر آن نهادند. واژه ایران مشتق از صورت قدیمى آریانا، یعنى سرزمین آریایى‌هاست. بنابراین تاریخ هنر ایران، آثار متنوعى را از دوران‌هاى ماقبل تاریخ تا سده‌هاى اخیر در محدودهٔ این سرزمین وسیع در بر مى‌گیرد. هنر ایرانى داراى ویژگى‌هاى ماندگارى است که آن‌را از سایر هنرهاى جهان متمایز و مشخص مى‌سازد. تمدن سیلک چشمه علی و تپه حصار دوره مفرغ عصر آهن تمدن زیویه و حسنلو هنر اَملَش و مارلیک بررسى و تشخیص عمیق‌ترین ریشه‌هاى هنر ایرانى براساس یافته‌هاى باستان‌شناسان به‌طور کامل امکان‌پذیر نیست. ساکنین فلات ایران از عصر پالئولیتیک (پارینه‌سنگی) تا عصر نئولیتیک (نوسنگی) در کوهستان‌هاى محیط بر این فلات زندگى مى‌کردند و آثارى از فرهنگ بروى خود به جا گذاشتند. بعدها که دره‌ها شروع به خشک شدن نمودند، آنها به غارها مهاجرت کردند. طى حفریاتى که در ناحیهٔ کرمانشاه انجام شد و کاوش‌هاى غار بیستون، ابزارهایى همراه بقایاى استخوان‌هاى انسان در لایه‌‌هاى غار کشف شد. در خلال دوران غارنشینی، انسان بیستون در ساخت ابزار و آلات دقیق‌تر شد. این وسایل با آن‌چه در سوریه و شمال عراق ساخته مى‌شد قابل مقایسه است. تصاویر منقوش بر صخره در غارهاى لرستان از قدیم‌ترین آثار مکشوفه در فلات ایران به‌شمار مى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌⠠??‌آید؛ موضوع این تصاویر جانوران به‌همراه آدمیان است که با رنگ‌هاى زرد، سیاه و قرمز کار شده است. قدمت این آثار را حدود پانزده هزار سال ق.م تخمین زده‌اند که تقریباً مقارن با تصاویر غار لاسکو در فرانسه مى‌باشد. تالار گاوها،دیوار سمت چپ غار لاسکو15000-10000ق‌م.دوردونی، فرانسه صاحبان این آثار از طریق شکار دسته‌جمعی، صید ماهى و جمع‌‌آورى ریشه و برگ گیاهان غذاى خود را به‌دست مى‌‌آوردند. موضوعات مورد علاقهٔ هنرمند پیش از تاریخ عموماً نقوش حیوانات محل زندگیش بوده است که علاوه بر جنبهٔ تزئینی، بیانى براى بیم‌ها، امیدها و علائمى براى استعانت از قواى طبیعت درم مبارزهٔ دائمى حیات به‌شمار مى‌‌آید. از دورهٔ پارینه‌سنگى نجد در ایران، در کاوش غارى در تنگ پَبده (کوه‌هاى بختیارى شمال شرقى شوشتر) ابزارها و سلاح‌هایى از سنگ ناصاف (چکش سنگی، پیکان و تیغه تبرسنگی) به‌‌دست آمده است. دورهٔ نوسنگى در ایران از میانهٔ هزارهٔ هفتم ق.م آغاز مى‌شود و آثار برجاى مانده از آن عمدتاً ابزارهایى از سنگ صیقل خورده‌اند. کشاورزى و اهلى کردن حیوانات احتمالاً از حدود هزارهٔ ششم ق.م در ایران آغاز شده است. دربارهٔ این دوران کهن، یافته‌‌ها و مدارک موجود، ناکافى به‌نظر مى‌رسد. این عکس جزئى از تصویر فوق است. طول گاو تقریبا 345 سانتى متر هزارهٔ پنجم تا سوم ق.م در ایران دورهٔ ”مس و سنگ“ شناخته شده است و فلز مس در ساختن اشیاء بکار مى‌رفت. گرچه ابزارهاى سنگى هنوز کاربرد داشتند. سفالگرى منقوش و مُهرهاى کنده‌کارى شده با علامات و اشکال هندسى در این دوره رواج یافت. به یقین نمى‌توان گفت که فلات ایران زادگاه سفال منقوش باشد؛ اما این فرضیه دور از واقعیت نیز به نظر نمى‌رسد. در سده‌هاى نخستین هزارهٔ چهارم ق.م تزئینات واقع‌گرایانه جایگزین اشکال ساده و نامنظم برروى سفالینه‌ها شدند. انسان با کمک ابزارهاى بهتر جام‌هایى به رنگ سرخ تولید کرد و تصاویرى از حیوانات را با خطوط سیاه‌رنگ بر آن نقش نمود. به‌طورکلى در هزارهٔ چهارم قبل از میلاد شکل ظروف پیچیده‌تر شدند. با کمک چرخ، سفالینه‌ها بهتر و ظریف‌تر ساخته شدند و ظروف سفالین به دلیل ساخته شدن کوره‌ها رنگ‌هاى متنوعى به خود گرفتند. گرایش به ساده‌گرایی، برجسته نمایى یکى از ویژگى‌ها و ترکیب‌گرایى بیشتر شد. در اواخر هزارهٔ چهارم ق.م قومى به نام عیلامیان، تمدن عیلام را در جنوب غربى ایران، شامل خوزستان و قسمتى از فارس کنونى و نیز بخش جنوبى زمین‌هاى پَست دجله و فرات بنیاد نهادند که پایتخت‌شان شهر شوش بود. سفالینه‌هاى نخودى رنگ مکشوف در کاوش‌هاى شوش که به زیبایى و ظرافت مشهورند، نمایانگر صنعت پیشرفتهٔ سفالگرى آن سامان‌اند. عیلامیان ابتدا خط تصویرى و سپس نوعى خط میخى به کار مى‌بردند و همواره با سومرى‌ها و بابلى‌هاى ارتباط داشتند. به‌نظر مى‌رسد که تمدن عیلامى از نظر زبان و دیگر جنبه‌هاى فرهنگ ویژگى‌هاى مستقل داشته است. زیگورات چغازنبیل واقع در نزدیکى شوش به معابد برج مانند بین‌النهرین شبیه است. حجارى نقوش برجسته، فلزکارى و آجرهاى لعابدار منقوش در عیلام رایج بود. همچنین عیلامیان در زمینهٔ بافندگى و قلابدوزى پیشرفته بودند. از همان میانهٔ هزارهٔ پنجم ق.م در بخش‌هاى مرکزى و شمال شرقى ایران، تمدن‌هایى چون تپه سیلک [کاشان] و تپه حصار [دامغان] شکل گرفتند.

هنر هخامنشی

صنایع دستی حجاری و پیکر تراشی معماری با انقراض دولت عیلام توسط آشور بانیپال فرمانرواى قهّار آشور در سال ۶۴۵ ق.م زمینه براى به قدرت رسیدن اقوام آریایى ماد و پارس فراهم شد. پارس‌ها با استقرار در خوزستان، شوش را به‌عنوان پایتخت خویش قرار دادند و مادها در اطراف همدان ساکن شدند. در ۵۵۹ ق.م کوروش پادشاه ماد را مغلوب کرد و امپراطورى خود را از آسیاى صغیر تا خلیج‌فارس بسط داد و دو کشور آشور و بابل را ضمیمهٔ ایران کرد و سپس به آباد کردن مملکت و ساختن بناهاى عظیم پرداخت. عالى‌ترین بناى این عصر در شهر پاسارگاد که پایتخت ایران بود تأسیس شد. بقایاى کاخ کوروش در پاسارگاد نمایانگر معمارى باشکوه و تزئینات متأثر از هنر اورارتو و آشور و بابل است. به این طریق او کشورش را وارث این سه تمدن معرفى نمود. او براى ساختن کاخ‌ها و بناهاى پایتخت خود، صنعتگرانى از ملیت‌هاى مختلف را به‌کار گمارد. داریوش و خشایارشا کاخ‌هاى تخت‌جمشید را باشکوه هرچه تمام‌تر به‌وجود آوردند. در شوش و سایر مکان‌ها نیز شیوهٔ معمارى هخامنشى بچشم مى‌خورد. عقاید پارسیان مشتق از تعالیم زرتشت و مبتنى بر خوبى و بدى بود. آیین پرستش اهورامزدا (روشنایی) در آتشگاه‌هاى سرگشاده اجرا مى‌شد؛ به همین دلیل از پارسیان باستان معمارى دینى کمتر باقى‌ مانده است؛ لیکن کاخ‌هاى هخامنشى که محل اجراى آیین‌هاى بزرگ از جمله مراسم جشن نوروز بود، باشکوه تمام باقى ماند. شاهنشاهى ایران در دوران فرمانروایى داریوش اول و خشایارشا (۵۲۱-۴۶۵) از مجموع دو امپراطورى مصر و آشور وسعت بیشترى داشت. این امپراطورى عظیم تا دویست سال با قدرت و وسعت دوام آورد.

صنایع دستیهنرمندان هخامنشى در مقیاس‌هاى بسیار کوچک نیز استادى و مهارت خود را نشان داده‌اند. آنها در کار فلز یعنى طلاسازی، نقره‌کارى و ... مهارت کافى داشته‌اند. یکى از بهترین نمونه‌هاى این هنرها، یک جفت دسته‌ٔ جام مشروب‌خورى است که به شکل بز کوهى بالدار ساخته شده است. (یکى از این‌ها در موزهٔ لوور دیگرى در موزهٔ دولتى برلن است.) این نمونه از نقره با مرصع طلا ساخته شده؛ فرم بدن این جانور و انحناى ملایم بال‌ها، آرامشى را در حرکت به بیننده القاء مى‌کند. منبع اصلى الهام این بز بالدار را باید در مفرغ‌هاى لرستان جستجو کرد. در زمان فلزکاری، ضرب سکه نیز در این دوران و در زمان داریوش براى اولین بار اتفاق افتاد. یکى از اشیاء معروف این دوره ”گنج جیحون“ است که در موزهٔ بریتانیا قرار دارد. از زیباترین قطعات تزئینی، کاسهٔ طلایى خشایارشا و کاسهٔ طلایى دیگرى به نام داریوش (داریوش دوم) مى‌باشد؛ که اولى تزئینات کاملى اما دومى بسیار ساده و بى‌آلایش است. سایر اشیاء نفیس مانند مجسمهٔ شاه و یکى از مؤبدان و اَرابه‌ و سواران از طلا و دو شمشیر طلایى خالص را نیز مى‌توان بر شمرد. همچنین دو جام شراب نقره که یکى در موزه بریتانیا و دیگرى در موزهٔ ارمیتاژ لنینگراد است. نمونه‌هایى نیز از دستبند و گوشواره‌ها طلا از این دوره موجود مى‌باشد. در مجموع هنر هخامنشى نشانهٔ شکیبایى و ذوق سلیم هنرمندان و صنعتگران این دوره مى‌باشد. آنچه مسلم است تحولات هنرى در عهد هخامنشى در نیمهٔ قرن پنجم ق.م به نهایت درجهٔ کمال رسید. متأسفانه بعد از سلطنت اردشیر دوم این هنر عالى رو به انحطاط نهاد.

حجاری و پیکر تراشی

بیستون تخت جمشید بیستون نقش برجستهٔ بیستون شامل پیکرهٔ داریوش بزرگ و دوازده تن دیگر است که در یک ردیف بر روى دیوارهٔ بلندى ساخته شده است. نقش شاه از همه بزرگ‌‌تر است و در برابر او نُه اسیر با دست‌هاى بسته و گردن‌هاى در ریسمان ایستاده‌اند که لباس‌هاى متفاوتى دارند که نشانهٔ ملیت‌هاى مختلف آنها مى‌باشد؛ گزارش داریوش نیز مؤید این مطلب است. این گزارش به سه زبان فرس قدیم، عیلامى و بابلى نگاشته شده است و در بالاى سراسیران علامت اهورامزدا نقش شده؛ در مجموع نقش برجستهٔ بیستون ساده و خشک است. نقش داریوش احتمالاً شبیه به خودش بوده و قد او نیز در اندازهٔ طبیعى ساخته شده است. عالى‌ترین کتیبهٔ هخامنشى نیز در بیستون قرار دارد که در آن داریوش وقایع اوایل سلطنتش را شرح مى‌دهد. تخت‌جمشید جالب‌ترین نقش برجسته‌هاى مجموعهٔ تخت‌جمشید بر بدنهٔ پلکان دو سرى است که به تالار بارعام مى‌پیوندد و راه رسیدن به آپادانا محسوب مى‌شود. این پلکان عریض و آراسته، با نقش برجسته‌هایى از سپاهیان با وقار در حال گام برداشتن تزئین یافته است. حالت تشریفاتى و تکرار سوزون این نقوش، نقش برجسته را در خدمت معمارى قرار مى‌دهد که از خصوصیات پیکرتراشى ایران در این دوران است. نقش برجسته‌هاى کاخ تخت‌جمشید معمولاً صحنه‌ها را در محل وقوع آن مجسم ساخته‌اند، مانند صف‌‌آرایى سپاهیان کاخ$ پاسدارى نگهبانان؛ باریافتن نمایندگان ملت‌هاى - خراجگزار با هدایا و خراج‌ها؛ حمل ظروف توسط خدمتکاران؛ ورود شاه و خروج شاه از اتاق‌ها؛ حضور یافتن درباریان به پیشگاه شاه. گفته مى‌‌شود این نقش برجسته‌ها نمایش کوچکى است از جشن‌هایى که در آغاز سال نو در محل کاخ تخت‌جمشید برگزار مى‌شده است. در نقش برجستهٔ قصر آپادانا، تعدادى گونه‌هاى حیوانات که در آنها تلاش در بازنمایى نسبى طبیعت شده، به چشم مى‌خورد. این حیوانات در سنگ حک شده یا با مفرغ ساخته شده‌اند و نقش محافظ و نگهبان را برعهده داشته‌اند. تنوع زبان در امپراطورى هخامنشى موجب تنوع کتیبه‌‌ها شده است. این کتیبه‌ها برخى بر لوحه‌هاى گلى و یا بر استوانه‌‌ها حکاکى شده‌اند. از تصاویر مکرر بر روى استوانه‌ها تصویر شاه با رداى بلند و تاج کنگره‌دار است. این تصویرها (تصویر شاه) مظهر و نشانهٔ دولت هخامنشى بوده است. وجود تکه‌هاى رنگى در بخشى از این نقش برجسته‌ها حکایت از آن دارد که بخش‌هایى از آن‌ها رنگى بوده‌اند.

معماری- پاسارگاد

بعد از غلبهٔ کوروش بر پادشاه ماد در سال ۵۰۵ ق.م وى اقدام به ساختن بناهاى عظیم نمود. عالى‌ترین نمونه این دوران در شهر پاسارگاد تأسیس شد. پاسارگاد شامل کاخ‌ها، معبد و مقبره شاهنشاه است. بخشى که کاخ‌ها در آن قرار دارد و با دیوارى احاطه شده، شامل ورودى عظیم و درگاه بزرگى که توسط گاوهاى بالدار و بزرگ محافظت مى‌شده است. در شمال غرب این کاخ عظیم، تالار پذیرایى واقع است که در بخش مرکزى آن دو ردیف ستون به ارتفاع ۱۳ متر موجود مى‌باشد. سرستون‌ها معمولاً به شکل سر گاو نر، شیر شاخدار و سر اسب بوده است. بناى دیگر تالارى است به طول ۲۴ متر و عرض ۲۲ متر؛ که سى ستون در شش ردیف در آن موجود مى‌باشد. سرستون‌ها از گچ ساخته شده و با رنگ‌هاى قرمز سیر، فیروزه‌ای، آبى آسمانی، سبز، زرد و قهوه‌اى روشن رنگ شده است. بى‌گمان این رنگ‌ها متناسب با رنگ پرده‌ها انتخاب شده و با رنگ سیاه و سفید ستون‌ها و کف، هماهنگى خاصى به‌وجود مى‌آورده است. پاسارگاد در زمان داریوش و تغییر پایتخت به شکل یک مرکز مذهبى باقى ماند و به عنوان محل تاجگذارى شاهان مورد استفاده قرار گرفت. بى‌گمان شاهکارها و بدایع معمارى تخت‌جمشید، متأثر از بناهاى پاسارگاد، خلق شده است. پازارگاد، فارس، مقبره کوروش، سده 6 ق.م داریوش دستور داد روى تپهٔ مجاور کاخ آپادانا، تالار بارعام ساخته شود. این تالار به سه ردیف ستون ۱۲ تایى مزین است که طول هر یک حدود ۲۰ متر مى‌باشد. سرستون‌ها بیشتر به‌شکل نیم‌تنه دو گاو نر ساخته شده که پشت به‌ پشت هم داده‌اند. در ساختمان این شهر از کارگران مصری، بابلی، مادى و ... استفاده شده است. آپادانا نیز مانند تالار بارعام تحت حمایت شیران بالدار، شیردال‌ها، سرشیران شاخدار و ... قرار داشته که همه با آجر لعابدار ساخته شده‌اند. شوش در آن زمان بزرگ‌ترین پایتخت جهان و درخورِ عظمت و جاهِ سلطنت هخامنشى بوده است. امپراطورى وسیع داریوش احتمالاً در سلا ۵۲۱ ق.م شوش را پایتخت خویش قرار داد.

معماری- تخت جمشید

مجموعهٔ تخت‌جمشید که در فلات مرتفع شرق درهٔ بین‌‌النهرین قرار داشته، در فاصلهٔ سال‌هاى ۴۶۰ و ۵۲۰ ق.م توسط داریوش و خشایارشا ساخته شد. داریوش بدون آن‌که پاساردگاد را رها کند، تخت‌جمشید را پایتخت جدید خود قرار داد. هنرمندانى که بناهاى شوش را ساخته بودند براى ساختن آپادانا به تخت‌جمشید احضار شدند. این پایتخت، نماد و رمزِ وحدت امپراطورى هخامنشى بود. این بناى عظیم که یونانى‌ها